ITẸ
1 Itẹ Solomọn+ ọmọzae Devidi,+ ovie Izrẹl:+
2 Re e kẹ ohwo* areghẹ+ gbe uthubro;
Re ohwo o wo otoriẹ eme areghẹ;
3 Re e kẹ uthubro*+ nọ o rẹ lẹliẹ ohwo wo otoriẹ udidi,
O ve je kiẹrẹe,+ bru emamọ oziẹ,*+ je ru oware nọ u kiete;*
4 Re i ru ogbori rri otọ mu;*+
Re e kẹ uzoge eriariẹ je fiobọhọ kẹe hai roro oware te ziezi.*+
5 Ohwo nọ o wo areghẹ ọ rẹ gaviezọ re ọ gbẹ riẹ viere;+
Ohwo nọ o wo otoriẹ ọ rẹ gaviezọ kẹ emamọ ohrẹ*+
6 Re ọ ruẹsi wo otoriẹ itẹ gbe eme ididi,*
Eme ahwo nọ a wo areghẹ gbe oze rai.+
7 Ozodhẹ* Jihova họ emuhọ eriariẹ.+
Igheghẹ ọvo e rẹ daezọ ohrẹ areghẹ gbe ọwhọkuo ho.+
10 Ọmọzae mẹ, otẹrọnọ erahaizi a be bẹbẹ owhẹ họ, whọ rọwo kẹ ae he.+
11 A tẹ ta nọ: “Lele omai.
Joma dhere hẹrẹ ahwo nọ ma re kpe.
Ma ti dhere hẹrẹ enọ i ru oware ovuovo ho nọ ma ti kpe.
12 Ma te lọ ae no ọkpokpọ wọhọ Uki,*
Oma rai soso, wọhọ enọ e be ruọ eva ọgọdọ.
13 Joma rọ ogaga mi ai ekwakwa-aghae rai kpobi;
Ma te kwa eware rai rehọ vọ iwou mai.
15 Ọmọzae mẹ, who lele ai hi.
17 Ababọ avro, uye-oruẹ kufiẹ gheghe o rrọ re a kpahe ẹta* fihọ oria nọ ọvra ọ rẹ jọ ruẹ e riẹ vevẹ.
18 Oyejabọ nọ ahwo nana a re ro dhere hẹrẹ enọ a re kpe na;
A re dhere re a kpe ahwo.*
19 Enana họ idhere ahwo nọ a be gwọlọ erere ewhariọ,
20 Uvi areghẹ+ o bi bo gaga evaọ iyẹrẹ na.+
Ọ be kpare urru riẹ kpehru ẹsikpobi evaọ iko-ore na.+
21 Ọ be jọ akotọ* iyẹrẹ nọ i bi zurie na bo via.
Ọ be jọ inuethẹ okpẹwho na ta nọ:+
22 “Ẹvẹ whai igbori wha re you ogbori nọ wha rrọ na kri te?
Ẹvẹ ẹkoko-ose ọ rẹ were owhai isẹkoko kri te?
Yọ ẹvẹ whai igheghẹ wha re mukpahe eriariẹ kri te?+
Kẹsena me ve ti ku ẹzi mẹ kẹ owhẹ;
Me ti fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ eme mẹ.+
24 Fikinọ me bo via, rekọ wha jẹ rọwo gaviezọ họ,
Mẹ rriẹ obọ mẹ rekọ ohwo ọvo ọ jẹ daezọ họ,+
25 Wha je gbolaro kẹ ehrẹ mẹ kpobi
Jẹ siọ ọkpọvio* mẹ,
26 Mẹ omamẹ mẹ te hwẹ nọ okpẹtu o te kie tehe owhai;
Mẹ te rọ owhai jijehwẹ nọ oware nọ wha rẹ dhozọ riẹ o tẹ ze.+
27 Nọ oware nọ wha rẹ dhozọ riẹ u te bru owhai ze no wọhọ ofou ọwhibo,
Nọ okpẹtu o te bru owhai ze wọhọ ofou ọwhibo,
Nọ idhọvẹ gbe uye i te te owhai oma.
28 Evaọ oke yena a ve ti mu omẹ họ ese, rekọ me ti yo ho;
A te rọ ọwhọ gwọlọ omẹ, rekọ a te ruẹ omẹ hẹ,+
29 Keme a mukpahe eriariẹ,+
30 A siọ ohrẹ mẹ;
A rri ekpọvio* mẹ kpobi vo.
32 Keme ugberuo igbori na u ti kpe ai,
Yọ ababọ ezọ-edawọ ahwo ogheghẹ na o te raha ae no.
2 Ọmọzae mẹ, otẹrọnọ whọ jẹ eme mẹ rehọ
Je fi izi mẹ họ eva ra,+
2 Ẹkwoma ezọ ra nọ whọ rẹ gaviẹ kẹ areghẹ+
Gbe udu ra nọ who re rovie kẹ orimuo;+
3 U te no ere no, otẹrọnọ who bo kẹ otoriẹ+
Jẹ kpare urru ra bo kẹ orimuo;+
4 Otẹrọnọ whọ ruabọhọ be gwọlọ iẹe wọhọ isiliva,+
Jẹ ruabọhọ be gwọlọ iẹe wọhọ ekwakwa-aghae nọ a ko dhere;+
5 Kẹsena whọ vẹ te riẹ oware nọ ozodhẹ Jihova o rrọ,+
Who ve ti duku eriariẹ Ọghẹnẹ.+
8 O re muẹrohọ oware nọ u kiẹrẹe,
Yọ ọ te sẹro uzuazọ enọ e talamu ei.+
9 Kẹsena who ve ti wo otoriẹ oware nọ u kiẹrẹe, nọ o gba je kiehọ,
Oware uwoma kpobi.+
10 Nọ areghẹ ọ tẹ ruọ eva udu ra+
Nọ eriariẹ e tẹ be were owhẹ,*+
11 Erorote ọ te sẹro ra,+
Yọ orimuo ọ te thọ owhẹ,
12 E te thọ owhẹ no edhere oyoma,
No obọ ohwo nọ ọ rẹ ta ogbẹta,+
13 No obọ ahwo nọ a be nyasiọ idhere nọ i kiete ba
Re a nya idhere ebi,+
14 No obọ enọ e rẹ jọ eyoma ghọghọ,
Enọ umuomu o rẹ were,
15 Enọ idhere rai e vọ avọ ẹghẹ
Enọ uzuazọ rai kpobi o vọ avọ eviẹhọ.
16 O te thọ owhẹ no obọ aye nọ o wo ekpehre ẹro,*
No eme ewewere* ogberẹ aye* na,+
17 Ọnọ ọ nyasiọ ogbẹnyusu ọkpekpe* oke uzoge riẹ ba+
Ọ tẹ kpairoro vrẹ ọvọ Ọghẹnẹ riẹ;
18 Keme uwou riẹ u re zue ohwo ruọ obọ uki,
Yọ idhere* riẹ e lafi obọ enọ i whu no nọ i wo ogaga ovo ho.+
19 Ohwo ọvo nọ o bi lele iei wezẹ* nọ o re zihe ze ọ rrọ họ,
Yọ a rẹ gbẹ sai zihe ziọ edhere uzuazọ ofa ha.+
20 Fikiere nya edhere emamọ ahwo
Re whọ jẹ daji idhere enọ i kiẹrẹe,+
21 Keme enọ i kiete ọvo e te rria otọakpọ na,
3 Ọmọzae mẹ, whọ jọ uwuhrẹ* mẹ o thọrọ owhẹ ẹro ho,
Rọ udu ra kpobi koko izi mẹ,
2 Keme i ti fi edẹ buobu
Gbe ikpe buobu ba uzuazọ ra, jẹ kẹ owhẹ udhedhẹ.+
3 Whọ kuvẹ re uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ avọ ọtẹruo* i no owhẹ obọ họ.+
Thuru ai fihọ uriohọ ra;
Kere ai fihọ ẹwẹ-akpala udu ra;+
4 Kẹsena whọ vẹ te jọ emamọ ohwo gbe ọnọ o wo otoriẹ udidi
Evaọ aro Ọghẹnẹ gbe ahwo.+
7 Who rri omara nọ who wo areghẹ hrọ họ.+
Dhozọ Jihova re whọ kẹnoma kẹ eyoma.
9 Rehọ eware eghaghae ra kẹ Jihova orro,+
Te ibi ọsosuọ* ivuẹvu ra* kpobi;+
10 Kẹsena iwou nọ whọ rẹ jọ sẹro* eware e vẹ te vọ kpọhọhwẹ,+
Enwaene ekpokpọ e vẹ te vọ egọdọ udi-uruo* ra kpọhọhwẹ.
11 Ọmọzae mẹ, whọ siọ ọwhọkuo Jihova ha,+
Yọ whọ dha eva kẹ ọkpọvio riẹ hẹ,+
12 Keme enọ Jihova o you ọ rẹ whọku,*+
Nwane wọhọ epanọ ọsẹ o re ru ọmọ nọ ọ were riẹ na.+
13 Jọ eva e were ohwo nọ o duku areghẹ+
Gbe ohwo nọ o wo orimuo;
14 Re a woi u woma vi isiliva nọ a re wo,
Yọ re a woi wọhọ erere u woma vi igoru nọ a re wo.+
15 O ghare vi ikoral;*
Oware ovuovo nọ u re si owhẹ urru nọ a rẹ rọ wawo iẹe o rrọ họ.
16 Uzuazọ uthethei o rrọ obọze riẹ;
Efe gbe orro e rrọ ẹkpẹlobọ riẹ.
17 Idhere riẹ e rrọ wowoma,
Yọ udhedhẹ o rrọ imidhere riẹ kpobi.+
18 Ure uzuazọ o rrọ rọkẹ enọ i kru rie,
Yọ a ti se enọ i kru rie gaga enọ i wo evawere.+
19 Areghẹ Jihova o ro fi otọhotọ akpọ na họ.+
Yọ orimuo ọ rọ rehọ idhiwu na vi kothi.+
20 Eriariẹ riẹ ọ rọ hẹriẹ ame odidi na abava
Je ru nọ ẹgho obọ ihru na ọ be rọ rehọ igrigri ze.+
21 Ọmọzae mẹ, jọ e* thọrọ owhẹ ẹro ho.*
Wo* uvi areghẹ re whọ jẹ riẹ epanọ a re roro oware te ziezi;
22 E te kẹ owhẹ* uzuazọ
Jẹ jọ eware osẹ iwowoma rọkẹ uriohọ ra;
23 Kẹsena whọ vẹ te nya edhere ra avọ omofọwẹ,
25 Whọ te dhozọ oware iguegue ovuovo nọ o rẹ tha idudhe he+
Hayo ofou ọwhibo nọ o bi bru irumuomu na ze.+
28 Whọ ta kẹ ọrivẹ ra ha inọ, “Nyavrẹ tao; ẹsiẹfa who zihe ze! Odẹnotha mẹ te rehọ iẹe kẹ owhẹ,”
Otẹrọnọ whọ sae rehọ iẹe kẹe obọnana.
29 Whọ gba ẹgwae omuomu kpahe ọrivẹ ra ha+
Nọ ọ tẹ be rria kugbe owhẹ ababọ udubro.
31 Whọ re ohwo ozighi ihri hi,+
Whọ rọ aro kele iei evaọ edhere ọvuọvo gbe he,
32 Keme ohwo eviẹhọ ọ rẹ tọtọ Jihova oma,+
Rekọ o wo usu okpekpe kugbe enọ i kiete.+
35 Enọ i wo areghẹ a te rọ adhẹẹ reuku,
Rekọ igheghẹ na a rẹ rọ omorro ru eware omovuọ.+
4 Emezae mẹ, wha gaviezọ kẹ uthubro* ọsẹ;+
Wha gaviezọ ziezi re wha ruẹsi wo otoriẹ,
2 Keme mẹ te kẹ owhai emamọ uthubro;
4 O wuhrẹ omẹ, ọ ta nọ: “Jọ eme mẹ e jọ udu ra ẹsikpobi.+
Koko ijaje mẹ re whọ rria tọ.+
5 Daoma wo areghẹ, daoma wo otoriẹ.+
Jọ o thọrọ owhẹ ẹro ho, whọ nyasiọ ẹme nọ mẹ ta ba ha.
6 Who gbabọkẹe he, o vẹ te thọ owhẹ.
Yọ evaọ usu eware kpobi nọ whọ rẹ daoma wo, daoma wo otoriẹ.+
8 Rri rie ghaghae, o vẹ te kpare owhẹ kpehru.+
O te wha orro se owhẹ, keme whọ dhẹ gbalọ iẹe.+
9 O ti ku emamọ idodo nọ a zuo gheghelie họ uzou ra;
Ọ te rọ etu-uvie nọ o woma gaga gọ owhẹ ẹgọ.”
10 Ọmọzae mẹ, gaviezọ re whọ jẹ eme mẹ rehọ,
Ikpe uzuazọ ra e vẹ te jọ buobu.+
12 Okenọ whọ te nyavrẹ, oware ovo o te za owhẹ dhe he;
Yọ whọ tẹ be dhẹ ohrẹ, who ti zoruẹ hẹ.
13 Kru uthubro* gaga, who siobọnoi hi.+
Sẹro riẹ ziezi, keme oye uzuazọ ra o roma hwa.+
16 Keme a rẹ sae wezẹ hẹ, ajokpanọ a ru eyoma.
A rẹ rọ owezẹ te ẹro ho, ajokpanọ a gele ohwo jọ kie.
17 A rẹ rọ ebrẹdi emuemu kuọ omarai,
Yọ a rẹ da enwaene ozighi.
18 Rekọ edhere ikiẹrẹe na ọ wọhọ elo ohiohiẹ
Nọ ọ rẹ rọ ẹmẹrera dhe evevẹ, bẹsenọ uvo o rẹ bẹre ze ziezi.+
19 Edhere irumuomu na ọ wọhọ ebi;
A rẹ riẹ oware nọ u bi ru ai zoruẹ hẹ.
20 Ọmọzae mẹ, gaviezọ kẹ eme mẹ;
Kezọ ziezi* kẹ eme nọ mẹ be ta.
21 Jọ e thọrọ owhẹ ẹro ho;*
Fi ai họ obeva udu ra.+
22 Keme e rẹ rọ uzuazọ kẹ enọ e jẹ rai rehọ+
Je ru ai wo omokpokpọ.*
23 Evaọ usu eware nọ whọ rẹ mae sẹro* kpobi, sẹro udu ra ziezi,*+
Keme eva riẹ eware nọ e rẹ kẹ uzuazọ i re no ze.
24 Whọ ta eme ẹghẹ hẹ,+
Whaha eme eviẹhọ riẹriẹriẹ.
27 Whọ wẹriẹ kpohọ obọze hayo ẹkpẹlobọ họ.+
Si awọ ra no edhere omuomu.
5 Ọmọzae mẹ, gaviezọ kẹ eme areghẹ mẹ.
2 Re whọ sae riẹ epanọ a re roro oware te ziezi*
Jẹ rọ igbenu ra ta eme nọ i re dhesẹ eriariẹ ẹsikpobi.+
3 Keme igbenu aye nọ o wo ekpehre ẹro* e wọhọ othuzou-ọnyọ nọ ọnyọ o bi su no ze,+
Unu riẹ o whra vi ewhri.+
5 Awọ riẹ ọ rrọ edhere uwhu.
Ithihi riẹ i re su ohwo kpobọ Uki* ovavo.
6 Ọ rẹ daezọ edhere uzuazọ vievie he.
O bi vru, ọ riẹ obonọ ọ be nya na ha.
7 Fikiere, emezae mẹ, wha gaviezọ kẹ omẹ
Wha kiukeku ẹme nọ mẹ be ta na ha.
8 Kẹnoma kẹe lelele;
Whọ nya kẹle edhere uwou riẹ hẹ,+
9 Re who gbe si ọghọ no oma ra ha*+
Hayo vu oware uyoma evaọ ikpe nọ e be tha ha;+
10 Re erara e gbẹ re owhẹ ko ho*+
Re eware nọ whọ ruẹ uye wo no i gbe zihe ruọ erọ ohwo orẹwho ọfa ha.
11 O gbẹ rrọ ere he, who ti dimẹ evaọ obọ ekuhọ uzuazọ ra
Okenọ uwo-oma gbe ugboma ra o te raha kufiẹ+
12 Whọ vẹ te ta nọ: “O da omẹ gaga inọ me mukpahe uthubro!*
Udu mẹ o daezọ ọkpọvio ho!
13 Mẹ gaviezọ kẹ ohrẹ nọ ekohrẹ mẹ a kẹ omẹ hẹ
Yọ mẹ kezọ kẹ iwuhrẹ mẹ hẹ.
16 Kọ u fo re iyeri-ame ra i su ruọ otafe,
Re iko-ame ra i su ruọ oko-ore?+
17 Jọ e jọ rọkẹ owhẹ ọvo,
Orọnikọ te owhẹ te erara ha.+
Jọ ivie riẹ i ru eva were* owhẹ ẹsikpobi.
Jọ ọ dhẹ ruọ owhẹ oma kẹse kẹse.+
20 Fikiere, ọmọzae mẹ, emejabọ nọ aye nọ o wo ekpehre ẹro* ọ jẹ dhẹ ruọ owhẹ oma
22 Iruthọ obọ ohwo omuomu na họ ẹta nọ o ti mu ei,
Yọ izieraha obọ riẹ họ ifi nọ e te gbae.+
6 Ọmọzae mẹ, otẹrọnọ who dikihẹ esalobọ* kẹ ọrivẹ ra no,+
Otẹrọnọ whọ suọ ọrara obọ no,*+
2 Otẹrọnọ whọ rọ ifi gba omara no fiki eyaa nọ whọ ya,
Otẹrọnọ ẹmeunu ra o fi owhẹ họ ẹta no,+
3 Ru onana, ọmọzae mẹ, re whọ rra ifi no omara,
Keme who kie ruọ obọ ọrivẹ ra no:
Nya re who hrẹ omara kpotọ kẹe, re whọ lẹ ọrivẹ ra kpata kpata.+
4 Whọ rọ owezẹ te ẹro ho,
Whọ fare ibiaro ra ha.
