No Kasano nga Iwanwan Dagiti Nagannak Dagiti Annakda

• Ti masapul a maammuam

• Ti mabalinmo nga aramiden

• Ti kuna dagiti nagannak

Ti masapul a maammuam

Iti dadduma a kultura ita, nadekket dagiti annak kadagiti nagannakda ken agpapaiwanwanda kadakuada. Iti met dadduma a kultura, dagiti annak ket masansan nga agpapaiwanwan kadagiti gagayyemda.

No agpaiwanwan dagiti annak kadagiti gagayyemda, saanda unayen nga ipateg ti panangiwanwan dagiti nagannakda. Kinapudnona, no agtin-edyeren dagiti annak, marikna dagiti nagannak a saanen a dumdumngeg kadakuada dagiti annakda. Saan a pakasdaawan dayta! No ad-adu ti panawen dagiti annak kadagiti dadduma nga ubbing, kasla isuda ti mangpadpadakkel iti maysa ken maysa, imbes a dagiti nagannakda.

Apay a nalaklaka para kadagiti annak ti makisinninged kadagiti gagayyemda imbes a kadagiti nagannakda? Kitaem ti sumagmamano a rason.

• Eskuelaan. No ad-adu ti panawen dagiti annak a makilangen kadagiti padada nga ubbing, agbalinda a nadekdekket kadagiti gagayyemda ken ad-adda a maseknanda iti maibaga dagiti gagayyemda ngem kadagiti nagannakda. Kumaro pay dayta no tin-edyerdan.

  

• Manmano a panagkakadua. Iti adu a pamilia, awan ti masangpetan dagiti annak no agawidda nga aggapu iti eskuelaan, nalabit adda iti pagtrabahuan dagiti nagannakda.

• Uso kadagiti agtutubo. No tin-edyerdan, magusgustuandan no ania ti uso kadagiti agtutubo, kas iti panagbadbado, panagsasao, ken panagtigtignay. Napatpateg kadakuada ti maibaga dagiti gagayyemda ngem ti maibaga dagiti nagannakda.

• Komersio. Adu a produkto ken paglinglingayan ita ti nairanta a para kadagiti agtutubo isu nga ad-adda a saan nga agkinnaawatan dagiti agtutubo ken dagiti nagannakda. Insurat ni Dr. Robert Epstein: “No maawan dagiti uso kadagiti agtutubo, alisto a malugi ti adu a dadakkel a negosio.”a

Ti mabalinmo nga aramiden

• Pagtalinaedem a natibker ti relasionmo iti anakmo.

  Ti kuna ti Biblia: “Masapul nga ipapusoyo dagitoy nga ibilbilinko kadakayo, ken masapul nga isuroyo kadagiti annakyo ken isarsaritayo kadakuada no nakatugawkayo iti balayyo, no magmagnakayo iti dalan, no nakaiddakayo, ken no bumangonkayo.”—Deuteronomio 6:6, 7.

  Mabalin a makigayyem dagiti annakmo iti dadduma nga ubbing ngem saanda a masuktan ti akemmo kas nagannak. Nagsayaat ti imbaga dagiti eksperto a ti kaaduan nga annak ken tin-edyer ket resrespetuen ken kayatda a paragsaken dagiti nagannakda. No pagtalinaedem a nadekket ti relasionmo kadagiti annakmo, dakdakkel ti impluensiam kadakuada ngem kadagiti gagayyemda.

  

  “Masapul a mangbusboska iti panawen a makikadua kadagiti annakmo kas iti panagluto, panagdalus, ken panagaramid iti asaynmentda. Mabalinyo met ti agay-ayam ken agbuya iti pelikula wenno TV. Dimo panunoten a ti laeng kasapulan ket sumagmamano nga oras a makagunggona a panagkakadua. Kasapulan a mangbusboska iti ad-adu a panawen tapno nadekdekket ti relasionmo kadagiti annakmo!”—Lorraine.

• Siguraduem a saan laeng a dagiti kaedad ti annakmo ti pakigayyemanda.

  Ti kuna ti Biblia: “Naigalut ti kinamaag iti puso ti ubing.”—Proverbio 22:15, footnote.

  Kontenton ti dadduma a nagannak no makitada nga adu ti gagayyem ti anakda. Ngem laglagipem a nupay makatulong ti pannakigayyem ti anakmo kadagiti kaedadna tapno masursurona ti makilangen, masapul a makigayyem met kadagiti saanna a kaedad. Ken saan a maipaay dagiti kaedadna ti panangiwanwan a kasapulanna a dagiti laeng naayat a nagannak ti makaipaay.

  “Mabalin nga adu ti ammo dagiti kaedad ti anakmo, ngem kurang ti abilidad, kapadasan, ken siribda a tumulong kadagiti padada nga ubbing a mangaramid iti nasayaat a desision. No agpaiwanwan dagiti agtutubo kadagiti nagannakda, dumakkel ken agmataenganda sigun iti edadda.”—Nadia.

• Mangipaayka iti nainsiriban a balakad.

  Ti kuna ti Biblia: “Ti makikadkadua iti masirib agbalinto a masirib.”—Proverbio 13:20.

  Uray agmatmataenganen dagiti annakyo, dakkel ti magunggonada no makikaduada kadakayo. Agbalinkayo a nasayaat nga ulidan.

  “Dagiti nagannak ti kasayaatan nga ulidan dagiti annak. No maisuro kadagiti annak nga ipateg ken respetuenda dagiti nagannakda, kayatda ti agbalin a kas kadakuada bayat a dumakkelda.”—Katherine.