Dagiti Tulbek iti Pannakikomunikar iti Asawam

‘DIAK koma imbagbaga ti kasdiay.’ ‘Diak nayebkas a naimbag ti kayatko koma nga ibaga.’ Nariknam kadin ti kasta kalpasan ti pannakipatangmo iti asawam? Ti komunikasion ket maysa a paglaingan a napateg a mapatanor. Kas iti aniaman a paglaingan, adda dagiti tattao a kasla naglakada a masursuro dayta, idinto ta marigatan ti dadduma. Kaskasdi, uray no maysaka kadagiti marigatan, posible a maadalmo nga iyallatiw dagiti kapanunotam iti makaay-ayo, epektibo a wagas.

No dadduma, ti kultura ti mangimpluensia kadagiti tattao no kasano ti pannakilangenda kadagiti assawada. ‘Tapno makuna a malalakika,’ nalabit a maidagadag kadagiti lallaki, ‘sumaoka laeng iti sangkabassit.’ Mabalin nga ibilang dagiti tattao a saan a serioso dagiti mannanao a lallaki. Pudno a kuna ti Biblia: “Tunggal tao masapul a nasiglat no iti panagdengngeg, nainayad no iti panagsao.” (Santiago 1:19) Nupay kasta, agaplikar dayta a balakad agpadpada kadagiti lallaki ken babbai ken ipakitana a saan laeng a panagsao ti ramanen ti komunikasion. Mabalin a napaut nga agtungtong ti dua a tao, ngem kasanon no saanda nga umimdeng iti maysa ken maysa? Saan la ketdi a maibilang dayta a napudno a komunikasion. Ti maysa a kangrunaan a paset ti naballigi a komunikasion, kas ipakita ti kadakdakamat a kasuratan, isu ti kinalaing a dumngeg.

Pannakikomunikar nga Awan ti Sao

Iti dadduma a komunidad, saan a maiparbeng nga iyebkas dagiti assawa a babbai dagiti kapanunotanda. Ti met asawa a lalaki nasken a nakayakay iti pamiliana. Iti sidong ti kasta a kultura, saan nga ammo dagiti agassawa no ania ti kayat ti tunggal maysa kadakuada. Dadduma nga assawa a babbai ti nalaing a manglasin kadagiti kasapulan dagiti assawada ket alistoda a mangpennek kadagita. Kadagiti kasta a kasasaad, adda komunikasion ti agassawa nupay awan ti panagsarita. Ngem kadawyanna a saan a patas ti kasta a kita ti komunikasion. Nupay ti asawa a babai mabalin a masursurona a tarusan no ania ti kapanunotan ken rikna ni lakayna, ti asawa a lalaki manmano a patanorenna ti kasta a paglaingan a mangtarus iti rikrikna ni baketna.

Pudno, iti dadduma a kultura, dagiti lallaki paliiwenda dagiti emosional a kasapulan dagiti babbai ket pennekenda dagita. Ngem uray kadagiti kasta a kultura, adu nga agassawa ti magunggonaan no adda nasaysayaat a komunikasion.

Napateg ti Komunikasion

No adda ti silulukat a komunikasion, maliklikan ti di panagkinnaawatan ken biddut a panangipagarup. Iti rugrugi ti pakasaritaan dagiti Israelita, dagiti tribu da Ruben, Gad, ken ti kagudua iti tribu ni Manases a nagnaed iti daya ti Karayan Jordan nangbangonda iti “maysa nga altar a kasta unay ti kinalatakna” iti Jordan. Sabali ti naawatan dagiti dadduma a tribu iti dayta nga inaramidda. Gapu ta impapanda a nagapostata dagiti kakabsatda iti ballasiw ti Jordan, nagsagana dagiti tribu iti laud tapno gubatenda dagiti “rebelde.” Ngem sakbay a nakigubatda, nangibaonda kadagiti delegado a makikomunikar kadagiti makindaya a tribu. Anian a nainsiriban a tignay! Naammuanda a saan a nairanta ti altar tapno pagaramidan kadagiti mailabsing a daton a mapuoran ken sakripisio. Imbes ketdi, nagamak dagiti tribu iti daya nga amangan ta ibaganto kadakuada dagiti dadduma a tribu: “Awan binglayyo ken Jehova.” Agserbi ti altar kas saksi nga agdaydayawda met ken ni Jehova. (Josue 22:10-29) Inawaganda dayta nga altar iti Saksi, a mabalin a gapu ta agserbi dayta kas saksi a ni Jehova ti bigbigbigenda a pudno a Dios.​—Josue 22:34.

