Ikomkomparayo Kadi ti Bagiyo Kadagiti Dadduma?
ADDA amin naam-ammotayo a natataer wenno napimpintas ngem kadatayo, nga agparang a nalatlatak, nalaklaka a makaaw-awat, wenno nangatngato ti gradona idiay eskuelaan. Nalabit a nasalsalun-at ti dadduma, nasaysayaat ti trabahoda, nabalballigida, wenno kasla ad-adu ti gagayyemda. Mabalin nga ad-adu ti ik-ikutanda, nabakbaknangda, nabarbaro ti kotseda, wenno nalabit naragragsakda. Kadagita a nadakamat, ikomkomparatayo kadi ti bagitayo kadagiti dadduma? Saan kadi a maliklikan ti kasta a panangikompara? Apay a kayat ti Kristiano a liklikan dayta? Ken kasanotay nga agbalin a kontento uray ditay ikomkompara ti bagitayo iti asinoman?
No Apay ken Kaano a Nalabit Ikomparatayo ti Bagitayo
Ti maysa a rason no apay a nalabit ikompara dagiti tattao ti bagida kadagiti dadduma ket gapu ta kayatda a taginayonen wenno pasayaaten ti panangmatmatda iti bagida. Masansan a natalged ti rikna dagiti tattao no makitada a naballigida kas kadagiti kapatadanda. Mabalin met a ti panangikompara iti bagi ket pamay-an tapno makissayan ti panagduadua iti bagitayo, tapno maammuantayo no ania ti kabaelantay nga aramiden ken no ania dagiti limitasiontayo. Makitkitatayo no ania dagiti naragpat ti dadduma. No kabaelanda a ragpaten ti sumagmamano a kalat idinto nga awan met ti nakaidumaanda kadatayo, mariknatayo a kasla kabaelantay met a ragpaten dagita.
Kaaduanna a mapagkompara ti dua a tao nga agkasekso, agkasadaran, agpada ti kasasaadda iti kagimongan, ken agam-ammoda. Basbassit ti posibilidad nga ikomparatayo ti bagitayo no makitatayo a dakkel ti nagdumaantayo. Kas pagarigan, basbassit ti posibilidad a ti maysa nga ordinario a tin-edyer ikomparana ti bagina iti maysa a nalatak a modelo, no kasano a basbassit met ti posibilidad nga ikompara ti modelo ti bagina iti maysa nga ordinario a tin-edyer.
Kadagiti ania nga aspeto nga adda ti panagkikinnompara? Aniaman nga ik-ikutan wenno galad a napateg iti maysa a komunidad—sirib, pintas, kinabaknang, kawes—mabalin a pagibatayan dagita ti panagkikinnompara. Ngem mabalin met nga agikomparatayo mainaig kadagiti banag a paginteresantayo. Kas pagarigan, nalabit a ditay apalan ti kaadu ti selio a nakolekta ti maysa nga am-ammotayo a tao malaksid no interesadotayo met iti panagkolekta kadagiti selio.
Ti panangikompara pataudenna ti nadumaduma a reaksion, kas iti pannakakontento wenno panagleddaang, panagamanga ken tarigagay a makiinnartap wenno panagsikor ken gura. Makadangran ti dadduma kadagita nga emosion, ken saanda a maitunos kadagiti Nakristianuan a galad.
Panangikompara Tapno Makiinnartap
Gapu ta kayatda ti “mangabak,” adu a nalaing nga agikompara ti mangiparparangarang iti espiritu ti pannakiinnartap. Kayatda a nasaysayaatda ngem kadagiti dadduma, ket dida mapnek agingga a dida marikna a nasaysayaatda a talaga. Saan a makagunggona ti makikadua kadagiti kasta a tattao. Narigat ti makigayyem kadakuada. Saanda laeng nga agkurang iti kinapakumbaba no di ket masansan a dida mayaplikar ti balakad ti Biblia maipapan iti panagayat iti pada a tao, yantangay nalakada la nga ipababa wenno pabainan ti rikna ti dadduma.—Mateo 18:1-5; Juan 13:34, 35.