5 Rra ifi no omara wọhọ ugbosu nọ ọ dhẹ vabọ no obọ ozuẹ,
Wọhọ ọvra nọ ọ rra no obọ omuemevra.
6 Nyabru amara, whẹ ọyẹlẹ;+
Nyai rri oghẹrẹ nọ o re ru re who wo areghẹ.
7 Dede nọ o wo oletu, ọga, hayo osu hu,
8 Ọ rẹ ruẹrẹ emu riẹ kpahe evaọ ezi ivo,+
Je koko emu riẹ họ evaọ oke ivuẹvu.
9 Ẹvẹ who re kiẹzẹ etẹe kri te, whẹ ọyẹlẹ?
Oke vẹ whọ te rọ kpama no owezẹ?
10 Umutho owezẹ, umutho ekiẹzẹ,
Umutho abọ nọ a re ro mu oma re a serihọ,+
11 Uvuhu ra o vẹ te ze wọhọ otu ugbarugba,
Eware e vẹ te kare owhẹ wọhọ ogbulegbu nọ ọ wọ ze.+
12 Ohwo omuomu nọ o fioka ha ọ rẹ nya kpenẹ avọ enẹ avọ eme eviẹhọ nọ ọ be ta;+
13 Ọ rẹ mahe ẹro,+ nuhu awọ je nuhu iziabọ riẹ rọ ta ẹme.
15 Fikiere, ọraha riẹ ọ te tha idudhe;
Ẹsiẹvo na, a ve ti wiri ei te epanọ a gbẹ sai ro siwi ei hi.+
17 Ibiaro oheri,+ ẹrọo ọrue,+ abọ nọ o re kpe azẹ ekueku,+
18 Udu nọ o rẹ ma omaa umuomu,+ awọ nọ ọ rẹ dhẹ vẹrẹ vẹrẹ nyai ru umuomu,
19 Osisẹri ọrue nọ ọ rẹ ta ọrue ẹsikpobi,*+
Gbe ohwo kpobi nọ o re fi ẹwhọ họ udevie inievo.+
21 Gba ae fihọ udu ra ẹsikpobi;
Thuru ai fihọ uriohọ ra.
22 Oria kpobi nọ whọ be nya, i ti su owhẹ;
Nọ who te kiẹzẹ, i ti dikihẹ rou owhẹ;
Nọ whọ tẹ rọwo ze, e te ta ẹme kẹ owhẹ.*
25 Jọ erru riẹ o si owhẹ urru evaọ udu ra ha+
Yọ whọ kuvẹ re ọ dhẹ ruọ owhẹ oma fiki ibiaro iwowoma* riẹ hẹ,
26 Keme fiki ogberẹ aye, oware nọ u re kiọkọ ọzae obọ kpobi họ ukulu ebrẹdi ọvo,+
Rekọ aye ọzae ọfa ọ rẹ gwọlọ mi ohwo uzuazọ* oghaghae riẹ.
27 Kọ ohwo ọ rẹ whẹ iwowo-erae fihọ udu riẹ nọ iwu riẹ e gbẹ to ho?+
28 Hayo kọ ohwo ọ rẹ nya ehru iwowo-erae nọ ọ gbẹ mahe awọ riẹ hẹ?
29 Ere o rẹ jọ kẹ ohwo kpobi nọ o bi lele aye ọrivẹ riẹ wezẹ;
Ohwo kpobi nọ ọ rọ obọ tei, a rẹ se iẹe uye ba ẹkẹ hẹ.+
30 Ahwo a re wo ohrọ kẹ oji
Otẹrọnọ fiki ohọo nọ u je kpei o ro kpohọ uji re ọ ruẹ oware nọ ọ rẹ rọ kuọ omariẹ.*
31 Dede na, a te kru rie, ọ rẹ hwa eware na zihe isiahrẹ;
O re siobọno eware eghaghae nọ e rrọ uwou riẹ kpobi.+
32 Ohwo kpobi nọ o bi lele aye bruẹnwae ọ kare areghẹ;*
34 Keme ihri-eriọ e rẹ lẹliẹ ọzae mu ofu;
O re wo ọdawẹ vievie he nọ o bi ti ru kele.+
35 U wo oware ovuovo nọ a rẹ hwa kẹe nọ o re mi hi;*
A rẹ sai kie ofu riẹ hẹ, ghelọ epanọ who ru okẹ na rro te kẹhẹ.
2 Koko ijaje mẹ re whọ jọ uzuazọ;+
Ru lele uthubro* mẹ ẹsikpobi, ru ei wọhọ ọmọ-ẹro ra nọ whọ be thọ.
3 Thuru ai fihọ iziabọ ra;
Kere ai fihọ ẹwẹ-akpala udu ra.+
4 Ta kẹ areghẹ nọ, “Whẹ yọ oniọvo-ọmọtẹ mẹ,”
Re who je se otoriẹ “omoni mẹ,”
6 Mẹ jọ unwido uwou mẹ,
Evaọ ighogho unwido na rri obotọ,
8 Ọ be nya iyẹrẹ nọ ọ rrọ edhere uwou riẹ,*
Ọ tẹ nya rri ofẹ nọ uwou riẹ o rrọ
9 Evaọ owọwọ, nọ ọre o kiediwi no,+
Nọ aso ọ be tha, nọ otọ u bi muebi.
11 Ọ ga agba viere, avọ orivo.+
Owọ riẹ o rẹ daji uwou hu.
12 Obọnana ọ rrọ obọ otafe, who je ti rri hi na o te obọ oko-ore no,
Ọ rẹ rọ oma da ubienẹ kpobi.+
13 Ọ tẹ jobọ kru rie, ọ tẹ viọlọ iẹe;
Ọ tẹ be ta kẹe ududu* nọ:
14 “Mẹ ruẹ nọ u wuzou re me dhe idhe ọriẹyeri.+
Nẹnẹ na me ru eyaa mẹ gba.
15 Oyejabọ nọ mẹ rọ nyaze
Te gwọlọ owhẹ, yọ mẹ ruẹ owhẹ no!
16 Mẹ rọ emamọ ehọ-elọlọhọ hwa ehwa mẹ
Ohọ-olọlọhọ orọ emamọ ekọlọ nọ u no obọ Ijipti ze.+
17 Mẹ frẹ mọr, alọe, gbe sinamọn fihọ ehwa mẹ no.+
18 Nyaze, re ma wo omaweromẹ uyoyou rite ohiohiẹ;
Joma reawere uyoyou obẹlẹ kugbe,
19 Keme ọzae mẹ ọ rrọ uwou hu;
O kpohọ erẹ ugbothabọ.
20 Ọ wha ẹkpa ugho lele oma,
Yọ o ti kpozi hi bọo ẹdẹ nọ ọvẹre o re ghelie no.”
21 Ọ tẹ rehọ eme ewewere* buobu viẹe họ.+
Ọ rehọ eme elọlọhọ lẹliẹe.
22 Ẹsiẹvo na o te bi we lele iei wọhọ eruẹ nọ a bi su nyai kpe,
Wọhọ ohwo ogheghẹ nọ a bi ti fihọ ewẹ-ekpala ekarọ,*+
23 Bẹsenọ ose o re duwu edhẹ riẹ;
Wọhọ ọvra nọ ọ be họrọ ruọ ẹta, ọ riẹ nọ uzuazọ* riẹ u ti lele iei hi.+
24 Fikiere, emezae mẹ, wha gaviezọ kẹ omẹ;
Wha kezọ kẹ eme nọ mẹ be ta.
25 Wha kuvẹ re idhere riẹ i mu owhai họ ẹwere evaọ udu rai hi.
Wha ghoro ruọ imidhere riẹ hẹ,+
26 Keme o si uwhu kpe ahwo buobu no,+
Yọ enọ o kpe kufiẹ no e rrọ buobu gaga.+
27 Uwou riẹ u re su ohwo kpobọ Uki;*
U re su kpobọ ibrikpẹ uwhu.
8 Kọ areghẹ o gbe bi bo via?
Kọ orimuo ọ gbẹ be kpare urru riẹ bo via?+
2 Evaọ eria ikpehru+ nọ e rrọ edhere na,
O dikihẹ edhere-adasa na.
3 Kẹle akotọ inuethẹ nọ a rẹ rọ ruọ okpẹwho na,
Evaọ aro inuwou na,
Etẹe ọ ruabọhọ bi jo bo via, inọ:+
4 “O ahwo, whai me bi se na;
Mẹ be kpare urru mẹ bo se ohwo kpobi.*
6 Wha gaviezọ keme ẹme nọ mẹ be ta na o wuzou,
Igbenu mẹ e be ta oware nọ o gba;
7 Keme mẹ rẹ rọ unu kpotọ ta uzẹme,
Yọ eme imuomu e rẹ tọtọ igbenu mẹ oma.
8 Eme nọ i bi no unu mẹ ze kpobi i kiẹrẹe.
Ẹme ẹghẹ hayo eviẹhọ ọvo ọ rrọ usu rai hi.
9 Omarai kpobi e rrọ vevẹ kẹ ahwo orimuo
Jẹ rrọ gbagba kẹ enọ i duku eriariẹ no.
10 Jẹ uthubro* mẹ rehọ viukpọ isiliva,
Re whọ jẹ eriariẹ rehọ viukpọ igoru nọ e mai woma,+
11 Keme areghẹ o woma vi ikoral;*
A rẹ sae rọ eware iwoma efa kpobi wawo iẹe he.
13 Ozodhẹ Jihova họ re a mukpahe oware uyoma.+
Me mukpahe oma okpare kpehru gbe omorro+ gbe edhere omuomu avọ eme ogbẹta.+
15 Ẹkwoma mẹ ivie i bi ro su,
Yọ ẹkwoma mẹ enọ e rrọ ahwo ologbo evaọ esuo a bi ro fi izi ikiẹrẹe họ.+
16 Ẹkwoma mẹ isu i bi ro su,
Yọ ẹkwoma mẹ ikpahwo a bi ro bruoziẹ nọ o kiẹrẹe.
17 Me you enọ i you omẹ,
Yọ enọ e be gwọlọ omẹ a te ruẹ omẹ.+
18 Efe gbe oruaro e rrọ omẹ obọ,
Efe nọ ọ rẹ tọ* gbe ẹrẹreokie.
19 Ibi nọ mẹ rẹ mọ i woma vi igoru, makọ igoru nọ a ru fo no dede,
Yọ eware nọ i bi no omẹ obọ ze i woma vi isiliva nọ e mai woma.+
20 Mẹ rẹ nya edhere ẹrẹreokie,
Evaọ udevie* idhere uvioziẹ;
21 Mẹ rẹ rọ ukuoriọ oghaghae kẹ enọ i you omẹ,
Mẹ rẹ kwa iwou rai nọ a rẹ jọ sẹro* eware vọ.
22 Jihova ọ ma omẹ, mẹ họ emuhọ emama riẹ,+
Mẹ ọ kake ma kpobi evaọ usu emama riẹ erọ oke krẹkri nọ u kpemu.+
24 Okenọ ame odidi na ọ re te jọ họ,+ yọ a ma omẹ no,*
Okenọ iyeri-ame nọ i re kporo ẹkẹre e jariẹ hẹ.
25 Taure a tẹ te ma igbehru na fihọ eria nọ e rrọ na,
Taure ikpehru na e tẹ te ze yọ a ma omẹ no,
26 Okenọ ọ re te ma akpọ na avọ etọ riẹ hẹ
Hayo nọ ọ re te ma ikulu ẹkpẹ ọsosuọ erọ otọakpọ na ha.
27 Okenọ ọ ruẹrẹ idhiwu na họ,+ mẹ jọ etẹe;
Okenọ o fi umuo họ kẹ idadeghe na nọ o wọhọ ẹsenọ o rọ abọ duwu otọ* evaọ ehru ame* na,+
28 Okenọ ọ ma ẹgho obehru na,*
Okenọ o ru ame obuobu* na,
29 Okenọ o jie uzi kẹ abade na
Inọ ame riẹ ọ rẹ vrẹ uwhru* nọ o fihọ na ha,+
Okenọ o fi otọhotọ akpọ na họ,*
30 Evaọ oke yena, mẹ jọ abotọ riẹ wọhọ ọnọ o wo onaa iruo ziezi.+
Mẹ họ ọnọ ọ jẹ hae were iẹe gaga+ kẹdẹ kẹdẹ;
Mẹ jẹ ghọghọ evaọ aro riẹ oke na kpobi;+
31 Mẹ ghọghọ fiki otọakpọ riẹ nọ ọ ma re a rria na,
Yọ oware nọ o jẹ mae were omẹ oma kọ emọ ahwo.*
32 Fikiere, emezae mẹ, wha gaviezọ kẹ omẹ;
Ẹhẹ, jọ eva e were enọ e be nya evaọ idhere mẹ.
34 Jọ eva e were ohwo nọ ọ rẹ gaviezọ kẹ omẹ
Nọ ọ rẹ riọ ziọ* unuẹthẹ mẹ kẹdẹ kẹdẹ,
Nọ o re dikihẹ akotọ unuẹthẹ mẹ hẹrẹ;
35 Keme ọnọ ọ gwọlọ omẹ tobọ o ti wo uzuazọ,+
Yọ Jihova ọ te jẹe rehọ.
3 O vi idibo emetẹ riẹ vrẹ no
Re a jọ eria ikpehru okpẹwho na se ahwo, inọ:+
4 “Jọ ohwo kpobi nọ ọ rrọ ogbori ọ nyaze etenẹ.”
Ọ be ta kẹ ọnọ ọ kare areghẹ* nọ:
5 “Nyaze te re ebrẹdi mẹ
Re whọ jẹ jọ enwaene nọ mẹ gua no na da.
7 Ohwo nọ ọ be kpọ osẹkoko vi o bi zizie omovuọ,+
Yọ ohwo kpobi nọ ọ whọku orumuomu ọ rẹ nwoma.
8 Whọ whọku osẹkoko ho, o gbẹ rrọ ere he o ve ti mukpahe owhẹ.+
Whọku ohwo nọ o wo areghẹ, o ti you owhẹ.+
9 Dhesẹ oware nọ whọ riẹ kẹ ohwo nọ o wo areghẹ, o ve ti wo areghẹ viere.+
Wuhrẹ ohwo okiẹrẹe, o ve ti fiba eware nọ ọ riẹ.
11 Keme mẹ họ ọnọ o ti ru edẹ uzuazọ ra bu+
Je fi ikpe ba uzuazọ ra.
12 Who te wo areghẹ, whẹ họ ọnọ o ti wo erere no areghẹ na ze,
Rekọ otẹrọnọ whẹ osẹkoko, whẹ ọvo whọ te wha oware nọ u ti noi ze.
13 Aye ogheghẹ ọ ga agba viere.+
Ogbori ọ rrọ, yọ ọ riẹ oware ovuovo ho.
14 Ọ keria aro uwou riẹ,
Ọ keria akpala evaọ eria ikpehru okpẹwho na,+
15 O bi se enọ e be nyavrẹ,
Bi se enọ e rrọ edhere be nya onya obọrai vrẹ, inọ:
16 “Jọ ohwo kpobi nọ ọ rrọ ogbori ọ nyaze etenẹ.”
Ọ be ta kẹ enọ e kare areghẹ* nọ:+
18 Rekọ a riẹ hẹ inọ enọ i whu no nọ i wo ogaga ovo ho a rrọ etẹe,
10 Itẹ Solomọn.+
Ọmọ nọ o wo areghẹ o re ru ọsẹ riẹ ghọghọ,+
Rekọ ọmọ ogheghẹ ọ rẹ wha uweri se oni riẹ.
2 Efe nọ a rọ edhere omuomu wo o te wha erere ọvo ze he,
Rekọ ẹrẹreokie o re siwi ohwo no uwhu.+
3 Jihova o ti ru re ohọo u kpe ohwo* okiẹrẹe he,+
Rekọ ọ te rehọ oware nọ u bi si orumuomu na urru gbọe ogbọ.
5 Ọmọ* nọ o wo areghẹ* o re vu ekakọ riẹ kokohọ evaọ ezi ivo,
Rekọ ọmọ nọ ọ rẹ wha omovuọ ze, owezẹ ọvo ọ rẹ wezẹ evaọ ezi ivuẹvu.+
12 Omukpahọ ọ rẹ wha ẹwhọ ze,
Rekọ uyoyou u re ruru iruthọ kpobi.+
13 Ohwo nọ o re rri oware mu ọ rẹ rọ igbenu riẹ ta eme areghẹ,+
15 Efe* ọdafe họ okpẹwho riẹ nọ a di ogba wariẹ họ.*
Uvuhu oyogbe o rẹ wha ọraha sei.+
16 Iruẹru ohwo okiẹrẹe i re su kpohọ uzuazọ;
Rekọ eware nọ orumuomu o bi ru i re su kpohọ uzioraha.+
17 Ohwo nọ ọ rẹ kezọ kẹ uthubro* yọ edhere uzuazọ,*
Rekọ ohwo nọ ọ rẹ jẹ ọwhọkuo fiẹ o re su amọfa thọ.
18 Ohwo nọ ọ rẹ ko omukpahọ nọ ọ rrọ eva riẹ dhere ọ rẹ ta erue,+
Yọ ohwo nọ ọ rẹ ta ahwo raha* ọ rrọ gheghẹ.
19 Nọ ohwo ọ tẹ be ta eme buobu, ọ rẹ seba ẹta thọ* họ,+
Rekọ ohwo kpobi nọ ọ rẹ kpọ ẹrọo riẹ o bi ru oware areghẹ.+
20 Ẹrọo ohwo okiẹrẹe ọ wọhọ isiliva nọ e mai woma,+
Rekọ iroro nọ e rrọ udu orumuomu i wo aghare tere he.
23 Ohwo ogheghẹ ọ rẹ rehọ uruemu omovuọ nọ o bi ru wọhọ arozaha,
Rekọ ohwo nọ o wo orimuo o re ru oware areghẹ.+
24 Oware nọ orumuomu ọ be dhozọ riẹ o te via kẹe;
Rekọ a ti ru ẹgwọlọ ohwo okiẹrẹe na kẹe.+
25 Nọ ofou ọwhibo na o te fou vrẹ no, orumuomu ọ gbẹ te jọ họ,+
Rekọ ohwo okiẹrẹe na yọ otọhotọ nọ o rẹ jọ bẹdẹ bẹdẹ.+
26 Wọhọ epanọ iviniga* i re ru ibiakọ gbe epanọ iwiri i re ru ibiaro na,
Ere ọyẹlẹ ọ rrọ kẹ ọnọ o vi rie uwou.*
32 Ohwo okiẹrẹe ọ riẹ oware uwoma nọ ọ rẹ rọ igbenu riẹ ta,
Rekọ unu ohwo omuomu o rẹ ta ogbẹta.