Umdas ti panangilawlawagda tapno makombinsir dagiti dadduma a tribu ket didan intuloy ti planoda a pananggubat kadagiti dua ket kagudua a tribu. Wen, naliklikan ti gubat kas resulta ti silulukat ken prangka a komunikasion. Kalpasanna, idi nagrebelde ti Israel maibusor iti piguratibo nga asawada a ni Jehova a Dios, kinunana kadakuada nga isu ket siaasi nga ‘agsao iti pusoda.’ (Oseas 2:14) Anian a nagsayaat a padron para kadagiti naasawaan! Wen, ikagumaanyo a danonen ti puso ti asawayo tapno matarusanna ti rikriknayo. Napateg daytoy, nangruna no emosional ti banag a pagpatangan. Ni Pattie Mihalik, a periodista idiay Estados Unidos, kunana: “Adda dagiti mangibaga a nalaka la ti gatad ti sasao, ngem ti sasao mabalin met a di magatadan. Ken nupay marigatan ti dadduma a mangyebkas iti rikriknada, mabalin a ti ibungana ket napatpateg pay ngem kuarta.”

Panangparang-ay Kadagiti Paglaingan iti Komunikasion

Mabalin nga adda dagiti agkuna, ‘Saan a naballigi ti relasionmi kas agassawa sipud idi rugrugina.’ ‘Saanen a masalbar pay ti relasionmi kas agassawa,’ ibaga ti dadduma. Nalabit a mariknada nga imposible a maparang-ayda pay ti paglainganda a makikomunikar kalpasan ti kasarda. Kaskasdi, panunotenyo dagidiay agnanaed iti kagimongan a dagiti kabagian ti mangyurnos iti pakiasawaan. Adu kadagidiay adda iti sidong ti kasta a kultura ti nakapatanor idi agangay iti nasayaat a komunikasion iti biagda kas kasado.

Adda agassawa iti maysa a pagilian iti Daya a naitulag ti panagasawada. Maysa nga adipen ti naibaon nga agdaliasat iti adayo tapno sapulenna ti agbalin nga asawa ti lalaki. Ngem daytoy nga agassawa, a nagbiag nasurok 4,000 a tawenen ti napalabas, nangipakitada iti naisangsangayan a laing iti pannakikomunikar. Iti maysa a tay-ak, ti lalaki a ni Isaac sinabetna ti naibaon nga adipen ken ti agbalin nga asawana. Ti adipen “insalaysayna ken Isaac ti amin a bambanag nga inaramidna.” Ituloy ti salaysay ti Biblia maipapan iti daytoy a panagasawa: “Kalpasan dayta isu [ni Rebecca] inserrek ni Isaac iti tolda ni Sara nga inana [agserbi daytoy nga addang kas opisial a panagkasar]. Iti kasta innalana ni Rebecca ket nagbalin nga asawana; ket nagayat kenkuana.”​—Genesis 24:62-67.

Imutektekanyo ta inimdengan pay nga umuna ni Isaac ti naipadamag ket “kalpasan dayta” innalana ni Rebecca kas asawana. Ti naibaon ket maysa a mapagtalkan nga adipen a dedikado ken ni Jehova, ti Dios a pagdaydayawan ni Isaac. Nainkalintegan ti panagtalek ni Isaac iti daytoy a lalaki. Kalpasanna, “nagayat” ni Isaac ken ni Rebecca, ti nagbalin nga asawana.