No an-anagen, ti panangiparikna kadagiti dadduma a “naabakda” ket panangpasakit kadakuada. Sigun iti maysa a mannurat, “nasaksakit ti pannakapaaytayo no agparang a dagiti tattao a kapadatayo iti situasion ket nagun-odda dagiti banag a kayattayo a magun-od.” Ti ngarud espiritu ti pannakiinnartap ket mangpataud iti imon, sakit ti nakem, ken pananggura iti maysa a tao gapu kadagiti sanikua, kinarang-ay, saad, reputasion, pagnam-ayan, ken dadduma pay nga ik-ikutanna. Agturong dayta iti ad-adu pay a pannakikompetensia—a maysa a napeggad a tignay. Kondenaren ti Biblia ti “mangsulsulbog iti panagsisinnalisal.”—Galacia 5:26.
Dagiti naapal ikagumaanda a kaluban ti nasair nga amor propioda babaen ti pananguyaw kadagiti naragpat ti dadduma. Nalabit a kasla bassit laeng a banag dayta, ngem no saan a bigbigen ken aturen, mabalin a mangitunda iti panagbasol. Usigenyo ti dua a salaysay ti Biblia nga adda pakainaiganna iti apal.
Bayat ti pannakipagilina kadagiti Filisteo, naparaburan ni Isaac iti “ar-arban dagiti karnero ken pangpangen dagiti baka ken maysa a dakkel a bagi dagiti adipen, iti kasta isu nangrugi nga apalan dagiti Filisteo.” Gapuna, pinullatanda dagiti bubon a kinali idi ni amana nga Abraham, ket imbilin ti arida a pumanaw ni Isaac iti lugarda. (Genesis 26:1-3, 12-16) Mangirurumen ken makadadael ti apalda. Dida namedmedan ti apal a nariknada idi makitada ti kinasaliwanwan a tagtagiragsaken ni Isaac.
Sumagmamano a siglo kalpasanna, limmatak ni David iti paggugubatan. Dagiti panagballigina ket rinambakan dagiti babai nga Israelita, a nangikanta: “Kinabil ni Saul ti rinibuna, ket ni David ti pinullo a ribuna.” Nupay napadayawan, imbilang ni Saul a naipababa ti dayawna gapu iti kasta a panangikompara, ket timmaud ti apal iti pusona. Sipud idin, nangimula iti sakit ti nakem ken David. Di nagbayag, insikatna ti umuna kadagiti sumagmamano a pananggandatna iti biag ni David. Anian a kinadakes ti mabalin a tumaud gapu iti apal!—1 Samuel 18:6-11.
Gapuna, no mangpataud iti apal wenno pannakisinnalisal ti panangidiligtayo iti bagitayo kadagiti dadduma ken kadagiti naragpat wenno bambanag a nanamnam-ayda, agannadtayo koma! Makadangran dagita a rikna, ket saanda a maitunos iti pampanunot ti Dios. Ngem sakbay nga usigentayo no kasano a madaeran dagiti kasta a kababalin, usigentayo pay ti maysa a banag a mangituggod iti panangikompara.
Panangmatmat iti Bagi ken Pannakapnek
‘Nalaingak kadi, nataer wenno napintas, mapagtalkan, nasalun-at, mapagraeman, ken makaay-ayo? Komustaak kadagita?’ Manmano laeng nga agsarmingtayo tapno imtuoden dagiti kasta a saludsod. Ngem sigun iti maysa a mannurat, “ditay madmadlaw a masansan a sumiplot lattan iti isiptayo ti kasta a salsaludsod ket dagiti pakapkapnekantayo a sungbat ti mapanunottayo.” Mabalin a ti tao tingitingenna dagita a saludsod no dina masierto no ania dagiti nagapuananna, nga awan motibona a makiinnartap wenno umapal. Suksukimatenna laeng ti bagina. Awan dakesna dayta. Ngem masapul a saantayo nga ikompara ti bagitayo kadagiti dadduma tapno siuumiso a maaramidtayo dayta.