2 Nọ ohwo o te bi ru oware nọ a kẹ riẹ udu riẹ hẹ, o rẹ wha omovuọ ze,+
Rekọ ohwo nọ ọ riẹ umuo nọ ọ rẹ nya ba o wo areghẹ.+
4 Efe ọ te* wha erere ọvo ze he evaọ ẹdẹ ofu ọgaga,+
Rekọ ẹrẹreokie họ oware nọ u re siwi ohwo no uwhu.+
5 Ẹrẹreokie ọnọ ọ kare afuẹwẹ o re ru edhere riẹ liọ,
Rekọ orumuomu o ti kie fiki umuomu obọriẹ.+
7 Nọ orumuomu o te whu no, yọ ẹruore riẹ ọ raha no;
Ọ rẹ sai gbe wo eware nọ o je rẹro nọ ọ te rọ ogaga riẹ wo na ha.+
8 A re si okiẹrẹe no uye,
Orumuomu ọ vẹ rehọ ẹta riẹ.+
10 Ewoma ohwo okiẹrẹe o rẹ lẹliẹ okpẹwho ghọghọ,
Yọ orumuomu o te whu, ahwo a re bo ubo oghọghọ.+
11 Ọnọ o kiete ọ rẹ lẹ ẹro nọ o rẹ kpare okpẹwho kpehru,+
Rekọ unu orumuomu o rẹ raha okpẹwho kuotọ.+
14 Otẹrọnọ ọnọ ọ rẹ kẹ ahwo emamọ ohrẹ* ọ riẹ hẹ, ahwo a re kie,
15 Ohwo kpobi nọ o dikihẹ esalobọ kẹ ọrara nọ o bi momo ugho* ọ rẹ siọ uye ba ẹruẹ hẹ,+
Rekọ ohwo o re wo omofọwẹ nọ ọ tẹ whaha* obọ nọ ọ rẹ suọ ohwo rọ ya eyaa kẹe.
19 Ohwo nọ o dikihẹ ga kẹ oware nọ u kiẹrẹe o ti wo uzuazọ,+
Rekọ ọnọ o bi ru umuomu o ti whu kufiẹ.
21 Jọ onana u mu owhẹ ẹro, inọ:* A rẹ siọ orumuomu uye ba ẹkẹ hẹ,+
Rekọ emọ enọ i kiẹrẹe e te dhẹ vabọ.
22 Wọhọ ẹmẹro igoru nọ ọ rrọ igbinwe esi
Ere aye nọ o wo erru nọ ọ se areghẹ ọ rrọ re.
23 Isiuru ikiẹrẹe na e rẹ wha ewoma ze,+
Rekọ oware nọ irumuomu na a bi rẹro riẹ o rẹ wha ofu ọgaga ze.
24 Ohwo jọ o re ru ọghọ* gaga, ukuhọ riẹ o te wo eware buobu;+
Rekọ u wo omọfa nọ ọ rẹ rọwo ru ọghọ họ,* ukuhọ riẹ o te zihe ruọ oyogbe.+
25 Ohwo* nọ o re ru ọghọ, eware i ti woma kẹe,*+
Yọ ohwo kpobi nọ ọ rẹ sasa amọfa oma,* a te sasa iẹe oma re.+
26 Ohwo nọ o re siobọno emu hu,* ahwo a rẹ bọwo iẹe ehao,
Rekọ a te lẹ ẹro eghale kẹ ọnọ ọ rẹ zẹ emu.
27 Ohwo nọ ọ be romatotọ gwọlọ epanọ o re ro ru ewoma, ọ gwọlọ aruoriwo,+
Rekọ ohwo nọ ọ be gwọlọ epanọ o re ro ru eyoma, eyoma o ti tei hrọ.+
29 Ohwo kpobi nọ o re si uye* se ahwo uwou riẹ, o ti wo ukuoriọ ovo ho,*+
Yọ ogheghẹ na ọ te jọ odibo kẹ ọnọ o wo areghẹ.
31 Otẹrọnọ okiẹrẹe nọ ọ rrọ otọakpọ na o ti wo osohwa,
Kiyọ orumuomu na avọ ọrahauzi a te siọ osohwa ba ewo ho!+
2 Emamọ ohwo o re wo ọjẹrehọ Jihova,
Rekọ Ọghẹnẹ o re brukpe ohwo nọ ọ rẹ ma omaa umuomu.+
3 Ohwo ọvuọvo o re wo omofọwẹ no emuemu ze he,+
Rekọ a ti vi ohwo okiẹrẹe na no otọ vievie he.
4 Emamọ aye yọ etu-uvie rọkẹ ọzae riẹ,+
Rekọ aye nọ o re ru eware omovuọ yọ egbogbo evaọ igbenwa ọzae riẹ.+
5 Iroro ohwo okiẹrẹe i re woma,
Rekọ ehrẹ ohwo omuomu e rẹ viẹ ohwo họ.
6 Eme ohwo omuomu e wọhọ ohwo nọ o dhere be hẹrẹ ọnọ o re kpe,*+
Rekọ unu ahwo nọ a kiete u re siwi ai.+
7 Nọ a te kpe irumuomu na no, a te gbẹ ruẹ e rai hi,
Rekọ uwou ohwo okiẹrẹe u ti gbe dikihẹ.+
8 A re jiri ohwo nọ ọ rọ unu riẹ ta eme nọ i dhesẹ orimuo,+
Rekọ a re rri ohwo nọ o wo eva ikpikpiri vo.+
9 O rẹ mai woma re ohwo o wo umutho adhẹẹ je wo odibo
11 Ohwo nọ ọ rẹ kọ eware fihọ otọ riẹ o re wo emu buobu,+
Rekọ ohwo nọ o bi le eware nọ i fioka ha ọ kare areghẹ.*
12 Ohwo omuomu ọ rẹ re ahwo oyoma efa ihri fiki eware nọ a wo,*
Rekọ ohwo okiẹrẹe ọ wọhọ ure nọ o ta awọ muotọ nọ o rẹ mọ ibi.
13 Eme imuomu nọ ohwo omuomu ọ be ta họ ẹta nọ o ti mu ei,+
Rekọ ohwo okiẹrẹe o ti no uye.
14 Ubi nọ ẹmeunu ohwo ọ mọ o rẹ wha ewoma buobu sei,+
Yọ iruo abọ riẹ e te wha erere sei.
16 Ohwo ogheghẹ ọ rẹ raha oke he re o te dhesẹ ofu riẹ via,*+
Rekọ ohwo nọ o wo areghẹ ọ rẹ kpairoro vrẹ* eme iyoma nọ a ta kẹe.
17 Osisẹri nọ a re fievahọ ọ rẹ ta uzẹme,*
Rekọ osisẹri ọrue ọ rẹ ta eme eviẹhọ.
18 Eme nọ a roro te re a tẹ ta ha, e wọhọ ọgbọdọ nọ a ro duwu ohwo,
Rekọ ẹrọo ohwo owareghẹ o re siwi.+
20 Eviẹhọ e rrọ udu enọ e rẹ gba ẹgwae omuomu,
Rekọ enọ i re ru oware nọ o rẹ wha udhedhẹ ze* a re wo oghọghọ.+
22 Igbenu nọ e rẹ ta ọrue e rẹ tọtọ Jihova oma,+
Rekọ enọ e rẹ ta uzẹme e rẹ were iẹe.
23 Ohwo nọ o wo orimuo ọ rẹ ko oware nọ ọ riẹ dhere,
Rekọ ohwo ogheghẹ ọ rẹ rọ unu riẹ ta ugheghẹ riẹ via.+
26 Ohwo okiẹrẹe ọ rẹ kiẹ otọ nọ erao riẹ e te jọ re ẹbe riwi,
Rekọ edhere ohwo omuomu o re su ei thọ.
27 Ọyẹlẹ o re le arao ho,+
Rekọ obọ nọ ohwo o re kru ga yọ emamọ oware gaga.
28 Edhere ẹrẹreokie o re su kpohọ uzuazọ;+
Uwhu o rrọ edhere na ha.
3 Ohwo nọ ọ be kpọ ẹrọo* riẹ ọ rẹ thọ uzuazọ* riẹ,+
Rekọ ọnọ o bi rovie igbenu riẹ kẹkẹe o ti kpohọ ọraha.+
5 Ohwo okiẹrẹe o re mukpahe ọrue,+
Rekọ iruẹru ohwo omuomu e rẹ wha omovuọ gbe ekela ze.
6 Ẹrẹreokie ọ rẹ thọ ọnọ o ru abọ riẹ fo,+
Rekọ emuemu o re gele ọrahauzi kie.
7 Ohwo jọ ọ riẹ nọ ọ rẹ faki ru wọhọ ẹsenọ o fe, rekiyọ o wo oware ovuovo ho;+
Omọfa jọ ọ riẹ nọ ọ rẹ faki ru wọhọ ẹsenọ ọ rrọ oyogbe, rekọ o fe gaga.
10 Nọ ohwo o te bi ru oware nọ a kẹ riẹ udu riẹ hẹ, ẹwhọ ọvo o re noi ze,+
12 Oware nọ ohwo o bi rẹro riẹ u gbe tei obọ* evaọ ẹruoke he, o rẹ lẹliẹ udu riẹ mọ,+
Rekọ oware nọ u bi si ohwo urru u te tei obọ, o wọhọ ure uzuazọ.+
15 Ohwo nọ o re dhesẹ otoriẹ udidi ọ rẹ were ahwo,
Rekọ a re dhuaro kẹ ohwo nọ o re ru ẹghẹ.*
18 Ohwo kpobi nọ ọ rẹ jẹ uthubro* fiẹ ọ rẹ wha uvuhu gbe omovuọ se omariẹ,
19 Nọ ohwo o te wo oware nọ u bi si ei urru te obọ, o rẹ were iẹe,*+
Rekọ o rẹ were ohwo ogheghẹ vievie he re o siobọno oware uyoma.+
20 Ọnọ o bi lele iwareghẹ nya usu o re wo areghẹ,+
Rekọ ọnọ o ku usu gbe ahwo ogheghẹ o re kie ruọ ẹbẹbẹ.+
22 Emamọ ohwo ọ rẹ nyasiọ ukuoriọ ba kẹ emọ-iruọmọ riẹ,
Rekọ a te sẹro efe ọrahauzi hẹrẹ ohwo okiẹrẹe.+
23 Udhu nọ oyogbe o kporo o re wou eware gaga,
Rekọ okienyẹ o sae raha iẹe kpobi no.*
14 Aye nọ o wo uvi areghẹ ọ rẹ bọ uwou riẹ ga,+
Rekọ aye ogheghẹ ọ rẹ rọ abọ riẹ kporo uwou riẹ kuotọ.
2 Ọnọ ọ be nya evaọ ẹgbakiete o wo ozodhẹ kẹ Jihova,
Rekọ ọnọ idhere riẹ e vọ avọ ẹghẹ* ọ be jẹe fiẹ.
3 Eme omorro nọ e rrọ unu ohwo ogheghẹ e wọhọ ọkpọ nọ a be rọ fa ohwo,
Rekọ igbenu ohwo owareghẹ e te thọe.
4 Nọ iruẹ e gbẹ riẹ hẹ, oria emu erao o rẹ jọ fuafo,
Rekọ ogaga eruẹ u re fiobọhọ kẹ ohwo vu ekakọ buobu.
6 Osẹkoko ọ rẹ gwọlọ wo areghẹ rekọ o re woi hi,
Rekọ ohwo nọ o wo otoriẹ o re wo eriariẹ lọlọhọ.+
7 Kẹnoma kẹ ohwo ogheghẹ,
Keme whọ te jọ igbenu riẹ ruẹ eriariẹ hẹ.+
8 Ohwo nọ o re rri otọ mu ọ rẹ riẹ obonọ ọ be nya keme o wo areghẹ,
9 Ahwo ogheghẹ a rẹ rọ abe-ọriọ ru emiehwẹ,*+
Rekọ o rẹ were enọ i kiete na re a ruẹrẹhọ kugbe ohwohwo.*
11 A te raha uwou ohwo omuomu no,+
Rekọ eware e te riẹ nya evaọ uwou-udhu ohwo nọ o kiete.
13 Ohwo ọ tẹ be make hwẹ dede ọ sai wo edada evaọ udu riẹ.
Yọ oghọghọ o sae rọ uweri kuhọ.
14 Ohwo nọ o wo uruemu* owhọwhọhọ ọ rẹ ruẹ uye eware nọ o bi ru,+
Rekọ emamọ ohwo o re wo osohwa iruẹru riẹ.+
16 Ohwo nọ o wo areghẹ ọ rẹ yọroma jẹ kẹnoma kẹ oware uyoma,
Rekọ ohwo ogheghẹ o re mu ru* je fievahọ omobọ riẹ ga hrọ.
19 Ahwo oyoma a ti guzou kpotọ kẹ emamọ ahwo,
Yọ ahwo omuomu a ti guzou kpotọ evaọ unuẹthẹ ahwo okiẹrẹe.
21 Ọnọ o rri ọrivẹ riẹ vo ọ raha uzi,
Rekọ ohwo kpobi nọ o wo ọdawẹ kẹ oruori o re wo evawere.+
22 Kọ enọ e rẹ gba ẹgwae omuomu a gbẹ te nyathọ?
Rekọ a re dhesẹ uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ gbe ọtẹruo kẹ enọ e gba riẹ mu nọ a re ru ewoma.+
23 Erere o re no oghẹrẹ iruo egaga kpobi ze,
Rekọ otẹrọnọ ẹme ọvo ohwo ọ rẹ ta, uvuhu u re kpei.+
24 Efe ahwo owareghẹ họ etu-uvie rai;
Rekọ eware igheghẹ ọvo ahwo ogheghẹ a re ru.+
27 Ozodhẹ Jihova yọ eyeri-ame uzuazọ,
O rẹ thọ ohwo no egbefẹ uwhu.
28 Ogbotu ahwo họ oruaro ovie,+
Rekọ osu o gbe wo ahwo nọ o re su hu yọ akpọ ọ bẹ riẹ no.
29 Ohwo nọ ọ rẹ kaki mu ofu hu yọ ohwo nọ o wo orimuo gaga,+
Rekọ ọnọ o wo odiri hi o re dhesẹ ugheghẹ riẹ via.+
31 Ọnọ o fi oruori iwhayo ọ la Ọnọ ọ ma riẹ eka,+
Rekọ ohwo kpobi nọ o wo ọdawẹ kẹ oyogbe ọ be kẹ Ọghẹnẹ orro.+
32 Imuomu obọriẹ eye i ti gele orumuomu kie,
Rekọ ẹgbakiete ohwo okiẹrẹe o te jọ oria adhẹzọ riẹ.+
34 Ẹrẹreokie ọ rẹ kpare orẹwho kpehru,+
Rekọ uzioraha o rẹ wha omovuọ se ahwo.
35 Ovie ọ rẹ wereva kugbe odibo nọ o wo otoriẹ udidi,+
Rekọ eva e rẹ dhae gaga kẹ ọnọ o re ru oware omovuọ.+
2 Ẹrọo ohwo owareghẹ ọ rẹ rọ eriariẹ ruiruo ziezi,+
Rekọ eme igheghẹ i re hwẹ no unu ohwo ogheghẹ ze.
10 Ọkpọvio* ọ rẹ jọ yoyoma* evaọ aro ọnọ o bi gbabọkẹ edhere na,+
Rekọ ohwo kpobi nọ ọwhọkuo ọ rẹ dha eva o ti whu.+
11 Uki* gbe oria ọraha* i kpefihọ gbaladha evaọ aro Jihova.+
Kabikọ udu ahwo-akpọ!+
12 Osẹkoko o re you ohwo nọ ọ be kpọe vi* hi.+
O re du nọ mi ohwo owareghẹ hẹ.+
13 Udu nọ oghọghọ o rrọ o rẹ lẹliẹ ovao ohwo jọ sasasa,
Rekọ idhọvẹ i re kpe ẹzi ohwo.+
17 Emu nọ a rọ ẹbe ọvo there evaọ oria nọ uyoyou o rrọ+
19 Edhere ọyẹlẹ ọ wọhọ ogba idhigbo,+
Rekọ edhere ohwo nọ o kiete o wọhọ edhere ologbo nọ ọ rrọ riẹriẹriẹ.+
24 Edhere uzuazọ o rẹ lẹliẹ ọnọ o wo otoriẹ udidi kpohọ ehruehru ọvo,+
27 Ọnọ o bi wo erere ewhariọ o bi si uye* se ahwo uwou riẹ,+
Rekọ ọnọ o mukpahe udi-oriọ ọ te gbẹ jọ uzuazọ.+
28 Ohwo okiẹrẹe ọ rẹ jọ udu riẹ roro didi re ọ tẹ te kẹ uyo,*+
Rekọ eme iyoma i re hwẹ no unu ohwo omuomu ze.
29 Jihova o thabọ no ahwo omuomu,
Rekọ o re yo olẹ ahwo okiẹrẹe.+
31 Ọnọ ọ be gaviezọ kẹ ọwhọkuo nọ o rẹ kẹ uzuazọ
Ọ rrọ uwou kugbe iwareghẹ.+
2 Idhere ohwo-akpọ kpobi i re kiehọ* evaọ aro riẹ,+
Rekọ Jihova ọ rẹ kiẹ ẹjiroro nọ ohwo o bi ro ru oware* riwi.+
4 Jihova o ru re oware kpobi o ruẹsi ru ẹjiroro riẹ gba,
Makọ irumuomu na dede rọkẹ ẹdẹ okpẹtu na.+
5 Ohwo kpobi nọ omorro o rrọ udu riẹ ọ rẹ tọtọ Jihova oma.+
Jọ u mu owhẹ ẹro* inọ a te se iẹe uye ba ẹkẹ hẹ.
