Ti Kalintegam a Mamati

Nalabit nga ipatpategmo ti kalintegam a mamati iti aniaman a kayatmo a patien. Kasta met ti panagrikna ti kaaduan. Gapu iti daytoy a kalintegan, ti innem a bilion a tattao ditoy daga ti nakapataud iti nakaskasdaaw a nagduduma a patpatien. Kas ti panagduduma iti kolor, sukog, pakabuklan, raman, angot, ken uni a masarakantayo iti sangaparsuaan, dagiti nadumaduma a patpatien ket masansan a mangnayon iti interes, ganas, ken ragsak iti biag. Kinapudnona, ti kasta a panagduduma ti mamagbalin a makapainteres ken makaparagsak ti biag.​—Salmo 104:24.

NGEM masapul ti panagannad. Saan laeng nga agsusupadi dagiti dadduma a patpatien no di ket napeggadda pay. Kas pagarigan, idi rugrugi ti maika-20 a siglo, patien ti sumagmamano a tattao nga implano dagiti Judio ken Freemasons a “dadaelen ti Kristiano a sibilisasion ken mangibangon iti sangalubongan nga estado babaen ti nagkaykaysa a turayda.” Ti maibusor kadagiti Judio a Protocols of the Learned Elders of Zion a tract ti maysa a gubuayan daytoy a patpatien. Sigun iti tract, karaman kadagiti plano ti panangilungalong iti nalabes a panagbuis, panangitandudo iti panagpaadu iti armas, panangbangon kadagiti nabileg a kompania tapno ‘maikisap a dagus ti kinabaknang dagiti Gentil.’ Karaman met kadagiti alegasion ti panangkontrol iti sistema ti edukasion tapno ‘mapagbalin a kasla animal a di agpampanunot dagiti Gentil,’ ken uray ti panangbangon kadagiti riles ti tren iti uneg ti daga a mamagsilpo kadagiti kabesera a siudad tapno dagiti lallakay a Judio ‘matalipuposda ti asinoman a kumontra.’

Siempre, dagitoy ket kinaulbod​—a nadisenio a mangsugsog iti ibubusor kadagiti Judio. ‘Daytoy minamaag a sarsarita,’ kuna ni Mark Jones ti British Museum, ‘ket nagwaras iti ballasiw-taaw manipud Russia,’ ti damo a nagparanganna iti artikulo ti maysa a periodiko idi 1903. Naipablaak met daytoy iti periodiko a The Times ti London idi Mayo 8, 1920. Kalpasan ti nasurok a makatawen, imbutaktak ti The Times a bogus ti dokumento. Nupay kasta, nalpasen a nakadangran. ‘Narigat a pasardengen dagiti kastoy a kinaulbod,’ kuna ni Jones. Apaman a patienen dagitoy dagiti tattao, mapataud dagiti dakes, makasabidong, ken napeggad a patpatien​—a masansan nga addaan kadagiti makadidigra nga epekto, kas impakita ti historia ti maika-20 a siglo.​—Proverbio 6:16-19.

Patpatien Kontra iti Kinapudno

Siempre, mabalin a tumanor dagiti di umiso a patpatien uray di inggagara ti panagulbod. No maminsan, saantay la a matarusan dagiti bambanag. Manon a tao ti nasapa a natay gapu ta nagaramidda iti banag a patienda nga umiso? Kasta met, masansan a patientayo ti maysa a banag gapu laeng ta kayattayo a patien dayta. Maysa a propesor ti nagkuna nga uray dagiti sientista “masansan a maayatanda unay iti bukodda a teoria wenno konklusion.” Nakullaapan ti panagtingitingda gapu kadagiti patpatienda. Gapuna, nalabit a masayang ti intero a panagbiagda a mangpampaneknek iti di umiso a patpatienda.​—Jeremias 17:9.

Kasta met laeng ti mapasamak kadagiti narelihiosuan a patpatien​—a nakaad-adu ti agsisimparat. (1 Timoteo 4:1; 2 Timoteo 4:3, 4) Maysa a tao ti addaan iti nabileg a pammati iti Dios. Adda met agkuna a “mangar-aramid [laeng dayta a tao] iti ubbaw a pammati.” Adda met mangibaga nga adda imortal a kararuam a sumina kalpasan ti ipapatay. Patien met ti dadduma a no matayka, naan-anayen nga awan ti puotmo. Nabatad, saan a mabalin a pudno amin dagitoy agkokontra a patpatien. Ngarud, saan kadi a nainsiriban a siertuem no ti patpatiem ket talaga a pudno, saan ketdi a gapu ta kayatmo laeng a patien? (Proverbio 1:5) Kasano a maaramidmo dayta? Ti sumaganad nga artikulo ti mangusig iti daytoy a suheto.

[Ladawan iti panid 3]

Artikulo idi 1921 a nangibutaktak iti “Protocols of the Learned Elders of Zion”