Pudno nga Espiritualidad​—Kasano a Masarakanyo Dayta?

“TI NAINLASAGAN a panagpampanunot ket ipapatay; ngem ti naespirituan a panagpampanunot ket biag ken talna,” insurat ni apostol Pablo. (Roma 8:6, King James Version) Maibatay kadagita a sasao, ipatpatuldo ti apostol a ti panagbalin a naespirituan a tao ket saan laeng a personal a pagayatan wenno pagannayasan. Kinapudnona, kaipapananna dayta ti biag ken ipapatay. Ngem iti ania a pamay-an a magun-odan ti naespirituan a tao ti “biag ken talna”? Sigun iti Biblia, ti kasta a tao sagsagrapenna itan ti talna​—iti bagina ken iti Dios​—ken mabendisionanto iti biag nga agnanayon iti masanguanan. (Roma 6:23; Filipos 4:7) Di ngarud pakasdaawan a kinuna ni Jesus: “Naragsak dagidiay sipapanunot iti naespirituan a kasapulanda”!​—Mateo 5:3.

Kinapudnona, ti panangbasam iti daytoy a magasin ipamatmatna nga interesadoka iti espiritualidadmo​—ket nainsiriban dayta. Ngem nagduduma ti kapanunotan maipapan iti espiritualidad isu a mabalin a mayimtuodmo: ‘Ania ti pudno nga espiritualidad? Ken kasano a magun-odan dayta ti maysa a tao?’

Ti “Panunot ni Kristo”

Malaksid nga ipatuldona ti kinapateg ken pagimbagan ti panagbalin a naespirituan iti panagpampanunot, adu ti maibaga ni apostol Pablo maipapan iti pudno nga espiritualidad. Inlawlawag ni Pablo kadagiti Kristiano iti nagkauna a siudad ti Corinto no ania ti nagdumaan ti nainlasagan a tao, kayatna a sawen, ti tao a mangpampanuynoy kadagiti tarigagay ti lasagna, ken ti naespirituan a tao, daydiay mangipatpateg kadagiti naespirituan a bambanag. Insurat ni Pablo: “Ti pisikal a tao saanna nga awaten ti bambanag ti espiritu ti Dios, ta kinamaag kenkuana dagita.” Nupay kasta, inlawlawag ni Pablo a ti naespirituan a tao addaan “iti panunot ni Kristo.”​—1 Corinto 2:14-16.

Ti panangsalimetmet iti “panunot ni Kristo” kaipapananna ti panangtulad ‘iti isu met laeng a kababalin ti isip a naadda ken Kristo Jesus.’ (Roma 15:5; Filipos 2:5) No kasta, ti naespirituan a tao ket daydiay tumultulad iti panagpampanunot ni Jesus ken sumursurot kadagiti addangna. (1 Pedro 2:21; 4:1) Bayat a matultulad ti maysa ti panagpampanunot ni Kristo, natibtibker ti espiritualidadna ken nalaklaka a magun-odanna ti “biag ken talna.”​—Roma 13:14.

No Kasano a Maammuan ti “Panunot ni Kristo”

Ngem tapno matulad ti maysa ti panunot ni Kristo, masapul nga ammuenna nga umuna dayta a panunot. No kasta, ti umuna nga addang tapno mapatanor ti espiritualidad isu ti panangammo iti panagpampanunot ni Jesus. Ngem kasano a maammuam ti panunot daydiay nagbiag ditoy daga 2,000 a tawen ti napalabasen? Bueno, kasano kadi a naammuam ti pakasaritaan dagiti tattao a nagbiag iti pagiliam kadagiti naglabas a panawen? Nalabit nabasam ti maipapan kadagitoy. Kasta met, ti panangbasa iti naisurat a pakasaritaan ni Jesus ket nagpateg a pamay-an tapno maammuam ti panunot ni Kristo.​—Juan 17:3.

