Ti Panagtalek Napateg iti Naragsak a Biag
NAKAAM-AMAK ti pannakasabidong gapu iti taraon. Ti tao a masansan a masabidongan nasken a kanayon a naannad iti pannanganna. Ngem saan a realistiko no saanen a pulos a mangan tapno saan a masabidongan. Ad-adu ti pataudenna dayta a parikut ngem ti risutenna. Awan ti makapagtultuloy nga agbiag no awan ti taraon.
Iti umasping a pamay-an, nasakit ti maliputan. Nalabit a nakaan-annadtayo nga agpili iti kakaduatayo no masansan a madadael ti panagtalektayo. Ngem saan a solusion ti interamente a panangliklik kadagiti tattao gapu iti posibilidad a tungdayendatayo. Apay? Ngamin mapukaw ti ragsaktayo no saantay nga ammo ti agtalek kadagiti sabsabali. Tapno maaddaan iti makapnek a biag, kasapulantayo ti relasion a naibatay iti panagtalek iti maysa ken maysa.
“Ti panagtalek ket maysa kadagiti kangrunaan a kasapulan tapno naannayas ti inaldaw a pannakilangen kadagiti sabsabali,” inkomento ti libro a Jugend 2002. “Amin a tao tarigagayanda ti panagtalek,” impadamag ti pagiwarnak a Neue Zürcher Zeitung. “Ti panagtalek pasayaatenna ti kalidad ti biag” nga uray la “kasapulan dayta tapno makapagtultuloy nga agbiag.” Kinapudnona, ti pagiwarnak innayonna a “saan a makapagbiag ti maysa a tao” no awan ti panagtalek.
Yantangay maysa a kangrunaan a kasapulantayo ti panagtalek kadagiti sabsabali, siasino ti mabalintayo a pagtalkan a saan a mangtungday kadatayo?
Agtalekka ken Jehova Buyogen ti Isuamin a Pusom
“Agtalekka ken Jehova buyogen ti isuamin a pusom,” kuna kadatayo ti Biblia. (Proverbio 3:5) Kinapudnona, ti Sao ti Dios maulit-ulit nga iparegtana nga agtalektayo iti Namarsua kadatayo, ni Jehova a Dios.
Apay a makapagtalektayo iti Dios? Umuna, nasantuan ngamin ni Jehova a Dios. Insurat ni propeta Isaias: “Santo, santo, santo ni Jehova.” (Isaias 6:3) Makaay-ayo kadi kadakayo ti kapanunotan maipapan iti kinasanto? Rumbeng a makaay-ayo kadakayo agsipud ta ti kinasanto ni Jehova kaipapananna nga isu ket nasin-aw, saan a pulos nga agaramid iti dakes, ken naan-anay a mapagtalkan. Nikaanoman nga agbalin a rinuker wenno managabuso, ken imposible a dadaelenna ti panagtalektayo kenkuana.
Kanayonanna, makapagtalektayo iti Dios gapu iti abilidad ken tarigagayna a tumulong kadagidiay agserbi kenkuana. Kas pagarigan, kabaelanna ti agtignay babaen ti di maartapan a pannakabalinna. Ti perpekto a hustisia ken siribna ti mangiwanwanwan kadagiti wagas ti panagtignayna. Ket ti nagpaiduma nga ayatna ti manggutugot kenkuana nga agtignay. “Ti Dios ket ayat,” insurat ni apostol Juan. (1 Juan 4:8) Ti ayat ti Dios ti mangtigtignay iti amin nga aramidenna. Ti kinasanto ken dagiti dadduma pay a naisangsangayan a galad ni Jehova ti mamagbalin kenkuana a matarigagayan nga Ama, a mabalintayo a naan-anay a pagtalkan. Awan ti aniaman wenno asinoman nga ad-adda a mapagtalkan no di laeng ni Jehova.
Agtalek ken ni Jehova ket Agbalin a Naragsak
Adda pay nasayaat a rason nga agtalektayo ken ni Jehova—isu ti ad-adda a makatarus kadatayo ngem iti siasinoman. Ammona nga agkasapulan dagiti amin a tao iti natalged, agpaut, ken addaan panagtalek a relasion iti Namarsua. Nataltalged ti rikna dagiti addaan iti kasta a relasion. “Naragsak ti nabaneg a lalaki a nangisaad ken Jehova kas talekna,” kinuna ni Ari David. (Salmo 40:4) Minilion ita ti nangipapuso iti kapanunotan ni David.
