ỌTAUSIUWOMA NA
1 Eme okokahwohọ na,*+ ọmọzae Devidi, ovie nọ ọ rrọ Jerusalẹm.+
3 Erere vẹ o te ohwo evaọ iruo egaga riẹ kpobi
Enọ ọ be lahiẹ oma riẹ ru evaọ otọ ọre na?+
5 Ọre ọ rẹ va ze,* yọ ọre o re kiediwi;
Kẹsena ọ vẹ dhẹ ovovẹrẹ zihe* kpohọ oria nọ o rẹ jọ wariẹ va ze.+
6 Ofou na o re fou kpobọ obọze ovatha-ọre, o ve fou wariẹ họ kpobọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre;
Ọ rẹ ruabọhọ fou wariẹ họ; ofou na o re fou wariẹ họ ẹsikpobi.
7 Iko-ame* na kpobi i re su kpobọ abade, ghele na abade na ọ rẹ vọ họ.+
Oria nọ iko-ame na i su no ze, etẹe i re su zihe kpohọ re e ruẹse wariẹ su ze.+
8 Oware kpobi o rẹ vẹso;
Ohwo ọvo ọ sai tube gbiku riẹ hẹ.
Ughe o rẹ bẹ ibiaro ho;
Yọ ezọ e rẹ vọ họ.
9 Oware nọ o rrọ no anwẹdẹ oye o rẹ gbẹ jọ,
Yọ oware nọ a ru no ẹdẹ jọ oye a rẹ wariẹ ru;
Oware okpokpọ ovo o rrọ otọ ọre na ha.+
10 Kọ oware jọ o riẹ nọ ohwo jọ ọ rẹ sae fodẹ inọ, “Rri, onana okpokpọ”?
O rrọ no anwọ anwae;
O rrọ no taure a te ti yẹ omai.
11 Ohwo ọvo ọ rẹ kareghẹhọ ahwo oke anwae he;
Yọ ohwo ọvo ọ rẹ kareghẹhọ enọ a yẹ uwhremu na ha;
Yọ enọ a ti yẹ evaọ obaro e te kareghẹhọ ae he.+
12 Mẹ okokahwohọ na yọ ovie Izrẹl evaọ Jerusalẹm.+ 13 Mẹ jọ udu mẹ gbaemu re mẹ romatotọ* wuhrẹ jẹ kiẹ+ eware kpobi nọ a ru no evaọ otọ idhiwu na,+ iruo omolahiẹ gheghe nọ Ọghẹnẹ ọ rọ kẹ emọ ahwo nọ a bi ru ẹsikpobi.
14 Me rri iruo kpobi nọ a be jọ otọ ọre na ru,
Mẹ tẹ ruẹ nọ kpakọ oware kpobi ufofe, ofou nọ a bi le.+
15 Oware nọ o gẹle no a rẹ sai ru ei liọ họ,
Yọ oware nọ o rrọ họ a rẹ sai kele iei hi.
16 Kẹsena mẹ tẹ jọ udu mẹ ta nọ: “Rri! me wo areghẹ gaga, me wo areghẹ vi ohwo kpobi nọ ọ kake rọ omẹ rria Jerusalẹm no,+ yọ mẹ jọ udu mẹ wo areghẹ ologbo gbe eriariẹ buobu.”+ 17 Mẹ daoma mẹ kpobi re mẹ riẹ oware nọ areghẹ gbe ugberuo* avọ ugheghẹ o rrọ,+ onana yọ ofou nọ a bi le re.
18 Keme areghẹ obuobu nọ ohwo o wo o rẹ wha uzou-udhe ogaga ze,
Fikiere ohwo kpobi nọ ọ be daoma wo eriariẹ ibuobu, o re wo edada buobu.+
2 Mẹ tẹ jọ udu mẹ ta nọ: “Jomẹ dawo akpọriọ* re mẹ ruẹ ewoma nọ o re noi ze.” Rekọ rri! onana yọ ufofe re.
2 Mẹ ta nọ: “Ehwẹ nọ a rẹ hwẹ yọ ugberuo!”
Jẹ ta nọ: “Erere vẹ o re no akpọriọ* ze?”