Napatanor kadi da Isaac ken Rebecca ti nasayaat a komunikasion? Kalpasan a nakiasawa ti anakda a ni Esau iti dua a babbalasang ni Het, timmanor ti dakkel a parikut iti pamilia. ‘Kinunkuna’ ni Rebecca ken ni Isaac: “Karurodko daytoy biagko gapu iti annak a babbai ni Het. No ni Jacob [ti ub-ubing nga anakda] mangalanto iti asawa manipud iti annak a babbai ni Het . . . , ania ti mamaay ti biag kaniak?” (Genesis 26:34; 27:46) Silalawag nga impakaammo ni Rebecca no ania a talaga ti riknana.

Ni Isaac binagbagaanna ni Jacob, ti kasingin ni Esau, a saan a mangasawa kadagiti annak a babbai ti Canaan. (Genesis 28:1, 2) Nalawag ti kayat a sawen ni Rebecca. Sibaballigi a nailawlawag daytoy nga agassawa ti maysa a sensitibo a banag iti pamilia, a mangipaay iti nasayaat nga ulidan a surotentayo. Ngem kasanon no saan nga agkinnaawatan ti agassawa? Ania ti mabalin a maaramid?

No Adda Di Panagkinnaawatan

No adda serioso a diyo nagkinnaawatan iti asawam, liklikam a di pagpagunian. Ipamatmat ngamin dayta ti maysa a nalawag a mensahe: Saanka a naragsak ket kayatmo a saan met a naragsak ti asawam. Idinto ta ti asawam mabalin a dina man la ammo no ania a talaga ti kayatmo ken marikriknam.

Nasaysayaat no agsaritakayo iti nalapat. No sensitibo ti isyu, mabalin a saan a nalaka ti agtalinaed a kalmado. Kasta ti kasasaad a naipasango kada Abraham ken Sara, dagiti nagannak ni Isaac. Gapu ta lupes ni Sara, sinurotna ti kostumbre idi ket impaayna ti adipenna a ni Agar kas kamalala ni Abraham tapno makaputot daytoy. Impasngay ni Agar ti putot ni Abraham a ni Ismael. Ngem idi agangay, nagsikog ni Sara ket impasngayna ti putot ni Abraham a ni Isaac. Idi mapusot ni Isaac, nakita ni Sara a sutsutilen ni Ismael ti anakna. Gapu ta makitana nga agpegpeggad ti anakna, indagadagna ken ni Abraham a papanawenna ti adipen a babai ken ni Ismael. Wen, prangka nga imbaga ni Sara ti riknana. Ngem makaparurod unay ken ni Abraham ti kiddaw ni Sara.

Kasano a narisut ti di panagkinnaawatan? Isalaysay ti Biblia: “Idin ti Dios kinunana ken Abraham: ‘Dika palubosan a makaparurod kenka ti aniaman a banag a sasawen kenka ni Sara maipapan iti ubing ken maipapan iti adipenmo a babai. Imdengam ti timekna, agsipud ta babaento ken Isaac ti maawaganto a bin-im.’” Impangag ni Abraham ti bilin ni Jehova a Dios ket nagtignay maitunos iti dayta.​—Genesis 16:1-4; 21:1-14.

‘Bueno,’ nalabit ibagayo, ‘no agsao ti Dios manipud langit, nalaka laeng a makapagtunoskami nga agassawa!’ Dayta ti mangipatuldo iti sabali pay a napateg a banag iti panangrisut iti parikut ti agassawa. Dagiti agassawa mabalinda ti umimdeng iti Dios. Kasano? Babaen ti panangbasada a dua iti Sao ti Dios ken panangbigbigda a panangiwanwan ti Dios dagiti linaonna.​—1 Tesalonica 2:13.

