Pakasaritaan ti Biag

Naragsakak Gapu iti Pasetko iti Sangalubongan a Panangisuro iti Biblia

KAS INSALAYSAY NI ANNA MATHEAKIS

Maur-uram ti barko. No lumned daytoy a 171 a metro a barko, alun-onennak met ti baybay. Matartarantaak a naglangoy, a sinarangetko dagiti nadawel nga allon. Ti kakaisuna a pamay-an tapno saanak a lumned ket ti panagkapetko iti life jacket a suot ti maysa a babai. Inkararagko iti Dios nga ipaayannak iti pigsa ken tured. Dayta laeng ti maaramidko.

TAWEN 1971 idi, bayat ti panagsublik iti Italia, ti maikatlo a nakaibaonak kas misionera. Iti dayta a pannakadadael ti barko, napukawko ti nganngani amin a sanikuak. Ngem diak napukaw dagiti kapatgan a banag​—ti biagko, ti naayat a Nakristianuan a panagkakabsat, ken ti pribilehio nga agserbi ken ni Jehova. Nakadanonak iti tallo a kontinente gapu iti dayta a panagserbi, ket ti pannakadadael ti nagluganak a barko ti maysa laeng kadagiti dadakkel a pagteng iti biagko.

Naipasngayak idi 1922. Agnanaed ti pamiliak idiay Rām Allāh, agarup 16 a kilometro iti amianan ti Jerusalem. Dagiti dadakkelko ket agpada a naggapu iti isla ti Creta, ngem idiay Nazaret a dimmakkel ni tatangko. Siak ti inaudi kadakami nga agkakabsat a tallo a lallaki ken dua a babbai. Naldaangan ti pamiliami gapu iti ipapatay ti maikadua a manongko, a nalmes iti Karayan Jordan bayat ti ekskursion ti eskuelaan. Kalpasan dayta a trahedia, saanen a kayat ni nanang ti agnaed idiay Rām Allāh, isu nga immakarkami idiay Atenas, Grecia, idi agtawenak iti tallo.

Dimmanon iti Pamiliami ti Kinapudno iti Biblia

Di nagbayag kalpasan ti isasangbaymi idiay Grecia, ni Nikos nga inauna a manongko nga agtawen idi iti 22 naam-ammona dagiti Estudiante ti Biblia, kas panangawag idi kadagiti Saksi ni Jehova. Ti pananggun-odna iti pannakaammo iti Biblia ti nangyeg kenkuana iti rag-o ken nasged a tarigagay a makiraman iti Nakristianuan a ministerio. Dayta ti namagpungtot ken ni Tatang, isu a pinapanawna ni Nikos iti balaymi. Nupay kasta, no mapan ni tatang idiay Palestina, kaduak da nanang ken manang a kumuyog ken ni Nikos a tumabuno kadagiti Nakristianuan a gimong. Malagipko pay ti narayray a panangisarsarita ni Nanang iti maipapan kadagiti banag a nangngegna kadagiti gimong. Ngem di nagbayag kalpasanna, nagsakit ni Nanang iti kanser ket natay idi agtawen iti 42. Bayat dayta a narigat a tiempo, ni manangko nga Ariadne ti siaayat a nangaywan iti pamiliami. Nupay agtutubo, nagserbi ni Ariadne kas pannakainak iti adu a tawen.

No adda ni tatang idiay Atenas, kanayon nga itugotnak iti Orthodox Church, ket idi natay, intultuloyko ti nakimisa, nupay saanen a masansan. Gapu ta awan ti makitak a nadiosan a debosion iti simbaan, insardengko ti makimisa.

