Rinaem ti Dua a Pastor Dagiti Insurat ni Russell
IDI 1891, ni Charles Taze Russell, a nangaramid iti naisangsangayan a trabaho kadagiti pudno a Kristiano nga agdaydayaw ken Jehova, damo a sinarungkaranna ti Europa. Sigun iti sumagmamano a report, idi dimmagas idiay Pinerolo, Italia, naam-ammo ni Russell ni Propesor Daniele Rivoire, dati a pastor ti maysa a relihion a maawagan Waldenses.a Nupay nagtalinaed a dakkel ti pannakainaig ni Rivoire kadagiti Waldenses kalpasan nga immikkat iti saadna, nagtalinaed a silulukat ti panunotna ket binasana dagiti nagadu a publikasion nga insurat ni C. T. Russell.
Idi 1903, impatarus ni Rivoire iti Italiano ti libro nga insurat ni Russell a The Divine Plan of the Ages, ken impaimalditna iti bukodna a gastos. Kasakbayan daytoy ti opisial a pannakaipablaakna iti Italiano nga edision. Iti panglukat a sasao ti libro, kuna ni Rivoire: “Impablaakmi daytoy umuna nga edision iti Italiano iti sidong ti pannalaknib ti Apo. Bendisionanna koma dayta tapno iti kasta, nupay adda pagkuranganna, maitan-okna ti nasantuan a nagan ti Apo ken maparegtana a maaddaan iti dakdakkel a debosion dagiti annakna nga Italiano ti pagsasaona. Sapay koma ta ti puspuso ti amin a mangbasa iti daytoy a libro maapresiarda ti nauneg a kinabaknang, sirib, ken pannakaammo maipapan iti panggep ken ayat ti Dios, agyamanda iti Dios a mismo, a gapu iti paraburna nagbalin a posible ti pannakaipablaak daytoy a libro.”
Rinugian met nga impatarus ni Rivoire ti Zion’s Watchtower and Herald of Christ’s Presence iti Italiano. Nagparang daytoy a magasin, ti damo a porma Ti Pagwanawanan, iti tunggal tallo a bulan idi 1903. Nupay ni Propesor Rivoire ket saan a nagbalin nga Estudiante ti Biblia, kas pannakaawag idi kadagiti Saksi ni Jehova, nangipakita iti dakkel nga interes iti pannakaisaknap ti mensahe ti Biblia kas nailawlawag kadagiti publikasion dagiti Estudiante ti Biblia.
“Kasla Nagtinnag Dagiti Siksik Manipud Kadagiti Matak”
Ni Giuseppe Banchetti ti sabali pay a Waldenses a pastor a nangraem kadagiti publikasion nga insurat ni Russell. Ti ama ni Giuseppe, a dati a Katoliko, ti nangisuro kenkuana maipapan kadagiti Waldenses. Idi 1894, nagbalin a pastor ni Giuseppe ken nagserbi iti nadumaduma a komunidad dagiti Waldenses idiay Apulia ken Abruzzi ken kadagiti isla ti Elba ken Sicily.
Naipablaak ti opisial nga Italiano nga edision ti Divine Plan of the Ages ni Russell idi 1905, nagsurat ni Banchetti iti napasnek a panangamiris iti dayta a libro. Nagparang daytoy iti Protestante a magasin a La Rivista Cristiana. “Kadakami,” kuna ni Banchetti, ti libro ni Russell “ti kalalawagan ken natalged a bagnos a masarakan ti siasinoman a Kristiano tapno makagunggona ken nabunga ti panagadalna iti Nasantuan a Kasuratan . . . Idi nabasak dayta, kasla nagtinnag dagiti siksik manipud kadagiti matak, a nalinlinteg ken nalaklaka ti dalan nga agturong iti Dios. Napukaw uray dagiti nalawag a panagsisimparat iti kaaduan a pasetna. Nagbalin a simple ken maawat unay dagiti doktrina a narigat idi a matarusan. Limmawag dagiti dati a di matarusan a bambanag. Ti nakaskasdaaw a panggep a pannakaispal ti sangatauan baeten ken Kristo ket nakasimsimple nga uray la matignayak a mangikuna iti kas iti kinuna ti Apostol: “O nagunegen ti kinabaknang ken sirib ken pannakaammo ti Dios!”—Roma 11:33.
