Ammoyo Kadi?

Apay a mangted idi iti sab-ong dagiti nagkauna nga Israelita?

IDI panawen ti Biblia, ti maysa a nobio wenno ti pamiliana ket mangted iti sab-ong iti pamilia ti nobia no napagtulagandan ti panagkasarda. Ti sab-ong ket mabalin a napapateg a banag, animal, wenno kuarta. No dadduma, mabalin met a pagserbian ti nobio ti pamilia ti nobia, kas iti inaramid ni Jacob, nga immanamong nga agtrabaho iti ama ni Raquel iti pito a tawen tapno maikasarna. (Gen. 29:17, 18, 20) Ania ti panggep daytoy a kostumbre?

Imbaga ti eskolar ti Biblia a ni Carol Meyers: “Ti sab-ong ket maited iti pamilia ti nobia kas sukat ti mapukaw a serbisio ti anakda a babai, a napateg idi kadagiti pamilia [dagiti mannalon].” Mapatibker met ti sab-ong ti panaggayyem ti pamilia dagiti agabalayan. Makapagtitinnulong no kua dagiti miembro ti pamilia kadagiti narigat a situasion. Agserbi met ti sab-ong kas ebidensia a ti maysa a babai ket naitulagen a mayasawa ken ti agbalinto nga asawana ti mangaywan ken mangprotektaren kenkuana, saanen a ni amana.

Ti panangted iti sab-ong dina kayat a sawen a ti babai ket maysa a banag a magatang wenno mailako. Kuna ti libro nga Ancient Israel—Its Life and Institutions: “Gapu iti obligasion a panangted iti kuarta wenno iti katupag dayta iti pamilia ti nobia, kasla agparang a magatang ti maysa a babai nga Israelita tapno mayasawa. Ngem agparang a ti sab-ong ket ad-adda a maibilang a pangsukat iti mapukaw a serbisio ti maysa a babai iti pamiliana, saan ketdi a panggatang kenkuana.”

Ita, iti dadduma a pagilian, sursuroten pay laeng dagiti tattao ti kostumbre a panangted iti sab-ong. No agkiddaw dagiti Kristiano a nagannak iti sab-ong, ‘maammuan koma ti amin a tattao a nainkalinteganda.’ Saanda nga agkiddaw iti ad-adu ngem iti nainkalintegan. (Fil. 4:5; 1 Cor. 10:32, 33) Iti kasta, ipakpakitada a saanda a “managayat iti kuarta,” wenno naagum. (2 Tim. 3:2) Kasta met, no saan nga agkiddaw dagiti Kristiano a nagannak iti sab-ong a nagdakkel ti gatadna, saanto a mapilitan ti manugangenda a mangitantan iti kasar agingga a maitedna ti sab-ong. Wenno saanto a maobligar ti manugangenda a mangisardeng iti kinapayunirna gapu ta masapul nga agtrabaho iti amin a tiempo tapno laeng maitedna ti kidkiddawenda a sab-ong a nagdakkel ti gatadna.

Iti dadduma a paset ti lubong, adda dagiti linteg maipapan iti sab-ong. No kasta ti situasion, masapul a suroten dagiti Kristiano a nagannak dagita a linteg. Apay? Kidkiddawen ngamin ti Sao ti Dios a dagiti Kristiano “ket agpaituray koma kadagiti nangatngato nga autoridad” ken agtulnogda kadagiti linteg a saan a maikontra kadagiti linteg ti Dios.​—Roma 13:1; Ara. 5:29.