Nagduduma dagiti abilidadtayo, depende kadagiti nainaig a bambanag. Sigurado nga adda dagidiay nasaysayaat ti magapuananda ngem kadatayo. Gapuna, imbes nga apalantay ida, nasken a rukodentayo ti magapgapuanantayo sigun kadagiti nalinteg a pagalagadan ti Dios, a makaipaay iti natalged a giya no ania ti umiso ken naimbag. Interesado ni Jehova no aniatayo kas indibidual. Dinatay ikompara iti asinoman. Balakadannatayo ni apostol Pablo: “Paneknekan koma ti tunggal maysa no ania ti bukodna nga aramid, ket kalpasanna maaddaanto iti pakaigapuan ti panagrag-o maipapan iti bagina met laeng, ket saan nga iti panangipadis iti sabali a tao.”—Galacia 6:4.
Panangsaranget iti Apal
Gapu ta imperpekto ti amin a tattao, mabalin a kasapulan ti narayray ken agtultuloy a panagregget tapno masaranget ti apal. Saan nga umdas a basta ammotayo ti kuna ti Kasuratan: “Iti panangipakita ti pammadayaw iti maysa ken maysa mangidaulokayo.” Binigbig ni Pablo ti bukodna a pagannayasan nga agaramid iti basol. Tapno madaeranna dayta, ‘dinisdisnogna ti bagina ket inadipenna dayta.’ (Roma 12:10; 1 Corinto 9:27) No kadatayo, kaipapananna nga iwaksitayo dagiti kapanunotan a makiinnartap, ket panunotentayo dagiti makapabileg a bambanag. Masapul nga agkararagtayo, a kiddawen ken Jehova a tulongannatayo a ‘saan a mangpanunot nga ad-adda iti bagitayo ngem iti rebbeng a panangpanunot iti dayta.’—Roma 12:3.
Makatulong met ti panagadal iti Biblia ken panagmennamenna. Panunotenyo, kas pagarigan, ti Paraiso nga inkari ti Dios. Tagiragsakento ti amin a tattao ti talna, nasayaat a salun-at, aglaplapusanan a taraon, nanam-ay a pagtaengan, ken makapnek a trabaho. (Salmo 46:8, 9; 72:7, 8, 16; Isaias 65:21-23) Mariknanto pay kadi ti asinoman ti pagannayasan a makiinnartap? Saanen ta awanton ti makagapu a makisalisal pay. Pudno, saan nga indetalye ni Jehova no kasano ti biag iti masanguanan, ngem lohikal a panunoten a mapennekto ti amin a tattao dagiti paginteresan ken paglaingan a kaay-ayoda. Mabalin nga adda agadal iti astronomia, ken adda met dagidiay agsursuro nga agdisenio kadagiti agkakapintas a tela. Apay koma nga apalan ti maysa ti sabali? Imbes a makaparurod, makaparegtanto dagiti gapuanan ti padatayo a tattao. Awanton dagiti kasta a rikna.
No kasta a biag ti tarigagayantayo, saantay kadi nga ikagumaan a sursuruen itan ti kasta a kababalin? Tagtagiragsakentayon ti naespirituan a paraiso, a nawaya manipud iti adu a parikut a mapaspasaran ti lubong. Yantangay awanton ti espiritu ti kompetision iti baro a lubong ti Dios, talaga nga adda rason a liklikantayo dayta ita.
Dakes kadi ngarud nga ikomparatayo ti bagitayo kadagiti dadduma? Wenno addada gundaway nga umiso dayta?
Umiso a Panangikompara
Adu a panangikompara ti nangyeg iti napait wenno makapaupay a reaksion, ngem saan a kanayon a kasta. Mainaig iti dayta, imutektekanyo ti balakad ni apostol Pablo: “Agbalin a tumutulad kadagidiay a babaen ti pammati ken kinaanus tawidenda dagiti kari.” (Hebreo 6:12) Makagunggona ti panangikagumaan a mangtulad kadagiti galad dagiti nagkauna a matalek nga adipen ni Jehova. Pudno, mabalin nga agkalikagum dayta iti panangikompara. Kaskasdi, tumulong dayta kadatayo a mangilasin kadagiti ulidan a mabalintay a tuladen ken bambanag a kasapulantayo a parang-ayen.
