Agliplippias ti Pusok iti Panagyaman

KAS INSALAYSAY NI JOHN WYNN

Masansan a diak kayat ti tumabuno kadagiti gimong dagiti Saksi ni Jehova! Pagpambarko a nasakit ti tianko wenno ulok​—uray ania tapno diak makatabuno. Ngem ti kinatibker ni nanang ti kanayon a silalaka a mangikkat kadagita a pambar, ket matakuatak laengen ti bagik a kaduana a magmagna iti tallo a kilometro nga agturong iti Kingdom Hall, nga agdengdengngeg bayat nga ilawlawagna ti Sao ti Dios iti maysa a natataengan a kaduami.

ADDA napateg a naadalko iti daytoy: Saan a rumbeng a sumardeng dagiti nagannak iti panagbalin a natibker, iti naayat a pamay-an, no maipapan iti umiso iti imatang ti Dios. (Proverbio 29:15, 17) Pulos a dida koma liplipatan ti nadibinuan a bilin a ‘saan a baybay-an ti panagtataripnongtayo.’ (Hebreo 10:25) No taliawek ti nagbalin a kabibiagko, anian a yamanko ta impaaramid kaniak ni nanang ti kasayaatan para kaniak!

Agyamanak Kadagiti Nasayaat nga Ulidan

Nupay di manamati ni tatang, dina binibiangan ti pammati ni Nanang idi nagbalin a maysa nga Estudiante ti Biblia, kas awag idi kadagiti Saksi ni Jehova. Idi 1913 napan dimngeg iti palawag nga “Iti Labes ti Tanem,” nga impaay ni Charles T. Russell, ti immuna a presidente ti Watch Tower Society. Ngem, naladaw a simmangpet, ket napnon ti amin a pagtugawan. Gapuna naawis nga agtugaw iti asideg ti plataporma a kadua ti sabsabali pay a naladaw, iti abay mismo ni Pastor Russell. Nagustuanna unay daydi a palawag. Naipablaak daydi iti lokal a pagiwarnak iti simmaruno nga aldaw, ket nangala iti kopiana sana inulit-ulit a binasa.

Kalpasan ti panagtataripnong, inted ni Nanang ti papel a nakaisuratan ti naganna, ket di nagbayag sinarungkaran ti maysa nga Estudiante ti Biblia. Idi agangay, rinugianna ti agiwaras kadagiti tract iti Biblia iti binalaybalay iti nakayanakanmi nga ili ti Gloucester, Inglatera. Manipud pay idi ubbingkami kadagiti dua a manangko, nakiramramankamin a kadua ni Nanang iti trabaho a panangasaba.

Idi immakar idiay Gloucester ni Harry Francis, maysa a naregta nga Estudiante ti Biblia, sibabara nga inabrasa ni Nanang. Di nagbayag, naaddaan iti personal nga interes kaniak, ket ti pammaregtana dakkel ti naitulongna iti panagbalinko idi kamaudiananna a payunir, kas awag kadagiti amin-tiempo a ministro. Adda napateg a naadalko iti ulidan ni Kabsat Francis: Dagiti natataengan rumbeng a kanayon nga agsapulda iti pamay-an tapno maparegta dagiti agtutubo.

Idi nagbalin ni nanang nga Estudiante ti Biblia, timmulad kenkuana ti dadduma idiay Gloucester. Nupay kasta, timmangsit ti dadduma a panglakayen iti kongregasion, ket dagiti kameng ti klase​—kas awag idi iti kongregasion​—rinugianda a suroten dagiti indibidual. Iti maysa a gimong, kinalkalbit ti dadduma ti bukot ni Nanang, a sugsugsoganda a mangingato iti imana kas panangbutos iti sumagmamano a panglakayen. Ngem ammo ni Nanang a saanda a mangipakpakita iti umiso nga ulidan, ket saan a nagbuteng. Kadaydi a panawen, idi arinunos ti dekada 1920, adu ti immikkat ken nagsardengdan a nagna iti dana ti kinapudno. (2 Pedro 2:2) Nupay kasta, di pulos simiasi ni Nanang iti nasungdo a panangsuportana iti organisasion, iti kasta nangipakita iti nasayaat nga ulidan kaniak.

