Talaga Kadi a Napasensiakayo?
NAPADASANYO kadin ti nagpungtot gapu iti di umiso a kondukta ti maysa a tao? Naalibtakkay kadi nga agtignay no adda dagiti dakes nga impluensia a mangap-apektar kadagiti tattao a nasinged kadakayo?
No dadduma, kasapulan ti madagdagus ken nainget a panagtignay tapno mapasardeng ti panagramaram ti serioso a basol. Kas pagarigan, idi maika-15 a siglo K.K.P., idi agpeggad a matulawan dagiti Israelita iti makarimon nga aramid, nagtignay a dagus ni Finehas nga apoko ni Aaron tapno maikkat ti kinadakes. Inanamongan ni Jehova a Dios ti inaramidna. Kinunana: “Ni Finehas . . . pinagbaw-ingna ti pungtotko manipud iti annak ti Israel babaen ti saanna a pulos panangpanuynoy iti pannakirinnisiris kaniak iti tengngada.”—Numeros 25:1-11.
Umiso ti inaramid ni Finehas tapno saan nga agramaram ti dakes. Ngem ti ngay darasudos a panagpungtot gapu laeng kadagiti biddut dagiti sabsabali? No agtignaytayo a sidadarasudos wenno awan nainkalintegan a rason, saantayo nga agparang a nalinteg no di ket nainget, nga awan konsiderasionna iti pagkurkurangan dagiti dadduma. Ania ti makatulong kadatayo a mangliklik iti daytoy a palab-og?
‘Ni Jehova Pakawanenna ti Isuamin a Biddutyo’
Ni Jehova ket “Dios a naimon (naregta); Dios a di mangipalubos nga adda kasalisalna.” (Exodo 20:5, footnote iti New World Translation of the Holy Scriptures—With References) Gapu ta isu ti Namarsua, adda karbenganna a mangkiddaw iti naipamaysa a debosiontayo. (Apocalipsis 4:11) Nupay kasta, an-anusan ni Jehova dagiti pagkapuyan ti tao. Gapuna, inkanta ni salmista a David maipapan kenkuana: “Ni Jehova naasi ken managparabur, nabannayat nga agunget ken naruay iti naayat a kinamanangngaasi. Saanto a kanayon nga agsapsapul iti biddut . . . Saanna nga inaramid kadatayo ti mismo a maitutop kadagiti basoltayo; saanna met nga inyeg kadatayo ti maikari kadatayo sigun kadagiti bidduttayo.” Wen, no agbabawitayo, ti Dios ‘pakawanenna ti isuamin a bidduttayo.’—Salmo 103:3, 8-10.
Gapu ta maawatanna ti kasasaad dagiti managbasol a tattao, ni Jehova ‘saan a kanayon nga agsapsapul iti biddut’ kadagiti nakabasol nga agbabbabawi. (Salmo 51:5; Roma 5:12) Kinapudnona, panggepna nga ikkaten ti basol ken kinaimperpekto. Agingga a di pay naan-anay a naibanag dayta, sipaparabur a mamakawan ti Dios maibatay iti daton a pangsubbot ni Jesu-Kristo, imbes nga iyegna kadatayo ti ‘maitutop kadatayo.’ Awan koma kadatayo ti maikari a maisalakan no di nangipakita ni Jehova iti maiparbeng nga asi. (Salmo 130:3) Anian a yamantayo ta naanus a Dios ti nailangitan nga Amatayo, nga addaan kalintegan a mangkalikagum iti naipamaysa a debosion!
Nasken ti Kinatimbeng
Yantangay makilanglangen a siaanus ti Soberano nga Apo ti uniberso kadagiti imperpekto a tattao, saan kadi a kastatay met koma? Ti panagpasensia kaipapananna ti panangikonsiderar kadagiti kapanunotan wenno ugali dagiti dadduma. Kastatay kadi—a pasensiaan ken anusantayo dagiti dadduma no adda maisawang wenno maaramidda a saan met nga agdadata a basol no di ket kasla di umiso iti panangmatmattayo?
Siempre, saantay koma a napasensia unay. Kas pagarigan, nakaam-amak ti pagbanaganna no panuynoyan dagiti relihioso nga autoridad dagiti abusado a padi a mangmolmolestia kadagiti ubbing. Kinuna ti maysa a reporter idiay Ireland: “Gapu ta ibilangda a bassit laeng a basol ti napasamak kadagiti ubbing, dagiti autoridad ti simbaan inyakarda laeng ti nakabasol a padi [iti sabali a lugar].”