6 Uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ gbe ọtẹruo u re ru nọ a re ro voro iruthọ no,+
Yọ ozodhẹ Jihova u re ru nọ ohwo ọ rẹ rọ kẹnoma kẹ oware uyoma.+
7 Nọ idhere ohwo e tẹ were Jihova,
O re ru nọ makọ ewegrẹ riẹ dede a re ro yeri dhedhẹ kugbei.+
9 Ohwo ọ sae ma omaa oware nọ ọ gwọlọ ru evaọ udu riẹ,
Rekọ Jihova họ ọnọ ọ rẹ kpọ ithihi riẹ.+
11 Owawọ-eware gbe iskeli egbagba obọ Jihova i no ze;
13 Ẹme nọ o kiete ọ rẹ were ivie.
A re you ohwo nọ ọ rẹ ta uzẹme.+
15 Ovao ovie o tẹ ghariẹ u re ru uzuazọ woma;
Aruoriwo riẹ ọ wọhọ ẹgho oso evaọ obọ ekuhọ okiewhru.+
16 Areghẹ nọ ohwo o re wo o woma vi igoru thethabọ!+
Re a wo otoriẹ yọ oware nọ ohwo ọ rẹ salọ viukpọ isiliva.+
17 Edhere ologbo nọ ahwo nọ a kiete a be nya u thabọ no oware uyoma.
Ohwo kpobi nọ ọ be sẹro oma* riẹ o re siwi uzuazọ* riẹ.+
18 Nọ ohwo o te wo omorro, ekie o re lele iei,
Yọ ohwo ọ tẹ be wọ oma kpehru, ezoruẹ o re lele iei.+
19 O mai woma re a romakpotọ* kugbe ahwo nọ a be romakpotọ+
Viukpọ egbo-ẹmo ahwo nọ a be wọ oma kpehru nọ a re lele ai ghale.
21 Enọ i wo areghẹ evaọ udu rai a ti se ai enọ i wo otoriẹ,+
Yọ ọnọ ọ rẹ ta eme iwowolẹ ọ rẹ daoma ta ẹme ruọ ohwo oma.*+
22 Otoriẹ udidi yọ eyeri-ame uzuazọ kẹ enọ i wo rie,
Rekọ igheghẹ na, ugheghẹ obọrai o rẹ whọku ai.
23 Udu ohwo nọ o wo areghẹ o rẹ lẹliẹ unu riẹ ta ẹme avọ otoriẹ udidi+
Yọ o rẹ lẹliẹe ta ẹme ruọ ohwo oma.*
25 U wo edhere jọ nọ o wọhọ nọ u kiehọ evaọ aro ohwo,
Rekọ evaọ ukuhọ riẹ u re su kpohọ uwhu.+
26 Oware nọ u bi si oruiruo urru* o rẹ lẹliẹe ru iruo gaga
29 Ohwo ozighi ọ rẹ lẹliẹ ọrivẹ riẹ họ
Ọ vẹ lẹliẹe nyathọ.
30 Ọ rẹ mahe ẹro nọ ọ be ma omaa umuomu na.
O re si unu koko nọ o bi ru umuomu na.
32 Ohwo nọ ọ rẹ kaki mu ofu hu+ o woma vi ọgba,
Yọ ọnọ ọ be kpọ ofu riẹ* o woma vi ọnọ o bi fi okpẹwho kparobọ.+
33 Ikpekpawọ a re gbolo eware nọ a be rọ ma ẹta fihọ,+
Rekọ oware nọ ẹta na ọ ta kpobi obọ Jihova u no ze.+
2 Odibo nọ o wo otoriẹ udidi o re su ọmọzae uwou na nọ o re ru oware omovuọ;
A rẹ ghale uku tei wọhọ ẹsenọ ọ rrọ omọvo inievo riẹ.
3 A rẹ rọ ẹbẹro* ghra isiliva nọ a te bi ru ei fo, igoru kọ eva umuwou-erae,+
Rekọ Jihova họ ọnọ ọ rẹ kiẹ idu riwi.+
4 Orumuomu ọ rẹ kezọ kẹ eme edada,
Yọ ohwo eviẹhọ ọ rẹ gaviezọ kẹ ẹrọo ọtaraha.+
5 Ohwo kpobi nọ ọ hwẹ oyogbe ọ la Ọnọ ọ ma riẹ eka,+
Yọ ohwo kpobi nọ ọ be ghọghọ fiki uye nọ u te omọfa, a te se iẹe uye ba ẹkẹ hẹ.+
7 Eme nọ i kiete* i fo ohwo ogheghẹ hẹ.+
O tubẹ mai yoma re osu* ọ ta ọrue.+
9 Ohwo kpobi nọ ọ rẹ rọ oruthọ rọvrẹ* ọ gwọlọ uyoyou,+
Rekọ ọnọ o re dhe oware ọvona ẹtẹta ọ rẹ hẹriẹ egbẹnyusu ekpekpe.+
11 Ọkparesuọ ọvo ekpehre ohwo ọ rẹ gwọlọ,
Rekọ ọnyukọ ọgeva a ti vi sei re ọ kẹe uye.+
12 O mai woma re ohwo ọ nyaku adaka nọ a kpe emọ riẹ no
Viukpenọ whọ rẹ nyaku ohwo ogheghẹ nọ o bi dhesẹ ugheghẹ riẹ.+
13 Otẹrọnọ ohwo ọ rehọ eyoma hwosa ewoma
Eyoma o re no uwou riẹ hẹ.+
15 Ohwo kpobi nọ o bruoziẹ kẹ orumuomu gbe ohwo kpobi nọ o brukpe ohwo okiẹrẹe+
Aimava a rẹ tọtọ Jihova oma.
16 Erere vẹ ọ riẹ nọ ohwo ogheghẹ o te wo uvẹ nọ o re ro wo areghẹ
19 Ọnọ ẹwhọ ọ rẹ were yọ oruthọ ọ be were iẹe na.+
Ohwo kpobi nọ o ru unuwou riẹ kpekpehru ọ be gwọlọ ekie ọgaga.+
21 Ọsẹ ọmọ ogheghẹ o ti weri;
Yọ ọsẹ ọmọ nọ o wo areghẹ hẹ o re wo evawere he.+
24 Areghẹ ọ rẹriẹ ovao ku ohwo nọ o wo orimuo,
Rekọ ibiaro ohwo ogheghẹ i re reghe kpohọ oka avọ oka otọakpọ na.+
26 U woma ha re a kẹ ohwo okiẹrẹe uye,*
Yọ u kiehọ họ re a fa ahwo nọ a wo ọghọ.
28 Ohwo ogheghẹ dede ọ tẹ fọ tou a re rri rie wọhọ ohwo nọ o wo areghẹ,
Yọ a re rri ohwo nọ ọ fare unu riẹ wọhọ ọnọ o wo orimuo.
18 Ohwo kpobi nọ o bi si oma no ahwo ọ rẹ gwọlọ ru isiuru oriobọ riẹ gba;
O re ru oware areghẹ vievie he.*
2 Ohwo ogheghẹ o wo isiuru evuevo kpahe otoriẹ nọ o re wo ho;
Ukpoye oware nọ o rrọ udu riẹ ọvo ọ rẹ gwọlọ ta via.+
3 Orumuomu ọ tẹ nyaze, orivo ọ rẹ ze re,
Yọ ọghọ nọ a re si no ohwo oma o rẹ wha omovuọ ze.+
4 Eme nọ e rrọ unu ohwo e wọhọ ame odidi.+
Oza areghẹ yọ ame nọ ọ be họrọ no otọ ze.
10 Odẹ Jihova yọ uwou ukpehru ogaga.+
Eva riẹ ohwo okiẹrẹe ọ rẹ dhẹ ro o ve wo ọthọwẹ.*+
12 Taure ohwo o te ti kie, omorro o rẹ jọ udu riẹ,+
Yọ taure ohwo o te ti wo orro, o re wo omaurokpotọ.+
15 Udu ohwo nọ o re wo otoriẹ oware o rẹ daoma wo eriariẹ,+
Yọ ezọ ohwo owareghẹ e rẹ gwọlọ wo eriariẹ.
16 Okẹ nọ ohwo ọ kẹ u re rovie edhere kẹe;+
O rẹ lẹliẹe nyate ahwo ologbo oma.
19 Oniọvo nọ a ru thọ ọ rẹ kaki kie kẹ ohwo* ho, ọ ga vi okpẹwho nọ a di ogba wariẹ họ,*+
Yọ ẹwhọ ahwo jọ ọ wọhọ ekpọ nọ a rọ kare unuẹthẹ oria adhẹzọ.+
21 Ẹrọo na o wo ogaga nọ ọ rẹ rọ wha uwhu gbe uzuazọ ze;+
Enọ e gwọlọ rehọ iẹe ruiruo a rẹ re ubi riẹ.+
23 Oyogbe ọ rẹ rọ unu kpotọ lẹ nọ ọ tẹ be ta ẹme,
Rekọ ọdafe ọ rẹ kpahe ẹme ọgaga.
24 U wo egbẹnyusu jọ nọ e ruẹrẹ oma kpahe inọ a rẹ guọghọ ohwohwo fihọ otọ,+
Rekọ u wo ogbẹnyusu jọ nọ ọ rẹ kẹle ohwo vi oniọvo.+
3 Ugheghẹ obọ ohwo họ oware nọ u re su ei thọ,
Ọ vẹ jọ udu riẹ mu ofu kẹ Jihova.
4 Efe o re si egbẹnyusu buobu,
Rekọ ahwo a rẹ dhẹ siọ oyogbe ba makọ ogbẹnyusu riẹ dede.+
6 Ahwo buobu a rẹ gwọlọ mu ogbẹnyusu kugbe okpohwo,*
Yọ ohwo kpobi ọ rẹ jọ ogbẹnyusu ọnọ ọ rẹ kẹ ahwo ekẹ.
Ọ rẹ dhẹ lele ai re a fiobọhọ kẹe, rekọ ọvuọvo ọ be daezọ riẹ hẹ.
8 Ohwo kpobi nọ o wo emamọ areghẹ* o you omobọ* riẹ.+
Ohwo kpobi nọ orimuo ọ rẹ were, eware i ti woma kẹe.*+
10 U fo ho re ohwo ogheghẹ o yeri uzuazọ akpọriọ;
Yọ o tubẹ mai yoma re odibo o su emezae-ivie!+
11 Otoriẹ udidi nọ ohwo o wo u re hrẹ ofu riẹ kpotọ,+
Yọ erru o rrọ kẹe re ọ kpairoro vrẹ* oware nọ a ru rie thọ.+
12 Ovie nọ ofu o bi mu ọ wọhọ okpohrokpo* nọ ọ be go,+
Rekọ eva ohwo e tẹ be were iẹe o rẹ wọhọ igrigri nọ i kie fihọ ẹbe.
13 Ọmọ ogheghẹ o re si okpẹtu se ọsẹ riẹ,+
Yọ aye nọ ọ rẹ whọ ẹwhọ gaga* ọ wọhọ idhe uwou nọ i bi fi ọvo.+
14 Uwou avọ efe yọ ukuoriọ nọ u re no obọ esẹ ze,
Rekọ obọ Jihova aye nọ o wo areghẹ o re no ze.+
19 Ohwo nọ o wo ofu ọkpakpata ọ rẹ ruẹ uye riẹ;
Whọ tẹ be gwọlọ thọe, kiyọ who ti dhe onana erueruo.+
22 Oware uwoma nọ o rrọ oma ohwo họ uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ;+
Yọ u woma re a jọ oyogbe viukpọ ọtọrue.
23 Ozodhẹ Jihova u re su kpohọ uzuazọ;+
Ọnọ o wo rie o re wo emamọ eriosehọ, enwoma evuevo i re tei hi.+
25 Tehe* osẹkoko+ na re ogbori na ọ ruẹsi rri otọ mu,+
Whọku ohwo nọ o wo otoriẹ re eriariẹ riẹ i vihọ.+
26 Ọnọ o bi gboja kẹ ọsẹ riẹ je le oni riẹ kufiẹ
Yọ ọmọ nọ ọ be wha omovuọ gbe ekela ze.+
27 Ọmọ mẹ, whọ tẹ siọ ezọ ba ẹgaviẹ kẹ uthubro,
Who ti ghoro siọ eme eriariẹ ba.
20 Enwaene ọ rẹ rọ ohwo zaharo,+ yọ udi ogaga o rẹ lẹliẹ ohwo ru ugberuo;+
Ohwo kpobi nọ i su thọ o wo areghẹ hẹ.+
4 Ọyẹlẹ o re kporo udhu hu evaọ ezi ekpahe,
O ve ti mu eware họ ẹyare evaọ oke ivuẹvu keme o wo oware ovo ho.*+
6 Ahwo buobu a rẹ ta nọ a wo uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ,
Rekọ ono ọ rẹ sae ruẹ ohwo nọ a re fievahọ?
7 Ohwo okiẹrẹe na ọ be nya evaọ ẹgbakiete.+
Jọ eva e were emọ* riẹ nọ e be tha.+
12 Ozọ nọ a re ro yo ẹme gbe ubiẹro nọ a rẹ rọ ruẹ ude
Jihova họ ọnọ ọ ma ivẹ na.+
13 Jọ owezẹ o were owhẹ ga hrọ họ, o gbẹ rrọ ere he uvuhu u ve ti te owhẹ oma.+
Rovie aro ra, kẹsena whọ vẹ te re ebrẹdi nọ e rẹ vọ owhẹ eva.+
14 Ohwo nọ ọ be dẹ oware ọ ta nọ: “U woma ha, u woma ha!”
Kẹsena ọ vẹ nyavrẹ o ve mu oma họ ẹya.+
16 Mi ohwo ewu riẹ otẹrọnọ o dikihẹ esalobọ kẹ ọrara;+
Gboro oware nọ o ro viowa mi ei otẹrọnọ o dikihẹ esalobọ kẹ aye orẹwho ọfa.*+
17 Ebrẹdi nọ a rọ eviẹhọ wo ọ rẹ were ohwo unu,
Rekọ ukuhọ riẹ unu riẹ o vẹ vọ avọ ibitho.+
19 Ohwo ọtaraha ọ rẹ nya kpenẹ avọ enẹ vaha eme nọ a rẹ ko dhere;+
Who lele ohwo nọ iguẹgu e rẹ were* nya usu hu.
20 Ohwo kpobi nọ ọ la ọsẹ riẹ avọ oni riẹ eka,
Ukpẹ riẹ u re fu nọ ebi ọ tẹ ze.+
21 Ukuoriọ nọ a rọ uvou-uthei wo evaọ emuhọ
O rẹ jọ oghale he evaọ ukuhọ riẹ.+
22 Who du ta ha inọ: “Mẹ te hwosa emuemu zihe!”+
Fi ẹruore ra họ Jihova,+ o ve ti siwi owhẹ.+
23 Ewawọ-eware ewhariọ* e rẹ tọtọ Jihova oma,
Yọ iskeli eviẹhọ i woma ha.
25 Agbefẹ o rrọ re ohwo ọ rọ okpakpa bo nọ, “Ọrẹri!”+
Kẹsena o ve te ti roro kpahe oware nọ ọ ya eyaa riẹ na.+
26 Ovie owareghẹ ọ rẹ yẹyẹ irumuomu na via+
Ọ vẹ rọ oware nọ a re ro si ibi no igbe ekakọ nọ u wo etẹ dhẹ ehru rai vrẹ.+
27 Eme nọ i bi no unu ohwo ze* e wọhọ ukpẹ Jihova,
I re rovie eware ididi obeva riẹ via.
28 Uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ gbe ọtẹruo e rẹ thọ ovie;+
O te wo uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ, agbara-uvie riẹ ọ rẹ tọ.+
21 Udu ovie o wọhọ iko-ame evaọ obọ Jihova.+
Ọ rẹ kpọe kpohọ oria kpobi nọ o were riẹ.+
3 Re a ru oware nọ o gba je kiehọ
O rẹ were Jihova vi idheidhe.+
5 Omaa ohwo nọ o re kru obọ ga, o rẹ riẹ nya* hrọ,+
Rekọ ahwo nọ a re bru okpakpa kpobi, a ti kie ruọ uvuhu hrọ.+
8 Edhere ohwo nọ ọ reabe ọ rẹ jọ gẹgẹle,
Rekọ ohwo nọ ọ fo o re ru eware nọ i kiete.+
9 O mai woma re ohwo ọ rria ubiozọ ehru uwou
Viukpenọ ọ rẹ rria uwou ovona kugbe aye nọ ọ rẹ whọ ẹwhọ gaga.*+
11 Nọ a tẹ kẹ osẹkoko uye, ogbori o re wo areghẹ vi epanọ ọ jọ,
Nọ ohwo owareghẹ o te wo otoriẹ oware kokodo, u re fiba eriariẹ riẹ.*+
12 Ọnọ O Kiẹrẹe na o bi muẹrohọ uwou ohwo omuomu;
O re gele ahwo omuomu kie re ọraha o te ai.+
15 O rrọ oware oghọghọ kẹ ohwo okiẹrẹe re o ru oware nọ u kiete,*+
Rekọ onana yọ oware uyoma gaga kẹ enọ i bi ru umuomu.
17 Ohwo nọ akpọriọ* ọ rẹ were gaga, uvuhu u ti kpei;+
Ohwo nọ enwaene avọ ewhri e rẹ were gaga, o re fe he.
18 Ohwo omuomu yọ ẹtanigbo rọkẹ ohwo okiẹrẹe,
Yọ a te rọ ohwo ẹghẹ nwene uzou ohwo nọ o kiete.+
19 O mai woma re ohwo ọ rria obọ udhude
Viukpenọ ọ rẹ rria kugbe aye nọ ọ rẹ whọ ẹwhọ gaga* nọ oware u re kri eva ẹdha ha.+
20 A rẹ jọ uwou iwareghẹ ruẹ ekwakwa-aghae gbe ewhri,+
21 Ohwo kpobi nọ ọ be nya edhere* ẹrẹreokie je dhesẹ uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ
O ti duku uzuazọ, ẹrẹreokie, gbe oruaro.+
24 Ohwo omorro avọ oheri nọ o re seha, ere a re se
Ohwo nọ o re ru eware nọ a kẹ riẹ udu riẹ hẹ, nọ ọ rẹ daezọ họ.+
25 Oware nọ u bi si ọyẹlẹ urru oye u ti kpei,
Keme ọ rẹ rọwo rọ abọ riẹ ru iruo ho.+
27 Idhe ohwo omuomu i re tuoma.+
Kọ ẹvẹ i re yoma te nọ ọ tẹ rọ eva iyoma* dhe idhe na!
