Makapagsao Met Laengen ni Loida

Kas insalaysay ti nanang ni Loida

KAS iti siasinoman a masikog, nagdanagak idi di la ket ta adda depekto ti maipasngay nga anakko. Nupay kasta, saanak a nakasagana kadagiti nakaro nga ikkis ti maikatlo nga anakko a ni Loida idi impasngayko. Di napupuotan ti doktor a natukkolna ti aliwadang ni Loida babaen ti instrumentona. Naipalubos nga iyawidmin ni Loida sumagmamano a lawas kalpasan ti operasion a nangsimpa iti kasasaadna. Ngem di nagpaut ti ragsakmi.

Iti simmaganad a sumagmamano a bulan, bimmatad nga adda nakaro a problema. Adda dakes nga epekto dagiti agas ni Loida​—a pakairamanan ti panaggurigor, panagtakki, ken panagkombulsion​—ket ti panangagas kadagitoy a sintoma ti agparang a nangpakaro laeng iti kasasaadna. Di nagbayag, din makontrol ni Loida dagiti panagkutina. Kamaudiananna, imbaga dagiti doktor kadakami nga adda cerebral palsy ni Loida. Kinunada a pulos a dinton makapagna wenno makasao​—wenno dinakamto pulos a maawatan.

Dagiti Panangikagumaan Idi a Makisarita Kenkuana

Nupay kasla awanen ti namnama a sumayaat ti kasasaadna, kaskasdi a nadlawko nga adu a banag ti matarusan ni Loida. Isu nga imbasaak kadagiti simple a libro ken inkagumaak nga insuro kenkuana ti alpabeto. Ngem di makasao ni Loida. Awan met ti aniaman a pakakitaan a maawatanna ti ibagbagak. Awan ti aniaman a pamalatpatan​—no adda man​—a makatarus.

Iti panaglabas dagiti tawen, kasla awan serserbi dagiti panagreggetko a mangisuro ken ni Loida. Kaskasdi nga imbasaak iti adu nga oras. Inramanmi pay iti sangapamiliaan a panagadalmi iti Biblia a kadua ti inaudi a balasangmi a ni Noemí. Inusarmi dagiti libro a Panagimdeng iti Naindaklan a Mannursuro ken Ti Librok dagiti Estoria ti Biblia.a Namin-adu nga imbasaak ni Loida iti adu a kapitulo dagitoy a libro.

Talaga a makapaupay no dimo makasarita ti ay-ayatem. Idi impasiarko ni Loida iti parke, di mapasardeng ti panagsangitna. Apay? Iti pannakaawatko, matuokan gapu ta di makataray ken makaay-ayam a kas iti dadduma nga ubbing. Naminsan, nagsangit ni Loida idi adda imbasa kaniak ni manangna manipud iti librona iti eskuelaan. Nalawag nga adda pakariribukanna, ngem awan pamalatpatak no ania dayta. Limitado ti mayebkas ni Loida a sumagmamano a di maawatan nga uni, a mangipakaammo kadagiti kangrunaan a kasapulanna a kas iti taraon, danum, pannaturog, wenno ipapan iti kasilias.

Idi siam ti tawen ni Loida, nangrugin a simrek iti eskuelaan ti ubbing nga addaan kadagiti espesial a kasapulan. Iti simmaganad a tallo a tawen, nupay kasta, kimmaro ti kasasaadna. Mabuteng a magna uray sumagmamano laeng nga addang no awan ti tumulong, ket dandani saanen a pulos nga aguni. Inkeddengmi nga agassawa a nasaysayaat no maisuro ni Loida iti balaymi.

Iti simmaganad nga innem a tawen, inkagumaak a sinuruan ni Loida. Nagsuratak kadagiti letra iti pisara ket nanginanamaak a kopiaen ida ni Loida. Awan serserbi dagiti bannogko. Ti ngata dina pannakaawat ti problema, wenno di makasurat ni Loida agsipud ta dina makontrol ti panagkutikuti dagiti imana?

