Apay a Dika Agladladaw?
SAAN a kanayon a nalaka ti dumteng iti naikeddeng nga oras. Ti dadduma a makagapu ket ti nawatiwat a biahe, nakaro a trapik, ken okupado nga eskediul. Kaskasdi, napateg a suroten ti naikeddeng nga oras. Kas pagarigan, iti panggedan, ibilang ti kaaduan a mapagpiaran ken nasaet ti tao a managsapsapa. Iti sabali a bangir, ti tao a managladladaw mabalin nga apektaranna ti trabaho dagiti dadduma ken ti kalidad ti produkto ken serbisioda. Ti managladladaw nga estudiante malangananna ti dadduma a klasena ken bassit ti masursurona. No maladaw ti maysa iti tulaganda iti doktor wenno dentistana, mabalin a maapektaran ti kalidad ti serbisio a maipaay kenkuana.
Nupay kasta, saan a maibilang a napateg ti panangsurot iti naikeddeng nga oras iti dadduma a lugar. Kadagita a kasasaad, nalakatay la nga agbalin a managladladaw. No kasta, nagpateg a sukayentayo ti tarigagay nga agbalin a managsapsapa. Tapno maaramidtayo dayta, sigurado a makatulong no maawatantayo ti kinapateg ti panangsurot iti naikeddeng nga oras. Ania ti sumagmamano a rason a surotentayo ti naikeddeng nga oras? Nupay narigat, kasanotay a maaramid dayta? Ken ania dagiti manamnamatayo a gunggona no kanayon nga addatayo iti umiso nga oras?
Ni Jehova—Dios nga Agtignay iti Inkeddengna a Tiempo
Ti kangrunaan a rason no apay a kayattayo nga iyugali a suroten ti naikeddeng nga oras ket gapu ta kayattayo a tuladen ti Dios a pagdaydayawantayo. (Efe. 5:1) Nangipaay ni Jehova iti nagsayaat a pagwadan iti dayta. Isu ket di pulos maladaw. Siiinget a surotenna ti eskediulna mainaig iti pannakatungpal dagiti panggepna. Kas pagarigan, idi inkeddeng ni Jehova a dadaelen ti nadangkes a lubong babaen ti layus, kinunana ken Noe: “Mangaramidka maipaay kenka iti maysa a daong manipud kayo ti natutot a kayo.” Idi umas-asidegen ti layus, ni Jehova binilinna ni Noe a sumrek iti daong sana impakaammo kenkuana: “Iti pito laengen nga aldaw pagtuduek iti rabaw ti daga iti uppat a pulo nga aldaw ken uppat a pulo a rabii; ket punasekto ti tunggal adda a banag nga inaramidko manipud iti rabaw ti daga.” Ket iti apag-isu a tiempo, “pito nga aldaw kalpasanna napasamak a ti dandanum ti layus dimtengda iti rabaw ti daga.” (Gen. 6:14; 7:4, 10) Ania ngata koma ti napasamak kada Noe ken ti pamiliana no dida simrek iti daong iti tiempo nga inkeddeng ni Jehova? Kas iti Dios a pagdaydayawanda, nagtignayda iti apag-isu a tiempo.
Agarup 450 a tawen kalpasan ti Layus, imbaga ni Jehova ken patriarka nga Abraham a maaddaanto iti anak a lalaki a pagtaudan ti naikari a Bin-i. (Gen. 17:15-17) Kinuna ti Dios a ni Isaac ket maipasngay iti “naituding a tiempo inton sumaganad a tawen.” Napasamak kadi dayta? Kuna kadatayo ti Kasuratan: “Nagsikog ni Sara ket kalpasanna nangipasngay iti anak a lalaki ken Abraham iti kinalakayna iti naituding a tiempo a sinao kenkuana ti Dios.”—Gen. 17:21; 21:2.
Naglaon ti Biblia iti adu a pagarigan a mangipakita nga agtigtignay ti Dios iti inkeddengna a tiempo. (Jer. 25:11-13; Dan. 4:20-25; 9:25) Idagadag kadatayo ti Biblia nga itultuloytay a seggaan ti aldaw a panangukom ni Jehova. Nupay kasla “agtaktak” dayta iti panangmatmat ti tao, naipanamnama kadatayo a “saanto a maladaw.”—Hab. 2:3.
Napateg iti Panagdayaw ti Panangsurot iti Naikeddeng a Tiempo
Masapul a kanayon a presente ti amin a lallaki nga Israelita ken addada iti naikeddeng a tiempo iti naituding a lugar para iti “naipanapanawen a piesta ni Jehova.” (Lev. 23:2, 4) Nangituding met ti Dios kadagiti tiempo a panangidaton iti tunggal kita ti sakripisio. (Ex. 29:38, 39; Lev. 23:37, 38) Saan kadi nga ipasimudaag dayta a kayat ti Dios a suroten dagiti adipenna dagiti naikeddeng nga oras mainaig iti panagdayawda?
Idi binilin ni apostol Pablo dagiti taga-Corinto no kasano ti pannakaangay dagiti Nakristianuan a gimong idi umuna a siglo, indagadagna kadakuada: “Amin a bambanag maaramid koma a sitatakneng ken sigun iti urnos.” (1 Cor. 14:40) Maitunos iti dayta, nasken a mangrugi dagiti Nakristianuan a gimong iti naituding nga oras. Saan a nagbalbaliw ti panangmatmat ni Jehova iti panangsurot iti naikeddeng nga oras. (Mal. 3:6) Ania ngarud dagiti mabalintay nga aramiden tapno ditay maladaw kadagita a Nakristianuan a gimong?