30 Areghẹ, hayo orimuo, hayo ohrẹ* ovuovo o riẹ hẹ nọ o rẹ wọso Jihova.+
2 Ọdafe avọ oyogbe epọvo na a rrọ evaọ onana:*
Jihova họ ọnọ ọ ma aimava na.+
3 Ohwo nọ o wo areghẹ* ọ rẹ ruẹ oware enwoma, o ve siomano,
Rekọ ogbori ọ rẹ nyaruọ ẹe, ọ vẹ reoja oware* nọ u re noi ze.
4 Oware nọ u re no omaurokpotọ gbe ozodhẹ Jihova ze họ
Efe gbe oruaro gbe uzuazọ.+
5 Idhigbo gbe eta e rrọ edhere ohwo eviẹhọ na,
Rekọ ohwo kpobi nọ o rri uzuazọ* riẹ ghaghae ọ rẹ kẹnoma thabọ kẹ ae.+
13 Ọyẹlẹ ọ rẹ ta nọ “Okpohrokpo ọ rrọ obọ otafe!
O ti kpe omẹ no evaọ udevie oko-ore na!”+
14 Unu aye nọ o wo ekpehre ẹro* yọ ọgọdọ odidi.+
Ọnọ Jihova o brukpe o ti kie fihọ eva riẹ.
16 Ohwo nọ o re fi iyogbe na iwhayo re efe riẹ ọ ruẹsi bu+
Gbe ohwo nọ ọ rẹ kẹ edafe ekẹ
Uvuhu u ti kpe ai.
17 Fi ezọ ra hotọ re whọ gaviezọ kẹ eme ohwo owareghẹ,+
Re whọ ruẹsi wo eriariẹ mẹ evaọ udu ra,+
18 Keme u woma gaga re who fi ai họ obeva ra kokodo,+
Re aikpobi e ruẹse jọ igbenu ra kẹse kẹse.+
19 Re whọ ruẹsi fievahọ Jihova,
Mẹ be kẹ owhẹ eriariẹ nẹnẹ na.
20 Kọ me gbe ri kere se owhẹ,
Re mẹ kẹ owhẹ ohrẹ gbe eriariẹ,
21 Re me wuhrẹ owhẹ eme uzẹme nọ a re fievahọ,
Re whọ sae wha iyẹrẹ egbagba zihe se ọnọ o vi owhẹ?
22 Whọ gba oyogbe mi eware riẹ hẹ fikinọ o yogbe,+
Yọ who kienyẹ oruori na ha evaọ unuẹthẹ okpẹwho na,+
23 Keme Jihova ọ te thothọ rai+
Yọ ọ te rehọ uzuazọ* enọ i fi rai iwhayo.
24 Who lele ohwo nọ o wo ofu ọkpakpata nya usu hu
Hayo kuomagbe ohwo nọ ọ rẹ kaki mu ofu hu,
25 Re who gbe wuhrẹ uruemu riẹ vievie he
26 Whọ jọ usu enọ e rẹ suọ ahwo obọ rọ ya eyaa ha,
Enọ e rẹ rọ eware viowa kẹ ugho nọ a momo.+
27 Otẹrọnọ who wo oware ovo nọ whọ rẹ rọ hwa ha,
A te wọ ehwa ra nọ who kiẹzẹ na mi owhẹ!
28 Who fowo oka uwhru nọ a fihọ anwọ anwae he
Onọ esẹ-esẹ rai a fihọ.+
29 Kọ whọ ruẹ ohwo nọ o wo onaa iruo ziezi no ẹdẹ jọ?
Aro ivie o re dikihẹ;+
O re dikihẹ aro ahwo gheghe he.
23 Nọ whọ tẹ keria re who lele ovie re emu,
Rri otọ mu ziezi kpahe oware nọ o rrọ aro ra na;
2 Fi amagha họ uvou ra*
Otẹrọnọ who wo isiuru emu gaga.*
3 Who du wo isiuru kẹ obọdẹ emu riẹ hẹ,
Keme onana yọ emu eviẹhọ.
4 Who kpe omara no ho fikinọ whọ gwọlọ fe.+
Fọ re who wo otoriẹ oware na ziezi.*
5 Nọ whọ tẹ kpare aro ra rri rie, o te jọ etẹe he,+
Keme o te ta ibekpe wọhọ ugo hrọ, ọ vẹ te rra vrẹ kpobọ ehru.+
6 Whọ re emu ohwo nọ ọ rẹ gboke he;*
Who du wo isiuru kẹ obọdẹ emu riẹ hẹ,
7 Keme ọ wọhọ ohwo nọ o bi kere eware na kpobi fihọ otọ.*
Ọ rẹ ta kẹ owhẹ nọ, “re jẹ da,” rekọ u no rie eva ze he.*
8 Whọ te kpa emu nọ whọ re kpobi ze
Ujiro nọ whọ kẹ no kpobi o vẹ te jọ uvrẹvru.
10 Who fowo oka uwhru nọ a fihọ anwọ anwae he+
Hayo ru ruọ otọ emọ nọ i wo esẹ hẹ hẹ.
12 Rovie udu ra kẹ uthubro*
Je rovie ezọ ra kẹ eme eriariẹ.
13 Whọ siọ ọmọ* ba ẹwhọkuo ho.+
Whọ tẹ rọ oviaviẹ* fae, o ti whu hu.
17 Whọ jọ udu ra re erahaizi ihri hi,+
Rekọ hae dhozọ Jihova ẹsikpobi,*+
18 Kẹsena who ve ti yeri emamọ uzuazọ evaọ obaro+
Yọ ẹruore ra ọ te jọ ofofe he.
19 Ọmọzae mẹ, gaviezọ re who wo areghẹ,
Re whọ nya* emamọ edhere.
20 Whọ jọ usu enọ e rẹ da udi* bu hrọ họ,+
Enọ e rẹ re arao vrẹta,+
21 Keme ọgba-udi avọ ọgba-ore a ti kie ruọ uvuhu,+
Yọ owezẹ o rẹ rọ inwrehọ zuo ohwo.
24 Ọsẹ ọmọ nọ o kiẹrẹe ọ rẹ seba ẹghọghọ họ;
Ohwo kpobi nọ o yẹ ọmọ* nọ o wo areghẹ ọ rẹ wereva fiki riẹ.
25 Ọsẹ ra avọ oni ra a te ghọghọ,
Yọ oni nọ o yẹ owhẹ ọ te wereva.
29 Ono uye o rrọ oma? Ono oma o be riẹ ru hu?
Ono ọ rẹ whọ ẹwhọ? Ono o re gu kpenẹ avọ enẹ?
Ono emela e rrọ oma gheghe gheghe? Ono aro riẹ ọ be ware?*
31 Who rri ekọlọ ọwawae enwaene he
Nọ o bi lo evaọ egho na je su malẹ kpobọ eva na,
32 Keme evaọ ukuhọ riẹ o rẹ rowo wọhọ araomuomu,
Je wo obi wọhọ ọriwhẹ.
34 Whọ vẹ te jọ wọhọ ohwo nọ o kiẹzẹ udevie abade,
Wọhọ ohwo nọ o kiẹzẹ obehru ọkpọ nọ ọ rrọ udevie okọ ulogbo.
35 Whọ vẹ te ta nọ: “A tehe omẹ, rekọ mẹ riẹ hẹ.*
A kpe omẹ, rekọ mẹ riẹ hẹ.
Oke vẹ mẹ te rọwo ze?+
Mẹ gwọlọ udi ọfa.”*
24 Who du re ahwo omuomu ihri hi,
Jọ usu rai u si owhẹ urru hu,+
2 Keme a rẹ jọ udu rai roro didi kpahe ozighi,
Jẹ rọ igbenu rai ta eme nọ a rẹ rọ gwọlọ ẹme.
5 Ohwo owareghẹ o wo ẹgba,+
Yọ ẹkwoma eriariẹ, ohwo o re ro ru ogaga riẹ vihọ.
7 Ohwo ogheghẹ ọ rẹ sai wo uvi areghẹ vievie he;+
O wo oware ovo nọ ọ rẹ ta evaọ unuẹthẹ okpẹwho na ha.
8 Ohwo kpobi nọ ọ rẹ ma omaa umuomu
A ti sei olori ẹgwae omuomu.+
11 Thọ enọ a be rehọ vrẹ nyai kpe,
Re who siwi enọ e be nya geli geli kpohọ obonọ a ti jo kpe ai.+
12 Whọ tẹ ta nọ, “Rekọ ma riẹ kpahe onana ha,”
Kọ Ọnọ ọ rẹ kiẹ idu ahwo* riwi na o gbe ti vuhu iei mu?+
13 Ọmọzae mẹ, lalọ ọnyọ, keme o rrọ wowoma;
Ọnyọ nọ o no othuzou-ọnyọ ze ọ rẹ were unu.
14 U te no ere no, riẹ nọ areghẹ o woma kẹ owhẹ.*+
Who te duku ei, who ti yeri emamọ uzuazọ evaọ obaro
Yọ ẹruore ra ọ te jọ ofofe he.+
15 Whọ rọ eva egaga dhere hẹrẹ ohwo okiẹrẹe evaọ akotọ uwou riẹ hẹ;
Whọ raha oria eriosehọ riẹ no ho.
17 Nọ ọwegrẹ ra o te kie, who du ghọghọ họ,
Nọ o te zoruẹ, whọ ghọghọ evaọ udu ra ha;+
18 O gbẹ rrọ ere he, Jihova ọ te ruẹ onana eva e vẹ te dhae,
19 Whọ dha eva* fiki ahwo omuomu hu;
Whọ re irumuomu ihri hi,
20 Keme orumuomu ọvuọvo nọ o wo ẹruore ọ rrọ họ;+
Ukpẹ ohwo omuomu u ti fu no.+
21 Ọmọzae mẹ, dhozọ Jihova gbe ovie na.+
Kọ ono ọ riẹ ọraha nọ aimava* a te wha se ai?+
23 Iwareghẹ na a rẹ ta ẹme nana re, inọ:
U woma ha re a dhesẹ ọriẹwẹ evaọ ẹdhoguo.+
24 Ohwo kpobi nọ ọ ta kẹ orumuomu nọ, “Who kiẹrẹe,”+
Ahwo a te bọwo iẹe ehao, yọ erẹwho na a ti brukpei.
26 Ahwo a te viọlọ igbenu ohwo nọ ọ rẹ kẹ uyo uzẹme.*+
27 Ruẹrẹ iruo obọ otafe ra họ, re whọ ruẹrẹ eware kpobi kpahe evaọ obọ ẹwọ;
Kẹsena whọ vẹ bọ uwou* ra.
28 Who se isẹri kpe ọrivẹ ra gheghe gheghe he.+
Whọ rọ igbenu ra viẹ ahwo họ họ.+
32 Mẹ ruẹ onana mẹ tẹ jọ udu mẹ roro kpahe iẹe;
Mẹ ruẹ e riẹ, je wuhrẹ oware nana noi ze, inọ:*
33 Umutho owezẹ, umutho ekiẹzẹ,
Umutho abọ nọ a re ro mu oma re a serihọ,
34 Uvuhu ra o vẹ te ze wọhọ otu ugbarugba,
Eware e vẹ te kare owhẹ wọhọ ogbulegbu nọ ọ wọ ze.+
25 Enana yọ itẹ Solomọn re,+ enọ ahwo Hẹzikaya+ ovie Juda a wariẹ kere:*
3 Wọhọ epanọ idhiwu na e rrọ kpekpehru na, gbe epanọ otọakpọ na o rrọ kokodo na,
Ere a rẹ sae riẹ oware nọ o rrọ udu ivie he.
4 Si egbẹ no isiliva na,
O vẹ te jọ onọ a ru fo no ziezi.+
5 Si ohwo omuomu na no aro ovie na,
Agbara-uvie riẹ o ve ti dikihẹ kothi rọkẹ ẹrẹreokie.+
6 Whọ jọ iraro ovie duọ orro họ omobọ ra ha,+
Yọ whọ nyae keria udevie ahwo ologbo ho,+
7 Keme o mai woma re ọ ta kẹ owhẹ nọ, “Kpama ziọ obehru obonẹ,”
Ukpenọ o re kpomovuọ họ owhẹ oma evaọ iraro okpohwo.+
8 Whọ rọ okpakpa tu ẹdhọ họ,
Keme, eme who ti ru uwhremu na otẹrọnọ ọrivẹ ra o ru oma vuọ owhẹ?+
9 Whẹ avọ ọrivẹ ra wha ta ẹme nọ wha wo na,+
Whọ ta ẹme nọ a lẹlẹ vuẹ owhẹ* via ha,+
10 Re ohwo nọ ọ be gaviezọ o gbe ru oma vuọ owhẹ hẹ
Whọ gbẹ jẹ vravra ekpehre iyẹrẹ hẹ,* onọ a rẹ sae rẹriẹ hẹ.
12 Wọhọ ẹmẹro-ozọ igoru gbe oware osẹ nọ a rọ emamọ igoru ru
Ere ohwo owareghẹ nọ ọ kẹ ọkpọvio* ọ rrọ kẹ ozọ nọ u re yo ẹme.+
13 Wọhọ epaọ edhedhẹ ekpalekpa-ame evaọ ẹdẹ ivuẹvu
Ere ọnyukọ nọ a re fievahọ ọ rrọ kẹ enọ i vi rie uwou,
16 Who te duku ọnyọ, lalọ umutho nọ whọ gwọlọ ọvo,
Keme whọ tẹ lalọ iẹe bu hrọ, whọ sai geli ei ze.+
17 Who dhe uwou ọrivẹ ra ẹnyẹnya ha,
Re whọ gbẹ vẹso ẹe he re o mukpahe owhẹ.
18 Wọhọ ọkpọ* ẹmo gbe ọgbọdọ gbe ose nọ o rrọ piọpiọpiọ
Ere ohwo nọ o re se isẹri ọrue kpahe ọrivẹ riẹ ọ rrọ.+
19 Wọhọ ubiakọ nọ o kpare rẹrẹ hayo owọ nọ o rrọ deghe deghe
Ere ẹro nọ a rẹ rọ so ohwo nọ a rẹ sai fievahọ họ* o rrọ evaọ oke ebẹbẹ.
20 Wọhọ ohwo nọ ọ ba ewu no evaọ ẹdẹ ekpahe
Jẹ wọhọ iviniga nọ a kuhọ ogo*
Ere ọnọ ọ be so ile kẹ ohwo nọ oware o be jọ udu kẹ uye ọ rrọ.+
21 Ohọo u te bi kpe ọwegrẹ ra,* kẹe emu re;
Uruame u te bi kpei, kẹe ame da,+
22 Keme enẹ who ti ro koko iwowo-erae fihọ iẹe uzou,*+
Yọ Jihova ọ te hwosa kẹ owhẹ.
23 Ofou ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ọ rẹ wha oso ze,
Yọ ẹrọo nọ o re gu iguẹgu ọ rẹ wha ovao-umuhọ ze.+
24 O mai woma re ohwo ọ rria ubiozọ ehru uwou
Viukpenọ ọ rẹ rria uwou ovona kugbe aye nọ ọ rẹ whọ ẹwhọ gaga.*+
25 Wọhọ ame odhedhẹ nọ a kẹ ohwo nọ oma o lọhọ no
Ere emamọ iyẹrẹ nọ i no ẹkwotọ ugbothabọ ze e rrọ.+
26 Wọhọ eyeri-ame nọ o gbuduku gbe oza nọ o raha no
Ere ohwo okiẹrẹe nọ o kie kẹ orumuomu* ọ rrọ.
27 U woma ha re a lalọ ọnyọ bu hrọ,+
Yọ o rẹ wha orro se ohwo ho re ohwo ọvo ọ gwọlọ orro kẹ omobọ riẹ.+
26 Wọhọ ekpalekpa-ame evaọ ezi ivo jẹ wọhọ oso evaọ oke ivuẹvu,
Ere ọghọ o fo kẹ ohwo ogheghẹ hẹ.+
2 Nwane wọhọ epanọ oware jọ o rẹ lẹliẹ ọvra rra no oria, jẹ lẹliẹ arata rra vrẹ na,
Ere a re mu bọwo ohwo ehao ho.*
3 Oviaviẹ o rrọ kẹ anyenya, ufi nọ a rẹ rọ gba unu arao o rrọ kẹ eketekete,+
Yọ ọkpọ ọ rrọ kẹ uke ahwo ogheghẹ.+
4 Whọ kẹ ohwo ogheghẹ uyo wọhọ epaọ ugheghẹ riẹ hẹ,
Re who gbe ru oma ra fihọ epanọ ọ rrọ họ.*
5 Kẹ ohwo ogheghẹ uyo wọhọ epaọ ugheghẹ riẹ,
Re o gbe roro nọ o wo areghẹ hẹ.+
6 Wọhọ ohwo nọ o ru awọ obọriẹ ko hayo nwa omobọ riẹ oma*
Ere ohwo nọ o mu eware họ ohwo ogheghẹ obọ ọ rrọ.
8 Wọhọ ubiutho nọ a be gba fihọ udeme.
Ere orro nọ a rẹ kẹ ohwo ogheghẹ o rrọ.+
9 Wọhọ ure inwe nọ ohwo nọ ọ da idi bẹ ọ rọ obọ kru,
Ere ohare o rrọ evaọ unu ahwo ogheghẹ.
10 Wọhọ epanọ ọnọ ọ rẹ sa ose nọ o bi mu sa kpenẹ avọ enẹ ọ rẹ nwa ahwo oma* na,
Ere ọnọ ọ rehọ ohwo ogheghẹ iruo hayo rehọ enọ e be nyavrẹ iruo ọ rrọ.
11 Wọhọ arakọ nọ o zihe nyae re eware nọ ọ kpa ze,
Ere ohwo ogheghẹ ọ rẹ wariẹ eware igheghẹ riẹ.+
12 Kọ whọ ruẹ ohwo nọ o roro nọ o wo areghẹ no?+
Ẹruore ọ rrọ kẹ ohwo ogheghẹ vi ei.