Ti Takderko iti Kinapudno

Idi agangay, idi Hunio 1939, idi 18 ti tawenko, nabautisaranak idiay Karayan Severn. Kadaydi a tawen natudinganak met a mangasikaso iti sound. Kadagidi a panawen us-usarenmi ti dakkel a transcription machine a mangipangngeg kadagiti publiko a lugar iti mensahe a “Ti Relihion Maysa a Silo ken Panaggamsaw.” Naipaganetget iti daydi a panawen ti panangibutaktak iti panaginsisingpet ken dagiti ulbod a sursuro ti Kakristianuan.

Iti naminsan addaak iti sanguanan ti libut bayat nga iggemko ti maysa a karatula a naisurat iti sango “Ti Relihion Maysa a Silo ken Panaggamsaw” ket iti likud “Agserbikayo iti Dios ken ni Kristo nga Ari.” Sumarsaruno met ti maysa a kabalio nga addaan dakkel a poster iti agsumbangir a sikiganna a mangyan-anunsio iti palawag publiko. Anian a buya dayta iti mismo a relihioso a siudad ti Gloucester!

Iti laksid ti kinarigat ti biagmi, pinaregtanak ni Nanang nga agpayunir. Gapuna, idi Setiembre 1939, idi rugrugi ti Gubat Sangalubongan II, dimtengak iti umuna a nakaidestinuak kas payunir idiay Leamington, maysa a bassit nga ili iti Warwickshire. Ti ili ket pagnanaedan ti sumagmamano a retirado a klero.

Nagaramatkami iti nalag-an a ponograpo iti ministeriomi iti binalaybalay, a pinatokarmi dagiti palawag ni Joseph F. Rutherford, ti presidente idi ti Watch Tower Bible and Tract Society. Iti sabali a bangir, nadagdagsen ti transcription machine-mi (a mabalin nga aramaten iti dakdakkel a tallaong), ket inluganmi daytoy iti pram, wenno baby carriage. No dadduma papanawendakami dagiti klero iti aglawlawda, tangay masuronda iti mensahe a mangibutaktak iti ulbod a relihion. Ngem saankami a naupay. Binendisionan ni Jehova ti trabahomi, ket ita masarakan idiay Leamington ti maysa a kongregasion nga addaan nasurok a sangagasut a Saksi.

Idi 1941, bayat a kangitingitan ti Gubat Sangalubongan II, immakarak idiay Wales, a sadiay nagpayunirak kadagiti ili ti Haverfordwest, Carmarthen, ken Wrexham. Kas amin-tiempo a ministro, nalibreak iti serbisio militar, ngem saan a natarusan dagiti tao ti neutral a takdertayo. Gapuna, pinagatapandakami iti kaduak kas espia wenno kakumplot dagiti kabusor. Maysa a rabii, pinalawlawan dagiti polis ti trailer-mi. Ti kaduak, a kaaw-awidna pay laeng manipud trabahona nga agpala iti uging, timmannawag tapno kitaenna no siasino ti adda sadiay. Napno iti uging ti rupana, ket para kadagiti polis agparang a nakasagana a dumarup. Kinasapulan dayta ti panangilawlawag!

Sibabaknang a nabendisionankami iti nakaidestinuanmi. Iti naminsan, kabayatan nga addakami idiay Carmarthen, napabilegkami iti isasarungkar ni John Barr a naggapu iti sanga nga opisina iti London (kameng itan ti Bagi a Manarawidwid). Iti daydi a panawen, adda laeng dua nga agibumbunannag idiay Carmarthen; iti agdama, addan nasurok a sangagasut. Itatta adda tallo a kongregasion idiay Wrexham, ket itay nabiit naaddaanak iti pribilehio a nangidedikar iti maysa a napintas a Kingdom Hall idiay Haverfordwest.​—1 Corinto 3:6.

Agyamyamanak Gapu iti Ministeriok

Kabayatan nga addakami idiay Swansea, South Wales, saan a napatgan a malibre iti serbisio militar ti kaduak, ni Don Rendell. Naibalud iti laksid ti panangilawlawagna a saan nga ipalubos ti konsiensiana a makigubat kadagiti padana a Kristiano kadagiti sabali a pagilian. (Isaias 2:2-4; Juan 13:34, 35) Tapno maparegta, ken makakasaba met kadagiti kaarruba, inyabayko iti pagbaludan ti transcription machine sa pinatokarko dagiti palawag iti Biblia.