Umiso kadi a panagpasensia ti basta panangyakar iti kasta a tao? Saan! Kas pagarigan, ipapantayon nga impalubos ti maysa a grupo dagiti doktor nga itultuloy ti maysa nga iresponsable a siruhano ti agopera, nga iyakar-akarda iti nagduduma nga ospital, uray no patpatayen ken mabalbaldadona dagiti pasientena. Mabalin a mangiturong iti kasta a “panagpasensia” ti di maiparbeng a kinasungdo iti nagbabaetan dagiti doktor. Ngem kasanon dagiti natay wenno nadangran a biktima gapu kadagiti di naannad wenno dakes pay ketdi nga aramid?
Napeggad met ti panagbalin a nainget unay. Idi adda ni Jesus ditoy daga, dadduma a Judio a naawagan Zealot ti di umiso a nangtulad iti inaramid ni Finehas iti panangpadasda a mangikalintegan kadagiti mismo nga aramidda. Ti maysa a nalabes nga aramid ti dadduma a Zealot isu ti “pannakipulapolda kadagiti tattao idiay Jerusalem kadagiti piesta ken umasping nga okasion, sada duyoken lattan dagiti karurodda.”
Kas Kristiano, pulos a ditay kayat a tuladen dagiti Zealot a mangranggas kadagiti ditay magustuan. Ngem ituggodnatay kadi ti kinainget a mangaramid iti sabali a pakadangranan dagiti ditay anamongan—nalabit babaen ti panagsao iti maibusor kadakuada? No talaga a napasensiatayo, ditay agsao iti makapasakit.
Nainget met a grupo dagiti Fariseo idi umuna a siglo. Kanayonda a kondenaren dagiti dadduma ken awan ti konsiderasionda iti kinaimperpekto ti tao. Dagiti napalangguad a Fariseo tinagibassitda dagiti gagangay nga umili, a linais ken inawaganda ida iti ‘nailunod a tattao.’ (Juan 7:49) Adda naimbag a rason a binabalaw ni Jesus dagiti kasta nga aginlilinteg a tattao. Kinunana: “Asikayo pay, eskriba ken Fariseo, a managinsisingpet! agsipud ta itedyo ti apagkapullo ti yerbabuena ken ti eneldo ken ti kumino, ngem saanyo nga inkankano ti nadagdagsen a bambanag iti Linteg, nga awan sabali, ti kinahustisia ken asi ken kinamatalek. Dagitoy a banag rebbeng nga aramiden, kaskasdi a saan met a baybay-an ti dadduma a bambanag.”—Mateo 23:23.
Idi imbaga ni Jesus dayta, saanna a tagtagilag-anen ti panangannurot iti Linteg Mosaiko. Ibagbagana laeng a dagiti “nadagdagsen” wenno napatpateg a paset ti Linteg kalikagumanda ti nainkalintegan ken naasi a panangalagad. Anian a naiduma ni Jesus ken dagiti adalanna kadagiti nainget a Fariseo ken Zealot!
Agpada a di konsintiren ni Jehova a Dios ken ni Jesu-Kristo ti kinadakes. Iti saanen a mabayag, ‘mayegto ti pammales kadagidiay saan a makaammo iti Dios ken kadagidiay saan nga agtulnog iti naimbag a damag.’ (2 Tesalonica 1:6-10) Ngem gapu iti regtana maipaay iti kinalinteg, kanayon nga iyan-anninaw ni Jesus ti kinaanus, kinamanangngaasi, ken naayat a pannakaseknan ti nailangitan nga Amana kadagiti amin a mayat nga agaramid iti umiso. (Isaias 42:1-3; Mateo 11:28-30; 12:18-21) Anian a nagsayaat nga ulidan ti imbati ni Jesus kadatayo!
Anusanyo ti Maysa ken Maysa
Nupay mabalin a naregtatayo unay a maipaay iti umiso, iyaplikartay koma ti pammagbaga ni apostol Pablo: “Itultuloyyo nga anusan ti maysa ken maysa ken sibubulos a pakawanen ti maysa ken maysa no ti asinoman adda pakaigapuan ti panagdarumna maibusor iti sabali. Kas iti sibubulos a panangpakawan kadakayo ni Jehova, kasta met ti aramidenyo.” (Colosas 3:13; Mateo 6:14, 15) Ti panagpasensia kalikagumanna ti pananganus iti pagkurkurangan ken biddut dagiti sabsabali iti daytoy imperpekto a lubong. Masapul a rasonable ti namnamaentayo kadagiti dadduma.—Filipos 4:5.