Adda uppat a nalawag a pakasaritaan iti kabibiag ni Jesus​—dagiti Ebanghelio nga insurat da Mateo, Marcos, Lucas, ken Juan. No basaem a naimbag dagitoy a salaysay, maammuam ti wagas ti panagpampanunot ni Jesus, ti kinapasnekna, ken ti nakatignayanna. No utobem dagiti nabasam maipapan ken Jesus, mailadawanmo ti kinataona. Uray pay no ibilangmon a maysaka a pasurot ni Kristo, ti panangbasa ken panangutob ti tumulong kenka ‘nga agtultuloy a rumang-ay iti di kaikarian a kinamanangngaasi ken pannakaammo iti Apo ken Manangisalakantayo a ni Jesu-Kristo.’​—2 Pedro 3:18.

Bayat a sipapanunotka iti dayta, usigentayo ti dadduma a sasao iti Ebanghelio tapno maammuantayo no kasano a nagbalin ni Jesus a naespirituan a tao. Kalpasanna, imtuodem iti bagim no kasanom a matulad ti pagwadanna.​—Juan 13:15.

Espiritualidad ken Dagiti “Bunga ti Espiritu”

Sigun ken mannurat iti ebanghelio a ni Lucas, naiparukpok kenni Jesus ti nasantuan nga espiritu ti Dios idi nabautisaran ken “napno iti nasantuan nga espiritu.” (Lucas 3:21, 22; 4:1) Impaganetget met ni Jesus kadagiti pasurotna a napateg ti panagpaiwanwan iti nasantuan nga espiritu, wenno “aktibo a puersa,” ti Dios. (Genesis 1:2; Lucas 11:9-13) Apay a nakapatpateg dayta? Agsipud ta ti espiritu ti Dios kabaelanna a balbaliwan ti panunot ti tao tapno maitunos dayta iti panunot ni Kristo. (Roma 12:1, 2) Ti nasantuan nga espiritu patanorenna iti tao dagiti galad a kas iti “ayat, rag-o, talna, mabayag a panagitured, kinamanangngaasi, kinaimbag, pammati, kinaalumamay, panagteppel.” Dagitoy a galad​—nga aw-awagan ti Biblia kas “bunga ti espiritu”​—ti tanda ti pudpudno a naespirituan a tao. (Galacia 5:22, 23) Iti sabali a pannao, ti tao a naespirituan ti panagpampanunotna ket daydiay iwanwanwan ti nasantuan nga espiritu ti Dios.

Imparangarang ni Jesus dagiti bunga ti espiritu iti intero a ministeriona. Dagiti galad nga ayat, kinamanangngaasi, ken kinaimbag ket nalawag a makita iti wagas a pannakilangenna kadagiti nanumo a kameng ti kagimongan. (Mateo 9:36) Kas pagarigan, kitaem ti pasamak nga inladawan ni apostol Juan. Mabasatayo: ‘Bayat a lumablabas ni Jesus nakitana ti maysa a lalaki a bulsek nanipud pannakayanakna.’ Dagiti adalan ni Jesus nakitada met ti lalaki ngem matmatanda kas managbasol. Inimtuodda: “Siasino ti nagbasol, daytoy a lalaki wenno dagiti nagannakna?” Dagiti kaarrubana nakitada met ti lalaki, ngem nabigbigda laeng kas maysa nga agpalpalama. “Saan kadi a daytoy daydi lalaki nga agtugtugaw ken makilimlimos?” kinunada. Nupay kasta, minatmatan ni Jesus ti bulsek a lalaki kas maysa nga agkasapulan iti tulong. Nakisao iti bulsek a lalaki ket inagasanna.​—Juan 9:1-8.

