Panagsusupiat—Apay a Makadangran?
“Manipud ania ti gubuayan dagiti gubat ken manipud ania ti gubuayan dagiti panagaapa iti nagtetengngaanyo?”—SANTIAGO 4:1.
TI MANNURAT iti Biblia a ni Santiago saanna nga inyimtuod dayta kadagiti soldado iti buyot ti Roma, a makigubgubat idi tapno mangparmek; saanna met a palpalutpoten no apay a makirangranget dagiti gerilia iti Judio a Sicarii, wenno Nagtagipunial a Lallaki, idi umuna a siglo K.P. Tuktukoyen ni Santiago dagiti susik iti nagbaetan ti uray dua laeng a tao. Apay? Gapu ta kas kadagiti gubat, makadangran met dagiti personal a panagsusupiat. Imutektekanyo dagitoy a salaysay iti Biblia.
Dagiti lallaki nga annak ti patriarka a ni Jacob kasta unay ti gurada iti kabsatda a ni Jose isu nga inlakoda kas adipen. (Genesis 37:4-28) Kalpasanna, ni Saul nga ari ti Israel ginandatna a papatayen ni David. Apay? Gapu ta agimon ken ni David. (1 Samuel 18:7-11; 23:14, 15) Idi umuna a siglo, nasinga ti talna ti intero a kongregasion gapu iti supiat ti dua a Kristiano a babbai, da Euodia ken Sintique.—Filipos 4:2.
Kadagiti naud-udi a tiempo, rinisut dagiti tattao ti susikda babaen ti duelo iti kampilan wenno paltog. Masansan a matay wenno tungpal biag a mabaldado ti maysa kadagiti makiduelo. Ita, dagiti agkabusor masansan nga agusarda kadagiti nagubsang, nasakit a sasao. Nupay awan ti maibukbok a dara, madangran dagiti emosion ken reputasion gapu kadagiti mangbabalaw a sasao. Dagiti inosente ti masansan nga agsagaba iti kastoy a kita ti “gubat.”
Panunotenyo ti napasamak sumagmamano a tawenen ti napalabas idi a maysa a padi nga Anglicano ti nangakusar iti padana a padi a mangus-usar iti kuarta ti simbaan iti di umiso a pamay-an. Nagdindinamag ti panagsubangda, ket nabingay iti dua a grupo ti parokianoda. Dadduma a miembro ti saan a makimisa no ti busbusorenda a ministro ti mangmisa. Nagkaro ti gura ti dua a dasig ta uray la liklikanda ti maysa ken maysa no makimisada. Idi a ti nangakusar a padi ket naakusaran a mismo iti seksual a panagbasol, narubroban ti susik.
Nagpakaasi ti Arsobispo ti Canterbury kadagiti dua a padi, nga inawaganna ti ririda kas “maysa a kanser” ken “maysa nga eskandalo a mangibabain iti nagan ti Apotayo.” Idi 1997, immanamong nga agretiro ti maysa kadagiti padi. Intultuloy ti sabali ti kinapadina agingga a masapul nga agretiron gapu iti edadna. Ngem nagtalinaed iti posisionna agingga iti posible a kaudian a kanito, iti maika-70 a kasangayna, idi Agosto 7, 2001. Ti The Church of England Newspaper dinakamatna a ti aldaw ti panagretiro ti padi ket aldaw ti piesta ni “Santo” Victricius. Siasino ni “Santo” Victricius? Isu ket maysa nga obispo idi maikapat a siglo a naipadamag a nasapsaplit gapu iti panagkedkedna a makigubat. Gapu iti nabatad a panagduma ti kababalinda, kinuna ti pagiwarnak: “[Ti agretiro a padi] saanna nga ugali ti agkedked a makigubat iti padana a padi.”
Dagita a padi saanda koma a nadadael ti reputasionda ken dagiti sabsabali no inyaplikarda ti balakad iti Roma 12:17, 18: “Dikay subadan ti dakes iti dakes iti asinoman. Mangipaaykayo iti nasayaat a bambanag iti imatang ti amin a tattao. No mabalin, agingga a makapagpannuray kadakayo, makikappiakayo iti amin a tattao.”
Sika ngay? No adda mangpasakit kenka, ti kadi sakit ti nakem ti mangituggod kenka a makisupiat? Wenno liklikam ketdi dagiti nagubsang a sasao ken sidadaanka a makikappia? No adda mapaguram, liklikam kadi dayta a tao ket namnamaem lattan a malipatanna ti napasamak iti panaglabas ti tiempo? Wenno dagdagus nga agpadispensarka? Sika man ti agkiddaw iti pammakawan wenno sika ti mangpakawan, pagimbagam no ikagumaam ti makikappia. Ti balakad ti Biblia ket makatulong kadatayo a mangrisut uray kadagiti nabayagen a susik, kas ipakita ti sumaganad nga artikulo.