Awaten ti Dios ti Amin a Nasion

ITI damo a biahena nga agturong idiay Mali, natukay ti rikna ni John iti kinabara ti panangsangaili kenkuana ni Mamadou ken ti pamiliana. Bayat a nakadalupisak ni John iti daga ken sammukol a mangmangan iti taraon a naidasar iti maymaysa a pagikkan, pampanunotenna no kasano ti kasayaatan a panangiranudna iti nangsangaili kenkuana iti kapapatgan a sagut​—ti naimbag a damag ti Pagarian nga agtaud iti Sao ti Dios, ti Biblia. Nupay ammona ti agsao iti Pranses, ti pagsasao idiay Mali, pampanunoten ni John no kasano a makisarita iti maysa a pamilia a naan-anay a naiduma ti relihion ken panangmatmatda.

Di pakasdaawan a pinampanunot ni John ti salaysay ti Biblia maipapan iti siudad ti Babel. Riniribuk sadiay ti Dios ti pagsasao dagiti rebelioso a tattao. (Genesis 11:1-9) Kas resultana, nagwaras iti nadumaduma a paset ti daga dagiti tattao a naiduma ti pagsasao, relihion, ken panagpampanunotda. Iti kaaldawantayo, gapu ta gagangayen ti panagbiahe ken panagakar, adu ti naipasango iti parikut a kas ken John, uray iti mismo a sangakaarrubaanda: Kasano nga iranud ti naibatay-Biblia a namnama kadagiti tattao a naiduma ti nalikudanda?

Maysa a Nagkauna nga Ehemplo

Kas kadagiti dadduma a propeta iti Israel, nakisao ni Jonas kangrunaanna kadagiti Israelita. Nagipadto idi a ti apostata a pagarian a buklen ti sangapulo a tribu ket sipapanayag a nakiraman kadagiti aramid a mangibabain iti Dios. (2 Ar-ari 14:23-25) Panunotenyo ti reaksion ni Jonas idi naawatna ti naisangsangayan a mision a panawanna ti pagilianna ket mapan idiay Asiria tapno mangasaba kadagiti agnanaed iti Nineve, kadagiti tattao a naiduma ti relihion ken kulturada. Nalabit saan unay a makapagsao ni Jonas iti pagsasao dagiti taga Nineve. Aniaman ti kasasaad, nabatad a narigat dayta para ken Jonas, isu a nagtalaw.​—Jonas 1:1-3.

Nalawag, masapul a masursuro ni Jonas a saan a ti makinruar a langa laeng ti kitaen ni Jehova a Dios no di ket sukimatenna ti puso. (1 Samuel 16:7) Kalpasan ti simimilagro a panangispalna ken Jonas manipud pannakalmes, binilin ni Jehova iti maikadua a gundaway a mapan mangasaba kadagiti agnanaed iti Nineve. Nagtulnog ni Jonas, ket kas resultana, nagbabawi dagiti taga Nineve. Kaskasdi, saan nga umiso ti panangmatmat ni Jonas. Babaen ti epektibo nga ilustrasion, insuro ni Jehova ni Jonas a masapul a balbaliwanna ti kababalinna. Insaludsod kenkuana ni Jehova: “Saanak kadi a rumbeng a maasian iti Nineve a dakkel a siudad, nga iti dayta adda nasurok a sangagasut ket duapulo a ribu a tattao a saan a pulos makaammo iti nagdumaan ti makannawanda ken ti makannigidda?” (Jonas 4:5-11) Komustatayo met ita? Kasanotayo a matulongan dagiti tattao a naiduma ti nalikudanda?

Panangawat Kadagiti Samaritano ken Di Judio

Idi umuna a siglo, binilin ni Jesus dagiti pasurotna a mangaramidda iti ad-adalan kadagiti amin a nasion. (Mateo 28:19) Saan a nalaka daytoy para kadakuada. Dagiti adalan ni Jesus ket Judio kas ken Jonas, nairuamda a makisarita laeng kadagiti tattao a kapadpadada iti nalikudan ken kultura. Nalawag, mabalin a naimpluensiaanda met iti kadawyan a panangidumduma kadagidi a tiempo. Nupay kasta, inturong ni Jehova dagiti bambanag tapno in-inut a matarusan dagiti adipenna ti pagayatanna kadakuada.

Ti umuna nga addang isu ti panangparmek iti panangidumduma iti nagbaetan dagiti Judio ken Samaritano. Saan idi nga ugali dagiti Judio ti makilangen kadagiti Samaritano. Nupay kasta, saan la a naminsan nga insagana ni Jesus ti dalan agpaay iti masanguanan a panangawat dagiti Samaritano iti naimbag a damag. Saan a nangidumduma babaen ti pannakisaritana iti maysa a Samaritana. (Juan 4:7-26) Iti sabali a gundaway, babaen ti ilustrasion maipapan iti naimbag a Samaritano, impakitana iti maysa a relihioso a Judio a kabaelan met dagiti di Judio ti mangipakita iti ayat iti kaarruba. (Lucas 10:25-37) Idi panawenen tapno iyeg ni Jehova dagiti Samaritano iti kongregasion Kristiano, da Felipe, Pedro, ken Juan​—a bin-ig a Judio​—nangasabada kadagiti agnanaed iti Samaria. Namataud ti mensaheda iti dakkel a rag-o iti dayta a siudad.​—Aramid 8:4-8, 14-17.

