Napateg a Paspasamak iti Panangipablaak Kadagiti Biblia Kadagiti Lenguahe ti Africa

DAGITI napasnek nga agbasbasa iti Biblia manipud Europa ken Amianan nga America nabayagen a naamirisda a nasken a mabasa dagiti Africano ti Sao ti Dios kadagiti bukodda a lenguahe. Tapno maragpat daytoy nagsayaat a kalat, adu a tattao ti napan idiay Africa tapno adalenda dagiti lenguahe dagiti Africano. Ti sumagmamano ket nagaramid kadagiti naisurat a porma ti dadduma kadagiti lenguahe sadiay sada nagaramid kadagiti diksionario. Kalpasanna, rinugianda nga ipatarus ti Biblia iti adu a nadumaduma a lenguahe iti Africa. Saan a nalaka dayta. “Nalabit adu a tawen a nasken nga agsukisok ti maysa a managipatarus sakbay a makasarak iti maitutop a termino iti panangipatarusna uray kadagiti kasimplean ken kapatgan a Nakristianuan nga idea,” inlawlawag ti The Cambridge History of the Bible.

Idi 1857, dagiti umili a Tswana ti kaunaan a naaddaan iti kompleto a patarus ti Biblia iti maysa kadagiti lenguahe iti Africa a dati a di maus-usar iti literatura.a Nayimprenta ken naaramid dayta kas adu a seksion, saan a kas maysa a libro. Idi agangay, dagiti patarus iti Biblia ket mabasan iti dadduma pay a lenguahe iti Africa. Adu kadagitoy nagkauna a patarus kadagiti lenguahe ti Africa ket aglaon iti nagan ti Dios a Jehova, agpadpada iti Hebreo a Kasuratan, wenno “Daan a Tulag,” ken iti Kristiano a Griego a Kasuratan, wenno “Baro a Tulag.” Nupay kasta, dagiti rebisado ken baro a patarus ket inaramid dagiti tattao a saan a mangraraem iti nasantuan a nagan ni Jehova, ti Autor ti Biblia. Sinurotda ketdi dagiti naibasar iti an-anito a tradision dagiti Judio a panangsukat iti nagan ti Dios babaen kadagiti titulo a kas iti Dios wenno Apo. Gapuna, para kadagiti managayat iti Dios idiay Africa, nasken a maaramid ti patarus ti Biblia a mangisubli iti nagan ti Dios.

Sipud idi dekada 1980, ti Bagi a Manarawidwid dagiti Saksi ni Jehova inkagumaanda a maipatarus ti Baro a Lubong a Patarus ti Nasantuan a Kasuratan iti sumagmamano a kangrunaan a lenguahe iti Africa. Di nagbayag, nangrugi metten a naipatarus daytoy nalaka a maawatan a Biblia iti dadduma pay a dadakkel a lenguahe ti makinlaud, makintengnga, ken makin-abagatan nga Africa. Nagbanaganna, mabalinen a basaen ti ginasut a ribu a managayat iti Biblia idiay Africa ti Baro a Lubong a Patarus iti nakayanakanda a pagsasao. Gapuna, ti intero wenno sumagmamano a paset ti Baro a Lubong a Patarus ket magun-odanen iti 17 a lenguahe dagiti katutubo iti Africa.

Maragsakan dagiti agbasbasa kadagitoy a Biblia kadagiti lenguahe ti Africa ta addan patarus a mangitampok iti nadayag a nagan ti Dios a Jehova. Kas pagarigan, idi timmakder ni Jesus iti sinagoga idiay Nazaret, impakaammona ti naibilin nga aramidenna babaen ti panangbasana iti paset ti lukot ni Isaias, a pakabasaan iti nagan ti Amana. (Isaias 61:1, 2) Sigun iti Ebanghelio ni Lucas kas naipatarus iti Baro a Lubong a Patarus, kastoy ti binasa ni Jesus: “Ti espiritu ni Jehova adda kaniak, agsipud ta pinulotannak a mangideklara ti naimbag a damag kadagiti napanglaw, imbaonnak tapno ikasaba ti pannakaluk-at kadagiti kautibo ken ti pannakaisubli ti panagkita kadagiti bulsek, tapno dagidiay nailupitlupit papanenna buyogen ti panangluk-at, tapno ikasaba ti naparaburan a tawen ni Jehova.”​—Lucas 4:18, 19.

Adda pay sabali a naisangsangayan a napasamak idi naipablaak ti Biblia kadagiti lenguahe ti Africa idi Agosto 2005. Bayat dayta a bulan, nasurok a 76,000 a kopia ti Baro a Lubong a Patarus kadagiti lenguahe iti Africa ti nayimprenta iti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova idiay South Africa. Karaman iti dayta a bilang ti 30,000 a Biblia iti lenguahe a Shona. Dayta nga edision ket nairuar kadagiti “Panagtulnog iti Dios” a Kombension dagiti Saksi ni Jehova idiay Zimbabwe.

Bayat dayta nakallalagip a bulan, naragsakan dagiti sangaili iti sanga nga opisina ti South Africa idi nakitada ti pannakayimprenta dagiti baro a Biblia kadagiti lenguahe ti Africa. “Naragsakan ken nagagaranak unay a maaddaan iti pribilehio a makipaset iti pannakayimprenta ti Baro a Lubong a Patarus iti Shona ken dadduma pay a lenguahe iti Africa,” kinuna ni Nhlanhla, maysa a kameng ti pamilia ti Bethel a tumultulong iti pagaramidan kadagiti libro. Kinapudnona, inyebkasna ti rikna ti intero a pamilia ti Bethel iti South Africa.

Dagiti baro a Biblia ket nabibiit ken nalaklaka itan a magun-odan dagiti Africano ngem idi mayim-imprenta dagitoy iti ballasiw taaw ken maipatpatulodda manipud sadiay. Napatpateg pay, addaanen dagiti Africano iti umiso a patarus a mangus-usar iti nasantuan a nagan ni Jehova, ti natan-ok nga Autor ti Biblia.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 12]

Ti nagan ti Dios iti Biblia a Tswana a naipablaak idi 1840

[Credit Line]

Harold Strange Library of African Studies

[Ladawan iti panid 13]

Kitkitaen dagiti sangaili manipud Swaziland dagiti Biblia a nayimprenta iti sanga nga opisina ti South Africa