13 Ọyẹlẹ ọ rẹ ta nọ: “Okpohrokpo ọgaga ọ rrọ obọ edhere na,
Okpohrokpo ọ rrọ obọ oko-ore na!”+
15 Ọyẹlẹ o re duwu ẹkuobọ soso họ udo emu,*
Rekọ oma o rrọ riẹ vi epanọ ọ sai ro si ei noi ze fihọ unu riẹ.+
16 Ọyẹlẹ o re roro nọ o wo areghẹ
Vi imahrẹ nọ e kẹ emamọ uyo.
17 Wọhọ ohwo nọ ọ be duọ ezọ arakọ
Ere ọnọ ọ be nyavrẹ nọ o bi mu ofu kpahe* ẹwhọ nọ o te rie he ọ rrọ.+
18 Wọhọ ọruẹ nọ ọ be sa eware epiọpiọ nọ e be ware erae, te ese, gbe uwhu*
19 Ere ohwo nọ ọ rẹ viẹ ọrivẹ riẹ họ kẹsena ọ vẹ ta nọ, “Aroza* gheghe mẹ jọ,” ọ rrọ.+
20 Nọ ire e gbẹ riẹ hẹ, erae i re fu no,
Yọ oria nọ ohwo ọtaraha ọ rrọ họ, ẹwhọ o re kuhọ.+
21 Wọhọ epanọ iwowo-erae e rrọ kẹ enyerae na, gbe epanọ ire e rrọ kẹ erae na,
Ere ọgwọlọ-ẹme ọ rẹ wha ẹwhọ ze.+
24 Ọnọ o mukpahe ahwo ọ rẹ rọ igbenu riẹ ko ẹe dhere,
Yọ eviẹhọ e da riẹ eva fia.
25 Dede nọ ọ be ta eme iwoma, who fievahọ iẹe he,
Keme eware etọtọ ihrẹ e rrọ udu riẹ.*
26 Dede nọ ọ be rọ eviẹhọ ko omukpahọ riẹ dhere,
A te fere umuomu riẹ via evaọ ukoko na.
27 Ọnọ ọ tọ ọgọdọ o ti kie fihọ iẹe,
Yọ ohwo kpobi nọ o ghelie utho no oria, u ti ghelie zihe bru ei ze.+
28 Ẹrọo ọrue o mukpahe enọ ọ be guọghọ fihọ otọ,
Yọ unu nọ u re jiri ohwo ujiro igbenu o rẹ wha ọraha ze.+
3 Utho o rrọ gbẹgbẹdẹ, yọ ẹkpẹ ọ rrọ gbẹgbẹdẹ re,
Rekọ evedha nọ ohwo ogheghẹ ọ rẹ wha ze o gbẹdẹ vi ivẹ na.+
4 Ofu ọ rrọ yoyoma, yọ evedha ọ wọhọ owhe,
Rekọ ono ọ rẹ sae rọ oma za ihri-eriọ?+
5 Ọwhọkuo nọ a kẹ via u woma vi uyoyou nọ a ko dhere.+
7 Ọnọ* ọ re eva vọ no ọ rẹ siọ ọnyọ nọ o no othuzou-ọnyọ ze,*
Rekọ ohwo* nọ ohọo u bi kpe, makọ oware oyayare dede o rẹ mere iẹe unu.
8 Wọhọ ọvra nọ o ghoro no uwou riẹ*
Ere ohwo nọ o ghoro no uwou riẹ no ọ rrọ.
10 Whọ nyasiọ ogbẹnyusu ra hayo ogbẹnyusu ọsẹ ra ba ha,
Yọ whọ ruọ eva uwou oniọvo ra ha evaọ ẹdẹ nọ okpẹtu o te owhẹ oma;
Ohwo nọ ọ be rria kẹle ohwo o woma vi oniọvo nọ ọ rrọ ugbothabọ.+
12 Ohwo nọ o wo areghẹ* ọ rẹ ruẹ oware enwoma, o ve siomano,+
Rekọ ogbori ọ rẹ nyaruọ ẹe, ọ vẹ reoja oware* nọ u re noi ze.
13 Mi ohwo ewu riẹ otẹrọnọ o dikihẹ esalobọ kẹ ọrara;
Gboro oware nọ o ro viowa mi ei otẹrọnọ o dikihẹ esalobọ kẹ aye orẹwho ọfa.*+
14 Nọ ohwo ọ tẹ rọ urru oruarua lẹ ẹro eghale kẹ ọrivẹ riẹ evaọ irioke frifri,
A rẹ rehọ iẹe nọ ehao ọ be bọwo iẹe na.
15 Aye nọ ọ rẹ whọ ẹwhọ gaga* ọ wọhọ idhe uwou nọ i re fi kẹse kẹse evaọ ẹdẹ nọ oso ọ be rrọ.+
16 Ohwo kpobi nọ ọ rẹ sai kru ei ọ rẹ sai kru ofou
Jẹ sae rọ obọze riẹ kru ewhri daji.
19 Wọhọ epanọ ohwo ọ rẹ ruẹ ovao riẹ evaọ ame na,
Ere ohwo ọ rẹ jọ udu omọfa ruẹ ọkpọ oware nọ o rrọ udu riẹ.
21 Wọhọ epanọ a rẹ rọ ẹbẹro ghra isiliva nọ a te bi ru ei fo, igoru kọ eva umuwou-erae na,+
Ere ujiro nọ a kẹ ohwo o rẹ dawo iẹe.*
22 Whọ tẹ make rọ uru duwu ohwo ogheghẹ
Wọhọ ibi ekakọ nọ a duwu no evaọ udo,
Ugheghẹ riẹ u re noi oma ha.
23 U fo nọ whọ rẹ riẹ oghẹrẹ nọ oma uthuru ra o rrọ ziezi.
25 Ẹbe ọrọrọ o re lo no, ẹbe ọkpokpọ ọ vẹ dhẹ ze,
Yọ a re bru ẹbe obọ igbehru na ze.
26 Igbo* i re ru owhẹ wo iwu,
Yọ ikri i re ru owhẹ wo osa nọ whọ rẹ hwa fihọ otọ nọ whọ dẹ.
27 Yọ ame-ivie ẹwe o te jariẹ nọ u ti te owhẹ kuọ oma,
Nọ whọ te rọ ko ekru ra jẹ ko idibo emetẹ ra.
28 Ahwo omuomu a rẹ dhẹ nọ ohwo ọvo o bi le ai hi,
2 Ahwo a tẹ be raha izi* evaọ orẹwho, a re dhe osu* enwenwene,+
Rekọ ẹkwoma obufihọ ohwo orimuo avọ eriariẹ, osu ọ rẹ tọ ziezi.+
3 Oyogbe nọ o bi fi iruori iwhayo+
Ọ wọhọ ame oso nọ o re su emuore kpobi kufiẹ.
4 Enọ i bi gbabọkẹ uzi na a re jiri ahwo omuomu
Rekọ enọ i bi koko uzi na a rẹ dha eva kẹ ae.+
5 Ahwo omuomu a rẹ sai wo otoriẹ uvioziẹ hẹ,
Rekọ enọ e be gwọlọ Jihova a rẹ sai wo otoriẹ oware kpobi.+
6 Oyogbe nọ ọ be nya evaọ ẹgbakiete
O woma vi ọdafe nọ idhere riẹ e liọ họ.+
10 Ọnọ o bi su ohwo nọ o kiete thọ nyai ru oware umuomu o ti kie fihọ ọgọdọ obọriẹ,+
Rekọ ọnọ ọ kare afuẹwẹ ọ te rọ oware uwoma reuku.+
12 Nọ ohwo okiẹrẹe ọ tẹ kparobọ, ahwo a re wo orro ulogbo,
Rekọ ohwo omuomu ọ tẹ ruọ esuo, ahwo a rẹ dhẹ dhere.+
14 Jọ eva e were ohwo nọ ọ be sẹro omariẹ* ẹsikpobi,*
Rekọ ohwo kpobi nọ o ru udu riẹ gaga o ti kie ruọ uye.+
15 Wọhọ okpohrokpo nọ ọ be go gbe adaka nọ ọ be họrọ ze
Ere osu omuomu ọ rrọ kẹ iruori na.+
16 Osu nọ o wo orimuo ho ọ rẹ rọ ogaga riẹ ru ugberuo,+
Rekọ ọnọ o mukpahe erere ewhariọ o ti ru uzuazọ riẹ theri.+
17 Ohwo nọ udu u bi brukpe fiki azẹ nọ o kpe fihọ uzou, ọ te ruabọhọ ẹdhẹ bẹsenọ ọ rẹ ruọ eva uki.*+
Jọ ohwo ọvo o fiobọhọ kẹe he.
19 Ohwo nọ ọ rẹ kọ eware fihọ otọ riẹ o ti wo emu buobu,
Rekọ ohwo nọ o bi le eware nọ i fioka ha, uvuhu u ti kpei gaga.+
20 Ohwo ọtẹruo o ti wo eghale buobu,+
Rekọ ọnọ o bi le efe kiti kiti ọ te siọ oware uyoma ba eru hu.*+
21 U woma ha re a dhesẹ ọriẹwẹ;+
Rekọ ohwo ọ rẹ sai ru thọ fiki ẹwẹ ebrẹdi.
22 Ọre-ihri* ọ rẹ gwọlọ oghẹrẹ kpobi nọ o re ro fe,
Ọ riẹ hẹ inọ uvuhu u ti tei oma.
24 Ohwo kpobi nọ o tho oware ọsẹ gbe oni riẹ ọ jẹ ta nọ, “O thọ họ,”+
Yọ ọrivẹ ohwo nọ ọ rẹ wha ọraha ze.+
25 Ohwo nọ o wo uvou-uthethei* ọ rẹ wha ikẹ-isio ze,
27 Ohwo kpobi nọ ọ rẹ kẹ iyogbe oware, oware ovo o te kare iẹe he,+
Rekọ ọnọ o ku ovao kufiẹ kẹ ae a te bọwo iẹe ehao buobu.
28 Nọ ahwo omuomu a tẹ ruọ esuo, ohwo ọ rẹ ko omariẹ dhere,
Rekọ a te whu no, ahwo okiẹrẹe a re bu.+
29 Ohwo nọ o re ru uriohọ riẹ kekeke* dede nọ a whọku ei gaga no+
A ti wiri ei te epanọ a gbẹ sai ro siwi ei hi.+
2 Nọ ahwo okiẹrẹe a tẹ rrọ buobu, ahwo a rẹ ghọghọ,
Rekọ nọ ohwo omuomu o te bi su, ahwo a re dimẹ.+
3 Ohwo nọ o you areghẹ o re ru ọsẹ riẹ eva were,+
Rekọ ohwo nọ ọ rẹ nya usu kugbe igberẹ ọ rẹ raha efe riẹ kufiẹ.+
4 Ovie nọ o re bru uvioziẹ o re ru ẹwho jọ dhedhẹ,+
Rekọ ohwo nọ ọ rẹ gwọlọ re udi ọ rẹ raha ẹwho.
5 Ohwo nọ o re jiri ọrivẹ riẹ ujiro igbenu
O bi fi ẹriri họ kẹ awọ riẹ.+
7 Epanọ a re ro bru uvioziẹ kẹ iyogbe o rẹ jọ ohwo okiẹrẹe oja,+
Rekọ ohwo omuomu o wo iroro itieye he.+
9 Nọ ohwo owareghẹ o te bi lele ohwo ogheghẹ si ikẹ,
Edo gbe ẹkoko-ose ọ rẹ romavia, yọ erere ọvo o re noi ze he.+
12 Nọ osu ọ tẹ be gaviezọ kẹ erue,
Idibo riẹ kpobi e rẹ jọ ahwo omuomu.+
13 Oyogbe avọ ohwo okienyẹ epọvo na a rrọ evaọ onana:*
Jihova họ ọnọ ọ be kẹ ibiaro rai elo.*
15 Ọkpọ* gbe ọwhọkuo e rẹ lẹliẹ ohwo wo areghẹ,+
Rekọ ọmọ nọ a vuwa re o ru onọ u je rie ọ rẹ wha omovuọ se oni riẹ.
16 Nọ ahwo omuomu a te bi vihọ, izieraha i re vihọ,
Rekọ ahwo okiẹrẹe a te ruẹ ekie rai.+
19 Odibo ọ rẹ jẹ eme nọ a be rọ kpọe vi rehọ họ,
Keme dede nọ o wo otoriẹ rai, o bi ru lele ai hi.+
20 Whọ ruẹ ohwo nọ o re roro ẹme te re ọ tẹ ta ha no?+
Ẹruore ọ rrọ kẹ ohwo ogheghẹ vi ei.+
21 Nọ a tẹ rọ odibo robọ no emaha ze,
Ukuhọ riẹ o re yere ohwo nọ o ru ọghọ kẹe he.
22 Ohwo nọ eva i re kri ẹdha ha ọ rẹ so ẹwhọ ze;+
Ohwo kpobi nọ o re kri ofu emu hu o re ru eware buobu thọ.+
24 Ohwo nọ avọ oji a gbẹ rrọ ẹgba o mukpahe omobọ* riẹ.
Ọ tẹ maki yo uworo inọ jọ a nyaze ti se isẹri,* ọ rẹ ta oware ovuovo via ha.+
26 Ahwo buobu a rẹ gwọlọ epanọ osu ọ rẹ rọ kẹ ae ovao,*
Rekọ Jihova họ ọnọ o re bru uvioziẹ kẹ ohwo.+
30 Eme nọ i wuzou gaga nọ e rrọ usu eme nọ Egọ ọmọzae Jekẹ ọ ta, enọ ọ ta kẹ Itiẹl, rọkẹ Itiẹl avọ Ukal.
2 Mẹ họ ọnọ ọ mae rrọ ogbori vi ohwo kpobi,+
Yọ me wo otoriẹ hẹ, onọ u fo nọ ohwo o re wo.
3 Me ri wuhrẹ areghẹ hẹ,
Yọ me wo eriariẹ Ọnọ Ọ Rrọ Ọrẹri Erẹri na ha.
4 Ono o muvrẹ kpobọ odhiwu kẹsena o te zihe ze?+
Ono o koko ofou họ evabọ ivẹ riẹ no?
Ono ọ fare ame obuobu na fihọ ewu riẹ no?+
Ono ọ rehọ oka avọ oka otọakpọ na kpobi dikihẹ kothi?*+
Didi odẹ riẹ gbe odẹ ọmọzae riẹ, otẹrọnọ whọ riẹ?
5 Ẹme Ọghẹnẹ kpobi ọ rrọ fuafo.+
Ojese ọ rrọ rọkẹ enọ e dhẹ bru ei ze re a zọ.+
6 Who fi oware ovuovo ba eme riẹ hẹ,+
O gbẹ rrọ ere he ọ te whọku owhẹ,
Yọ a ti dhesẹ owhẹ fihọ ọtọrue.
7 Eware ivẹ mẹ yare mi owhẹ.
Whọ siọ ae ba eru kẹ omẹ hẹ taure me te ti whu.
8 Si eme eviẹhọ* gbe ọrue thabọ no omẹ.+
Whọ kẹ omẹ uvuhu hayo efe he.
Jomẹ re emu nọ o te omẹ ọvo,+
9 Re mẹ gbẹ re eva vọ no, kẹsena mẹ vẹ siọ owhẹ hẹ, re mẹ ta nọ, “Ono họ Jihova?”+
Yọ whọ jọ omẹ yogbe he re me tho uji re mẹ wha ekela se* odẹ Ọghẹnẹ mẹ.
10 Whọ ta odibo raha kẹ olori riẹ hẹ,
O gbẹ rrọ ere he ọ sae bọwo owhẹ ehao, yọ a ti brukpe owhẹ.+
11 Oge jọ ọ riẹ nọ ọ rẹ bọwo ọsẹ riẹ ehao
Yọ ọ rẹ lẹ ẹro eghale kẹ oni riẹ hẹ.+
13 Oge jọ ọ riẹ nọ ibiaro riẹ e vọ avọ omorro
Nọ ibiaro riẹ e vọ avọ oheri!+
14 Oge jọ ọ riẹ nọ ibiakọ riẹ e wọhọ egbọdọ
Nọ agba riẹ ọ wọhọ amagha nọ a rẹ rọ va erao;
A rẹ va iruori nọ e rrọ otọakpọ na re no
Jẹ va iyogbe nọ e rrọ udevie ahwo-akpọ re.+
15 Ezozo i wo emetẹ ivẹ nọ i re bo nọ, “Kẹ omẹ! Kẹ omẹ!”
Eware esa jọ e riẹ nọ eva e rẹ vọ họ,
Ene nọ e rẹ ta vievie he inọ, “U te no!”
17 Ubiẹro nọ u re se ọsẹ riẹ ẹkoko je rri ẹmeoyo kẹ oni riẹ vo,+
Ekọlọbe ukiekpotọ* na e te soro iẹe lahwe,
Yọ igo esese na e te re iẹe no.+
18 Eware esa jọ e riẹ nọ mẹ sai wo otoriẹ rai hi,*
Ene nọ me wo otoriẹ rai hi:
19 Oghẹrẹ nọ ugo ọ rẹ rra evaọ obọ ehru,
Oghẹrẹ nọ araomuomu o re si evaọ ehru utho,
Oghẹrẹ nọ okọ ulogbo u re ro bi evaọ abade ọraragha na,
Gbe oghẹrẹ nọ usu ọzae avọ ọmọtẹ o rrọ.
20 Enẹ aye nọ o re bruẹnwae o re ru:
Ọ tẹ re emu no o ve ririe unu riẹ;
Kẹsena ọ vẹ ta nọ, “Me ru oware ovo thọ họ.”+
21 Eware esa jọ e riẹ nọ i re ru otọakpọ na guegue
Gbe eware ene nọ ọ rẹ sai thihakọ rai hi:
22 Nọ ọrigbo ọ tẹ rrọ ovie nọ o bi su,+
Nọ ohwo ogheghẹ ọ tẹ re emu buobu,
23 Nọ ohwo ọ tẹ rehọ aye nọ a mukpahe* fihọ uwou,
26 Ebaja nọ e rẹ rria eghogho-utho*+ yọ emama nọ e goma ha,*
Ghele na a rẹ bọ uwou rai fihọ igbehru-itho.+
29 Eware esa jọ e riẹ nọ onya rai u re siuru,
Ene nọ onya* rai o rẹ were oma:
30 Okpohrokpo, nọ ọ mai wo ẹgba evaọ usu erao na,
Ọnọ o re kuomarẹriẹ dhẹ kẹ omama ọvo ho;+
31 Arakọ ibẹfi; okri;
Gbe ovie nọ egbaẹmo riẹ e rrọ kugbei.
