SALUDSOD DAGITI AGTUTUBO
Limlimitarak Kadi ti Pakigaygayyemak?
“Nasanayakon a dagiti barkadak ti kakaduak, ket nagrigat para kaniak ti makigayyem iti sabali.”—Alan.
“Bassit laeng ti gagayyemko, ket kaykayatko a kasta. Saanko a hilig ti umas-asideg ken makitungtong kadagiti diak am-ammo.”—Sara.
Kas met laeng kadi kada Alan ken Sara ti marikriknam? Nadekketka kadi unay kadagiti kabarkadam ket marigatanka a makigayyem iti dadduma?
No wen, para kenka daytoy nga artikulo!
Ti problema kadagiti barkada
Awan met dakesna no addaanka iti grupo ti gagayyem. No adda nadekket a gagayyemmo, mariknam nga adda mangipatpateg ken mangak-akseptar kenka—uray adda dagiti pagkapuyam.
“Nagmayat iti rikna no ammom a kayatdaka ken no agbalinka a parte ti maysa a grupo. No agtutuboka, kayatmo laeng a marikna nga ak-akseptarendaka.”—Karen, 19.
Ammom Kadi? Karaman ti 12 nga apostol iti adu a gagayyem ni Jesus, ngem tallo kadakuada ti kadekketan kenkuana—da Pedro, Santiago, ken Juan.—Marcos 9:2; Lucas 8:51.
Ngem mabalin nga adda pagdaksanna no adda laeng maymaysa a grupo a pakigaygayyemam ken pakikadkaduaam—sa ipueramon ti dadduma. Kas pagarigan:
Mabalin a saanmo a magayyem dagiti tattao a posible a nasayaat ti epektona kenka.
“No dagiti laeng kapadam ti pakigayyemam, saanmo a mapadasan dagiti sabali pay a nagmamayat a bambanag ken saanmo a magayyem dagiti nagsasayaat a tattao.”—Evan, 21.
Mabalin nga ipapan ti dadduma nga isnabero wenno isnaberaka.
“No adda laeng maymaysa a grupo a pakikadkaduaam, mabalin a panunoten ti dadduma a dimo kayat ti makisarita iti sabali.”—Sara, 17.
Mabalin a mapilitanka a mang-bully.
“Mabalin a saanmo a kayat ti mang-bully, ngem no ar-aramidenen dayta dagiti kabarkadam, kasla agbalinen a normal dayta ken mapagaangawan pay ketdin.”—James, 17.
Mabalin a maisagmakka—aglalo no desperadoka nga agbalin a kabarkadada.
“No adda uray maysa laeng a naluko iti grupoyo, maimpluensiaanen ti amin nga agaramid iti dakes.”—Martina, 17.
Ti mabalinmo nga aramiden
Panunotem no ania dagiti prinsipiom.
Isaludsodmo iti bagim: ‘Ania dagiti prinsipio a sursurotek? Makatulong kadi dagiti gagayyemko tapno masurotko dagita a prinsipio wenno isuda ti rason a marigatanak a mangsurot kadagita? Itultuloyko latta kadi ti makigayyem kadakuada aniaman ti kasukatna?’
Prinsipio ti Biblia: “Dagiti dakes a pannakitimpuyog [wenno, pannakikadua] dadaelenda dagiti makagunggona nga ugali.”—1 Corinto 15:33.
“No saanmo a kapada iti prinsipio dagiti kakaduam iti grupoyo, mabalin a maaramidmo dagiti banag a saanmo koma a pulos maaramid.”—Ellen, 14.
Panunotem a naimbag ti prioridadmo.
Isaludsodmo iti bagim: ‘Nadekketak kadi unayen kadagiti gagayyemko nga uray la maituredko a tallikudan dagiti prinsipiok tapno laeng saan a madadael ti panaggagayyemmi? Ania ti aramidek no adda dakes a naaramidan ti gayyemko?’
Prinsipio ti Biblia: “Amin dagidiay dungdungnguek tubngarek [wenno, bagbagaak].”—Apocalipsis 3:19.
“No adda kalokuan nga inaramid ti maysa a kabarkadam ken mas importante kenka ti panaggayyemyo, agparang a kasla agbalinka a traidor no agipulongka.”—Melanie, 22.
Makigayyemka pay iti dadduma.
Isaludsodmo iti bagim: ‘Pagimbagak kadi no diak limitaran ti pakikaduaak tapno magayyemko dagiti diak pay am-ammo?’
Prinsipio ti Biblia: “Saan la a ti pagimbaganyo ti kitaenyo. Kitaenyo met ti pagimbagan ti tunggal maysa.”—Filipos 2:4, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia.
“Dagiti agtutubo nga agpapaigid ket mabalin nga adda laeng problemada iti pamilia. Ngem no maam-ammom idan, kaaduanna a makitam nga adda gayam nagsasayaat nga ugalida.”—Brian, 19.
Ti konklusion: Awan dakesna no addaanka iti grupo ti gagayyem. Kasta met, mabalin a pagsayaatam no dimo limlimitaran ti pakigayyemam tapno maam-ammom met ti dadduma. Kuna ti Biblia: “Daydiay sibubulos a mangsibug [wenno, mangbang-ar] iti sabsabali isu sibubulos a masibuganto met.”—Proverbio 11:25.