Panangmatmat iti Lubong
◼ Sigun iti maysa a komprehensibo a panangadal iti kasasaad dagiti kita ti korales a mangbukel iti kadilian, 32.8 a porsiento kadagiti nainaganan ti “dandanin maungaw” gapu iti panagbalbaliw ti klima wenno iti aramid ti tao.—SCIENCE, U.S.A.
◼ Kadagiti nasurok a 2,000 nga ubbing nga adda parikut iti panagangesda a naeksamen iti ospital idiay Athens, Greece, agarup “65 a porsiento ti natakuatan a makalanglang-ab kadagiti asuk [ti sigarilio] nga ipugpug-aw ti maysa wenno ti agpada a nagannakda.”—KATHIMERINI—INGLES NGA EDISION, GREECE.
◼ “Ti panagngato ti presio ti gasolina, ti panagngina dagiti gagatangen ken serbisio, . . . ti pangta ti panagsuek ti ekonomia . . . , ken ti maulit-ulit a natural a didigra a mangapektar kadatayo amin: nabatad nga awan dagiti epektibo nga apagbiit wenno agpaut a solusiontayo kadagitoy a nakaro a parikut.”—LLUÍS MARIA DE PUIG, PRESIDENTE TI PARLIAMENTARY ASSEMBLY OF THE COUNCIL OF EUROPE.
◼ Idiay Poland, 17 a porsiento kadagiti lallaki ken 18 a porsiento kadagiti babbai ti nakapadasen a nagdroga idi agtawenda iti 15.—ŻYCIE WARSZAWY, POLAND.
Panagdangadang Dagiti Leon ken Tattao
Bayat a dumakdakkel ti populasion idiay Africa, bumasbassit met ti taeng dagiti atap nga animal, nga agresulta iti “masansan a naranggas a panagdangadang,” kuna ti magasin nga Africa Geographic iti Cape Town. Dagiti leon, kangrunaanna, “agparang a matmatanda dagiti tattao kas taraon.” Kas pagarigan, idiay Tanzania, di kumurang a 70 a tattao ti matmatay iti kada tawen sipud idi 1990 gapu iti panangraut dagiti leon. Iti dadduma a kaso, sigun iti dayta a magasin, ‘ti kangrunaan a puntiria dagiti leon ket dagiti tattao, a rautenda ida uray iti sanguanan dagiti pagtaenganda ken lasangenda dagiti pan-aw nga atep ken naruka a damili a diding.’
Nakabakab a Nagkauna a Pagipempenan ti Egypt
Dagiti arkeologo manipud University of Chicago nga agkabkabakab iti abagatan a paset ti Egypt nakalida ti pito a nagkauna a pagipempenan, ti kadakkelan a pagkargaan iti bukbukel a pagaammo iti dayta a pagilian. Maibatay kadagiti tedda a nasarakan iti asidegna, napattapatta dagiti arkeologo a nabangon dagita a pagipempenan iti nagbaetan ti 1630 ken 1520 K.K.P. No umiso dayta a petsa, addan dagita a pagipempenan idi kaaldawan ni Moises. Ti nagtimbukel a damili a pagipempenan ket addaan iti diametro a 5.5 agingga iti 6.5 a metro ken nalabit a di nababbaba iti 7.5 a metro ti kangatona. Dayta ti pinagbalin ti estado a kangrunaan a pagtaudan dagiti suplay a bukel iti komunidad. Sigun iti report ti unibersidad, dagita a pagipempenan ket “agserbi kas pagkargaan iti adu nga apit iti tanap ti Nilo ken pagtaudan dagiti suplay ti intero a pagilian. Gapu ta agserbi idi dagiti bukel kas kuarta, nangted dayta iti pannakabalin kadagiti faraon.” Kuna pay ti report a “gapu ta dagiti bukel ket maibilang a kuarta, dagiti ngarud pagipempenan nagserbida a kas banko ken gubuayan ti taraon.”
Papel a kas Katibker ti Landok
Dagiti managsirarak iti Swedish Royal Institute of Technology nakapartuatda iti proseso ti panagaramid iti papel manipud iti amurat ti ukis ti kayo a mangtaginayon iti kinatibker dagiti linabagna. Ti gagangay a proseso ti panagaramid iti papel manipud iti ukis ti kayo dadaelenna dagiti napino nga amurat ti ukis ken apektaranna ti kinatibkerda. Ngem ti grupo dagiti managsirarak a taga-Sweden nagballigida a nangderder kadagiti ukis babaen kadagiti enzyme sa siaannadda a nangisina kadagiti amuratna iti danum, babaen ti maysa a remienta. No masagat dagiti saan a nadadael nga amurat, agdedekketda ket agbalinda a papel a natibtibker pay ngem iti dadduma a landok.