Usigenyo ti sumagmamano a pagarigan. Nagnaed ni Doris iti Dominican Republic, Alemania, Grecia, ken iti Estados Unidos. Kunana: “Pakaragsakak unay ti agtalek ken ni Jehova. Ammona nga ipaay ti pisikal, naespirituan, ken emosional a kasapulak. Isu ti kasayaatan a magayyem ti maysa a tao.” Inlawlawag ni Wolfgang, maysa nga abogado: “Nagsayaat nga adda mapagpannurayam a pudno a maseknan iti pagimbagam, maysa a makabael—ken talaga a sidadaan—a mangaramid iti kasayaatan para kenka!” Ni Ham, a nayanak iti Asia ngem agnanaed ita idiay Europa, kunana: “Mamatiak a maiturong ni Jehova ti amin a banag, ken saan nga agkamali, isu a maragsakanak nga agtalek kenkuana.”
Siempre, kasapulantayo amin ti agtalek saan laeng nga iti Namarsua kadatayo no di ket uray kadagiti tattao. Gapuna, ni Jehova, kas maysa a masirib ken aduan kapadasan a gayyem, balakadannatayo maipapan kadagiti kita ti indibidual a nasken a pagtalkantayo. Babaen ti naannad a panangbasa iti Biblia, maammuantayo ti balakadna maipapan iti daytoy a banag.
Dagiti Tattao a Mapagtalkantayo
“Dikay ikabil ti panagtalekyo kadagiti natan-ok, wenno uray iti anak ti naindagaan a tao, a kenkuana awan pannakaisalakan,” insurat ti salmista. (Salmo 146:3) Daytoy a naipaltiing a sasao tulongannatayo a mangbigbig nga adu a tao ti saan a maikari a pagtalkantayo. Uray dagiti mabigbigbig a “natan-ok” iti daytoy a lubong, kas kadagiti eksperto kadagiti nangangato a tay-ak ti pannakaammo wenno trabaho, saantay a kaskarina a mapagtalkan ida. Masansan nga agkibaltang ti panangiwanwanda, ket mabalin a dagus a matungday ti panagtalek kadagiti kasta a “natan-ok.”
Siempre, dina kaipapanan dayta a ditay agtalek iti amin a tao. Ngem nalawag a kasapulan a napilitayo kadagiti tao a pagtalkantayo. Ania ti nasken a kitaentayo? Makatulong kadatayo ti maysa a pagarigan iti nagkauna a nasion ti Israel. Idi kasapulan ti mangdutok kadagiti indibidual a mangibaklay kadagiti nadagsen nga annongen iti Israel, nabalakadan ni Moises nga ‘agpili manipud kadagiti amin nga umili iti makabael a lallaki, agbuteng iti Dios, mapagpiaran a lallaki, manggura iti nakillo a gunggona.’ (Exodo 18:21) Ania ti masursurotayo iti daytoy?
Dagitoy ket lallaki a nangipakita kadagiti nadiosan a galad sakbay a naitalek kadakuada dagiti nadagsen nga akem. Napaneknekanda nga adda panagbutengda iti Dios; addaanda iti nauneg a panagraem iti Namarsua ken dida kayat a mapagura. Pagaammo nga inaramid dagitoy a lallaki ti amin a kabaelanda a mangitandudo kadagiti pagalagadan ti Dios. Kagurada ti nakillo a gunggona, a mangipakita nga addaanda iti moral a kired tapno dida gundawayan ti akemda. Saanda nga abusuen ti panagtalek para iti personal a pagimbaganda wenno pagimbagan dagiti kabagian wenno gagayyemda.
Saan kadi a nainsiriban met ita a kitaentayo dagiti umasping a galad no pilientayo dagiti pagtalkantayo? Adda kadi dagiti am-ammotayo a dagiti kababalinda ipakitana nga agbutengda iti Dios? Determinadoda kadi a mangsalimetmet kadagiti impasdekna a pagalagadan ti kondukta? Addaanda kadi iti kinatarnaw a mangigawid kadakuada nga agaramid iti dakes? Napudnoda kadi, a dida imaniobra ti kasasaad para iti bukodda a pagimbagan wenno tapno masurot ti kayatda? Sigurado a maikari a pagtalkantayo dagiti lallaki ken babbai a mangiparangarang kadagita a galad.