Kinuna ti maysa a nataengan a Kristiano nga asawa a babai: “Iti adu a gundaway, no agpabalakad kaniak ti maysa nga agkabannuag a babai mainaig iti relasionda ken lakayna, imtuodek kenkuana no basbasaenda ti Biblia nga agassawa. Kaaduan ngamin kadagiti agassawa nga addaan iti parikut iti relasionda ket dagidiay awanan iti kasta nga urnos.” (Tito 2:3-5) Makatulong kadatayo amin dayta a komentona. Regular a basaenyo nga agassawa ti Sao ti Dios. Iti kasta a wagas, ‘mangngegmo’ ti panangiwanwan ti Dios no kasanoka nga agtignay iti inaldaw. (Isaias 30:21) Ngem daytoy koma ti pagannadam: Saanmo nga usaren ti Biblia a pangbaut iti asawam, a sangkadagullitmo dagiti kasuratan nga ipagarupmo a saan a tungtungpalen ti asawam. Imbes ketdi, ikagumaanyo no kasano a mayaplikaryo a dua ti basbasaenyo.

No adda dakkel a parikut a solbarenyo, apay a dikay agsukimat babaen ti Watch Tower Publications Indexa maipapan iti espesipiko a pakaseknanyo? Nalabit nga adda ay-aywananyo a lakay wenno baketen a nagannak, ket dayta ti mangparparigat kadakayo kas agassawa. Imbes a pagdiskusionanyo no ania ti rumbeng ken di rumbeng nga ar-aramiden ti asawam, apay a dikay agtugaw ket usarenyo ti Index? Umuna, kitaenyo ti kangrunaan a paulo a “Parents.” Nalabit a kayatyo a makita dagiti reperensia iti sidong dagiti subtitulo, kas iti “caring for aged parents.” Basaenyo a dua dagiti nainaig nga artikulo manipud kadagiti publikasion dagiti Saksi ni Jehova. Mabalin a masorpresakayo no kasano kadakkel ti magunggonam ken ti asawam manipud iti naibatay-Biblia nga impormasion, a nakatulong iti adu a napasnek a Kristiano.

Ti panangsukimatyo kadagita a reperensia ken panangbasayo a dua iti material ket tumulong kadakayo a maaddaan iti positibo a panangmatmat iti parikutyo. Makasarakkayo kadagiti naadaw ken naisitar a Kasuratan a mangipabigbig kadakayo no ania ti kapanunotan ti Dios. Kitaenyo dagita iti Bibliayo, ket basaenyo a dua. Wen, mangngegyo no ania ti ibaga ti Dios maipapan iti parikut a sangsanguenyo!

Taginayonenyo a Nakalukat ti Ridaw ti Komunikasion

Napadasyo kadin ti nanglukat iti ridaw a nabayagen a saan a naus-usar? Agranetret dagiti aglatlatin a bisagrana bayat nga in-inut nga aglukat. Ngem kasano no regular a maus-usar ti ridaw ken mamanmantener iti grasa dagiti bisagrana? Nalaka la a maluktan dayta. Umasping met iti dayta ti ridaw ti komunikasion. No iyugaliyo ti agtungtong ken lanaanyo iti Nakristianuan nga ayat dagiti bisagra ti ridaw ti komunikasion, ad-adda a nalaklaka kadakayo ti makikomunikar mainaig kadagiti kapanunotanyo uray no adda dagiti serioso a diyo pagkinnaawatan.

Saan a kaskarina dayta. Itultuloyyo a parang-ayen ti komunikasionyo, nupay agkalikagum dayta iti dakkel a panagregget no damo. Inton agangay, matagiragsakyonto ti naan-annayas a relasion iti asawam, nga agresulta iti manayon a panagtunos.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 7]

No adda diyo panagkinnaawatan, agpaiwanwankayo kadi iti Dios?