No narigat para kadagiti Kristiano a Judio nga ayaten dagiti Samaritano, a kinapudnona adayo a kabagian dagiti Judio, sigurado nga ad-adda a narigat para kadakuada ti mangipakita iti ayat kadagiti di Judio, wenno Gentil, a linais ken ginura dagiti Judio. Nupay kasta, kalpasan ti ipapatay ni Jesus, mabalin a maikkat ti tubeng a namagsina kadagiti Kristiano a Judio ken Gentil. (Efeso 2:13, 14) Tapno matulongan ni Pedro a mangawat iti daytoy baro nga urnos, impakita ni Jehova kenkuana ti maysa a sirmata a nangibagaanna nga ‘isardengnan nga awagan natulawan ti bambanag a dinalusanen ti Dios.’ Kalpasanna, isu ket inturong ti espiritu ni Jehova iti maysa a Gentil nga agnagan Cornelio. Idi natarusan ni Pedro ti panangmatmat ti Dios​—a saanna a rumbeng nga awagan daytoy a tao dagiti nasion a natulawan gapu ta dinalusanen ti Dios​—napaltiingan a kinunana: “Iti kinapudnona makitak a ti Dios saan a mangidumduma, no di ket iti tunggal nasion anamonganna ti tao nga agbuteng kenkuana ken agaramid iti kinalinteg.” (Aramid 10:9-35) Anian a siddaaw ni Pedro idi impakita ti Dios nga inawatna ni Cornelio ken ti pamiliana babaen ti panangiparukpokna iti nasantuan nga espiritu kadakuada!

Ni Pablo​—Napili a Basehas Maipaay Kadagiti Nasion

Ti ministerio ni Pablo ket naisangsangayan nga ehemplo no kasano a progresibo nga insagana ni Jehova dagiti adipenna a mangayat ken tumulong iti amin a kita dagiti tattao. Iti tiempo ti pannakakomberte ni Pablo, kinuna ni Jesus nga agserbi ni Pablo a kas napili a basehas a mangipan iti nagan ti Dios kadagiti nasion. (Aramid 9:15) Kalpasanna, napan ni Pablo idiay Arabia, a nalabit mangmennamenna iti panggep ti Dios a mangusar kenkuana a mangipakaammo iti naimbag a damag kadagiti nasion.​—Galacia 1:15-17.

Kabayatan ti damo a panagdaliasatna kas misionero, sireregta a kinasabaan ni Pablo dagiti di Judio. (Aramid 13:46-48) Binendisionan ni Jehova ti trabaho ni Pablo, pammaneknek a ti apostol ar-aramidenna dagiti bambanag a maitunos iti urnos ni Jehova. Impakita ni Pablo a naan-anay a natarusanna ti panangmatmat ni Jehova idi situtured a tinubngarna ni Pedro, a nangipakita iti panangidumduma idi liniklikanna ti makilangen kadagiti kakabsatna a di Judio.​—Galacia 2:11-14.

Ti kanayonan a pammaneknek nga inwanwan ti Dios ti panagregget ni Pablo ket makita iti maikadua a panagdaliasatna kas misionero idi a linapdan ti nasantuan nga espiritu a mangasaba idiay Bitinia a probinsia ti Roma. (Aramid 16:7) Nalawag a saan a daydi ti maitutop a tiempo a panangaramidna iti dayta. Nupay kasta, idi agangay, nagbalin a Kristiano ti dadduma a taga Bitinia. (1 Pedro 1:1) Iti maysa a sirmata, nagpakaasi ti maysa a taga Macedonia ken Pablo, a kunkunana: “Umallatiwka iti Macedonia ket tulongannakami.” Natarusan ni Pablo a rumbeng a baliwanna ti rutana tapno maikasaba ti naimbag a damag iti dayta a probinsia ti Roma.​—Aramid 16:9, 10.

Nasubok iti kasta unay ti kinalaing ni Pablo a makibagay idi nangasaba kadagiti taga Atenas. Iparit ti linteg dagiti Griego ken Romano ti panangyam-ammo iti sabali a didios ken baro a narelihiosuan a kaugalian. Ti panagayat ni Pablo kadagiti tattao ti nangtignay kenkuana a mangusig a siaannad kadagiti narelihiosuan a kannawidanda. Nakitana idiay Atenas ti maysa nga altar a nakaisuratan ti kastoy: “Maipaay iti Dios a Di Am-ammo.” Dinakamatna dayta iti panangasabana. (Aramid 17:22, 23) Anian a nagsayaat a wagas tapno maipakaammo ti mensahena iti naanus ken nadayaw a pamay-an!