Kalpasan ti ipapatay ni tatang, naaddaanak iti natalged a trabaho iti ministry of finance. Ngem ni manongko impamaysana ti biagna iti trabaho a panangikasaba iti Pagarian, a nagserbi iti adu a tawen idiay Grecia. Idi 1934, immakar idiay Cyprus. Iti dayta a tiempo, awan ti bautisado a Saksi ni Jehova iti dayta nga isla, isu a naaddaan iti pribilehio a mangparang-ay iti trabaho a panangasaba sadiay. Idi nangasawa, nagserbi met ni baketna a ni Galatia kas amin-tiempo a ministro iti adu a tawen.a Masansan a pinatulodannakami ni Nikos kadagiti naibatay iti Biblia a publikasion ken magasin, ngem manmano a basaenmi dagita. Nagtalinaed ni Nikos idiay Cyprus agingga iti ipapatayna.

Ti Panangipapusok iti Kinapudno iti Biblia

Idi 1940, ni George Douras, maysa a naregta a Saksi idiay Atenas ken gayyem ni Nikos, sinarungkaran ken inawisnakami a makipagadal iti Biblia a kadua ti maysa a bassit a grupo iti pagtaenganna. Siraragsak a pinatganmi ti awisna. Di nagbayag, inrugimin nga iranud dagiti nasursuromi. Ti pananggun-od iti pannakaammo iti Biblia ti nangtignay kadakami ken ni manangko a mangidedikar iti biagmi ken ni Jehova. Nabautisaran ni Ariadne idi 1942 ken nabautisaranak idi 1943.

Idi nagngudo ti Gubat Sangalubongan II, inawisnakami ni Nikos a mapan idiay Cyprus, isu nga idi 1945 immakarkami idiay Nicosia. Saan a kas idiay Grecia, saan a maiparit ti panangasaba idiay Cyprus. Nakipasetkami iti panagbalaybalay a ministerio ken iti panangasaba iti lansangan.

Dua a tawen kalpasanna, masapul nga agsubli ni Ariadne idiay Grecia. Sadiay, naam-ammona ti agbalin nga asawana, maysa a pada nga agdaydayaw ken ni Jehova, isu a nagtalinaed idiay Atenas. Di nagbayag, imparegta ti kayong ken ti kabsatko nga agsubliak idiay Grecia ket sumrekak iti amin-tiempo a ministerio. Yantangay nabayagen a kalatko ti agpayunir, nagsubliak idiay Atenas, nga addaan iti dakdakkel a panagkasapulan.

Naluktan Dagiti Baro nga Oportunidad

Idi Nobiembre 1, 1947, inrugik ti nagpayunir, a nangbusbosak iti 150 nga oras kada bulan iti trabaho a panangasaba. Nalawa ti teritoria ti kongregasionmi, a kanayon a pagpagnaek. Kaskasdi, adu a bendision ti tinagiragsakko. Masansan nga arestuen dagiti polis ti asinoman a Saksi a mangasaba wenno tumabuno kadagiti Nakristianuan a gimong, isu a naarestoak di nagbayag.

Naakusarak iti panangkomberte, maysa a nadagsen idi a basol. Nasentensiaanak iti dua a bulan a pannakaibalud iti Averof Women’s Prison idiay Atenas. Adda nakabaluden sadiay a maysa a babai a Saksi, ket tinagiragsakmi ti makaay-ayo ken makapabileg a Nakristianuan a panaglangen nupay nakabaludkami. Kalpasan a nawayawayaanak, siraragsak nga intultuloyko ti nagpayunir. Adu kadagidiay inyadalak iti Biblia ti matalek nga agserserbi ken ni Jehova agingga ita, ket dayta ti mangmangted kaniak iti dakkel a rag-o.

Idi 1949, naawisak a tumabuno iti maika-16 a klase ti Watchtower Bible School of Gilead idiay Estados Unidos, a pakasanayan dagiti amin-tiempo nga adipen nga agserbi kas misionero. Naragsakanak ken dagiti kakabagiak. Implanok a tabunuan ti maysa nga internasional a kombension idiay New York City idi kalgaw ti 1950 sakbay nga ageskuelaak iti Gilead.

