-
Talaga Kadi a Napasamak?Ti Pagwanawanan (Publiko)—2016 | No. 2
-
-
TOPIKO ITI AKKUB | APAY A NAGSAGABA KEN NATAY NI JESUS?
Talaga Kadi a Napasamak?
Iti primavera (spring) ti 33 C.E., napapatay ni Jesus a Nazareno. Napabasol a kumonkontra iti gobierno, nakabkabil iti kasta unay, nailansa iti kayo, ket nagpasar iti nakaro nga ut-ot, sa natay. Ngem pinagbiag ti Dios, ket kalpasan ti 40 nga aldaw, napan idiay langit.
Mabasa daytoy a nagpateg a pasamak iti uppat nga Ebanghelio iti Kristiano a Griego a Kasuratan, a pagaammo kas Baro a Tulag. Talaga kadi a napasamak dagita? Importante dayta a saludsod. Ngamin, no saan a napasamak dagita, awan serserbi ti pammati dagiti Kristiano, ken ti namnama a biag nga agnanayon iti Paraiso ket kasla tagtagainep laeng a dinto pulos matungpal. (1 Corinto 15:14) Ngem no talaga a napasamak dagita, adda nagsayaat a namnama para kadagiti tattao, a mabalin a maadda met kenka. Isu nga agpaypayso kadi ti naisalaysay kadagiti Ebanghelio wenno es-estoria laeng?
TI IPAKITA DAGITI IMPORMASION
Saan a kas kadagiti inar-aramid nga estoria, talaga nga agpayso ken nakadetdetalyado ti salaysay dagiti Ebanghelio. Kas pagarigan, mabasa kadagita ti nagnagan ti adu nga agpaypayso a lugar, nga adu kadagita ti mabalin a papanan ita. Adda pay dagiti naisurat a nagan dagiti tattao, ket paneknekan dagiti historiador a talaga a nagbiag dagita.—Lucas 3:1, 2, 23.
Dinakamat dagiti mannurat idi umuna ken maikadua a siglo ti nagan ni Jesus.a Ti pannakapapatayna, a nadeskribir kadagiti Ebanghelio, ket maitunos iti pamay-an a panangdusa dagiti Romano kadagidi a tiempo. Maysa pay, agpayso dagiti naisurat nga impormasion ken napudno ti pannakaisalaysay dagiti pasamak ta naibaga pay uray dagiti nagkamalian dagiti adalan ni Jesus. (Mateo 26:56; Lucas 22:24-26; Juan 18:10, 11) Talaga a paneknekan amin dagita a napudno dagiti mannurat kadagiti Ebanghelio ken agpayso dagiti insuratda maipapan ken Jesus.
TI NGAY PANAGUNGAR NI JESUS?
Patien ti kaaduan a talaga a nagbiag sa natay ni Jesus, ngem adda dagiti agduadua iti panagungarna. Uray dagiti apostolna, saanda idi a pinati a dagus ti damag a nagbiag manen isuna. (Lucas 24:11) Ngem naikkat ti amin a panagduadua idi a dagiti apostol ken ti dadduma nga adalan nakitada ni Jesus iti agduduma a gundaway. Kinapudnona, naminsan, nakita isuna ti nasurok a 500 a tattao.—1 Corinto 15:6.
Uray no mabalin a maaresto ken mapapatayda, natured latta dagiti adalan a nangipakaammo iti panagungar ni Jesus kadagiti amin a tattao—uray kadagiti mismo a nangpapatay ken Jesus. (Aramid 4:1-3, 10, 19, 20; 5:27-32) Kasta ngata katured dagiti adalan no saanda a sigurado a napagungar ni Jesus? Kinapudnona, ti kinaagpayso ti panagungar ni Jesus ti rason no apay a dakkel ti impluensia ti Kristianidad ditoy lubong, idi ken uray ita.
Ti salaysay dagiti Ebanghelio maipapan iti ipapatay ken panagungar ni Jesus ket talaga a maibilang a pudpudno a rekord iti historia. No basaem a naimbag dagita, makombinsirka a talaga a napasamakda. Lallalo pay a tumibker ti pammatim no maawatam dagiti rason no apay a napasamak dagita. Ilawlawag dayta ti sumaruno nga artikulo.
a Insurat ni Tacitus, a nayanak idi agarup 55 C.E., nga “idi turay ni Tiberio, ni Kristo a naggapuan ti nagan [a Kristiano] ket nagpasar iti kakaruan a dusa iti ima ti maysa kadagiti nangato nga opisialtayo a ni Poncio Pilato.” Ni Jesus ket tinukoy met da Suetonius (umuna a siglo); Judio a historiador a ni Josephus (umuna a siglo); ken ni Pliny the Younger a gobernador ti Bitinia (umuna a paset ti maikadua a siglo).
