Dagiti Alternatibo a Panangagas​—No Apay nga Adu ti Agusar Kadagitoy

ADU a pamay-an ti panangpaimbag ken panangagas ti saklawen ti alternatibo wenno katulongan a panangagas. Adu ti mairaman iti kadawyan a maawagan a naturopathy, ti kita ti panangagas a mangipaganetget iti panangusar kadagiti natural a banag wenno pisikal a pamay-an a mangpaimbag iti bagi ken mangipalubos nga umimbag a bukodna. Nakaad-adu kadagitoy a panangagas, a gagangay a maus-usaren iti adu a siglo, ti nabayagen a binaybay-an wenno di ikankano ti moderno a medisina.

Kas pagarigan, idi Agosto 27, 1960, kinuna ti Journal of the American Medical Association a ti panangyuper wenno panangideppel iti nalamiis iti nasinit ket “ammo ti nagkauna a tattao ngem kasla di ikankano dagiti doktor ken ordinario a tattao. Nupay agkaykaysa ti nadumaduma a reperensia iti literatura a mangitandudo iti daytoy a kita ti panangagas, saanen daytoy nga us-usaren ti kaaduan itatta. Kinapudnona, kuna ti kaaduan a doktor nga ‘awan ti mangar-aramid iti dayta,’ nupay awan a talaga ti makaammo no apay.”

Nupay kasta, kadagiti kallabes a dekada, intandudo manen ti gagangay a panangagas ti panangyuper iti nalamiis a danum wenno panangideppel iti nalamiis kadagiti nasinit. Impadamag ti The Journal of Trauma a Setiembre 1963: “Maus-usar manen ti nalamiis a danum kas ti damo a pangagas iti nasinit nanipud idi impadamag da Ofeigsson ken Schulman idi 1959 ken 1960. Kastoy ti panangagasmi kadagiti pasiente iti napalabas a tawen; makaparegta dagiti resulta ti panangagasmi kadagiti pasiente.”

Relatibo ti kinatalged ti panangusar iti nalamiis a danum, ket talaga a makapabang-ar. Ti hydrotherapy, a mangusar iti danum iti nadumaduma a pamay-an a pangagas iti an-annayen, ket maus-usar iti alternatibo a panangagas, ket ita, bigbigen metten ti moderno a medisina ti nadumaduma a kita ti kasta a panangagas.a

Kasta met a masansan nga agus-usar dagiti mangngagas iti alternatibo a wagas kadagiti mula a mangpaimbag iti sakit. Maar-aramiden daytoy iti ginasut​—rinibu pay ketdin​—a tawen iti dadduma a paset ti daga. Idiay India, kas pagarigan, napateg iti medisina ti panagusar kadagiti mula. Itatta, iti dandani amin a lugar, bigbigen ti adu a doktor a makaagas ti dadduma a mula.

Nagpateg a Kapadasan

Agarup sangagasut a tawenen ti napalabas, naparegta ni Richard Willstätter, nga idi agangay ket nagbalin nga estudiante iti biokemika dagiti mula, iti napasamak iti sangapulo ti tawenna a nasinged a gayyemna a ni Sepp Schwab. Nakaro idi ti pannakaimpeksion ti saka ni Sepp nga uray la imbaga ti maysa a doktor a masapul a mapukolan tapno maispal ti biagna, ngem intantan dagiti dadakkel ni Sepp ti operasion agingga iti kabigatanna. Kabayatanna, binirokda ti maysa a pastor nga agdindinamag nga agus-usar kadagiti mula a pangagas. Nangurnong ti pastor iti aglalaok a mula, tinadtadna dagitoy agingga a nagbalin a kasla nailambong a kalunay, sana intapal iti sugat.

Impes ti sugat kabigatanna, ket naitantan manen ti operasion. Nagtultuloy ti panangagas, ket idi agangay, naan-anayen nga immimbag ti sugat. Nagadal ni Willstätter iti kemika idiay Munich University sadi Alemania ket idi agangay, nangabak iti premio Nobel gapu kadagiti natakuatanna a nainaig iti panagadalna iti kolor ti mulmula, nangnangruna ti chlorophyll. Makapainteres ta 25 a porsiento kadagiti agas itan iti parmasia ti nagtaud nga interamente wenno ti sumagmamano kadagitoy iti adu a kemikal a gagangay nga aggapu kadagiti mula.

Masapul ti Kinatimbeng

Ngem, masapul a bigbigentayo a no maipapan iti panangagas, ti mabalin a mangpaimbag iti maysa a tao ket saan unay nga agkurri iti sabali. Adu ti pakaigapuan ti kinasamay ti aniaman a kita ti panangagas, a pakairamanan ti kita ti sakit ken ti kinakarona ken ti kasasaad ti salun-at ti pasiente. Uray ti tiempo adda met pakainaiganna.

Gagangay a nabambannayat ti alternatibo a pamay-an ngem kadagiti gagangay a pamay-an, isu a mabalin a kumaro ti sakit a mabalin a nasapsapa koma a natakuatan ken naagasan agingga a kasapulanen ti napigpigsa nga agas​—nalabit operasion pay ketdi​—tapno maispal ti biag. Saan ngarud a nainsiriban a mausar ti maymaysa a kita ti panangagas a kas man la dayta laengen ti pamuspusan a pangagas iti maysa a sakit.

Naiduma ti panangtaming ti alternatibo a panangagas iti gagangay a panangagas iti sakit. Gagangay nga ad-adda a manglapped dagiti pamay-an daytoy a mangagas, ket naipamaysa dagitoy iti estilo ti panagbiag ti tao ken ti aglawlawna ken no kasano nga apektaran dagitoy ti salun-atna. Iti sabali a pannao, dagiti agus-usar iti alternatibo a panangagas, kaaduanna a tamingenda ti intero a kinatao imbes a ti paset laeng ti bagi nga adda depekto wenno sakitna.

Di pagduaduaan a ti ad-adda a pangallukoy ti alternatibo a panangagas ket ti pannakaawat a ti panangusarna kadagiti natural nga agas ken dagiti pamay-anna ket kalkalainganna ken di unay napeggad ngem iti gagangay a panangagas. No kasta, gapu ta umad-adu dagiti mayat a mangammo kadagiti natalged ken epektibo a panangagas, madakamat ti sumagmamano nga alternatibo a panangagas iti sumaganad nga artikulo.

[Footnote]