Idi dimtengak idiay Estados Unidos, naaddaanak iti pribilehio nga agserbi iti sumagmamano a bulan kas agtagibalay iti sangalubongan a hedkuarter dagiti Saksi ni Jehova idiay New York City. Nadalus, makaay-ayo, ken makapabileg ti aglawlaw sadiay, ken naragsak dagiti kakabsat. Siraragsak a malaglagipko ti innem a bulan a binusbosko sadiay. Kalpasan dayta, tinabunuak ti Gilead School, ket napartak a limmabas ti lima a bulan a nainget a panagadal ken pannakaisuromi nga estudiante. Nabigbigmi ti kinapateg ken kinaimnas ti Nainkasuratan a kinapudno, ket dayta ti nangparayray iti rag-o ken tarigagaymi a mangiranud iti mangted-biag a pannakaammo maipapan iti kinapudno.

Ti Damo a Nakaibaonak Kas Misionero

Iti Gilead School, sakbay a naibaonkami kadagiti teritoriami kas misionero, napalubosankami a mangpili iti makaduaminto. Ni Ruth Hemmig (Bosshard itan), maysa a naglaing a kabsat, ti nakaduak. Kasta unay ti ragsakmi ken ni Ruth idi naipakaammo ti pakaibaonanmi​—idiay Istanbul, Turkey​—iti nagbeddengan ti Asia ken Europa! Ammomi a saan pay a legal ti trabaho a panangasaba iti dayta a pagilian, ngem saankami a nagduadua a tulongannakami ni Jehova.

Ti Istanbul ket maysa a napintas a dakkel a siudad. Nagadu ti pagtagilakuan sadiay, dagiti agkakaimas a luto iti sangalubongan, makapainteres a museo, nakaay-ayat a sangakaarrubaan, ken makaay-ayo a pantalan. Kapatgan iti amin, nakasarakkami kadagiti napasnek a tattao nga agtarigagay a makasursuro maipapan iti Dios. Ti bassit a grupo dagiti Saksi idiay Istanbul ket buklen kangrunaanna dagiti Armeniano, Griego, ken Judio. Nupay kasta, adu pay ti dadduma a nasionalidad, ket makatulong no ammom ti agsao iti nadumaduma a lenguahe, agraman ti Turko. Naan-anay a natagiragsakmi ti pannakisarita kadagiti nadumaduma ti nasionalidadda a tattao a mawaw iti kinapudno. Adu kadagitoy ti simamatalek nga agserserbi ken ni Jehova.

Ngem anian ta saan a posible a mapabaro ni Ruth ti papelesna tapno makapagtalinaed iti pagilian, isu a naobligar a pumanaw iti pagilian. Intultuloyna ti amin-tiempo a panagserbina idiay Switzerland. Kalpasan ti nabayagen a tiempo, kailiwko pay laeng ti nakaay-ayat ken makapabileg a panagkaduami.

Iyaakar iti Sabali a Paset ti Lubong

Idi 1963, saan a napabaro ti papelesko nga agtalinaed idiay Turkey. Nagrigat a panawan dagiti kapammatian a nakitak a rimmang-ay iti naespirituan bayat a dinaeranda ti adu a pakarigatan. Tapno maliwliwadak, siaayat a binayadan dagiti kabagiak ti pletek a mapan idiay New York City tapno matabunuak ti kombension sadiay. Awan pay ti naawatko a sumaganad a pakaibaonak.

Kalpasan ti kombension, naibaonak idiay Lima, Peru. Manipud New York, napanak iti dayta a baro a pakaibaonak, a kaduak ti maysa nga agkabannuag a kabsat a babai. Nakaadalak iti Espaniol ken nagnaedak iti pagtaengan dagiti misionero a masarakan iti ngatuen ti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova. Nakaragragsak ti mangasaba sadiay ken maam-ammo dagiti lumugar a kakabsat.

Baro a Nakaibaonan, Baro a Lenguahe

Iti panaglabas ti panawen, nangrugi a mapasaran dagiti kakabagiak idiay Grecia dagiti epekto ti panaglakay ken panagbaket ken panagkapuy ti salun-at. Saanda a pulos kiniddaw nga isardengkon ti amin-tiempo a serbisiok ket agsubliak iti makunkuna a normal a biag tapno matulongak ida. Ngem kalpasan ti panangpanunotko a naimbag ken panagkararag, naamirisko a nasaysayaat no agserbiak iti pagilian nga as-asideg iti pamiliak. Siaayat nga immanamong dagiti kakabsat iti sanga nga opisina isu nga imbaondak idiay Italia, ket intukon dagiti kapamiliak nga ibaklayda dagiti gastos iti iyaakarko. Iti kinapudnona, dakkel ti panagkasapulan kadagiti ebanghelisador idiay Italia.

