Umap-apuy nga Impierno Kadi ti Kayat a Sawen ni Jesus?
SIGUN iti dadduma a mamati iti doktrina maipapan iti umap-apuy nga impierno, naibatay kano dayta iti sasao ni Jesus a nailanad iti Marcos 9:48 (wenno bersikulo 44, 46). Dinakamatna ti maipapan kadagiti igges a saan a matay ken ti apuy a di maiddep. No adda agsaludsod kadakayo maipapan iti dayta, ania ti sungbatyo?
Depende iti bersion ti Biblia nga usaren ti agsaludsod, mabalin nga ibasana ti bersikulo 44, 46, wenno 48 gapu ta agpapada ti linaon dagitoy iti dadduma a bersion.a Kastoy ti panangibaga ti Baro a Lubong a Patarus: “No itibkolnaka ta matam, ibellengmo; nasaysayaat a buldingka a sumrek iti pagarian ti Dios ngem ti addaanka iti dua a mata a maitapuakka iti Gehenna, a sadiay dagiti iggesda saan a matay ket ti apuy di maiddep.”—Mar. 9:47, 48.
Aniaman kadagita, ibaga ti dadduma a ti sinao ni Jesus ket mangsuporta kano iti pammati a kalpasan ti ipapatay, agnanayon a matutuok ti kararua dagiti nadangkes. Kas pagarigan, kuna ti maysa a komento iti Espaniol a Sagrada Biblia iti University of Navarre: “Inusar ti Apo [dagitoy a sasao] tapno tukoyenna ti pannakatutuok idiay impierno. ‘Ti igges a saan a matay’ ket masansan a tumukoy iti agnanayon a panagladingit dagiti adda idiay impierno; ken ti ‘di maiddep nga apuy’ ket tumukoy iti mapasaranda a pisikal a pannakaparigat.”
Nupay kasta, pagdiligenyo ti sasao ni Jesus ken ti maudi a bersikulo ti padto ni Isaias.b Saan kadi a nalawag nga ipaspasimudaag ni Jesus ti teksto iti Isaias kapitulo 66? Nalawag a tuktukoyen ti propeta ti iruruar manipud iti “Jerusalem nga agturong iti Ginget ti Hinnom (Gehenna) nga adda iti aglawlawna, a sigud a pagidatdatonan kadagiti tattao (Jer. 7:31) ken idi agangay nagbalin a pagbasuraan ti siudad.” (The Jerome Biblical Commentary) Ti simbolismo a linaon ti Isaias 66:24 ket nalawag a saan a tumukoy iti panangtutuok kadagiti tattao; tuktukoyenna dagiti bangkay. Ti imbagana a saan a matay ket dagiti igges—saan a dagiti tattao wenno imortal a kararua. Ania ngarud ti kayat a sawen ni Jesus?
Imutektekanyo ti komento ti Katoliko a libro nga El evangelio de Marcos. Análisis lingüístico y comentario exegético, Tomo II, maipapan iti Marcos 9:48: “Dagita a sasao ket naadaw iti Isaias (66:24). Iladladawan ti propeta ti dua a kadawyan a pamay-an ti panangdadael kadagiti bangkay: panagrupsa ken panangpuor . . . Ti panangusar kadagiti sao nga igges ken apuy iti maymaysa a teksto patalgedanna ti ideya a pannakadadael. . . . Dagita a dua a mangdadael nga elemento ket nadeskribir kas permanente (‘saan a matay, saan a maiddep’): awan ti makalibas kadagita. Iti daytoy a panangiladawan, ti laeng nagtalinaed ket ti igges ken ti apuy—saan a ti tao—ken ikisapda ti aniaman a banag a kabaelanda. No kasta, saan a panangiladawan daytoy iti agnanayon a pannakatutuok no di ket ti naan-anay a pannakadadael. Tumukoy ngarud daytoy iti agnanayon nga ipapatay yantangay saanen a mapagungar ti asinoman nga aglak-am iti daytoy a pannakadadael. Ti [apuy] ngarud ket simbolo ti naan-anay a pannakaikisap.”
Asinoman a makaammo iti kinamanagayat ken kinalinteg ti pudno a Dios maawatanna a dayta ti talaga a kayat a sawen ni Jesus. Saanna nga ibagbaga nga aglak-amto ti nadangkes iti agnanayon a pannakatuok. Imbes ketdi, agngangabit nga agsagabada iti naan-anay a pannakadadael ket didanto mapagungar.
[Footnotes]
a Dagiti mapagpannurayan unay a manuskrito ti Biblia dida iraman ti bersikulo 44 ken 46. Ibaga dagiti eskolar a nainayon laengen dagita a dua a bersikulo. Insurat ni Propesor Archibald T. Robertson: “Saan a masarakan dagitoy dua a bersikulo kadagiti kadaanan ken kasayaatan a manuskrito. Nakastrekda babaen kadagiti manuskrito a naggapu iti Laud ken iti Siria (Bizantino). Ul-ulitenda laeng ti linaon ti bersikulo 48. Gapuna, [inikkatmi] ti bersikulo 44 ken 46 yantangay saanda nga autentiko.”
b “Pudno a mapandanto ket kumitada kadagiti bangkay dagiti tattao a nagsalsalungasing maikaniwas kaniak; ta dagiti mismo nga igges nga adda kadakuada saanto a matay ket ti met laeng apuyda saanto a maiddep, ket agbalindanto a banag a makapasugkar iti isuamin a lasag.” —Isa. 66:24.