Ngem di nagustuan daytoy dagiti babbai iti dayta a lugar ket nagur-orda iti kuarta a pangtangdan kadagiti soldado a mangkabil kadakami a dua. Pimmanawkami, a timmaraykami a sipapartak​—idurduronko met ti pram nga ayan ti transcription machine​—tapno agkamang iti Kingdom Hall. Ngem idi nakagtengkami sadiay, nakakandado daytoy! Ti laeng naintiempuan nga ibaballaet dagiti polis ti nangispal kadakami iti nakaro a pannakakabkabil.

Nalawag a nagdinamag ti pasamak. Di nagbayag kalpasanna, idi mangaskasabaak iti ili nga asideg ti Swansea, siaanamong a kinuna kaniak ti maysa a lalaki: “Kinakristiano ti itaktakderanyo, kas ti agtutubo a lalaki idiay Swansea a situtured a nangipaduyakyak iti pammatina ket kinasapulan a tumaray tapno agkamang.” Anian a siddaawna idi naammuanna a siak daydiay nga agtutubo!

Narigat ti panagpayunir kadagidi a tawen ti gubat. Awan adu a nailubongan a sanikuami, ngem inapresiar ken tinagiragsakmi no ania ti adda kadakami. Kanayonkami nga umaw-awat iti regular a suplay ti naespirituan a taraon, ket saankami a pulos naglangan iti gimong, malaksid no masakitkami. Gimmatangak iti daan a bisikleta, ket inikkanmi daytoy iti dadakkel a basket a pangikargaan iti ponograpo ken literatura iti Biblia. No dadduma agdaliasatak iti 80 kilometro a nakabisikleta iti maysa nga aldaw! Nagpayunirak iti pito a tawen ket maragragsakanak a manglagip kadagidi nga aldaw.

Idi 1946, kalpasan a nagngudo ti Gubat Sangalubongan II, naawisak nga agtrabaho iti Bethel, kas awag kadagiti kangrunaan a pasilidad dagiti Saksi ni Jehova iti pagilianda. Masarakan idi ti Bethel-mi iti 34 Craven Terrace, kaabay ti London Tabernacle. Naragsakanak a nakikadua kadagiti natataengan sadiay, kas ken Alice Hart, a ti amana, ni Tom Hart, ket patienda nga isut’ immuna a Saksi idiay Inglatera.

Kaadda ti Matalek a Kadua

Idi 1956, pimmanawak idiay Bethel tapno ikallaysak ni Etty, maysa a payunir a naam-ammok idi immay manipud Netherlands tapno sumarungkar ken ni manangna nga agnanaed idi idiay London. Idi agngudon ti gubat, nangisuro ni Etty iti panagmakinilia ken takigrapia (shorthand) iti maysa a komersial a kolehio idiay Tilburg, makin-abagatan a Netherlands. Iti maysa nga aldaw adda maysa a mannursuro a nangitukon kenkuana a makilubbon iti bisikletana nga agawid tapno masiguradona a natalged ti isasangpetna. Isu ket maysa a Romano Katoliko. Idi nakagtengdan, nakapagsasaritada kadagiti Protestante a nagannak ni Etty. Nabukel ti panaggagayyem, ket masansanen a sumarungkar ti mannursuro iti pagtaenganda.

Di nagbayag kalpasan ti gubat, dimteng daytoy a mannursuro iti pagtaengan ni Etty, nga ipukpukkawna, “Nasarakakon ti kinapudno!”

“Kunak no imbagam nga adda kenka ti kinapudno idi maysaka a Romano Katoliko!” kinuna ti ama ni Etty.

“Saan!” sigagagar nga insungbatna. “Dagiti Saksi ni Jehova ti mangik-ikut iti kinapudno!”