3 Mẹ da enwaene+ re mẹ ruẹ ewoma nọ o re noi ze, ghele na yọ mẹ be sẹro areghẹ mẹ; mẹ tubẹ jẹ ugheghẹ rehọ dede re mẹ ruẹ oware nọ o mai woma nọ ahwo a rẹ sae rehọ umutho edẹ nọ a be rria otọ idhiwu na ru. 4 Me ru ikpeware.+ Mẹ bọ iwou kẹ omamẹ;+ mẹ kọ egbọ evaene kẹ omamẹ.+ 5 Me ru egbọ gbe egbọ-ire iwowoma kẹ omamẹ, mẹ tẹ jẹ kọ oghoghẹrẹ ire kpobi nọ e rẹ mọ ibi fihọ ae. 6 Me ru etẹre-ame kẹ omamẹ nọ ame o re su no ze fihọ ọgbọ* ire iwowoma. 7 Me wo idibo-emezae avọ idibo-emetẹ,+ yọ me wo idibo nọ a jọ uwou mẹ yẹ.* Me te je wo erao buobu, iruẹ, igodẹ, gbe ewe+ vi ohwo kpobi nọ ọ kake rọ omẹ rria Jerusalẹm no. 8 Me koko isiliva gbe igoru buobu họ kẹ omamẹ,+ ekwakwa-aghae nọ ivie gbe ibrotọ i re wo.*+ Me wo eso-ile ezae gbe erọ eyae, te eware nọ e rẹ kẹ ezae* omaweromẹ ulogbo, aye, ẹhẹ, eyae buobu.* 9 Fikiere me te ti fe gaga jẹ rro vi ohwo kpobi nọ ọ kake rọ omẹ rria Jerusalẹm no.+ Yọ areghẹ mẹ ọ gbẹ rrọ omẹ uzou.
10 Mẹ rọ oware ovuovo nọ u si omẹ urru* gbọ omamẹ ogbọ họ.+ Mẹ whaha omamẹ akpọriọ* ọvuọvo nọ udu mẹ o gwọlọ họ, keme eva e jẹ were omẹ fiki iruo egaga kpobi nọ me ru, yọ onana o jọ osohwa* mẹ rọkẹ iruo egaga mẹ kpobi.+ 11 Rekọ nọ me roro kpahe iruo kpobi nọ mẹ rọ abọ mẹ ru no gbe iruo egaga kpobi nọ mẹ lahiẹ oma ru no,+ mẹ tẹ ruẹ nọ eware kpobi ifofe, ofou nọ a bi le;+ emamọ oware ovuovo* o rrọ otọ ọre na ha.+
12 Kẹsena mẹ tẹ rọ ovao rri areghẹ gbe ugberuo gbe ugheghẹ.+ (Kọ okenọ ovie na o te whu no, eme ohwo nọ ọ te ziọ akpọ ọ te sai ru? Oware nọ a ru no vẹre ọvo.) 13 Mẹ tẹ ruẹ nọ areghẹ o woma vi ugheghẹ,+ nwane wọhọ epanọ elo o woma vi ebi na.