Usigenyo ni Jonatan. No an-anagen, adda rasonna nga agimon. Kas inauna nga anak a lalaki ni Ari Saul iti Israel, mabalin a namnamaenna idi nga isu ti agari, ngem pinili ni Jehova ti maysa a lalaki nga ub-ubing kenkuana iti agarup 30 a tawen, ni agtutubo a David. Imbes nga agimula iti sakit ti nakem, impakita ni Jonatan a naisangsangayan ti kababalinna gapu ta naimpusuan a ginayyem ken sinuportaranna ni David kas ari a dinutokan ni Jehova. Pudno a naespirituan a tao ni Jonatan. (1 Samuel 19:1-4) Saan a kas iti amana, a nangmatmat ken ni David kas kasinnalisal, binigbig ni Jonatan nga iturturong ni Jehova dagiti bambanag ket nagpasakup iti pagayatanna; saanna nga inkompara ti bagina ken David, ket dina inimtuod, “Apay a ni David ti napili imbes a siak?”
Ditay koma pulos panunoten a pangta kadatayo dagiti padatayo a Kristiano, a kasla padpadasendatayo nga artapan wenno sukatan. Saan nga umiso ti pannakisalisal. Agminar kadagiti nataengan a Kristiano ti panagtutunos, panagkaykaysa, ken ayat, saan a kompetision. “Ti ayat ti kangrunaan a kabusor ti apal,” kuna ti sosiologo a ni Francesco Alberoni. “No ay-ayatentayo ti maysa a tao, ti pagimbaganna ti pampanunotentayo, ken naragsaktayo no isu ket naballigi ken naragsak.” Gapuna, no adda maikkan iti pribilehio iti kongregasion Kristiano, kinamanagayat no raementayo dayta. Kasta ti inaramid ni Jonatan. Kas kenkuana, magunggonaantayo no suportarantayo dagidiay simamatalek nga agserserbi kas manangaywan iti organisasion ni Jehova.
Maiparbeng a raementayo dagiti nasayaat nga ulidan dagiti padatayo a Kristiano. Ti natimbeng a panangidiligtayo iti bagitayo kadakuada ket mabalin a mangtignay kadatayo a tumulad iti pammatida. (Hebreo 13:7) Ngem no ditay agannad, mabalin nga agbanag a kompetision ti panangtulad. No iti panagriknatayo ket inartapannatayo ti maysa a raraementayo, ket kalpasanna tagibassiten wenno umsientayo dayta a tao, kaipapananna nga agim-imontayo kenkuana imbes a tultuladentayo.
Awan ti imperpekto a tao a naan-anay nga ulidan. Gapuna, kuna ti Kasuratan: “Agbalinkayo a tumutulad iti Dios, kas annak a dungdungnguen.” Kasta met, “ni Kristo nagsagaba a maipaay kadakayo, a nangibati kadakayo iti pagwadan tapno sisisinged a surotenyo dagiti addangna.” (Efeso 5:1, 2; 1 Pedro 2:21) Dagiti galad da Jehova ken Jesus—ti ayat, kinabara, empatia, ken kinapakumbabada—dagita koma ti ikagumaantayo a tuladen. Iwayaantayo nga idilig ti bagitayo kadagiti galad, panggep, ken pamay-an ti panangaramidda kadagiti bambanag. Ti kasta a panangidilig mabalinna a parang-ayen ti biagtayo, mangipaay iti umiso a direksion, kinatalged, ken seguridad, ken tumulong iti panagmataengantayo kas Kristiano a lallaki ken babbai. (Efeso 4:13) No ipamaysatayo nga aramiden ti amin a kabaelantayo a mangtulad iti perpekto nga ulidanda, sigurado a maliklikantayo nga idilig ti bagitayo kadagiti padatayo.
[Ladawan iti panid 28, 29]
Ni Ari Saul inapalanna ni David
[Ladawan iti panid 31]
Saan a pulos a minatmatan ni Jonatan a kasinnalisalna ti ub-ubing a ni David