Idi 18 ti tawen ni Loida, nagrigaten a pakilangenan isu a sipapasnek a nagkararagak ken Jehova. Impakpakaasik a tulongannak a makisarita iti balasangko. Karkarna ti pannakasungbat ti kararagko.

Agsao Met Laengen

Adda nakaskasdaaw a napasamak idi binalbaliwan manen ti babbalasangko ti dekorasion ti siledmi. Sakbay nga inikkatda ti daan a wallpaper, nagsurat ni Noemí iti sumagmamano a nagan iti diding​—nagnagan a nadakamat iti Biblia ken nagnagan ti gagayyem ken miembro ti pamilia. Gapu ta kayat a maammuan ti balasangko a ni Rut, dinamagna no ammo ni Loida no sadino ti nakaisuratan ti “Jehova.” Nakaskasdaaw ta inasitgan ni Loida ti diding ket immabay iti nakaisuratan ti nagan ti Dios. Pinampanunot ni Rut no malasin ni Loida ti dadduma pay a nagan, isu a pinadasna. Nasdaaw ni Rut ta nalasin ni Loida ti tunggal maysa kadagitoy​—uray ti nagnagan a dina pay a pulos nakita ti ispelingda! Inayaban ni Rut ti intero a pamilia tapno makitada a mismo. Makabasa ni Loida!

Idi agangay, nakapanunotkami iti pamuspusan a makatulong ken ni Loida a “makisao” kadakami. Nangikabilkami kadagiti letra ti alpabeto iti diding ti atiddog a pasiliomi. Di agkurri ti babassit a letra iti maiggaman a pisara, tangay di makontrol ni Loida dagiti imana tapno maitudona ti tunggal letra. Isu a no kayat ni Loida ti makisarita, mangbukel iti sasao babaen ti iyaasidegna iti tunggal kayatna a letra iti diding. Kas iti pagarupenyo, talaga a makabannog daytoy. Kinapudnona, masapul a magna ni Loida iti adu a kilometro tapno maipakaammona ti sangapanid a mensahena, ket adu nga oras ti kasapulanna tapno mairingpasna dayta!

Nupay kasta, maragsakan ni Loida ta kabaelanna ti “makisarita” kadakami. Kinapudnona, daytoy ti damo nga imbagana kadakami: “Maragsakanak unay ta gapu ken Jehova, makasaoakon.” Masmasdaawkami a nangimtuod ken Loida: “Ania ti ar-aramidem bayat nga agtugtugawka nga agmalmalem?” Imbaga ni Loida a pampanunotenna ti kayatna nga ibaga kadakami. Kinapudnona, kinuna ni Loida nga iti unos ti 18 a tawen, il-iliwenna ti makisarita. “Idi nangrugi nga ageskuela ni Rut,” kinunana, “binasak ti librona. Pinagkutik ti ngiwatko ken adda sumagmamano nga insawangko, ngem didak naawatan. Isu a masansan idi nga agsangitak.”

Agluluaak a nagpadispensar agsipud ta diak idi natarusan a naimbag. Simmungbat ni Loida: “Nasayaatkayo nga ina, ken pulos a dikay naawanan iti namnama. Kanayon a maragsakanak ta kaduakayo. Ay-ayatenkayo unay. Isu a dikay agsangsangiten, wen?”

Naespirituan nga Irarang-ay

Addan ammo ni Loida iti Biblia, ket nangikabesa iti sumagmamano a bersikulo ti Biblia. Ngem di nagbayag, imbagana kadakami a kayatna ti agkomento no Panagadal iti Pagwanawanan iti kongregasion, ti linawas a saludsod ken sungbat a diskusion iti Biblia. Kasano a makapagkomento? Maysa kadakami ti mangibasa iti intero nga artikulo kenkuana. Kalpasanna, mangpili ni Loida iti saludsod a kayatna a sungbatan. Isuratmi ti komentona bayat nga ispelingenna kadakami. Inton gimong, maysa kadakami ti mangibasa iti komento ni Loida. “Maragsakanak ta kabaelak ti makipaset,” naminsan a kinuna ni Loida kadakami, “agsipud ta mariknak a pasetak ti kongregasion.”

