Panamarsua Wenno Ebolusion?—Paset 1: Apay a Mamati iti Dios?

Panamarsua wenno ebolusion?

Mamatika kadi a pinarsua ti Dios ti amin a banag? No wen, saanka nga agmaymaysa; adu nga agtutubo (ken adulto) ti mamati met a kas kenka. Ngem kuna ti dadduma a timmaud ti biag ken ti uniberso babaen iti ebolusion​—nga awan ti tulong ti “Kangatuan a Persona.”

Ammom kadi? Masansan nga alisto nga ibaga agpadpada dagiti mamati iti ebolusion ken panamarsua no ania ti patpatienda. Ngem kinaagpaysuanna, dida ammo no apay a mamatida iti dayta.

• Mamati ti dadduma iti panamarsua gapu ngamin ta dayta ti maisursuro iti simbaanda.

• Adu ti mamati iti ebolusion gapu laeng ta dayta ti maisursuro iti eskuelaanda.

Makatulong kenka daytoy a serye dagiti artikulo a mangpapigsa iti panamatim iti panamarsua ken mailawlawagmo dayta. Ngem masapul nga isaludsodmo nga umuna iti bagim ti maysa a simple a saludsod:

Apay a mamatiak iti Dios?

Apay a napateg dayta a saludsod? Ngamin, paregtaennaka ti Biblia nga usarem ti isipmo, ti ‘pannakabalinmo nga agrason.’ (Roma 12:1) Kaipapananna a ti panamatim iti Dios ket saan la koma a naibasar iti

• emosion (Panagriknak ket adda a talaga ti natantan-ok a mannakabalin)

• impluensia ti sabsabali (Relihioso dagiti kalugarak)

• pannakapilit (Pinadakkeldak dagiti nagannakko a mamati iti Dios​—ta no saan)

Imbes ketdi, masapul a kombinsidoka a mismo nga adda Dios ken rumbeng nga adda dagiti nainkalintegan a rasonmo iti dayta.

Ania ngarud ti pakakombinsiram nga adda Dios? Ti worksheet nga “Apay a Mamatiak iti Dios?” ti mangpapigsa iti kombiksionmo. Nalabit makitam pay a makatulong ti panangusigmo iti sungbat ti dadduma nga agtutubo iti dayta a saludsod.

“No addaak iti klase a dumdumngeg iti eksplanasion ti titsermi maipapan iti panagandar ti bagitayo, diak pulos agduadua iti kaadda ti Dios. Adda usar ti tunggal paset ti bagi agingga iti kabassitan a detalye, ken masansan a ditay mapupuotan ti panagandar dagita. Talaga a nakaskasdaaw ti bagi ti tao!”​—Teresa.

“No adda makitak a nangato a pasdek, pangpasiar a barko, wenno kotse, isaludsodko iti bagik, ‘Asino ti nangaramid iti dayta?’ Kas pagarigan, dagiti laeng intelihente a tattao ti makaaramid iti lugan, ta nagadu a babassit a piesa ti masapul nga eksakto ti panaggarawda tapno agandar ti intero a lugan. Ket no adda nangdisenio kadagiti lugan, kasta met laeng kadatayo a tattao.”​—Richard.

“No maamirismo a ginasut a tawen sakbay a naawatan dagiti kasisiriban a tattao ti maipapan kadagiti kabassitan a paset ti uniberso, saan ngarud a pulos a nainkalintegan a panunoten nga awan ti masirib a nangpataud iti uniberso!”​—Karen.

“Idi inadalko a naimbag ti siensia, kasla ad-addan a saan a nakappapati ti ebolusion. Kas pagarigan, pinampanunotko ti matematikal a kinaumiso dagiti adda iti nakaparsuaan ken ti kinanaisangsangayan dagiti tattao, agraman ti kinapateg ti panangammotayo iti kinasiasinotayo, nagtaudantayo, ken pagturturongantayo. Panggep ti ebolusion nga ilawlawag amin dagita a banag kadagiti termino a nainaig kadagiti animal, ngem dina pulos mailawlawag no apay a naisangsangayan dagiti tattao. Para kaniak, dakdakkel a ‘pammati’ ti kasapulan iti panamati iti ebolusion ngem iti panamati iti maysa a Namarsua.”​—Anthony.

Ti panangilawlawagko iti pakakombinsirak

Kasanon no uy-uyawendaka dagiti kaklasem gapu iti panamatim iti saanmo a makita? Kasanon no kunada a “napaneknekanen” ti siensia nga umiso ti ebolusion?

Umuna, agtalekka iti patpatiem. Dika agdanag wenno agbain. (Roma 1:​16) Laglagipem:

1. Saanka nga agmaymaysa; adu pay laeng ti mamati iti Dios. Karaman kadakuada dagiti intelihente unay ken propesional a tattao. Kas pagarigan, adda dagiti sientista a mamati nga adda Dios.

2. No kuna dagiti tattao a saanda a mamati iti Dios, ti talaga a kaipapanan dayta no dadduma ket dida maawatan ti Dios. Imbes a mangibagada iti ebidensia a mangsuportar iti panangmatmatda, mangpataudda kadagiti saludsod a kas iti, “No adda Dios, apay nga ipalpalubosna ti panagsagaba?” No ar-arigen, pagbalbalinenda nga intelektual nga isyu ti emosional nga isyu.

3. Adda ‘naespirituan a kasapulan’ dagiti tattao. (Mateo 5:3) Karaman iti dayta ti panagkasapulan a mamati iti Dios. Isu a no adda mangibaga nga awan ti Dios, dayta a tao​—saan a sika​—ti makinresponsabilidad a mangilawlawag no apay a kasta ti konklusionna.​—Roma 1:​18-​20.

4. Talaga a nainkalintegan ti panamati iti Dios. Maitunos dayta iti napaneknekanen a kinapudno a ti biag ket saan a tumaud a bukbukodna. Awan a pulos ti ebidensia a mangsuporta iti kapanunotan a basta timmaud lattan ti biag manipud iti banag nga awan biagna.

Ania ngarud ti ibagam no adda mangkuestion iti panamatim iti Dios? Usigem ti sumagmamano a posibilidad.

No adda agkuna: “Dagiti laeng awan adalna ti mamati iti Dios.”

Mabalin nga isungbatmo: “Talaga kadi a mamatika iti dayta? Siak, saan. Kinapudnona, idi nasurbey ti nasurok a 1,600 a propesor ti science iti nadumaduma a de kalidad nga unibersidad, 33% ti saan a nangibaga a dida pulos mamati iti Dios wenno agduaduada nga adda Dios.a Kayatmo a sawen, saan nga intelihente dagita a propesor gapu ta mamatida iti Dios?”

No adda agkuna: “No adda Dios, apay a nakaro unay ti panagsagaba iti lubong?”

Mabalin nga isungbatmo: “Nalabit ti kayatmo a sawen ket dimo maawatan no kasano ti panagtignay ti Dios​—wenno iti daytoy a kaso, kasla awan ar-aramidenna. Husto kadi ti imbagak? [Bay-am a sumungbat.] Adda nasarakak a makapnek a sungbat iti saludsod nga apay nga adda nakaro a panagsagaba. Ngem tapno maawatan dayta, masapul a mausig ti sumagmamano a pannursuro ti Biblia. Kayatmo kadi a maammuan ti ad-adu pay?”

Salaysayen ti sumaganad nga artikulo iti daytoy a serye no apay a ti ebolusion ket saan a makaipaay iti makapnek a panangilawlawag maipapan iti kaaddatayo.