-
-
Apay a Nagsagaba ken Natay ni Jesus?Ti Pagwanawanan (Publiko)—2016 | No. 2
-
-
TOPIKO ITI AKKUB
Apay a Nagsagaba ken Natay ni Jesus?
“Babaen iti maysa a tao [ni Adan] simrek ti basol iti lubong ken ti ipapatay babaen iti basol, ket iti kasta ti ipapatay nagsaknap iti amin a tattao agsipud ta nagbasolda amin.”—Roma 5:12
Ania ti sungbatmo no damagenda kenka, “Kayatmo kadi ti agbiag iti agnanayon?” Mabalin nga ibaga ti kaaduan a kayatda, ngem pampanunotenda a kasla imposible dayta. Kunada a normal ti ipapatay—dayta ti pagpatinggaan ti biagtayo.
No ngay mabaliktad ti saludsod ket damagenda kenka, “Kayatmo kadin ti matay?” No normal ti situasion, kaaduan a tattao ti mangisungbat iti saan. Ania ti ipakpakita dayta? Natural laeng a kayattayo ti agbiag uray adu ti problema. Kuna ti Biblia a pinarsua ti Dios dagiti tattao nga addaan tarigagay nga agbiag. Kinapudnona, ibagana a “ti tiempo a di nakedngan [wenno, agnanayon] insaadna iti pusoda.”—Eclesiastes 3:11.
Ngem matmatay dagiti tattao ita. Ania ti napasamak? Adda kadi inaramid ti Dios tapno masolusionan ti situasion? Makaparagsak dagiti sungbat ti Biblia, ken dakkel ti koneksion dagita iti rason no apay a nagsagaba, wenno nagrigrigat, ken natay ni Jesus.
NO ANIA TI NAPASAMAK
Mabasatayo iti umuna a tallo a kapitulo ti Genesis nga inikkan ti Dios ti umuna nga agassawa a da Adan ken Eva iti namnama nga agbiag nga agnanayon, ken imbagana no ania ti aramidenda tapno maaddaanda iti kasta a biag. Deskribiren met ti salaysay no apay a nagsukirda iti Dios ken no apay a napukawda dayta a namnama. Nagsimple ti pannakailawlawag ti estoria—nakasimsimple nga uray la ibilang ti dadduma a sarsarita laeng. Ngem kas kadagiti Ebanghelio, makita iti libro ti Genesis a talaga nga agpaypayso dagiti pasamak a linaon dayta.a
Ania ti resulta ti panagsukir ni Adan? Kastoy ti sungbat ti Biblia: “Babaen iti maysa a tao [ni Adan] simrek ti basol iti lubong ken ti ipapatay babaen iti basol, ket iti kasta ti ipapatay nagsaknap iti amin a tattao agsipud ta nagbasolda amin.” (Roma 5:12) Nagbasol ni Adan idi nagsukir iti Dios. Isu a napukawna ti namnama a biag nga agnanayon, ket idi kuan, natay. Gapu ta annaknatayo, natawidtayo ti kinaimperpektona isu nga agsakit, lumakay wenno bumaket, ken mataytayo. Dayta a panangilawlawag ket maitunos iti nadiskobre dagiti sientista no kasano a matawid dagiti annak ti dadduma a kababalin dagiti nagannakda. Ngem adda kadi inaramid ti Dios tapno masolusionan ti situasion?
NO ANIA TI INARAMID TI DIOS
Nangaramid ti Dios iti pamay-an tapno maisubli ti napukaw ni Adan a namnama a biag nga agnanayon. Kasano?
Kuna ti Biblia iti Roma 6:23: “Dagiti isupapak ti basol isu ti ipapatay.” Kaipapanan dayta nga ipapatay ti epekto ti basol. Natay ni Adan gapu ta nagbasol. Kasta met, agbasbasoltayo isu a mapaspasarantayo met ti epekto ti basol, ti ipapatay. Ngem uray no saan a datayo ti nagbasol, nayanaktayo nga imperpekto. Isu a gapu iti ayat ti Dios, imbaonna ti Anakna a ni Jesus tapno lak-amenna para kadatayo ‘dagiti supapak ti basol.’ Kasano nga agepekto dayta?
Gapu iti ipapatay ni Jesus, naluktan ti dalan nga agturong iti naragsak ken agnanayon a biag
Nangrugi a maadda ti basol ken ipapatay kadagiti tattao idi nagsukir ti maysa a perpekto a lalaki a ni Adan. Isu a tapno mawayawayaantayo kadagita, kasapulan met ti maysa a perpekto a lalaki nga agbalin a natulnog uray agingga ken patay. Ilawlawag dayta ti Biblia: “No kasano a babaen ti kinasukir ti maysa a tao adu ti naibilang a managbasol, kasta met a babaen ti panagtulnog ti maysa a persona adu ti maibilangto a nalinteg.” (Roma 5:19) Ni Jesus dayta a “maysa a persona.” Pimmanaw idiay langit ket nagbalin a perpekto a tao,b sa natay para kadatayo. Kas resultana, posible a maibilangtayo a nalinteg iti sanguanan ti Dios ken maaddaan iti namnama a biag nga agnanayon.
