Nagannak—Salaknibanyo Dagiti Annakyo!

MAITUTOP laeng nga isaludsod dagiti maseknan a nagannak: “Apay nga umad-adu a tin-edyer ti sililimed nga agtomar kadagiti agas a saan a naireseta kadakuada?” Nagduduma ti sungbat. Aramiden dayta ti dadduma nga agtutubo tapno sumarantada nga agadal, malipatanda ti problemada, wenno kas paglinglingayan. Mabalin met nga aramiden dayta dagiti agsagsagaba iti pisikal ken emosional tapno sumayaat ti riknada. Kinapudnona, maab-abuso met ita dagiti reseta nga agas uray kadagiti ubbing nga agtawen iti 12, a nalabit nalaka laeng a magatangda dayta manipud iti maysa wenno nasursurok pay a ginasut a ribu a Web site a mangituktukon kadagiti kasta nga agas. Dadduma ti makagatang kadagiti pildoras manipud kadagiti agpampammarang a gagayyem ngem mangab-abuso met iti agas. No maysaka a nagannak, ania ti mabalinmo nga aramiden tapno masalaknibam dagiti annakmo?

Ti maysa ket babaen ti prangka a pannakisaritam kadakuada maipapan kadagiti peggad ti panagtomar iti reseta wenno maiparit nga agas. Idulinmo met iti natalged a lugar dagiti reseta—a nalabit tulbekam ti pagidulinan iti agas. Ammom koma no ania dagiti agas nga adda iti pagtaenganyo ken bantayam no kasano ti pannakausarna. No saanen a kasapulan ti pamiliam dayta nga agas, sitatalged nga ibellengmo koman. No naimbaganen ti uyek ti anakmo ngem agtomtomar pay laeng, damagem no apay. Ken ammuem koma no kasano ti panagusar ti anakmo iti Internet ken credit kardna ken dagiti sumangsangpet kenkuana a package. Kamaudiananna, siputam no sabalin ti kakaduana, langana, tigtignayna, wenno ti bigla a panagbaba ti gradona iti eskuelaan.

No Adda Parikut ti Anakmo iti Droga

Ania ti mabalinmo nga aramiden no adda wenno atapem nga adda parikut ti anakmo iti droga (legal wenno ilegal nga agas, arak, ken dadduma pay a substansia)? Masapul a pagsaritaanyo dayta iti anakmo, nga aramidem dayta iti naayat ken naasi a pamay-an. “Mayarig iti danum ti nauneg a bubon ti pampanunoten ti maysa a tao,” kuna ti Biblia, “ngem kabaelan a yaon ti tao nga addaan iti sirmata.” (Proverbio 20:5, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) No atapem nga adda parikut ti anakmo mainaig iti droga, naannadka koma no palutpotem. Kaslaka ngamin mangyaon iti sangatimba a danum babaen ti narasi a tali. No biglaem nga iyaon babaen ti panangakusar wenno panagungetmo, mabalin a mapugsat ti arig tali a komunikasion. Laglagipem a dua ti panggepmo. Umuna, kayatmo a maammuan no adda a talaga parikut ti anakmo. Ken maikadua, no ania dagiti makagapu. Masansan a ti makagapu ket maysa wenno ad-adu pay kadagiti sumaganad.

◼ Dakes a kakadua ken panangpilit ti kapatadan. “Dikay payaw-awan,” kuna ti 1 Corinto 15:33, “dagiti dakes a pannakitimpuyog dadaelenda dagiti makagunggona nga ugali.” Ngarud, ti masirib a nagannak tulonganna dagiti annakna a makakita iti peggad ti pannakikuyog kadagiti dakes a kakadua, nga addaan iti dakkel nga impluensia. Malaksid iti dayta tulonganda dagiti annakda nga agpili kadagiti nasayaat a kakadua. (Proverbio 13:20) Mabalin nga awisenna ida iti pagtaenganda wenno no agpasiar ti pamiliada.

◼ Pannakabannog. Nakaro ita ti panangipaganetget iti kinapateg ti panagballigi iti daytoy a lubong, ken mabalin a pakaruen pay dayta dagiti nagannak no dakkel unay ti namnamaenda kadagiti annakda.a Ammom kadi dagiti paglaingan ken pagkapuyan dagiti annakmo? Nainkalintegan kadi dagiti kalat nga ituytuyangmo kadakuada ken tultulongam kadi ida a mangragpat kadagita a kalat? Naan-anay kadi a liklikam ti makapainsulto a panangikompara, a mabalin a mangupay iti anakmo ken agresulta iti depresion? Sigurado a no saan a marikna dagiti annakmo ti panagayat ken panangipateg a kasapulanda, birokenda dayta iti ruar ti pagtaengan. Masapul met a dagiti masirib a nagannak parayrayenda ti espiritualidad ti pamiliada, nalabit babaen ti panagbasada iti Biblia a kadua dagiti annakda. “Naragsak dagidiay sipapanunot iti naespirituan a kasapulanda,” kuna ni Jesu-Kristo.—Mateo 5:3.

◼ Awan maipapaannurot a restriksion. Agdroga ti dadduma nga agtutubo gapu ta napanuynoy dagiti nagannakda. “Ti ubing a mabaybay-an ibabainnanto ni inana,” kuna ti Proverbio 29:15. Kinapudnona, apresiaren met dagiti annak no adda dagiti maipaannurot a restriksion, a mangiparikna kadakuada a nataltalged ken maipatpategda—uray agreklamoda no dadduma. Gapuna, iparegta ti Biblia kadagiti nagannak a mangipasdekda kadagiti makagunggona a pagannurotan para kadagiti annakda, kasta met ti nasayaat a pagwadan. (Efeso 6:4) Iparegta pay ti Biblia a masapul ti naan-anay a panangsalimetmet kadagita a pagannurotan agingga a mabalin. “Ti koma Wenyo kaipapananna ti Wen, ket ti Saanyo, Saan.”—Santiago 5:12.

Siempre, no maammuam nga adda a talaga parikut ti anakmo mainaig iti droga, nainsiriban nga ikonsultam dayta iti maysa nga eksperto iti salun-at. Mabalin a narigat ti lumapsut iti pannakaadikto ken agkasapulan iti tulong dagiti eksperto. Maysa pay, no Saksi ni Jehova ti pamiliayo, agpatulongka kadagiti panglakayen iti kongregasionyo. (Santiago 5:13-16) Mabalin a makatulongda a mangipaay kadagiti prinsipio ti Biblia a mangpaalisto iti panagimbagda.

Usigen ti sumaganad nga artikulo ti dadduma pay a prinsipio ken ti nagsayaat a namnamatayo para iti naraniag a masanguanan.

[Footnote]

[Blurb iti panid 7]

“Mayarig iti danum ti nauneg a bubon ti pampanunoten ti maysa a tao, ngem kabaelan a yaon ti tao nga addaan iti sirmata.”—Proverbio 20:5, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia

[Kahon iti panid 7]

DAGITI PAGILASINAN NGA AGPEGPEGGAD TI TIN-EDYER

◼ No adda miembro ti pamilia a sigud a mangab-abuso iti droga (aniaman a substansia wenno arak)

◼ Depresion wenno nababa a panangmatmat iti bagi

◼ Pannakarikna nga isu ket saan a maikari a makikadua iti sabsabali ken pannakarikna a manmano ti makaam-ammo kenkuana

◼ Masansan a pannakarikna iti panagkapuy; marigatan a maturog

◼ Agresibo, rebelioso kadagiti addaan iti autoridadb

[Footnote]