Ti Titanic—“Ti Kalatakan a Barko iti Pakasaritaan ti Tao”

Ti Titanic—“Ti Kalatakan a Barko iti Pakasaritaan ti Tao”

ABRIL 10, 1912: Nagrubbuat ti Titanic manipud iti Southampton, England, nga agpa-New York, U.S.A.

ABRIL 11: Kalpasan a nangilugan kadagiti pasahero idiay Cherbourg, France, ken iti Queenstown (maawagan itan iti Cobh), Ireland, nagdiretson ti Titanic iti Atlantico.

ABRIL 14: Iti agarup 11:40 ti rabii, nadungpar ti Titanic ti maysa nga iceberg.

ABRIL 15: Iti 2:20 ti parbangon, limned ti Titanic. Natay ti agarup 1,500 a tattao.

ANIA a kita ti barko ti Titanic? Apay a limned? Tapno masungbatan dagita, makatulong ti panangpasiar iti Ulster Folk and Transport Museum, a masarakan iti asideg ti Belfast iti Northern Ireland.

Ti Titanic—Apay a Limmatak?

Sigun ken Michael McCaughan a dati a manangaywan iti Folk and Transport Museum, ti Titanic “ti kalatakan a barko iti pakasaritaan ti tao.” Ngem saan a naidumduma. Dayta ti maikadua iti tallo a dadakkel a barko nga inaramid ti Harland and Wolff idiay Belfast.a Ti Titanic ti maysa kadagiti kadakkelan idi a barko ta 269 a metro ti kaatiddogna ken 28 a metro ti kaakabana.

Ti kompania a White Star Line ti nangpaaramid kadagita a dadakkel a barko tapno maartapanna ti dadduma a kompania iti napigsa a negosio ti panaglayag iti Amianan nga Atlantico. Di maartapan ti White Star Line ti kakompetensiana a Cunard Line no maipapan iti kapartak dagiti barko. Gapuna, nagpaaramid iti daddadakkel ken nangayngayed a barko tapno maengganiona dagiti babaknang ken prominente.

Ngem adda pay posible a panggep ti Titanic. Sigun ken William Blair, a manangaywan iti National Museums Northern Ireland, “kada tawen manipud 1900 agingga iti 1914, agarup 900,000 nga imigrante ti mapmapan iti Estados Unidos.” Ti panangibiahe kadakuada manipud Europa agingga iti Estados Unidos ti kadakkelan a pamastrekan dagiti kompania ti barko. Kasta ti nakairantaan ti Titanic.

Ti Trahedia

Ammo ti kapitan ti Titanic a ni E. J. Smith dagiti peggad ti iceberg (kasla bantay a yelo) iti Amianan nga Atlantico. Namin-adu ngaminen a naglayag iti dayta a ruta babaen ti barko nga Olympic. Addan sumagmamano nga impakdaar ti dadduma a barko. Ngem nalabit nayaleng-aleng wenno di naawat ti dadduma kadagita.

Pagammuan ta impakdaar dagiti managwanawan iti Titanic nga adda iceberg iti sungadan—ngem naladawen ti amin! Nailiklik met ketdi ti naka-duty nga opisial tapno saan a direkta a maidungpar iti iceberg. Ngem nasagid latta ti Titanic ti igid ti iceberg. Nawakwak ti kaha ti barko isu a sinerrek ti danum ti adu a makinsango a kompartimientona. Di nagbayag, naamiris ni Kapitan Smith a dinan malapdan ti pannakalned ti barko. Nangipatulod kadagiti SOS a mensahe ken imbilinna a maibaban dagiti lifeboat.

Addaan ti Titanic iti 16 a lifeboat ken 4 a makupin a bilog. No mapno amin dagita, makailuganda iti agarup 1,170 a tattao. Ngem agarup 2,200 ti pasahero ken tripulante ti barko! Nakalkaldaang ta pimmanaw ti adu kadagita a lifeboat a dida man la napno iti pasahero. Saan metten nga inkagumaan ti kaaduan kadakuada a biroken dagiti masalbar pay koma a timpuak iti taaw. Nagbanaganna, 705 laeng a tattao ti nakalasat!

Ti Resulta

Kalpasan ti nasaem a napagteng ti Titanic, dagiti autoridad iti panaglayag ket nangipatungpal kadagiti pagannurotan isu a nataltalgeden ti panagbiahe iti taaw. Maysa kadagita a pagannurotan ti nangipasigurado a masapul nga addan umdas a lifeboat para iti amin a pasahero dagiti aglayag a barko.

Iti adu a tawen, maipagarup a nagalisto a limned ti Titanic gapu ta naabutan ti kaha idi nadalapusna ti dakkel nga iceberg a nagresulta iti pannakalnedna. Ngem idi 1985, sabalin ti nagbalin a konklusion dagiti imbestigador idi nasarakanda ti Titanic iti lansad ti taaw—ti nakalamlamiis a danum iti taaw ti nangparasi kadagiti landok ti barko isu a natukkol. Awan pay 3 nga oras kalpasan a naidungpar, nagudua sa limned. Naibilang dayta a maysa kadagiti kakaruan a didigra iti panaglayag iti taaw.b

[Footnotes]

a Kadakkelan ti Olympic, sumaruno ti Titanic, ken maikatlo ti Britannic.

b Basaem ti salaysay dagiti nakalasat iti Titanic iti Agriingkayo! nga Abril 22, 1982, panid 3-8 (Oktubre 22, 1981, panid 3-8, iti Ingles).

[Mapa iti panid 14]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

Southampton

↓

Cherbourg

↓

Queenstown (Cobh)

↓

Nakaidungparan ti Titanic

New York

TAAW ATLANTICO

[Dagiti Ladawan iti panid 12, 13]

Ti maar-aramid a “Titanic”

[Ladawan iti panid 13

Dagiti elise ti “Titanic”

[Ladawan iti panid 13

Dagiti trabahador a rumrummuar iti pagaramidan iti barko ti Harland and Wolff idiay Belfast, Ireland

[Ladawan iti panid 14]

Ni E. J. Smith a kapitan ti “Titanic” (kannawan) ken ti kaduana a nangato nga opisial a ni Herbert McElroy

[Credit Line]

[Picture Credit Line iti panid 12]

Panid 12 ken 13: Panagrubbuat idiay Southampton, madama a maar-aramid, ken pagaramidan iti barko: © National Museums Northern Ireland; dagiti elise: © The Bridgeman Art Library

[Picture Credit Line iti panid 15]