Dikay Sumuko No Adda Pakaupayan
Iti panangikeddeng no siasino ti mapagtalkantayo, masapul nga aganustayo, yantangay saan a dagus a magun-od ti panagtalek. Ti nainsiriban a tignay isu ti in-inut, saan nga insigida, a panagtalek. Kasano? Bueno, mabalin a paliiwentayo ti kababalin ti maysa a tao iti sumagmamano a tiempo, a kitaentayo no kasano ti panagtignayna kadagiti partikular a kasasaad. Mapagtalkan kadi dayta a tao kadagiti babassit a banag? Kas pagarigan, isublina kadi ti binulodna kas inkarina ken tungtungpalenna kadi ti nagtulagan nga oras? No kasta, mabalintayo a pagtalkan dayta a tao kadagiti dakdakkel a banag. Maitunos daytoy iti prinsipio: “Ti tao a matalek iti kabassitan matalek met iti adu.” (Lucas 16:10) No napili ken naanustayo, mabalin a maliklikantayo dagiti nakaro a pannakatungday.
Ngem kasanon no adda nangdadael iti panagtalektayo? Malagip dagiti agad-adal iti Biblia nga iti rabii ti pannakaaresto ni Jesu-Kristo, nakaro a tinungday dagiti apostolna. Ni Jesus ket liniputan ni Judas Iscariote ken pinanawan dagiti dadduma gapu iti butengda. Ni Pedro namitlo pay ketdi nga inlibakna ni Jesus. Ngem ammo ni Jesus a ni laeng Judas ti nagtignay a sipapakinakem. Nupay pinaayda iti dayta a tiempo ti panagkasapulan, pinatalgedan latta ni Jesus ti panagtalekna kadagiti nabati a 11 nga apostol sumagmamano la a lawas kalpasanna. (Mateo 26:45-47, 56, 69-75; 28:16-20) Umasping iti dayta, no mariknatayo a liniputannatayo ti maysa a pagtaltalkantayo, usigentayo koma a naimbag no ti ipagaruptayo a panangliput ket pammaneknek ti di kinamapagtalkan wenno apagkanito a kinakapuy iti lasag.
Mapagtalkanak Kadi?
Daydiay agbalin a napili kadagiti pagtalkanna masapul a nainkalintegan, nga iyimtuodna: ‘Mapagtalkanak kadi? Ania dagiti rasonable a pagalagadan iti kinamapagtalkan ti nasken a namnamaek iti bagik ken kadagiti sabsabali?’
Ti tao a mapagtalkan sigurado a kanayon nga agsao iti pudno. (Efeso 4:25) Saanna a lamiongen dagiti kasarsaritana tapno magun-odna ti kayatna. Ken no makitulag, ti mapagtalkan a tao aramidenna ti amin a kabaelanna a mangtungpal iti saona. (Mateo 5:37) No adda agpudno kenkuana, ti mapagtalkan a tao saanna nga iwaras ti kompidensial a naammuanna. Ti tao a mapagtalkan ket matalek iti asawana. Saan nga agbuya iti pornograpia, liklikanna dagiti dinederrep a panagar-arapaap, ken saan nga agalembong. (Mateo 5:27, 28) Ti maysa a maikari iti panagtalektayo agregget nga agsapul iti pagbiagna ken pagbiag ti pamiliana ken saan a manguarta nga apagbiit babaen ti pananggundawayna kadagiti sabsabali. (1 Timoteo 5:8) No silalagiptayo kadagiti kasta a rasonable ken Nainkasuratan a pagalagadan, matulongantayo a mangilasin no siasino dagiti tattao a mapagtalkantayo. Kanayonanna, ti panangsurot kadagiti umasping a pagalagadan iti kababalin tulongannatayo amin nga agbalin a maikari a pagtalkan dagiti sabsabali.
Makaparagsak ti agbiag iti maysa a lubong nga amin a tao ket mapagtalkan ken awanen ti mangdadael iti panagtalek! Tagtagainep la kadi dayta? Saan a tagtagainep dayta kadagiti tattao a talaga a mamati kadagiti kari ti Biblia, agsipud ta ti Sao ti Dios ipakpakaunana ti iyaay ti maysa a nagpintas a “baro a daga” nga awan ti panangallilaw, panagulbod, ken pananggundaway ken awan ti ladingit, sakit, ken uray ipapatay! (2 Pedro 3:13; Salmo 37:11, 29; Apocalipsis 21:3-5) Saan kadi a makagunggona nga ammuen ti ad-adu pay maipapan iti daytoy a namnama? Dagiti Saksi ni Jehova maragsakanda a mangipaay kadakayo iti ad-adu pay nga impormasion maipapan iti daytoy ken dadduma pay a napateg a suheto.
[Ladawan iti panid 4]
Mapukaw ti ragsaktayo no saantay nga ammo ti agtalek
[Ladawan iti panid 5]
Ni Jehova ti kasayaatan a pagtalkantayo
[Dagiti Ladawan iti panid 7]
Kasapulantayo amin ti relasion a naibatay iti panagtalek iti maysa ken maysa