Iti daytoy a pasamak, ania ti masursurom maipapan iti panunot ni Kristo? Umuna, saan a binaybay-an ni Jesus dagiti nanumo no di ket kinaasianna ida. Maikadua, isu ti immuna a timmulong kadagiti sabsabali. Makitam kadi ti bagim a mangan-annurot iti pagwadan nga impasdek ni Jesus? Matmatam kadi dagiti tattao a kas iti panangmatmat ni Jesus, nga ipaaymo ti tulong a kasapulanda tapno sumayaat ti biagda ken maaddaanda iti namnama iti masanguanan? Wenno, kayatmo laeng a tulongan dagidiay nalatak ket dika ikankano dagiti nanumo? Talaga a tultuladem ti ulidan ni Jesus no matmatam dagiti tattao sigun iti panangmatmat ni Jesus.​—Salmo 72:12-14.

Espiritualidad ken Kararag

Ipakita dagiti salaysay ti Ebanghelio a masansan nga agkararag ni Jesus iti Dios. (Marcos 1:35; Lucas 5:16; 22:41) Bayat ti ministeriona ditoy daga, talaga a nangilatang ni Jesus iti panawen tapno agkararag. Insurat ti adalan a ni Mateo: ‘Idi napapanawnan dagiti bunggoy, simmang-at ni Jesus a maymaysa idiay bantay tapno agkararag.’ (Mateo 14:23) Napabileg ni Jesus gapu kadagiti kanito a siuulimek a nakikomunikar iti nailangitan nga Amana. (Mateo 26:36-44) Iti kaaldawantayo, dagiti naespirituan ti panagpampanunotda a tattao mangsapulda met kadagiti gundaway a makikomunikar iti Dios, ta ammoda a mapabileg ti relasionda iti Namarsua kadakuada ken dayta ti tumulong kadakuada tapno ad-adda a matuladda ti panagpampanunot ni Kristo.

Masansan a napaut ti panagkararag ni Jesus. (Juan 17:1-26) Kas pagarigan, sakbay a pinilina dagiti 12 a lallaki nga agbalin nga apostolna, ‘napan ni Jesus iti bantay tapno agkararag, ket agpatpatnag a nagkararag iti Dios.’ (Lucas 6:12) Nupay di kasapulan nga agpatpatnagda nga agkararag, dagiti naespirituan ti panagpampanunotda tuladenda ti ulidan ni Jesus. Mangilatangda iti adu a tiempo nga agkararag iti Dios sakbay a mangaramidda iti napateg a desision iti biag, nga agpaiwanwanda iti nasantuan nga espiritu no ania ti pilienda nga ad-adda a mangparayray iti espiritualidadda.

Babaen kadagiti kararagna, impakita met ni Jesus ti kinapasnek a rumbeng a tuladentayo no agkararagtayo. Paliiwem ti inrekord ni Lucas maipapan iti wagas ti panagkararag ni Jesus idi karabiyan ti ipapatayna. “Idi matutuok intultuloyna ti nagkararag nga ad-adda a sipapasnek; ket ti ling-etna nagbalin a kas kadagiti tedted ti dara nga agtinnag iti daga.” (Lucas 22:44) Sipapasnek idin a nagkarkararag ni Jesus, ngem gapu ta iti daytoy a gundaway naipasango iti karirigatan a pakasuotan iti biagna ditoy daga, “ad-adda a sipapasnek” a nagkararag​—ket nasungbatan ti kararagna. (Hebreo 5:7) Dagiti naespirituan ti panagpampanunotda a tattao tuladenda ti pagwadan ni Jesus. No maipasangoda kadagiti nakarigrigat a pakasuotan, “ad-adda a sipapasnek” nga agkararagda iti Dios a dumawat iti nasantuan nga espiritu, panangiwanwan, ken tulong.

Gapu ta nalawag a managkararag ni Jesus, saan a pagsiddaawan a kayat a tuladen dayta dagiti adalanna. Iti kasta, nagkiddawda kenkuana: “Apo, isurom kadakami no kasano ti agkararag.” (Lucas 11:1) Kasta met ita, dagiti mangipatpateg kadagiti naespirituan a banag ken mayat nga agpaiwanwan iti nasantuan nga espiritu ti Dios tuladenda ti ulidan ni Jesus maipapan iti panagkararag iti Dios. Agkanaig ti pudno nga espiritualidad ken ti kararag.