14 Ibiaro ohwo nọ o wo areghẹ e rrọ obọ uzou riẹ;*+ rekọ ohwo ogheghẹ ọ be nya evaọ ebi.+ Me te je vuhumu nọ oware ovona o te via kẹ aikpobi.+ 15 Kẹsena mẹ tẹ jọ udu mẹ ta nọ: “Oware nọ o via kẹ ohwo ogheghẹ oye ovona o te via kẹ omẹ.”+ Kọ erere vẹ o te omẹ nọ me wo areghẹ thesiwa na? Fikiere mẹ tẹ jọ udu mẹ ta nọ: “Onana yọ ufofe re.” 16 Keme a te kareghẹhọ ohwo nọ o wo areghẹ hayo ohwo ogheghẹ hẹ.+ Evaọ edẹ nọ e be tha, ohwo kpobi ọ te thọrọ ẹro no. Kọ ẹvẹ ohwo owareghẹ o ti ro whu? Oghẹrẹ ovona avọ ohwo ogheghẹ na a ti ro whu.+
17 Fikiere me te ti mukpahe uzuazọ,+ keme oware kpobi nọ a bi ru evaọ otọ ọre na o wọhọ uye-oruẹ gheghe kẹ omẹ, oware kpobi ufofe,+ ofou nọ a bi le.+ 18 Me te ti mukpahe eware kpobi nọ mẹ ruẹ uye ru no evaọ otọ ọre na,+ keme mẹ te nyasiọ ae ba kẹ omọfa nọ ọ be tha evaọ emu mẹ hrọ.+ 19 Yọ ono ọ riẹ sọ ọ te jọ ohwo owareghẹ hayo ogheghẹ?+ Ghele na ọ te rehọ eware kpobi nọ mẹ rọ iruo egaga gbe areghẹ wo evaọ otọ ọre na. Onana yọ ufofe re. 20 Fikiere o tẹ be kẹ omẹ uye evaọ udu mẹ inọ mẹ lahiẹ oma ru iruo egaga kpobi nọ me ru evaọ otọ ọre na. 21 Keme ohwo ọ rẹ sai ru iruo egaga, tubẹ rọ areghẹ gbe eriariẹ gbe onaa ro ru ai, rekọ ọ rẹ nyasiọ eware riẹ* ba hrọ kẹ ohwo nọ ọ ruẹ uye fihọ ae he.+ Onana yọ ufofe re gbe ẹbẹbẹ* ologbo.
22 Osohwa vẹ u bi gine te ohwo evaọ iruo egaga riẹ gbe eware nọ ọ gwọlọ wo nọ o be* wọe ru iruo egaga evaọ otọ ọre na?+ 23 Evaọ edẹ uzuazọ riẹ kpobi, iruo riẹ e rẹ wha edada gbe uzou-udhe ze,+ yọ makọ evaọ aso dede, udu riẹ u re serihọ họ.+ Onana yọ ufofe re.
24 Oware ovo o rrọ họ nọ u woma kẹ ohwo-akpọ vi emu nọ ọ rẹ re, ọ vẹ jẹ da je wo omaweromẹ evaọ iruo egaga riẹ.+ Me vuhumu nọ obọ Ọghẹnẹ uzẹme na onana u no ze re,+ 25 keme ono ọ be re jẹ da vi omẹ?+
26 Ọ rẹ kẹ ohwo nọ ọ were riẹ areghẹ gbe eriariẹ gbe oghọghọ,+ rekọ ọ rẹ kẹ ọrahauzi iruo nọ o re ro koko eware họ ọvo, re ọ rọ kẹ ọnọ o bi ru Ọghẹnẹ uzẹme na eva were.+ Onana yọ ufofe re, ofou nọ a bi le.
3 Oware kpobi u wo oke riẹ,
Oware kpobi nọ a bi ru evaọ otọ idhiwu na u wo oke:
2 Oke eyẹ gbe oke uwhu;
Oke nọ a rẹ rọ kọ gbe oke nọ a re ro vi oware nọ a kọ no otọ;
3 Oke nọ a re ro kpe gbe oke nọ a re ro siwi;
Oke nọ a re ro kporo kuotọ gbe oke nọ a rẹ rọ bọ;
4 Oke nọ a rẹ rọ viẹ gbe oke nọ a rẹ rọ hwẹ;
Oke nọ a re ro kuenu oviẹ gbe oke nọ a re ro gbile;*
5 Oke nọ a re ro gbolo itho kufiẹ gbe oke nọ a rẹ rọ kwa itho kokohọ;
Oke nọ a re ro dede oma gbe oke nọ a rẹ rọ siọ oma ba edede;
6 Oke nọ a rẹ rọ gwọlọ gbe oke nọ a rẹ rọ kpairoro vrẹ inọ u vru no;
Oke nọ a rẹ rọ sẹro oware gbe oke nọ a re ro gbolo kufiẹ;
7 Oke nọ a rẹ rọ bẹre oware+ gbe oke nọ a re ro ko kugbe;
Oke nọ a re ro fibo+ gbe oke nọ a rẹ rọ ta ẹme;+
8 Oke nọ a re ro you gbe oke nọ a re ro mukpahe;+
Oke ẹmo-ofio gbe oke udhedhẹ.