Ti panangpasensia dina kaipapanan ti pananganamong iti dakes nga aramid wenno di panangikankano kadagiti biddut. Mabalin nga adda kapammatiantayo a ti panagpampanunot wenno kababalinna ket maikaniwas kadagiti pagalagadan ni Jehova. Nupay saan pay met ketdi a serioso unay ti problema nga umdas koma a pangilaksidan ti Dios kenkuana, mabalin a maysa daytoy a pagilasinan a kasapulanna ti mailinteg. (Genesis 4:6, 7) Anian a kinamanagayat iti biang dagidiay kualipikado iti naespirituan no siaalumamay nga ilintegda ti nakabasol! (Galacia 6:1) Ngem tapno agballigida a mangaramid iti daytoy, nasken nga agtignayda nga addaan pannakaseknan imbes a mangbabalawda.
“Buyogen ti Naalumamay a Kababalin ken Nauneg a Panagraem”
Ti ngay panangpasensia kadagiti ditay kapammatian? Kastoy ti mabasa iti “Leksion Para iti Amin” a naipaskil iti amin a National School idiay Ireland idi 1831: “Saan nga inranta ni Jesu-Kristo nga ipilit ti relihionna kadagiti tattao iti naranggas a pamay-an. . . . Ti pannakiringgor kadagiti dadduma ken panangrabngis kadakuada ket saan nga isu ti pamay-an tapno makombinsirda nga umisotayo ket dakesda. Mabalin a dayta pay ketdi ti mangkombinsir kadakuada a saantayo a Kristiano.”
Nangisuro ken nagtignay ni Jesus iti wagas a naallukoy dagiti tattao iti Sao ti Dios, ket kastatay met koma. (Marcos 6:34; Lucas 4:22, 32; 1 Pedro 2:21) Kas perpekto a tao nga inikkan ti Dios iti naisangsangayan a pannakaawat, mabasana ti puso. Gapuna, idi nasken nga aramidenna, agkakadagsen a pammabalaw ti insawang ni Jesus kadagiti kabusor ni Jehova. (Mateo 23:13-33) Saan a kinainget ti panangaramidna iti daytoy.
Saan a kas ken Jesus, ditay mabasa ti puso. Gapuna, surotentay koma ti balakad ni apostol Pedro: “Santipikarenyo ti Kristo kas Apo kadagiti pusoyo, a kankanayon a sisasagana nga agikalintegan iti sanguanan ti tunggal maysa nga agkalikagum kadakayo iti rason maipaay iti namnama nga adda kadakayo, ngem aramidenyo ti kasta buyogen ti naalumamay a karirikna ken nauneg a panagraem.” (1 Pedro 3:15) Kas ad-adipen ni Jehova, nasken nga idepensatayo ti pammatitayo agsipud ta naan-anay a naibatay dayta iti Sao ti Dios. Ngem masapul nga aramidentay daytoy iti wagas a mangipakita iti panagraem kadagiti dadduma ken kadagiti sursuro a sipapasnek a patienda. Insurat ni Pablo: “Ti panagsaoyo kankanayon koma a mabuyogan iti kinaparabur, natemplaan iti asin, tapno ammoyo no kasano ti rebbengyo nga isusungbat iti tunggal maysa.”—Colosas 4:6.
Iti nalatak a Sermonna iti Bantay, kinuna ni Jesus: “Amin a bambanag . . . a kayatyo nga aramiden kadakayo dagiti tattao, masapul a kasta met ti aramidenyo kadakuada.” (Mateo 7:12) Gapuna, agiinnanustayo ken raementayo dagidiay pangikasabaantayo iti naimbag a damag. No ti regtatayo iti kinalinteg ket nabuyogan iti kinaanus a naibatay kadagiti prinsipio ti Biblia, maay-ayotayo ni Jehova ken talaga nga agbalintayo a napasensia.
[Ladawan iti panid 23]
Diyo tultuladen ti kinainget dagiti Fariseo
[Ladawan iti panid 23]
Inyanninaw ni Jesus ti kinamanagpasensia ni Amana. Kastakay met kadi?