Kas dinakamat ni Remigio Cuminetti idi 1925, “umanamong unay” ni Banchetti iti ar-aramiden dagiti Estudiante ti Biblia ken “naan-anay a kombinsido” iti panangilawlawagda kadagiti doktrina. Iti bukodna a wagas, inkagumaan met ni Banchetti nga ipakaammo dagiti kasta a doktrina.
Nalawag a manipud kadagiti insurat ni Banchetti a kas kadagiti Saksi ni Jehova, patienna nga adda naindagaan a panagungar, kas isuro ti Kasuratan. Umanamong met kadagiti Estudiante ti Biblia idi inlawlawagna a ti tawen ti ipapatay ni Jesus ket inkeddeng ken impalgak ti Dios iti padto ni Daniel maipapan iti 70 a lawas. (Daniel 9:24-27) Saan laeng a naminsan, ken iti prangka a panangsupiatna iti sursuro ti relihionna, patienna a ti Panglaglagip iti ipapatay ni Jesu-Kristo ket rumbeng a marambakan maminsan laeng iti makatawen, “iti eksakto nga aldaw a pannakaangayna.” (Lucas 22:19, 20) Linaksidna ti teoria ni Darwin maipapan iti ebolusion, ken pinasingkedanna a di rumbeng a makipaset dagiti pudno a Kristiano iti gubat dagiti nasion.—Isaias 2:4.
Iti naminsan, makisarsarita ni Banchetti iti lalaki nga agnagan J. Campbell Wall maipapan kadagiti insurat ni Russell. Kas panangsungbatna iti panangbabalaw ni Wall, kinuna ni Banchetti: “Siguradoak a no mabasam ti innem a tomo ni Russell, mariknam ti napalaus ken nauneg a rag-o, ket agyamankanto kaniak a sipapasnek. Diak ipagpannakkel ti doktrina; ngem binasak dagidiay a libro sangapulo ket maysa a tawenen ti napalabas, ket inaldaw nga agyamanak iti Dios iti panangipakitana kaniak iti kasta a lawag ken liwliwa baeten ti maysa a libro a naan-anay ken sititibker a naibatay iti Nasantuan a Kasuratan.”
“Dumngeg, Dumngeg, Dumngegtayo”
Nabatad a dagitoy dua a pastor ti Waldenses—ni Daniele Rivoire ken Giuseppe Banchetti—inyebkasda ti panagyamanda iti wagas a panangilawlawag ni Russell iti Biblia. Kinuna ni Banchetti: “Ibagak nga awan kadatayo nga Ebanghelikal ti makaammo iti amin a banag, uray dagiti pastortayo wenno dagiti propesor ti teolohia. Adu pay ti masapul a masursurotayo. . . . [Rumbeng nga] . . . agtalinaed ken agimdeng[tayo], a ditay ipapan nga ammotayo aminen, ken ditay ilaksid ti naidatag a sukimatentayo. Imbes ketdi, dumngeg, dumngeg, dumngegtayo.”
Kada tawen, rinibu ti dumngeg iti mensahe ti Pagarian nga idandanon dagiti Saksi ni Jehova kadagiti pagtaenganda. Dagiti silulukat ti panunotna a tattao iti sadinoman a mawaw iti kinapudno a masarakan iti Biblia ipangpangagda ti awis ni Jesus nga: “Umayka agbalinka a pasurotko.”—Marcos 10:17-21; Apocalipsis 22:17.
[Footnote]
a Naipanagan ken ni Pierre Vaudès, wenno Peter Waldo, maysa a negosiante idi maika-12 a siglo a taga Lyons, Francia. Nailaksid ni Waldo iti Iglesia Katolika gapu iti pammatina. Para iti kanayonan nga impormasion maipapan kadagiti Waldenses, kitaenyo ti artikulo a “Dagiti Waldenses—Erehe a Nagbalin a Protestante” iti Ti Pagwanawanan a Marso 15, 2002.
[Ladawan iti panid 28]
Ni propesor Daniele Rivoire
[Ladawan iti panid 29]
Ni Giuseppe Banchetti
[Credit Line]
Banchetti: La Luce, Abril 14, 1926