9 Erere vẹ o re te oruiruo evaọ iruo riẹ kpobi?+ 10 Mẹ ruẹ iruo nọ Ọghẹnẹ ọ rọ kẹ emọ ahwo nọ a bi ru ẹsikpobi. 11 O ru oware kpobi wowoma* evaọ oke riẹ.+ O tube fi ebẹdẹ bẹdẹ họ udu rai; ghele na ohwo-akpọ ọ rẹ sae kiẹ iruo nọ Ọghẹnẹ uzẹme na o ru no emuhọ te ekuhọ via vievie he.
12 Me ku rie họ no inọ oware ovuovo nọ u woma kẹ ae vi onana o riẹ hẹ, koyehọ re a ghọghọ je ru ewoma evaọ etoke uzuazọ rai,+ 13 gbe nọ ohwo kpobi ọ rẹ re jẹ da jẹ re omaweromẹ iruo egaga riẹ kpobi. Onana yọ okẹ Ọghẹnẹ.+
14 Me vuhumu no inọ oware kpobi nọ Ọghẹnẹ uzẹme na o ru o te jọ bẹdẹ bẹdẹ. Oware ovuovo o riẹ nọ a re fibae he yọ oware ovuovo o riẹ nọ a re si noi hi. Enẹ Ọghẹnẹ uzẹme na o ru rie re ahwo a ruẹse dhozọ riẹ.+
15 Oware kpobi nọ o via yọ oware nọ o via no vẹre, oware nọ o te tha yọ oware nọ o rrọ no vẹre;+ rekọ Ọghẹnẹ uzẹme na ọ rẹ gwọlọ oware nọ a je kie lele.*
16 Mẹ ruẹ onana no re evaọ otọ ọre na, inọ: Umuomu o rrọ oria nọ uvioziẹ o rẹ jọ, yọ umuomu o rrọ oria nọ ẹrẹreokie ọ rẹ jọ.+ 17 Fikiere mẹ tẹ jọ udu mẹ ta nọ: “Ọghẹnẹ uzẹme na o ti guẹdhọ ikiẹrẹe na gbe irumuomu,+ keme iruẹru kpobi gbe owojẹ kpobi u wo oke.”
