Saludsod Dagiti Agbasbasa
Apay a Di Agusar Dagiti Saksi ni Jehova iti Krus?
Sititibker a patien dagiti Saksi ni Jehova a ti ipapatay ni Jesu-Kristo ti nangipaay iti subbot tapno dagiti mamati kenkuana magun-odanda ti biag nga agnanayon. (Mateo 20:28; Juan 3:16) Nupay kasta, saanda a patien a natay ni Jesus iti krus, kas masansan a mailadladawan. Patienda a ni Jesus natay iti maysa a poste.
Dua ribu a tawen sakbay pay ni Kristo, maus-usaren ti krus idiay Mesopotamia. Naikitikit pay dagiti krus kadagiti bato idiay Scandinavia idi Panawen iti Gambang, adu a siglo sakbay a nayanak ni Jesus. Dagiti pagano inusarda ti krus “kas an-anib . . . a mangsalaknib, mangyeg iti naimbag a gasat,” insurat ti historiador a Danes ken nalaing kadagiti simbolo a ni Sven Tito Achen iti librona a Symbols Around Us. Di ngarud pakasdaawan nga inamin ti New Catholic Encyclopedia: “Masarakan ti krus kadagiti kultura a pagano ken sakbay ti panawen dagiti Kristiano, a kaaduanna a mangisimbolo kadagiti bambanag iti uniberso.” Apay ngarud a dagiti simbaan pinilida ti krus kas kasagraduan a simboloda?
Ni W. E. Vine, a mabigbigbig nga eskolar a taga-Britania, kinunana: “Idi ngalay ti maikatlo a siglo A.D. . . . dagiti pagano naawatda iti simbaan . . . ken napalubosanda nga agtultuloy a mangusar kadagiti pagano a simboloda. Gapuna, ti simbaan inanamongannan ti krus.”—Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words.
Kuna pay ni Vine a ti nombre a “krus” ken ti berbo nga “ilansa” agpada a tukoyenda “ti istaka wenno poste . . . a naiduma iti krus nga us-usaren ti simbaan.” Maitunos iti daytoy, kuna ti Companion Bible ti Oxford University: “Napaneknekan a . . . natay ti Apo iti maysa a poste, saan nga iti dua a pinagkuros a kayo.” Nalawag nga inawat ti simbaan ti maysa a tradision a di naibatay iti Biblia.
Ti nadakamat iti ngato a historiador a ni Achen, kunana: “Iti dua a siglo kalpasan ti ipapatay ni Jesus, saan a pulos a nagusar dagiti Kristiano iti krus.” Kinunana a kadagiti umuna a siglo a Kristiano, ‘ti kangrunaan nga isimbolo ti krus ket ti ipapatay ken kinadakes, ngem kadagiti simmaganad a kaputotan isimbolona ti gilotina wenno silia elektrika.’
Ken kangrunaanna, saan koma nga usaren dagiti Kristiano iti panagdayawda ti aniaman a banag a mangisimbolo iti pannakatutuok ken nakatayan ni Jesus. “Pagtalawanyo ti idolatria,” ibilin ti Biblia. (1 Corinto 10:14) Inted a mismo ni Jesus ti pudno a pakailasinan dagiti pudno a pasurotna. Kinunana: “Babaen iti daytoy maammuanto ti isuamin a dakayo dagiti adalak, no addaankayo iti ayat iti maysa ken maysa.”—Juan 13:35.
Iti amin nga aspeto ti panagdayaw, dagiti Saksi ni Jehova, kas kadagiti Kristiano idi umuna a siglo, ikagkagumaanda a suroten ti Biblia imbes a ti tradision. (Roma 3:4; Colosas 2:8) Gapuna, saanda nga agusar iti krus iti panagdayawda.
[Ladawan iti panid 22]
Ladawan a mangipakita iti pagano nga ari ti Asiria a nakaukkor iti krus, agarup 800 K.K.P.
[Credit Line]
Naretrato ti ladawan iti pammalubos ti British Museum