Anian a ragsak ni Pablo idi pinampanunotna dagiti resulta ti nagapuananna kas maysa nga apostol kadagiti nasion! Timmulong a nagipasdek kadagiti kongregasion a buklen ti nagadu a Kristiano a di Judio a naggapu iti Corinto, Filipos, Tesalonica, ken kadagiti ili ti Galacia. Tinulonganna dagiti lallaki ken babbai nga addaan pammati a kas kada Damaris, Dionisio, Sergio Paulo, ken Tito. Anian a pribilehio a makita dagiti tattao a saan a makaam-ammo ken Jehova wenno iti Biblia nga immawat iti kinapudno nga isursuro ti Kristianidad! Kinuna ni Pablo maipapan iti akemna a nangtulong kadagiti di Judio a mangammo iti kinapudno: “Iti kastoy a pamay-an, kinapudnona, pinagbalinko a kalatko ti saan a mangideklara iti naimbag a damag sadiay a nainagananen ni Kristo, . . . no di ket, kas adda a naisurat: ‘Makitanto dagidiay saan a napakaammuan maipapan kenkuana, ket maawatanto dagidiay saan a nakangngeg.’” (Roma 15:20, 21) Mabalintay kadi ti makiraman a mangipakaammo iti naimbag a damag kadagiti tattao a naiduma ti kulturada?

Panangtulong Kadagiti Amin a Tao Ditoy Daga

Nagkararag ni Solomon ken Jehova maipapan kadagiti di Israelita a mapan agdayaw iti templo idiay Jerusalem. Indawatna: “Sika umimdengka koma manipud langlangit, ti naipasdek a disso a pagnanaedam, ket aramidemto ti maitunos iti isuamin nga umawagan kenka ti ganggannaet; tapno amin dagiti ili ti daga maammuanda ti naganmo.” (1 Ar-ari 8:41-43) Iti kaaldawantayo, rinibu kadagiti manangiwaragawag iti Pagarian iti adu a nasion ti addaan kadagiti umasping a rikna. Makasaritada dagiti tattao a kas kadagiti taga Nineve nga, iti naespirituan a pamay-an, ‘saanda a pulos nga ammo ti nagdumaan ti makannawanda ken ti makannigidda.’ Ket magagaran dagiti manangaskasaba iti Pagarian a makiraman iti pannakatungpal dagiti padto maipapan iti pannakaummong dagiti pudno nga agdaydayaw manipud iti adu a nadumaduma a nasion.​—Isaias 2:2, 3; Mikias 4:1-3.

No kasano nga adda dagiti tattao iti Kakristianuan nga immawat iti mensahe ti namnama a linaon ti Biblia, kasta met ti ar-aramiden dagiti tattao a naiduma ti narelihiosuan a nalikudanda. Kasano koma ti rumbeng a panangapektarna daytoy kadakayo? Sukimatenyo a naimbag ti bagiyo. No mariknayo a ti panangidumduma ket nauneg ti pannakairamutna kadakayo, parmekenyo dayta babaen ti panangpatanoryo iti ayat.a Diyo laksiden dagiti tattao a sidadaan nga awaten ti Dios.​—Juan 3:16.

Agsaganakayo a naimbag sakbay a makisaritakayo kadagiti tattao a sabali ti nalikudanda. Ammuenyo dagiti patpatienda, dagiti pakaseknanda, ken ti panangmatmatda; kalpasanna agbirokkayo kadagiti banag a pagtunosanyo. Iparangarangyo ti kinaimbag ken pannakipagrikna kadagiti sabsabali. Liklikanyo ti makisupiat, agbalinkay koma a mannakibagay ken makapabileg. (Lucas 9:52-56) No aramidenyo dayta, maay-ayoyo ni Jehova, “a ti pagayatanna ket maisalakan koma dagiti amin a kita ti tattao ken dumtengda iti umiso a pannakaammo iti kinapudno.”​—1 Timoteo 2:4.

Anian a ragsaktayo nga adda iti kongregasion dagiti tattao a nagduduma ti nalikudanda! (Isaias 56:6, 7) Anian a makaparagsak ita a mangngegan saan laeng a dagiti nagan a kas iti Maria, Juan, Esteban, ken Tomas no di pay ket dagiti nagan a kas iti Mamadou, Jegan, Reza, ken Chan! Pudno unay, ‘naluktan kadatayo ti maysa a dakkel a ruangan a mangiturong iti panagaramid.’ (1 Corinto 16:9) Aprobetsarentay koma dagiti gundaway nga adda kadatayo nga iyawistayo ti intukon ti di mangidumduma a Dios, ni Jehova, nga awatentayo dagiti tattao iti amin a nasion!

[Footnote]

[Dagiti Ladawan iti panid 23]

Inranud ni Pablo ti naimbag a damag kadagiti tattao iti sadinoman babaen ti pannakibagayna

. . . idiay Atenas

. . . idiay Filipos

. . . bayat nga agdaldaliasat