32 Otẹrọnọ whọ rehọ ugheghẹ kpare oma ra kpehru+
Hayo whọ ma omaa inọ who ti ru ere,
Rọ obọ ruru unu ra.+
33 Keme wọhọ epanọ a rẹ kiẹ ame-ivie o ve zihe ruọ ebọta na
Jẹ wọhọ epanọ a tẹ thahe unwe, azẹ o ve noi ze na,
Ere ofu nọ a re mu ọ rẹ wha ẹwhọ ze.+
31 Eme Lemuẹl Ovie na, eme nọ i wuzou gaga nọ oni riẹ ọ ta rọ kẹe ohrẹ:+
2 Eme mẹ rẹ ta kẹ owhẹ, O ọmọzae mẹ,
Eme mẹ rẹ ta, O ọmọzae edhede mẹ,
Eme mẹ rẹ ta, O ọmọzae eyaa mẹ?+
4 U fo kẹ ivie he, O Lemuẹl,
U fo kẹ ivie re a da enwaene he
Yọ u fo ho re isu e ta nọ, “Udi mẹ o rrọ?”+
5 Re a gbẹ da no a vẹ kpairoro vrẹ oware nọ uzi o ta ha
Jẹ vẹ ẹdhọ iruori na tu.
7 Jọ a da re a kpairoro vrẹ uvuhu rai;
Re a gbẹ kareghẹhọ uye rai ofa ha.
8 Mi enọ e be sae ta ẹme he unu gu;
Thothọ enọ i bi whu kpobi.+
א [Alẹf]
10 Ono ọ rẹ sai duku emamọ* aye?+
Aghare riẹ o vi orọ ikoral* thethabọ.
ב [Bet]
ג [Gimẹl]
ד [Dalẹt]
13 Ọ rẹ nyae gwọlọ iwhulu gbe ehọ-elọlọhọ;
O rẹ were iẹe re ọ rọ abọ riẹ ru iruo.+
ה [He]
ו [Whọọ]
15 Ọ rẹ jẹ kpama nọ oke u ri rie muotọ họ,
Ọ vẹ ruẹrẹ emu họ kẹ uviuwou riẹ
Jẹ ghale eware kẹ idibo-emetẹ riẹ.+
ז [Zayin]
ח [Hẹt]
ט [Tet]
18 Ọ rẹ daoma ru re ekiọthuọ riẹ ọ wha erere ze;
Ukpẹ riẹ u re fu evaọ aso ho.
י [Yod]
כ [Kaf]
ל [Lamẹd]
21 Ọ rẹ ruawa kpahe uviuwou riẹ hẹ fiki ekpalekpa-ame nọ i bi kie,
Keme uviuwou riẹ soso u ku iwu egbẹgbẹdẹ* họ oma.
מ [Mẹm]
22 Ọye ọvo o re ru ehọ ehwa riẹ.
Ohọ-olọlọhọ gbe iwhulu ogorurẹ a ro ru iwu riẹ.
נ [Nun]
ס [Samẹk]
24 O re ru iwu ehọ-elọlọhọ* nọ ọ rẹ zẹ
Jẹ zẹ imueku kẹ egba-ihreki na.
ע [Ayin]
פ [Pe]
צ [Sade]
ק [Kof]
28 Emọ riẹ e rẹ kpama a ve sei ọnọ o wo evawere;
Ọzae riẹ ọ rẹ kpama o ve jiri ei.
ר [Resh]
ש [Shin]
30 Ohawha* o rẹ sae viẹ ohwo họ, yọ erru ọ rẹ sae hiẹ,*+
Rekọ aye nọ ọ rẹ dhozọ Jihova a ti jiri ei.+
ת [Tọọ]
Hayo “Re a wuhrẹ.” Evaọ Hibru, “Re a riẹ.”
Hayo “ọwhọkuo; uwuhrẹ.”
Hayo “uvioziẹ.”
Hayo “oware nọ u fo.”
Hayo “Re e kẹ ogbori areghẹ.”
Hayo “fiobọhọ kẹe wo iroro.”
Hayo “ohrẹ areghẹ.”
Hayo “ohare.”
Hayo “Adhẹẹ kẹ.”
Hayo “ọwhọkuo.”
Hayo “uzi.”
Hayo “oware urru uwowoma.”
Hayo “Sheol.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “Nyaze ma fi edhọ kugbe.”
Hayo “Ma ti wo ẹkpa (ẹkpa-ugho) ọvo.”
Hayo “ẹriri.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “uzou.”
Hayo “ọwhọkuo.”
Hayo “Kuomarẹriẹ nọ mẹ tẹ whọku owhẹ.”
Hayo “ọwhọkuo.”
Hayo “salọ.”
Hayo “ewhọkuo.”
Evaọ Hibru, “a te re ubi edhere rai.”
Hayo “egwae iyoma nọ a gba; omaa rai.”
Hayo “ọ te rria avọ.”
Hayo “O koko uvi areghẹ họ.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh ra.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “aye ọrara.” O wọhọ nọ, ọnọ ọ rrọ ọrara evaọ aro Ọghẹnẹ fikinọ o bi koko izi riẹ hẹ.
Hayo “eme-ẹlẹliẹ.”
Evaọ Hibru, “aye orẹwho ọfa.” O wọhọ nọ, ọnọ ọ rrọ ọrara evaọ aro Ọghẹnẹ fikinọ o bi koko izi riẹ hẹ.
Hayo “ọzae.”
Hayo “idhere owọ ọvo.”
Evaọ Hibru, “nọ ọ be ruọ eva bru ei.”
Hayo “enọ i bi kru ẹgbakiete.”
Hayo “a te bẹre.”
Hayo “uzi.”
Hayo “uzẹme.”
Evaọ Hibru, “Whọ rọ oma rẹrẹ.”
Evaọ Hibru, “uwowo.”
Hayo “Te eware nọ e mai woma kpaobọ evaọ.”
Hayo “Te ibi ọsosuọ eware nọ who wo no iruo ra ze.”
Hayo “rawo.”
Hayo “eku udi.”
Hayo “kpọ vi.”
Hayo “itho eghaghae nọ a rehọ no eva abade ze.” Rri oria Otofa Eme.
O wọhọ nọ onana o be ta kpahe eware wọhọ areghẹ gbe orimuo nọ Ọghẹnẹ o wo nọ a ta ẹme kpahe no vẹre na.
Hayo “who si ibiaro ra no ai hi.”
Hayo “Sẹro.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh ra.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “kpawọ họ oware ovo ho.”
Hayo “enọ i wo ẹgwọlọ riẹ hẹ.”
Hayo “Otẹrọnọ obọ ra u te.”
Hayo “ọwhọkuo; uwuhrẹ.”
Hayo “uzi.”
Hayo “oware ọsosuọ.”
Hayo “imidhere.”
Hayo “ọwhọkuo; uwuhrẹ.”
Evaọ Hibru, “Fi ozọ ra hotọ.”
Hayo “Who si ibiaro ra no ai hi.”
Evaọ Hibru, “Gbe omokpokpọ kẹ uwo-oma rai kpobi.”
Hayo “nọ whọ rẹ mai rou.”
Hayo “rou udu ra ziezi.”
Hayo “tọ ibiaro ra nọ i bi ke na vi”
Hayo o sae jọ nọ, “Nabi roro edhere nọ whọ be te nya na te.”
Evaọ Hibru, “Fi ozọ ra hotọ.”
Hayo “sae sẹro iroro ra.”
Evaọ Hibru, “aye ọrara.” Rri Itẹ 2:16.
Hayo “Sheol.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “si ọghọ no oma ra kẹ amọfa ha.”
Hayo “a gbe mi owhẹ ẹgba ra ha.”
Hayo “ọwhọkuo; uwuhrẹ.”
Evaọ Hibru, “Evaọ udevie ogbotu na gbe ukoko na.”
Koyehọ, ọgọdọ nọ a rẹ jọ sẹro ame.
Hayo “ame nọ o bi su.”
Hayo “eria nọ who re jo vo ame.”
Hayo “ẹwe ẹwọ.”
Hayo “i mu.”
Evaọ Hibru, “aye ọrara.” Rri Itẹ 2:16.
Hayo “gbalọ igbama.”
Evaọ Hibru, “aye orẹwho ọfa.” Rri Itẹ 2:16.
Hayo “fiki ababọ.”
Hayo “uthubro; uwuhrẹ.”
Hayo “whọ rọ oware viowa.”
Koyehọ, Whọ suọ ọrara obọ rọ ya eyaa kẹe.
Evaọ Hibru, “nifẹsh riẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “nọ ọ rẹ rọ ẹwẹ-okuo kpobi ta ọrue.”
Hayo “uzi.”
Hayo “i ti wuhrẹ owhẹ.”
Evaọ Hibru, “aye orẹwho ọfa.” Rri Itẹ 2:16.
Hayo “ibiaro ọfariẹ.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “nifẹsh riẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “ọ kare ubiudu.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “U wo osa ẹtanigbo ọvuọvo nọ o re mi hi.”
Hayo “Fi ijaje mẹ họ eva ra.”
Hayo “uzi.”
Evaọ Hibru, “aye ọrara.” Rri Itẹ 2:16.
Evaọ Hibru, “aye orẹwho ọfa.” Rri Itẹ 2:16.
Hayo “eme-ẹlẹliẹ.”
Hayo “ahwo nọ a rrọ gede gede.”
Evaọ Hibru, “ọ kare ubiudu.”
Koyehọ, aye na.
Hayo “Nọ o ku ewu ogberẹ họ.”
Hayo “ababọ omovuọ.”
Hayo “ẹtẹzẹ.”
Hayo “egbregba.” Rri oria Otofa Eme, “Ewẹ-ekpala ekarọ.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “Sheol.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “emezae ahwo.”
Evaọ Hibru, “riẹ otọ udu.”
Hayo “ọwhọkuo.”
Hayo “itho eghaghae nọ a rehọ no eva abade ze.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “ẹromuhotọ.”
Hayo “Eware ukuoriọ eghaghae.”
Hayo “edhedhe.”
Hayo “rawo.”
Hayo “oke krẹkri.”
Hayo “yọ a ma omẹ no avọ iruo egaga wọhọ epaọ eva-eyẹ.”
Evaọ Hibru, “Nọ o fi umuo họ kẹ egheghelie na.”
Hayo “abade.”
Evaọ Hibru, “Okenọ o ru ẹgho obehru na fihọ gaga.”
Hayo “iyeri-ame ididi.”
Hayo “la vrẹ uzi.”
Hayo “ọ rọ ta nọ otọhotọ otọakpọ na o romavia.”
Hayo “ahwo-akpọ.”
Hayo “ọwhọkuo.”
Hayo “Nọ ọ rẹ jaja aro vi evaọ; Nọ ọ rẹ siọ owezẹ ba evaọ.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “O bru.”
Evaọ Hibru, “O kpe onọ o bi kpe no.”
Hayo “ruẹrẹ eware họ.”
Evaọ Hibru, “ọ kare ubiudu.”
Hayo “Nyasiọ igbori na ba.”
Evaọ Hibru, “e kare ubiudu.”
Hayo “Sheol.” Rri oria Otofa Eme.
vaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “Ọmọzae.”
Hayo “otoriẹ udidi.”
Hayo “Ekareghẹhọ.”
Hayo “gbo.”
Evaọ Hibru, “izi.”
Hayo “yọ ehri uzuazọ.”
Evaọ Hibru, “ọ kare ubiudu.”
Hayo “Oware oghaghae.”
Hayo “o rẹ bẹ ẹvẹruọ.”
Hayo “ọwhọkuo.”
Hayo o sae jọ nọ, “ọ rrọ edhere uzuazọ.”
Hayo “vaha eme atanọ.”
Hayo “eruthọ.”
Hayo “kpọ ahwo buobu.”
Hayo “uweri ovuovo; ẹgaga ọvuọvo.”
Hayo “udi ogho.” Koyehọ udi nọ o ga no.
Hayo “ọnọ ọ rehọ e riẹ iruo.”
Hayo “Ẹruore.”
Hayo “mọ ubi.”
Hayo “a ti bru ẹrọo nọ ọ rẹ ta ogbẹta kufiẹ.”
Hayo “iwhayo.”
Hayo “utho owawọ ogbagba.”
Hayo “Eware eghaghae e te.”
Hayo “Ohwo nọ ọ be gọ Ọghẹnẹ hẹ.”
Evaọ Hibru, “ọ kare ubiudu.”
Hayo “ọ rẹ jẹ ọrivẹ riẹ fiẹ.”
Evaọ Hibru, “Rekọ ọnọ o wo ẹzi ọtẹruo.”
Evaọ Hibru, “o re ruru ẹme.”
Hayo “ohrẹ areghẹ.”
Hayo “Rekọ esiwo ọ rẹ ze.”
Hayo “ekiroro.”
Hayo “nọ ọ rọ oware viowa fiki ọrara.”
Evaọ Hibru, “o te mukpahe.”
Hayo “aye nọ o wo erru.”
Hayo “Ọzae nọ o wo uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ.”
Hayo “ewoma.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh riẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “omovuọ.”
Hayo “osohwa eviẹhọ.”
Evaọ Hibru, “Obọ te obọ.”
Evaọ Hibru, “ọ rẹ vaha.”
Hayo “rọwo siobọno oware nọ u fo nọ o re siobọno ho.”
Evaọ Hibru, “Nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “a ti ru ei fu.”
Evaọ Hibru, “o re ku ame ku odode.”
Hayo “ibi hi.”
Hayo “ọ rẹ wha omovuọ.”
Hayo “ọ te reuku ofou.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “ọwhọkuo; uwuhrẹ.”
Hayo “o wo areghẹ hẹ.”
Evaọ Hibru, “i dhere be hẹrẹ azẹ.”
Evaọ Hibru, “ebrẹdi.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh erao.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “ọ kare ubiudu.”
Hayo “eware nọ a mu.”
Hayo “uthubro.”
Hayo “Ohwo ogheghẹ o re dhesẹ ofu riẹ via ẹdẹdẹ.”
Evaọ Hibru, “ruru.”
Evaọ Hibru, “ọ rẹ ta oware nọ u kiẹrẹe.”
Evaọ Hibru, “enọ e rrọ ekohrẹ udhedhẹ.”
Hayo “u re ru ei jọ ọkora.”
Evaọ Hibru, “Ọmọzae.”
Hayo “ọwhọkuo.”
Hayo “nọ a tẹ kpọe vi.”
Evaọ Hibru, “unu.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh ohwo ẹghẹ ozighi ọvo ọ rẹ gwọlọ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “yọrọ ẹmeunu.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “nifẹsh riẹ o.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “nifẹsh nọ.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “a ti ru ei fu.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “Oyogbe o re yo edoku hu.”
Evaọ Hibru, “o rẹ ghọghọ.”
Hayo “enọ i re si uzou koko jiroro.”
Hayo “Efe nọ a ruẹ uye fihọ họ.”
Evaọ Hibru, “ọ rọ obọ kokohọ.”
Hayo “Ẹruore o gbe te ohwo obọ.”
Hayo “ẹme na.”
Hayo “Uzi.”
Hayo “yọ ehri uzuazọ.”
Hayo “ohwo ẹghẹ o re ru eware nọ e rẹ wha ẹgaga ze.”
Hayo “ọwhọkuo.”
Hayo “ọwhọkuo.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh riẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “raha oyogbe na kufiẹ.”
Evaọ Hibru, “ọkpọ.”
Hayo “ọ rẹ whọku ọmọ họ; ọ rẹ kẹ ọmọ uye nọ o te ru thọ họ.”
Hayo “ọ rẹ whọku ei.”
Hayo o sae jọ nọ, “ẹsiẹsiẹ.”
Evaọ Hibru, “re emu nọ ọ rẹ vọ nifẹsh riẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “eviẹhọ.”
Hayo “ọ rẹ rọ ẹwẹ-okuo kpobi ta ọrue.”
Hayo o sae jọ nọ, “ahwo ogheghẹ a rẹ viẹ amọfa họ.”
Hayo “a rẹ rọwo ruẹrẹhọ kugbe amọfa ha.”
Hayo “enọ i kiete na a wo emamọ eva kẹ ohwohwo.”
Evaọ Hibru, “ẹyayare nifẹsh riẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “udu.”
Hayo “Ohwo nọ ọ riẹ oware ovo ho.”
Hayo “o re mu ofu.”
Hayo “riẹ epanọ a re roro oware te ziezi.”
Hayo “Ahwo nọ a riẹ oware ovo ho.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “ọ rẹ rọ ẹwẹ-okuo kpobi ta ọrue.”
Hayo “omokpokpọ.”
Hayo “areghẹ o re dhesẹ oma via evaọ udevie igheghẹ.”
Hayo “olọlọhọ.”
Hayo “ọdada.”
Hayo “Ẹrọo usiwo.”
Evaọ Hibru, “i re kpe ẹzi na.”
Hayo “ọwhọkuo.”
Hayo “ọwhọkuo.”
Hayo “eware nọ ohwo omuomu o bi wo no iruo riẹ ze.”
Hayo “Ọwhọkuo.”
Hayo “gaga.”
Hayo “Sheol.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “Abadọn.”
Hayo “whọku ei.”
Hayo “unu ohwo ogheghẹ u re le oware ugheghẹ.”
Hayo “nọ o wo emamọ udu.”
Hayo “udu nọ u te otọ họ; ereghe.”
Evaọ Hibru, “eruẹ nọ a ko evaọ oria emu erao.”
Evaọ Hibru, “ọ kare ubiudu.”
Hayo “ta eva kẹ amọfa ha; nọ a gbe bi se umẹ hẹ.”
Hayo “ekiroro.”
Evaọ Hibru, “ghọghọ evaọ uyo unu riẹ.”
Hayo “Sheol.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “e rrọ fuafo kẹe.”