Iti daydi a rabii ken adu pay a simmarsaruno a rabii, narayray a pinagsasaritaanmi ti Biblia. Di nagbayag nagpayunir ni Etty. Iti ministeriona napasaranna met ti nakaro nga ibubusor, nga idiay Netherlands naggapu iti Iglesia Katolika Romana. Dagiti ubbing, a sinugsogan dagiti papadi, riribukenda ti pannakisarsaritana no mamalaybalay, ken iti naminsan dinadaelda ti bisikletana. Impanna ti bisikletana iti maysa nga agtartarimaan a nangala idi iti bokleta kenkuana. “Kitaem ti inaramid dagiti ubbing!” makasangsangit nga imbagana.

“Saan, saanka a sumuko,” siaasi nga insungbat ti lalaki. “Nasayaat ti ar-aramidem. Tarimaanek a libre ti bisikletam.” Ket tinarimaanna.

Nasarakan ni Etty a di interesado dagiti papadi kadagiti arbanda agingga a rinugianna nga iyadalan ida iti Biblia. Kalpasanna umay dagiti papadi ken mamadre tapno dadaelenda ti pammati dagiti tao agpadpada iti Biblia ken ni Jehova. Iti laksid daytoy, tinagiragsakna ti adu a nabunga a panangyadal iti Biblia.

Agyamyaman Gapu iti Panagkaduami nga Agbiag

Kalpasan ti kallaysami, natudingankam ken Etty iti trabaho a panagdaliasat iti Inglatera, ket iti agarup lima a tawen, sinarsarungkaranmi dagiti kongregasion tapno pabilgen ida iti naespirituan. Kalpasanna nakaawatak iti imbitasion nga ageskuela iti maika-36 a klase ti Gilead, a naangay iti sangalubongan a hedkuarter dagiti Saksi ni Jehova idiay Brooklyn, New York. Ti sangapulo-bulan a kurso, a naturpos idi Nobiembre 1961, ket nairanta a mangsanay kadagiti lallaki iti trabaho a panangaywan kadagiti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova. Kabayatan nga awanak, nagtalinaed ni Etty idiay Inglatera iti Bethel sadiay London. Idi nagturposak, natudingankam a dua sadiay.

Iti simmaganad a 16 a tawen, nagtrabahoak idiay service desk, a nangtaming kadagiti bambanag mainaig kadagiti aktibidad iti kongregasion. Kalpasanna, idi 1978, idi pimmusay ti manangaywan iti Pagtaengan a Bethel a ni Pryce Hughes, natudinganak iti puestona. Ti panangasikaso iti pagimbagan dagiti kameng ti dumakdakkel a pamiliami iti Bethel​—addaankami iti nasurok a 260 iti pamilia ita​—ket maysa a makagunggona a trabaho iti las-ud kadagitoy adu a tawen.

Idi 1971 pimmusay ti patpatgek nga ina iti edad a 85. Nagawidkami ken ni Etty idiay Gloucester para iti pumpon, a sadiay inlawlawag a naimbag ti maysa a kabsat ti nailangitan a namnama ni Nanang. (Filipos 3:14) Agyamanak iti naayat a panangaywan dagiti manangko a da Doris ken Grace ken ni Nanang iti kinabaketna, a gapu iti dayta nakapagtultuloykami ken Etty iti amin-tiempo a ministerio.

Masansan a pampanunotenmi ken Etty dagiti nagannak kadakami ken no kasanodakami a pinadakkel iti naayat, natibker a pamay-an. Anian a nagdakkel ti utangmi kadakuada! Ni nanang ti nangnangruna a nangipakita kaniak ken kadagiti kakabsatko iti nagsayaat nga ulidan, a nangparayray iti panangapresiarmi ken Jehova ken iti organisasionna.

Wen, agliplippias ti pusomi iti panagyaman kabayatan ti panangut-utobmi iti tunggal baro nga aldaw a panagserbi iti nailangitan nga Amatayo, ni Jehova. Anian a nakaskasdaaw ken managayat a Dios! Inyebkas ti salmista ti Biblia ti marikriknami idi insuratna: “Itan-okkanto, Diosko, O Arik; ket bendituekto ti naganmo iti agnanayon. Tunggal aldaw bendituenkanto; ket idaydayawkonto ti naganmo iti agnanayon.”​—Salmo 145:1, 2.

[Ladawan iti panid 26]

Kaduak ti baketko, ni Etty