Naminsan pay, nasken nga agadalak iti sabali a lenguahe​—Italiano. Ti damo a nakaibaonak ket iti siudad ti Foggia. Idi agangay, nayakarak idiay Naples, a sadiay dakdakkel ti panagkasapulan. Ti teritoriak ket ti Posilipo, maysa kadagiti kapintasan a paset ti Naples. Nalawa dayta a lugar, ket maymaysa laeng ti agibumbunannag ti Pagarian. Natagiragsakko unay ti trabaho, ket tinulongannak ni Jehova a mangirugi iti adu a panangyadal iti Biblia. Idi agangay, nabuangay ti maysa a dakkel a kongregasion iti dayta a lugar.

Maysa nga ina ken dagiti uppat nga annakna ti sumagmamano kadagiti lumugar a damo nga inyadalak iti Biblia. Saksi ni Jehova agingga ita daytoy nga ina ken ti dua nga annakna a babbai. Nayadalak pay ti agassawa nga addaan iti balasitang. Ti intero a pamilia ket rimmang-ay iti kinapudno ken insimboloda ti dedikasionda babaen ti bautismo iti danum. Nakiasawa ti balasangda iti maysa a matalek nga adipen ni Jehova, ket agpadada a naregta nga agserserbi iti Dios agingga ita. Bayat ti panangyadalko iti Biblia iti maysa a dakkel a pamilia, napaneknekak ti bileg ti Sao ti Dios. Idi nabasami ti nadumaduma a kasuratan a mangipakita a saan nga anamongan ti Dios ti panagdayaw babaen dagiti imahen, saanen nga inuray ti ina a malpas ti panagadal. Dagus nga imbellengna ti amin nga imahen iti balayna!

Kadagiti Peggad iti Taaw

Iti panagsublisublik idiay Grecia ken Italia, kanayon nga agluganak iti barko. Kaaduanna a nakaay-ayat ti panaglayag. Ngem saan a kasta iti naminsan a panagsublik idiay Italia idi kalgaw ti 1971, bayat ti panagluganko iti barko a Heleanna. Iti parbangon ti Agosto 28, adda uram a napasamak iti kosina ti barko. Nagkayamkam ti uram ket nagkaribuso dagiti pasahero. Adda dagiti natalimudaw a babbai, agsangsangit dagiti ubbing, ken agrekreklamo ken agpangpangta dagiti lallaki. Nagtataray dagiti tattao a napan kadagiti lifeboat iti tunggal sikigan ti barko. Ngem manmano dagiti life jacket, ken narigat nga ibaba iti taaw dagiti lifeboat. Awananak iti life jacket. Dumakdakkel dagiti gil-ayab, ket awan maaramidko no di tumpuak iti baybay.

Apaman a nakatapuakak iti danum, nakitak iti asidegko ti maysa a tumtumpaw a babai a nakasuot iti life jacket. Kasla saanna ammo ti aglangoy, isu a ginammatak ti imana ken inyadayok iti lumlumned a barko. Dumawdawel dagiti dalluyon ket nabannogak unayen nga aglangoy. Kasla awanen ti namnama, ngem intultuloyko ti immasug ken ni Jehova tapno ikkannak ti tured, ket dayta ti nangpapigsa kaniak. Nalagipko pay ketdi ti pannakarba ti barko a napasaran ni apostol Pablo.​—Aramid, kapitulo 27.