Hayo “ọ rẹ wha omovuọ.”
Hayo “ọ rẹ romatotọ roro oghẹrẹ nọ ọ te rọ kẹ uyo; o re roro re ọ tẹ ta.”
Hayo “Uriwo owhẹwhẹtiẹ u re ru.”
Evaọ Hibru, “lẹliẹ igbenwa jọ iwhriwhri.”
Hayo “ọwhọkuo.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “udu.”
Evaọ Hibru, “Ọruẹrẹhọ udu na ohwo o wo rie.”
Hayo “uyo nọ u kiehọ.” Evaọ Hibru, “uyo ẹrọo na.”
Evaọ Hibru, “e rẹ jọ fuafo.”
Evaọ Hibru, “ọ rẹ kiẹ ẹzi.”
Evaọ Hibru, “Ghelie iruo ra kẹ Jihova.”
Evaọ Hibru, “Obọ te obọ.”
Hayo “oziẹ nọ u no obọ Ọghẹnẹ ze.”
Hayo “Emamọ itho owawọ.”
Hayo “ọ rẹ whaha iẹe.”
Hayo “o bi rou edhere.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “wo ẹzi oruori.”
Evaọ Hibru, “ọ rẹ ruẹ ewoma.”
Hayo “Yọ a re ku ẹtẹzẹ kugbe eme nọ e rẹ were ohwo.” Evaọ Hibru, “Yọ awere igbenu a re fi ẹtẹzẹ bae.”
Hayo “ta ẹme avọ ẹtẹzẹ.”
Hayo “E rẹ mere.” Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “Nifẹsh oruiruo.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “unu riẹ.”
Hayo “Ohwo nọ ọ rẹ ma omaa umuomu.”
Hayo “kẹ ohwo orro.”
Evaọ Hibru, “o bi su ẹzi riẹ.”
Hayo “nọ o rrọ dhedhẹ.”
Evaọ Hibru, “dhe idhe buobu.”
Hayo “ẹbẹro nọ a rẹ rọ ghra oware re a ru ei fo.”
Hayo “Emọ-iruọmọ.”
Hayo “esẹgbini.”
Hayo “emọ.”
Hayo “Emamọ eme.”
Hayo “okpohwo.”
Hayo “utho nọ o rẹ wha aruoriwo ze.”
Evaọ Hibru, “nọ o ruru oruthọ.”
Hayo “o wọhọ ugbẹhẹ nọ a ma kpehru fihọ akotọ ethẹ nọ a zurie.” Evaọ Hibru, “ame obuobu nọ a siobọno.”
Evaọ Hibru, “udu.”
Hayo “Nọ ọ tẹ kare areghẹ?”
Evaọ Hibru, “ọ kare ubiudu.”
Hayo “ọ rẹ rọ oware viowa.”
Evaọ Hibru, “ọ te ruẹ ewoma ha.”
Hayo “emamọ usiwo.”
Hayo “o rẹ lẹliẹ igbenwa na ya fia.”
Evaọ Hibru, “rehọ udi-oriọ nọ u no igbama ze.”
Evaọ Hibru, “ẹyayare.”
Hayo “re a ho ohwo okiẹrẹe.”
Evaọ Hibru, “o wo ẹzi odhedhẹ.”
Hayo “O re dhesẹ orivo kẹ uvi areghẹ kpobi; Ọ rẹ siọ uvi areghẹ kpobi.”
Hayo “dhesẹ ọriẹwẹ kẹ.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “e wọhọ eware nọ a rẹ rọ ọwhọwhọ si lọ.”
Evaọ Hibru, “a vẹ kpare iẹe kpehru,” koyehọ, oria nọ obọ u re jo tei hi, oria omofọwẹ.
Hayo “o rẹ bẹ ẹvẹruọ.”
Hayo “Ẹzi nọ ohwo o wo o re.”
Hayo “nọ ẹruore ọ rrọ họ; ẹzi nọ ọ guọghọ no.”
Hayo “kiẹe riwi.”
Evaọ Hibru, “Je kru ahwo ọgaga.”
Hayo “kaki nwene iroro.”
Hayo “o rẹ bẹ ẹvẹruọ.”
Evaọ Hibru, “unu.”
Hayo “ọjẹrehọ.”
Evaọ Hibru, “Nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “o re roro oware te re o te ru hu.” Evaọ Hibru, “nọ o re siawọ vẹrẹ vẹrẹ.”
Hayo “nọ ọ rẹ rọ ẹwẹ-okuo kpobi ta ọrue.”
Hayo “oruọghọ.”
Evaọ Hibru, “o wo ubiudu.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “o ti duku ewoma.”
Hayo “nọ ọ rẹ rọ ẹwẹ-okuo kpobi ta ọrue.”
Evaọ Hibru, “nyavrẹ.”
Hayo “okpohrokpo nọ ọ rrọ whẹvu.”
Hayo “nọ o re si ivri; nọ o re si ikẹ.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “kẹe osohwa oware nọ o ru.”
Evaọ Hibru, “ọmọzae.”
Hayo “who wo isiuru kpahe uwhu riẹ hẹ.”
Hayo “ọwhọkuo.”
Hayo “ẹjiroro.”
Hayo “omodhe emu okokodo.”
Hayo “Fa.”
Hayo “Ozọ ovie nọ u re mu ahwo.”
Hayo “okpohrokpo nọ ọ rrọ whẹvu.”
Hayo “avro; ikẹ-isio.”
Hayo o sae jọ nọ, “O re rri evaọ oke ivuẹvu rekọ ọ rẹ ruẹ oware ovo ho.”
Hayo “Eware nọ ohwo ọ gwọlọ ru nọ e rrọ.” Evaọ Hibru, “Ohrẹ nọ o rrọ.”
Evaọ Hibru, “emezae.”
Hayo “yẹyẹ oware uyoma kpobi via.”
Hayo “Itho owawọ ivẹ nọ i wo ohẹriẹ gbe ewawọ-eware ivẹ nọ i wo ohẹriẹ.”
Hayo “ọmọzae.”
Hayo “o rrọ fuafo.”
Hayo “itho eghaghae nọ a rehọ no eva abade ze.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “kẹ ohwo orẹwho ọfa.”
Hayo “dikihẹ; o rẹ ga.”
Hayo “gwọlọ ohrẹ.”
Hayo “ohrẹ areghẹ.”
Hayo “ọnọ ọ rẹ rọ igbenu riẹ lẹliẹ ahwo.”
Hayo “Itho owawọ ivẹ nọ i wo ohẹriẹ.”
Hayo “ọ sae rọ riẹ edhere nọ ọ rẹ nya?”
Evaọ Hibru, “Ẹwẹ-okuo ohwo.”
Hayo “fọrọ.”
Hayo “ẹjiroro nọ ohwo o bi ro ru oware.”
Hayo “omoya.”
Hayo “u re woma kẹe.”
Hayo o sae jọ nọ, “rọkẹ enọ e be gwọlọ uwhu.”
Hayo “ru oware uvioziẹ hẹ.”
Hayo “nọ o re si ivri; nọ o re si ikẹ.”
Evaọ Hibru, “Nifẹsh ohwo.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “ọ rẹ riẹ oware nọ o re ru.”
Evaọ Hibru, “udi-oriọ igbama.”
Hayo “oware uvioziẹ.”
Hayo “otoriẹ udidi.”
Hayo “omaweromẹ.”
Hayo “nọ o re si ivri; nọ o re si ikẹ.”
Hayo “raha.” Evaọ Hibru, “lọ.”
Hayo “o bi le.”
Hayo “ọ rẹ sai fi okpẹwho egba na kparobọ.”
Hayo “nọ o bi rou unu.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh riẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “evaọ okpẹdoke na soso.”
Hayo “uruemu omovuọ.”
Evaọ Hibru, “ọ te ta ẹme bẹdẹ bẹdẹ.”
Hayo “họ ọnọ o re ru edhere riẹ muẹro.”
Hayo “omaa; ẹjiroro.”
Evaọ Hibru, “salọ odẹ.”
Evaọ Hibru, “Aruoriwo.”
Evaọ Hibru, “a zere ohwohwo.”
Hayo “Ohwo nọ ọ rẹ kaki rri otọ mu.”
Hayo “uye.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “ọmọzae; uzoge.”
Evaọ Hibru, “Ọnọ o wo emamọ ẹro.”
Hayo “Edhọ nọ a re tu ahwo.”
Evaọ Hibru, “o bi rou eriariẹ.”
Evaọ Hibru, “aye ọrara.” Rri Itẹ 2:16.
Hayo “ọmọzae; uzoge.”
Hayo “uthubro.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “ru nifẹsh ra.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “Nyẹ oma ra.”
Evaọ Hibru, “who wo nifẹsh nọ ọ vọ avọ ẹgwọlọ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo o sae jọ nọ, “Whọ rẹroso otoriẹ omobọ ra ha.”
Hayo “ohwo kpobi nọ o wo ẹro omuomu hu.”
Evaọ Hibru, “ọ be jọ nifẹsh riẹ kele.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “udu riẹ o rrọ kugbe owhẹ hẹ.”
Hayo “nọ ohwo ogheghẹ ọ rẹ rọ ezọ riẹ yo ho.”
Evaọ Hibru, “Ọnọ Ọ Ta.”
Hayo “ọwhọkuo.”
Hayo “ọmọzae; uzoge.”
Hayo “ọkpọ.”
Evaọ Hibru, “thọ nifẹsh riẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “Sheol.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “ibieku.”
Hayo “evaọ okpẹdoke na soso.”
Evaọ Hibru, “kpọ udu ra evaọ.”
Hayo “enwaene.”
Hayo “Daoma wo.”
Hayo “ọwhọkuo.”
Evaọ Hibru, “ọmọzae.”
Hayo “e were ibiaro ra.”
Evaọ Hibru, “Aye orẹwho ọfa.” Rri Itẹ 2:16.
Hayo “ogbulegbu.”
Hayo “ezae nọ e be nyasiọ Ọghẹnẹ ba; ezae nọ e be nyasiọ eyae rai ba.”
Hayo “ibiaro riẹ i dhe no.”
Hayo “enwaene he.”
Hayo “Enọ i re kokohọ re a dawo.”
Hayo “o da omẹ hẹ.”
Hayo “Mẹ te wariẹ gwọlọ iẹe.”
Hayo “uviuwou.”
Hayo “ohrẹ areghẹ.”
Hayo “ekiroro.”
Hayo “eware e rẹ rọ riẹ nya; a re ro wo esiwo.”
Hayo “Omaa ohwo ogheghẹ.”
Hayo “evaọ oke uye.”
Hayo “ẹjiroro nọ ohwo o bi ro ru oware.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh ra.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “ọ te were owhẹ oma.” Evaọ Hibru, “nifẹsh ra.” Rri oria Otofa Eme.
Koyehọ, ọwegrẹ na.
Hayo “Jọ oma o rrorro owhẹ.”
Hayo “enọ e gwọlọ enwene he.”
Koyehọ, Jihova gbe ovie na.
Hayo o sae jọ nọ, “Uyo nọ a rẹ kẹ ovavo o wọhọ unu nọ a viọlọ ohwo.”
Hayo “uviuwou.”
Hayo “Me ti ru ei kele.”
Evaọ Hibru, “ọ kare ubiudu.”
Hayo “ugbẹhẹ itho.”
Evaọ Hibru, “Mẹ rehọ uthubro na.”
Hayo “a wariẹ kere je kokohọ.”
Hayo “eme idhere amọfa.”
Hayo “eme atanọ nọ a rẹ rọ raha ohwo ho.”
Hayo “eware isiliva nọ a kare.”
Hayo “ọwhọkuo.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh olori riẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “okẹ ọrue.”
Hayo “ọnọ o wuzou ogbaẹmo.”
Hayo “owowou.”
Hayo “ọkpọkọlọ.”
Hayo o sae jọ nọ, “ohwo ẹghẹ.”
Hayo “isoda; odha.”
Evaọ Hibru, “ọnọ o mukpahe owhẹ.”
Koyehọ, re u ru udu ohwo na lọhọ jẹ ghra eyoma riẹ no.
Hayo “nọ o re si ivri; nọ o re si ikẹ.”
Hayo “nọ ọ rọwo ru oware nọ orumuomu ọ gwọlọ.” Evaọ Hibru, “nọ o bi kpo geli geli evaọ aro orumuomu.”
Hayo “ohwo nọ ọ rẹ sae gba ẹzi riẹ hẹ.”
Hayo o sae jọ nọ, “Ere ehao nọ a bọwo ohwo gheghe gheghe i re rugba ha.”
Hayo “Re who gbe ru re whẹ avọ iẹe wha jọ ẹrẹrẹe he.”
Evaọ Hibru, “nọ ọ rẹ da ozighi.”
Hayo “awọ ọmo nọ e rrọ yọlọ yọlọ.”
Hayo “nọ ọ rẹ nwa ahwo kpobi oma.”
Hayo “oria nọ o rẹ rọ thahe.”
Hayo “omodhe emu okokodo.”
Hayo “dhomahọ.”
Hayo “ese nọ i re kpe.”
Hayo “Emiehwẹ.”
Hayo “e wọhọ eware nọ a rẹ rọ ọwhọwhọ si lọ.”
Evaọ Hibru, “Ere igbenu nọ i bi nuhu kpakpakpa avọ udu umuomu e rrọ.”
Hayo “Keme udu riẹ kpobi o rrọ tọtọtọ.”
Evaọ Hibru, “o ti yẹ hẹ.”
Evaọ Hibru, “ọrara.”
Evaọ Hibru, “Ohwo orẹwho ọfa.”
Hayo o sae jọ nọ, “ẹviọlọ nọ o no eva ze he; ẹviọlọ ọgbahọ.”
Evaọ Hibru, “Nifẹsh nọ.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “o re thihi ọnyọ nọ o no othuzou-ọnyọ ze nyaotọ.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “nọ ọ be rra no oria.”
Hayo “ohrẹ nọ u no eva ze.” Evaọ Hibru, “nọ ohrẹ nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “Ohwo nọ ọ rẹ kaki rri otọ mu.”
Hayo “uye.”
Hayo “ohwo orẹwho ọfa.”
Hayo “nọ o re si ivri; nọ o re si ikẹ.”
Evaọ Hibru, “ọ rẹ thọ ovao ogbẹnyusu riẹ da.”
Hayo “Sheol gbe Abadọn.”
Hayo “u re ru ei.”
Hayo “Fi udu (iroro) ra họ; Muẹrohọ.”
Hayo “etu-ọkwa.”
Hayo “Igodẹ.”
Hayo “okpohrokpo ọgaga.”
Hayo “kpareso.”
Hayo “okpohwo-esuo.”
Evaọ Hibru, “Ọmọzae.”
Hayo “gaviezọ kẹ.”
Hayo “nọ o bi rou.”
Hayo “ọnọ ọ rẹ dhozọ ẹsikpobi.”
Hayo “ọgọdọ.”
Hayo “ọ te kare abe he.”
Hayo “Ohwo nọ o wo uvou-uthethei.”
Hayo o sae jọ nọ, “Ohwo nọ o re ru oma oruoro.”
Evaọ Hibru, “a ti ru ei fu.”
Hayo “Ohwo nọ o re veghe uzou.”
Hayo “ọ kare afuẹwẹ.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo o sae jọ nọ, “Rekọ ohwo nọ o kiete ọ rẹ gwọlọ epanọ ọ rẹ rọ sẹro uzuazọ riẹ.”
Evaọ Hibru, “ẹzi.”
Evaọ Hibru, “a ziọ oria ovo.”
Koyehọ, Ọye ọ kẹ rai uzuazọ.
Hayo “Uye-okẹ.”
Evaọ Hibru, “ọmọzae.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh ra.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “eruẹaruẹ; erovie via.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “uworo ehao-ebọwo.”
Hayo “Ozodhẹ rọkẹ ahwo-akpọ o rẹ kpahe agbefẹ.”
Hayo o sae jọ nọ, “epanọ osu o re ro rri rai aro.” Evaọ Hibru, “gwọlọ ovao osu.”
Evaọ Hibru, “kpare oka avọ oka akpọ na kpobi kpehru.”
Hayo “eme nọ e rrọ uzẹme he.”
Hayo “raha.”
Evaọ Hibru, “isọ.”
Hayo “Sheol.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “uto.”
Hayo “nọ i gbe omẹ unu gaga.”
Hayo “nọ a you hu.”
Hayo “o te mi oni-uwou otọ.”
Hayo “a wo areghẹ thesiwa.”
Evaọ Hibru, “yọ ahwo nọ a goma ha.”
Oghẹrẹ arao jọ nọ ọ wọhọ ọruke nọ ọ rẹ rria eria nọ itho e rrọ.
Evaọ Hibru, “ahwo nọ a goma ha.”
Hayo “evaọ ẹkuẹko nọ a ghale omarai fihọ.”
Hayo “ohrẹ-odhẹ.”
Evaọ Hibru, “enọ nifẹsh rai e be yare.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “Dikihẹ kẹ; Lẹ kẹ.”
Hayo “uvi.”
Hayo “itho eghaghae nọ a rehọ no eva abade ze.” Rri oria Otofa Eme.
Koyehọ, ọzae na.
Koyehọ, aye na.
Koyehọ, aye na.
Hayo “ugho obọriẹ.” Evaọ Hibru, “ibi abọ riẹ.”
Evaọ Hibru, “Ọ rẹ rọ ẹgba mu eku riẹ ga.”
Ọkpọ-ivovo gbe ọkpọ-olulu na yọ imire nọ a jẹ hae rọ thahe ilulu hayo whaliẹ olulu fihọ ukulu.
Hayo “Ọ rẹ rriẹ evabọ riẹ kẹ.”
Evaọ Hibru, “ivivẹ.”
Hayo “iwu otọ-oma.”
Hayo “oruaro.”
Hayo “ọ rẹ hwẹ ẹdẹ nọ ọ be tha.”
Hayo “Uzi uwowou (Uthubro uyoyou; Uzi uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ) o rrọ ẹrọo riẹ.”
Hayo “Uvi.”
Hayo “Oware nọ u re siuru.”
Hayo “jọ ofofe.”
Evaọ Hibru, “Jọ evaọ usu ibi nọ abọ riẹ ọ mọ kẹe.”