Makapakigtot nga Estadistika ti AIDS!
BABAEN TI MANNURAT TI AGRIINGKAYO! IDIAY SOUTH AFRICA
NI Thembeka ket maysa a 12 ti tawenna nga ubing a babai nga agnanaed iti maysa a purok iti away iti abagatan nga Africa. Natay dagiti nagannak gapu iti AIDS, ket nabati a mangaywan iti tallo nga addina a babbai nga agtawen iti sangapulo, innem ken uppat. “Awan ti pagsapulan dagiti ubbing a babbai isu a naan-anay nga agpannurayda iti asi dagiti kaarruba . . . maysa a tinapay, sumagmamano a patatas,” kinuna ti maysa a reporter. Naipakita ti retrato dagiti uppat a naulila nga ubbing a babbai iti umuna a panid ti periodiko ti South Africa a nangipadamag iti 13th International Aids Conference a naangay idiay Durban, South Africa, idi Hulio 2000.
Mapaspasaran ti minilion a naulila gapu iti AIDS ti kaasping ti kasasaad ni Thembeka ken dagiti addina a babbai. Napagsasaritaan iti komperensia dagiti pamay-an ti panangtaming iti kumarkaro a krisis gapu iti AIDS, kas ti panangisuro no kasano a malapdan ti AIDS babaen ti panagusar kadagiti kondom; ti pannakausar iti nalaklaka a pangagas iti AIDS, a magun-odan itan, ken pannakaipaay ti ad-adu a pondo tapno mapasayaat dagiti bakuna para iti AIDS. Napagsasaritaan met ti kinalaka dagiti babbai a makaptan iti HIV ken AIDS, nangnangruna dagiti agtutubo a babbai.
Nakalkaldaang ta adu nga ulila gapu iti AIDS ti sapsapulen dagiti lallaki a mamati a ti pannakidenna kadagiti birhen ti mangpaimbag kadagiti sakit a mayakar babaen ti panagdenna. Kasta met, adu a lallaki ti di mangikasar iti babai malaksid no agpasngay pay nga umuna. Ngarud, ti panagusar kadagiti kondom ket agpadpada a maibilang a lapped iti panagkallaysa ken panagbalin nga ina.
Nakalkaldaang ta ignorante ti adu a babbai iti peggad ti AIDS. Nagkomento ti periodiko a Sowetan iti South Africa maipapan iti report nga inruar ti United Nations Children’s Fund (UNICEF) idiay komperensia: “Natakuatan dagiti surbey ti Unicef a 51 a porsiento kadagiti babbalasitang nga agtawen iti 15 agingga iti 19 idiay South Africa ti di makaammo a ti maysa a tao a kasla nasalun-at ket mabalin a nakaptanen iti HIV ket mayakarna dayta kadakuada.”
Ti seksual a panangabuso kadagiti babbai ti maysa pay a pamay-an a mangisaknap iti AIDS. Impadamag ni Ranjeni Munusamy, a timmabuno iti komperensia, iti Sunday Times iti Johannesburg, South Africa: “Ti kinaranggas kadagiti babbai, a kadadaksan a kita ti pannakabalin ti lalaki, ti agtalinaed a kangrunaan a tubeng iti pananglapped ken panangagas iti HIV. Ti adu a kitana—panangrames, insesto, panangkabkabil iti asawa ken seksual a panangabuso—kaipapananna a masansan a maipilit ti panagdenna, a dayta ti makagapu a posible a makaptanka iti HIV.”
Nakaam-amak dagiti naipakaammo nga estadistika idiay komperensia, kas ipakita ti naipakuyog a tsart. Iti kada aldaw, napattapatta a 7,000 nga agtutubo ken 1,000 a maladaga ti makaptan iti HIV. Iti makatawen idi 1999, gapu iti AIDS, napukawan kadagiti mannursuro ti agarup 860,000 nga ubbing iti abagatan ti Sahara iti Africa.
Sigun iti maysa a surbey nga impablaak ti Medical Research Council of South Africa, 4.2 a milion a tattao iti South Africa ti nakaptan iti HIV. Irepresentarna ti 1 iti kada 10 nga umili. Nakarkaro pay ti kasasaad kadagiti kabangibang a pagilian. Impadamag ti The Natal Witness ti pattapatta nga impaay ti U.S. Census Bureau: “Ti populasion ti dadduma a pagilian ti Africa a sinaplit ti Aids mangrugin a bumassit bayat a minilion ti matay gapu iti sakit, ket ti kapaut ti panagbiag inton arinunos ti dekada bumaba agingga iti agarup 30.”
Ti trahedia ti AIDS ket maysa pay a pammaneknek a ti sangatauan ket agbibiagen iti “napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan” nga impadto ti Biblia a mapasamak “kadagiti maudi nga aldaw.” (2 Timoteo 3:1-5) Dagiti managayat iti Sao ti Dios a ti Biblia padpadaananda ti naan-anay ken permanente a solusion ti AIDS ken amin a dadduma a parikut a mangsapsaplit iti sangatauan. Mabiiten a sublaten ti Pagarian ti Dios ti pannakaimanehar ti ar-aramid ditoy daga. Iti baro a lubong ti kinalinteg, ti kinapanglaw ken panangirurumen agbalinton a bambanag a napalabas. (Salmo 72:12-14; 2 Pedro 3:13) Maisublinto ti naan-anay a kinasalun-at dagiti amin nga agnanaed ditoy daga, ket awanto kadakuadan ti agkuna iti: “Masakitak.”—Isaias 33:24.
[Blurb iti panid 14]
Iti intero a lubong, adda agarup 13,000,000 nga ulila gapu iti AIDS
[Tsart/Mapa iti panid 15]
(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)
BILANG DAGITI ADULTO (NGA AGTAWEN ITI 15-49) NGA ADDAAN ITI HIV/AIDS, ITI NGUDO TI 1999
Amianan nga America 890,000
Caribbean 350,000
Latin America 1,200,000
Makinlaud a Europa 520,000
Makindaya ken Sentral a Europa 410,000
Amianan nga Africa ken ti Makintengnga a Daya 210,000
Abagatan ti Sahara iti Africa 23,400,000
Abagatan ken Abagatan a daya nga Asia 5,400,000
Makindaya nga Asia ken ti Pasipiko 530,000
Australia ken New Zealand 15,000
[Credit Line]
Gubuayan: UNAIDS
[Graph/Ladawan iti panid 15]
(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)
PORSIENTO DAGITI ADULTO (NGA AGTAWEN ITI 15-49) NGA ADDAAN ITI HIV/AIDS ITI 16 A PAGILIAN TI AFRICA, ITI NGUDO TI 1999
1 Botswana 35.8%
2 Swaziland 25.2
3 Zimbabwe 25.0
4 Lesotho 23.5
5 Zambia 20.0
6 South Africa 20.0
7 Namibia 19.5
8 Malawi 16.0
9 Kenya 14.0
10 C.A.R. 14.0
11 Mozambique 13.2
12 Djibouti 11.7
13 Burundi 11.3
14 Rwanda 11.2
15 Côte d’Ivoire 10.7
16 Ethiopia 10.6
[Credit Line]
Gubuayan: UNAIDS
[Ladawan]
Thembeka with her sisters
[Credit Line]
Retrato: Brett Eloff