Tinengngelko ti kaduak bayat a subsubaek dagiti allon iti uppat nga oras, nga inusarko ti amin a pigsak a naglangoy bayat ti panagpatulongko ken ni Jehova. Kamaudiananna, adda immasideg a bangka. Inarayatdakami, ngem natayen ti kaduak. Idi nakadanonkami iti ili ti Bari, Italia, nayospitalak. Nasken nga agtalinaedak iti ospital iti sumagmamano nga aldaw, ket adu a Saksi ti bimmisita kaniak, a siaasi a nangipaay iti amin a kasapulak. Nagustuan dagiti adda iti ospital ti Nakristianuan nga ayat a sipapasnek nga impakitada.b

Idi naan-anay nga immimbagak, naibaonak idiay Roma. Naited a teritoriak ti lugar ti negosio iti sentro ti siudad, a nagserbiak iti lima a tawen, babaen ti tulong ni Jehova. Iti pakadagupan a 20 a tawen, natagiragsakko ti ministerio idiay Italia, ket nagbalin a napateg kaniak dagiti umili sadiay.

Panagsubli iti Nangrugiak

Idi agangay, kimmapuy unay ti salun-at ni Ariadne ken ni lakayna. Naamirisko a no asidegak kadakuada, masubalitak uray kaskasano ti amin a siaayat a naitulongda kaniak. Aminek a maladingitanak unay a mangpanaw iti Italia. Ngem pinalubosannak ti sanga nga opisina ket sipud idi kalgaw ti 1985, nagpayunirak idiay Atenas, ti lugar a nangrugian ti amin-tiempo a serbisiok idi 1947.

Nangasabaak iti teritoria ti kongregasionko, ken kiniddawko iti sanga nga opisina no mabalin a mangasabaak iti lugar ti negosio iti sentro ti siudad. Inaramidko dayta iti tallo a tawen a kaduak ti maysa a payunir. Naan-anay a nakasabaanmi dagiti tattao a manmano a makasarita iti pagtaengan.

Ngem bayat ti panaglabas ti tiempo, kimmapuy ti pigsak nupay mapabpabaro a kanayon ti tarigagayko nga agserbi. Natayen ni kayongko. Saanen a makakita ni Ariadne, ti nagbalin a pannakainak. No maipapan kaniak, nasalun-atak bayat dagiti tawen a binusbosko iti amin-tiempo a serbisio. Ngem nabiit pay a natulidak iti marmol nga agdan ket natukkol ti kannawan a takiagko. Kalpasanna, natnagak manen ket natukkol ti durik. Masapul a maoperaak ket naidalitak iti nabayag. Ita, masapul nga agin-inayadak nga aggaraw. Agsarsarukodak a magna ken makaruarak laeng no adda mangkadua kaniak. Kaskasdi, ar-aramidek ti amin a kabaelak, a mangnamnamaak a sumayaat ti salun-atko. Nagtultuloy a gubuayan ti ragsak ken pannakapnekko ti pannakiraman iti trabaho a panangisuro, uray iti limitado laeng a pamay-an.

No lagipek dagiti naragsak a tawtawen a binusbosko iti amin-tiempo a ministerio, malapunos ti pusok iti panagyaman ken ni Jehova. Ti Dios ken ti makitkita nga organisasionna impaayandak iti mapagpannurayan a panangiwanwan ken nagpateg a tulong, isu a naan-anay a nausarko dagiti abilidadko bayat a binusbosko ti biagko nga agserbi kenkuana. Naimpusuan a tarigagayak a papigsaennak koma ni Jehova tapno maitultuloyko ti agserbi kenkuana. Maragsakanak iti nanumo a maitulongko iti iturturongna a sangalubongan a trabaho a panangisuro iti Biblia.​—Malakias 3:10.

[Footnotes]

[Ladawan iti panid 9]

Dakami kada manangko nga Ariadne ken lakayna a ni Michalis, idi mapanakon ageskuela iti Gilead

[Ladawan iti panid 10]

Naibaonkami ken ni Ruth Hemmig idiay Istanbul, Turkey

[Ladawan iti panid 11]

Idiay Italia, idi rugrugi ti dekada 1970

[Ladawan iti panid 12]

Dakami ita ken ni manangko nga Ariadne