Panangsurot iti Naikeddeng nga Oras
Natakuatan ti dadduma a makatulong unay ti panagplano. (Prov. 21:5) Kas pagarigan, no adayo ti papanantayo, saan ngata a nainsiriban no sapaentayo ti agbiahe tapno masapatayo a makagteng iti papanantayo uray no adda dagiti “di mapakpakadaan a pasamak”? (Ecl. 9:11) “No ammo ti maysa ti kaadu ti oras a mabusbosna nga agbiahe, makatulong dayta kenkuana a makagteng iti umiso nga oras,” kuna ti managsapsapa nga agtutubo a ni José.a
Para iti dadduma, mabalin a kasapulan a mangaramidda kadagiti urnos tapno masapada a makapanaw iti panggedan ket masapada met a sumangpet kadagiti Nakristianuan a gimong. Kasta ti inaramid ti maysa a Saksi idiay Etiopia idi nakitana nga isu ket maladaw iti 45 a minuto kadagiti gimong gapu iti regular a panagbaliw ti eskediulna iti trabaho. Nakitulag iti maysa a katrabahuanna tapno nasapsapa daytoy a mangsublat kenkuana iti trabaho bayat dagiti rabii ti gimong. Immanamong ti Saksi nga agtrabaho met iti kanayonan a pito nga oras kas subad iti katrabahuanna.
No adda babassit nga annaktayo, ad-adda a maysa a karit ti nasapa a sumangpet kadagiti gimong. Nupay gagangay a responsabilidad ti ina ti mangparubbuat kadagiti annak, kabaelan ken masapul a tumulong dagiti dadduma a miembro ti pamilia. Ni Esperanza a taga-Mexico ket maysa nga ina nga agsolsolo a mangtartaripato iti walo nga annak nga agtawen itan iti 5 agingga iti 23. Inlawlawag ni Esperanza no kasano a masapada a makasangpet kadagiti gimong: “Rubbuatan dagiti in-inauna a babbalasangko dagiti adienda. Iti kasta, mairingpasko dagiti trabahok iti balay ken makarubbuatak a mapan makigimong iti naituding nga oras.” Daytoy a pamilia ket nangituding iti oras nga ipapanawda iti balay ken nagtitinnulongda tapno masurotda dayta nga oras.
Makagunggona ti Kinamanagsapsapa Kadagiti Gimong
No sipapanunottayo kadagiti bendision nga itden ti kinamanagsapsapa kadagiti gimong, mapabileg ti tarigagay ken determinasiontayo a mangaramid iti amin a kabaelantayo nga agbalin a managsapsapa. Kastoy ti kinuna ti agtutubo a ni Sandra, a nangyugali iti kinamanagsapsapa kadagiti gimong: “Pagay-ayatko ti nasapa a sumangpet tapno adda gundawayko a mangkablaaw, makitungtong, ken ad-adda a mangam-ammo kadagiti kakabsat.” No nasapatayo a sumangpet idiay Kingdom Hall, magunggonaantay a makangngeg kadagiti kapadasan ti panagibtur ken matalek a panagserbi dagiti dadduma a timmabuno no kasaritatayo ida. Ti kaaddatayo kadagiti gimong ken ti makapabileg a pannakisaritatayo ket makagunggona met kadagiti kakabsat, a ‘maparegtada a mangipakita iti ayat ken nasayaat nga ar-aramid.’—Heb. 10:24, 25.
Napateg a paset ti panagdayawtayo ti panglukat a kanta ken kararag kadagiti gimongtayo. (Sal. 149:1) Babaen kadagiti kantatayo, maidaydayawtayo ni Jehova, maipalagip kadatayo dagiti galad a nasken a sukayentayo, ken maparegtatayo a makipaset a sirarag-o iti ministerio. Ti met ngay panglukat a kararag? Idi umuna a tiempo, inawagan ni Jehova ti templona kas “balay a pagkararagan.” (Isa. 56:7) Ita, agtataripnongtayo tapno agkararag iti Dios bayat dagiti gimongtayo. Babaen ti panglukat a kararag, saantay la a makiddaw ti panangiwanwan ni Jehova ken ti nasantuan nga espirituna no di ket dayta pay ti mangisagana iti isip ken pusotayo nga umawat kadagiti sursuro a mangngegantayo. Nasken a determinadotayo a sumangpet a nasapa kadagiti gimongtayo para iti panglukat a kanta ken kararag.
Imbaga ti agtawen iti 23 a ni Helen no apay a nasapa kadagiti gimong: “Panagkunak, pamay-an dayta tapno maipakitak ti ayatko ken Jehova yantangay Isu ti mangipapaay iti amin nga impormasion a maiparang agraman kadagiti kanta ken panglukat a kararag.” Saan kadi a kasta met koma ti rumbeng a panangmatmattayo? Wen, masapul a kasta. Gapuna, ikagumaantay koma nga iyugali ti panangsurot iti naikeddeng nga oras iti amin nga aktibidadtayo, nangruna kadagidiay mainaig iti panagdayawtayo iti pudno Dios.
[Footnote]
a Nabaliwan dagiti nagan.
[Ladawan iti panid 26]
Nasaksakbay nga agsagana a naimbag
[Ladawan iti panid 26]
Mangilatang iti panawen agpaay iti “di mapakpakadaan a pasamak”
[Dagiti Ladawan iti panid 26]
Sagrapen dagiti gunggona nga itden ti kinamanagsapsapa kadagiti gimong