Espiritualidad ken ti Panangikasaba iti Naimbag a Damag

Iti Ebanghelio ni Marcos, makitatayo ti salaysay maipapan iti panangpaimbag ni Jesus iti adu a masakit, agingga nga adalemen ti rabii. Kabigatanna, parbangon pay idi agmaymaysa nga agkarkararag, immasideg dagiti apostolna ket imbagada nga adu ti agsapsapul kenkuana, a nalabit agtarigagay a maagasan. Ngem kinuna ni Jesus kadakuada: “Mapantayo iti sabali pay a lugar, kadagiti pimmurok nga ili iti kabangibang, tapno mangasabaak met sadiay.” Kalpasanna, inlawlawagna no apay: “Gapu itoy a panggep a rimmuarak.” (Marcos 1:32-38; Lucas 4:43) Nupay napateg ken Jesus ti panangagas, ti panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios ti kangrunaan a trabaho ni Jesus.​—Marcos 1:14, 15.

Agingga iti kaaldawantayo, ti panangikasaba iti Pagarian ti Dios ket pakabigbigan dagiti mangsalsalimetmet iti panunot ni Kristo. Kadagiti amin a mayat nga agbalin a pasurotna, imbilin ni Jesus: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo iti ad-adalan kadagiti tattao iti amin a nasion, . . . nga isuroyo kadakuada a tungpalenda ti amin a bambanag nga imbilinko kadakayo.” (Mateo 28:19, 20) Kasta met, impadto ni Jesus: “Daytoy naimbag a damag ti pagarian maikaskasabanto iti intero a mapagnaedan a daga maipaay a pangsaksi kadagiti amin a nasion; ket iti kasta umayton ti panungpalan.” (Mateo 24:14) Tangay ipamatmat ti Sao ti Dios a mairingpas ti panangasaba babaen ti pannakabalin ti nasantuan nga espiritu, ti naregta a pannakipaset iti dayta a trabaho ket pakakitaan ti pudno nga espiritualidad.​—Aramid 1:8.

Ti panangikasaba iti mensahe ti Pagarian kadagiti tattao iti intero a lubong ket agkasapulan iti sangsangkamaysa a panagtrabaho dagiti minilion a tattao. (Juan 17:20, 21) Masapul a dagiti makipaset iti daytoy a trabaho saan laeng a naespirituan ti panagpampanunotda no di ket organisadoda met iti intero a lubong. Mailasinmo kadi dagiti tattao a mangtultulad iti addang ni Kristo ken dagiti mangikaskasaba iti naimbag a damag ti Pagarian iti intero a lubong?

Komustaka Met?

Siempre, adda pay dadduma a pakabigbigan ti pudno a naespirituan a tao, ngem ikagkagumaam kadi a ragpaten dagiti naibensabensan? Tapno maammuam, imtuodem ti bagim: ‘Regular kadi a basbasaek ti Sao ti Dios, ti Biblia, ken ut-utobek ti nabasak? Iparparangarangko kadi dagiti bunga ti espiritu iti biagko? Regular kadi nga agkarkararagak? Makitimtimpuyogak kadi kadagiti mangikaskasaba iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios iti intero a lubong?’

Mabalin a makatulong kenka ti napudno a panangsukimatmo iti bagim tapno maammuam ti kasasaad ti espiritualidadmo. Paregtaendaka a mangaramid kadagiti nasken nga addang itan tapno magun-odam ti “biag ken talna.”​—Roma 8:6; Mateo 7:13, 14; 2 Pedro 1:5-11.

[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 7]

DAGITI TANDA TI ESPIRITUALIDAD

◆ Panangipateg iti Sao ti Dios

◆ Panangiparangarang kadagiti bunga ti espiritu

◆ Regular ken napasnek a panagkararag iti Dios

◆ Panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian

[Ladawan iti panid 5]

Matulongannaka ti Biblia a mangammo iti “panunot ni Kristo”