Idi 20 ti tawenen ni Loida, imbagana a kayatna ti agpabautisar. Idi nayimtuod no maawatanna ti kaipapanan ti panangidedikarna iti bagina ken Jehova, imbaga ni Loida nga inaramidnan daytoy pito a tawenen ti napalabas​—idi 13 pay laeng ti tawenna. “Nagkararagak ken Jehova,” kinunana, “ket imbagak kenkuana a kayatko ti agserbi kenkuana iti agnanayon.” Idi Agosto 2, 1997, insimbolo ni Loida ti dedikasionna ken Jehova babaen ti panagpabautisarna. “Agyamanak ken Jehova,” kinuna ni Loida kadakami, “ta pimmayson ti kangrunaan nga arapaapko!”

Maragsakan ni Loida a makisarita kadagiti kabagian ken kaarruba maipapan ti Pagarian ti Dios. Pasaray kumuyog kadakami bayat a kasabaanmi dagiti tattao iti lansangan. Nangisagana met iti surat nga ibatimi iti ridaw no awan ti bumalay. Interesado a nangnangruna ni Loida kadagiti lallakay, babbaket ken kadagidiay masakit. Kas pagarigan, adda kabsat iti kongregasionmi a naputed ti sakana. “Ammok ti rigat ti di makapagna,” imbaga kadakami ni Loida, isu a nangisagana iti makaparegta a surat para iti daytoy a kabsat. Sa adda ni Jairo, maysa nga ubing a lalaki iti sabali pay a kongregasion, a dandani paralisado manipud ulo agingga iti sakana. Idi naammuan ni Loida ti kasasaad ni Jairo, sinuratanna. Kastoy ti dadduma a paset dayta a surat: “Asidegen a paimbagennatayo ni Jehova. Awanton ti panagsagaba idiay Paraiso. Isu a karitenkanto iti maysa a lumba. Agkatkatawaak agsipud ta makaparagsakto dayta. Ti panangpanunot nga agbalintayton a kas iti panggep ti panangparsua kadatayo ni Jehova, awanan iti sakit . . . Saan kadi a nakaskasdaaw dayta?”

Natulongan nga Agibtur

Maawatakon ti adu a banag maipapan iti dati a kababalin ni Loida a dati a pagsidsiddaawak. Kas pagarigan, kuna ni Loida nga idi ubing, dina kayat ti maarakup agsipud ta maup-upay unay. “Kasla di nainkalintegan a makapagsao ken makasursuro ti kakabsatko idinto ta diak maaramid dagita,” kinunana. “Masuronak unay. Adda idi panawen a kaykayatko a natayak la koman.”

Uray no makapagsaon, nagadu a karit ti sarsarangten ni Loida. Kas pagarigan, iti kada bulan wenno nasursurok, mamin-adu nga agkombulsion. Kabayatan dagitoy, kasla malmaltotan, ken dina makontrol ti panagkuti dagiti ima ken sakana. Kanayonanna, aniaman nga impeksion​—uray ti simple a panateng​—ti mangpakapuy unay kenkuana. Pasaray maldaang ni Loida gapu iti kasasaadna. Ania ti makatulong kenkuana nga agibtur? Bueno, bay-antayo nga isu a mismo ti mangibaga kadakayo:

“Nagdakkel a tulong ti panagkararag. Maragsakanak unay a makisarita ken Jehova, agbalin a nadekket kenkuana. Apresiarek met ti ayat ken panangasikaso ti dadduma idiay Kingdom Hall. Agyamanak unay ta uray no addaanak kadagiti an-annayen, pinadakkeldak dagiti nagsayaat a nagannak a mangdungdungngo unay kaniak. Pulos a diakto malipatan ti naaramidan dagiti kakabsatko kaniak. Dagidiay nagpipintas a letra iti diding ti nangsalbar iti biagko. No awan ti ayat ni Jehova ken ti ayat ti pamiliak, awan koman ti serserbi ti biagko.”

[Footnote]

[Ladawan iti panid 24]

Ni Loida ken ti pamiliana