Ti Pagibasbasaran ti Kaaduan

Ammo ti kaaduan nga adda dagiti aramid a nalawag a naimbag wenno dakes. Kas pagarigan, ibilangda a dakes ti panangpatay, panangrames, ken seksual a panangabuso iti ubing. Ibilangda met a naimbag ti panagbalin a patas, nasingpet, ken mannakipagrikna. Ngem no ngay maipapan iti seks, panagbalin a mapagtalkan, wenno panangpadakkel kadagiti annak? Patien ti kaaduan a saanmo a kasapulan ti agpili no ania ti umiso wenno di umiso no maipapan kadagita. Pampanunotenda nga awan ti dakesna uray ania ti piliem. Ngamin, agdesdesisionda base iti panagriknada ken iti panagrikna ti dadduma maipapan iti dayta. Kanayon kadi a mapangnamnamaan dayta?

TI PANAGRIKNATAYO

Kaaduanna nga agdesisiontayo base iti panagriknatayo nga umiso ken di umiso. Konsiensia ti awag iti dayta. (Roma 2:​14, 15) Uray dagiti ubbing, ammoda ti nagdumaan ti mayat ken madi nga ugali, ken makonsiensiada met. Bayat a dumakdakkeltayo, maimpluensiaan ti konsiensiatayo kadagiti prinsipio a nasursurotayo kadagiti kapamilia, kakadua, titser, kalugaran, ken uray iti relihion ken kulturatayo. No agdesisiontayo, ti konsiensiatayo ti mangibaga no ti desisiontayo ket maitunos kadagiti prinsipio a nasursurotayo wenno saan.

Ti konsiensiatayo ti mangtignay kadatayo nga agbalin a mannakipagrikna, managyaman, patas, ken naasi iti dadduma. Igawidnatayo met a mangaramid kadagiti banag a mabalin a pakasaktan dagiti ay-ayatentayo, wenno pakaibabainan ken pakakonsiensiaantayo.

Kanayon kadi a mapangnamnamaan ti panagriknatayo? Imbaga ni Garrick nga idi ubing pay, inaramidna ti kaykayatna. Pinilina dayta ta panagriknana, dayta ti husto. Ngem nakitana a saanna a nagsayaatan dayta. Imbagana idi agangay no ania ti nagbalinan ti biagna: “Nailumlomak iti dakes a bisio kas iti immoralidad, panagdroga, panagbarbartek, ken nagbalinak a naranggas.”

TI PANAGRIKNA TI DADDUMA

Malaksid iti panagriknatayo, masansan met a makatulong kadatayo ti makuna ti dadduma kadagiti desisiontayo. Makasursurotayo iti kapadasan ken pannakaawatda. Respetuendatayo met dagiti kapamiliatayo, gagayyem, ken kalugarantayo no aramidentayo ti panagkunada a husto.

Kanayon kadi a mapangnamnamaan ti panagrikna ti dadduma? Idi agtutubo pay ni Priscila, inaramidna ti ar-aramiden ti kaaduan a gagayyemna, ken nagbalin a normal kenkuana ti makiseks iti uray asino. Ngem uray no ibilang ti dadduma a saan a dakes ti ar-aramidenna, saan isuna a naragsak. Imbagana: “Kunak no naragsakak no aramidek ti ar-aramiden ti kaaduan. Ngem nagkamaliak ta naisagmakak ken nakaaramidak pay ketdi iti dakes.”

ADDA KADI MAPANGNAMNAMAAM A TULONG?

No agdesisiontayo no ania ti umiso ken di umiso, dakkel ti maitulong ti panagriknatayo ken panagrikna ti dadduma. Ngem saan a kanayon a nasayaat ti resulta ti desisiontayo no dagita laeng ti pagibasarantayo. Saantay ngamin a makita ti pagtungpalan ti desisiontayo, ket mabalin a pagdaksantayo wenno ti dadduma ti resulta dayta. (Proverbio 14:12) Ken saantayo a masigurado a ti panagriknatayo wenno panagrikna ti dadduma nga umiso ken di umiso ket talaga a pagsayaatantayo ken saan nga agbalbaliw. Ngamin, dagiti aramid a dakes idi ket maawat itan, ken dagiti aramid a nasayaat idi ket dakes itan.

Adda kadi mapangnamnamaam a tumulong kenka a mangammo no ania ti umiso ken di umiso? Adda kadi pagibasaran no ania ti umiso ken di umiso a mabalintayo a suroten ita a saantayto a pagbabawyan?

Imbag laengen ta adda ti saan nga agbalbaliw ken mapangnamnamaan a tulong para iti amin sadinoman ti ayanda. Ibagana no ania ti umiso ken di umiso. Iti sumaruno nga artikulo, maammuantayo no ania dayta.