NO APAY A NAGSAGABA KEN NATAY NI JESUS
Ngem apay pay laeng a masapul a matay ni Jesus? Di kadi mabalin a nangaramid latta koman ti Dios iti linteg a mangipalubos kadagiti annak ni Adan nga agbiag nga agnanayon? Sigurado nga adda autoridadna a mangaramid iti dayta. Ngem no inaramidna dayta, konkontraenna met laeng ti impaulogna a linteg a ti epekto ti basol ket ipapatay. Nakapatpateg dayta a linteg, ket saan a mabalin a laglag-anen wenno baliwan no narigat nga aramiden. Naibatay dayta iti pudpudno a hustisia.—Salmo 37:28.
No saan a sinurot ti Dios ti hustisia iti daytoy a banag, mabalin a panunoten dagiti tattao a baka kastanto manen ti aramidenna iti dadduma pay a banag. Kas pagarigan, patasto ngata inton pilienna no asino kadagiti annak ni Adan ti maikari nga agbiag nga agnanayon? Mapagtalkan ngata kadagiti karina? Ti panangsurot ti Dios iti hustisia idi nangaramid iti pamay-an tapno maisalakantayo ket pammasiguro a kanayon nga aramidenna ti umiso.
Gapu iti ipapatay ni Jesus, inlukat ti Dios ti dalan nga agturong iti biag nga agnanayon iti Paraiso a daga. Kuna ni Jesus iti Juan 3:16: “Ti Dios inayatna ti lubong iti kasta unay isu nga intedna ti bugbugtong nga Anakna, tapno tunggal maysa a mangwatwat iti pammati kenkuana saan koma a madadael no di ket maaddaan iti agnanayon a biag.” Ti ngarud ipapatay ni Jesus ket pakakitaan iti di agkupas a kinahustisia ti Dios ken kangrunaanna, iti kasta unay a panagayatna kadagiti tattao.
Ngem apay a kasapulan nga agsagaba ni Jesus ken agpasar iti narigat nga ipapatay kas nadeskribir kadagiti Ebanghelio? Gapu ta nagtalinaed isuna a matalek iti nakaro a pannubok, namimpinsan a pinaneknekanna nga ulbod ti ibagbaga ti Diablo a saan a makapagtalinaed a matalek iti Dios dagiti tattao no maipasangoda iti pakarigatan. (Job 2:4, 5) Mabalin a kasla husto dayta idi nagballigi ni Satanas a mangsulisog iti perpekto a lalaki a ni Adan tapno agbasol. Ngem ni Jesus, nga eksakto a kapada ni Adan, ket nagtalinaed a natulnog uray narigat ti napasaranna. (1 Corinto 15:45) Pinaneknekanna ngarud a nakapagtulnog koma met ni Adan iti Dios no kinayatna. Babaen ti panagibturna, nangibati ni Jesus iti pagtuladan a surotentayo. (1 Pedro 2:21) Binendisionan ti Dios ti kinatulnog ti Anakna ket inikkanna iti immortal a biag idiay langit.
NO KASANO A PAGIMBAGAM
Talaga a natay ni Jesus, ket naluktan ti dalan nga agturong iti biag nga awan inggana. Kayatmo kadi ti kasta a biag? Impakita ni Jesus no ania ti masapul nga aramidentayo idi kinunana: “Daytoy kaipapananna ti agnanayon a biag, ti pananggun-odda iti pannakaammo maipapan kenka, ti maymaysa a pudno a Dios, ken iti daydiay imbaonmo, ni Jesu-Kristo.”—Juan 17:3.
Aw-awisendaka dagiti mangipabpablaak iti daytoy a magasin nga ammuem ti ad-adu pay maipapan iti pudno a Dios a ni Jehova, ken iti Anakna a ni Jesu-Kristo. Maragsakan dagiti Saksi ni Jehova iti lugaryo a tumulong kenka. Adda met dagiti makatulong nga impormasion a mabirokam iti website-mi a www.jw.org/ilo.
a Kitaem ti “Ti Kinahistorikal ti Genesis,” iti Pannakatarus iti Kasuratan, Tomo 1, panid 886, nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova.
b Inyakar ti Dios ti biag ti Anakna idiay langit iti aanakan ni Maria isu a nagsikog. Ket babaen ti nasantuan nga espiritu ti Dios, naprotektaran ni Jesus isu nga awan ti natawidna a kinaimperpekto manipud ken Maria.—Lucas 1:31, 35.
-