18 Mẹ tẹ jẹ ta evaọ udu mẹ nọ Ọghẹnẹ uzẹme na ọ te dawo emọ ahwo re o dhesẹ kẹ ae nọ a wọhọ erao, 19 keme u wo oware nọ o te via kẹ ahwo-akpọ yọ u wo oware nọ o te via kẹ erao; oware ovona o te via kẹ aikpobi.+ Epanọ ọjọ o re whu ere ọdekọ o re whu re; ẹzi* ọvona aikpobi a wo.+ Fikiere ohwo-akpọ o kpehru vi erao ho, keme oware kpobi ufofe. 20 Aikpobi a bi kpohọ oria ovona.+ Ẹkpẹ* aikpobi a no ze,+ yọ ẹkpẹ* aikpobi a bi zihe kpohọ.+ 21 Kọ ono ọ ginẹ riẹ sọ ẹzi ohwo-akpọ o re kpobọ ehru, hayo sọ ẹzi arao o re kpobọ otọ?+ 22 Mẹ ruẹ nọ oware ovuovo nọ u woma vi onana o riẹ hẹ re ohwo-akpọ ọ re omaweromẹ iruo riẹ,+ keme onana họ osohwa riẹ;* kọ ono ọ rẹ sai fiobọhọ kẹe re ọ ruẹ oware nọ o te via nọ o te whu no?+
4 Nọ u no oyena no, me te roro kpahe idhere kpobi nọ a bi ro kienyẹ ahwo evaọ otọ ọre na. Mẹ ruẹ irui-oviẹ ahwo nọ a bi kienyẹ, yọ ohwo ọvo ọ riẹ nọ ọ rẹ sasa ae oma ha.+ Enọ i bi kienyẹ ae na a wo ogaga, yọ ohwo ọvo ọ riẹ nọ ọ rẹ sasa ae oma ha. 2 Mẹ ghọghọ kẹ enọ i whu no na inọ orai u woma vi enọ e gbẹ rrọ uzuazọ.+ 3 Yọ orọ ohwo nọ o mai woma vi eko ahwo ivẹ na kọ ọnọ a ri yẹ hẹ,+ ọnọ ọ re ruẹ eware idhọvẹ nọ a bi ru evaọ otọ ọre na ha.+
4 Yọ mẹ ruẹ epanọ ahwo a be daoma te* jẹ be rọ onaa ru eware te fiki oma-uhrowo nọ o rrọ udevie ahwo;+ onana yọ ufofe re, ofou nọ a bi le.
5 Ohwo ogheghẹ ọ rẹ rọ abọ mu oma yọ ọ be dọ kpobi no.*+
6 Umutho eriosehọ* u woma vi iruo egaga* nọ e wọhọ ofou nọ a bi le.+
7 Me te je roro kpahe oware ofa nọ o rrọ oware ufofe evaọ otọ ọre na: 8 Ọzae jọ ọ riẹ nọ ọye ọvo ọ rrọ, o wo ohwo ho; o wo ọmọ họ* yọ o wo oniọvo ho, rekọ o re serihọ họ evaọ iruo egaga riẹ. Efe ọ rẹ dae ẹro ho.+ Kọ ọ be tubẹ nọ omariẹ nọ, ‘Ono me bi ru iruo egaga nana kẹ jẹ be rehọ fiki riẹ rọ emamọ eware gbọ omamẹ* ogbọ na’?+ Onana yọ ufofe re gbe iruo omolahiẹ gheghe.+
9 Imava i woma vi omọvo+ keme a wo emamọ osohwa* rọkẹ iruo egaga rai. 10 Keme otẹrọnọ ọjọ evaọ usu rai o kie, ọdekọ o re fiobọhọ kẹ ọrivẹ riẹ kpama. Rekọ eme ọ rẹ via kẹ ọnọ o kie na otẹrọnọ ohwo ọvo ọ riẹ nọ o re fiobọhọ kẹe kpama ha?
11 Ofariẹ, otẹrọnọ imava i kiẹzẹ kugbe, oma rai o rẹ ruọruọ, rekọ ẹvẹ oma omọvo o sae rọ ruọruọ? 12 Yọ ohwo ọ sae ga obọ vi omọvo, rekọ imava nọ i kuobọgbe e sai mugba kẹe. Yọ ufi egẹ esa o rẹ kake sawo ho.*
13 Ọmọ owareghẹ nọ o yogbe o woma vi ovie ogheghẹ+ nọ ọ kpako no, ọnọ o gbe wo areghẹ te epanọ ọ rẹ rọ gaviezọ kẹ unuovẹvẹ hẹ.+ 14 Keme uwou-odi o* no ze zihe ruọ ovie,+ dede nọ ọ jọ oyogbe evaọ okenọ a yẹi fihọ uvie yena.+ 15 Me roro kpahe ahwo kpobi nọ a rrọ uzuazọ nọ a be nya evaọ otọ ọre na, gbe epanọ eware e be nya kẹ ọmoha nọ ọ rehọ ẹta ohwo ọdekọ na. 16 Dede nọ ahwo nọ a rrọ abọ riẹ a bu wo umuo ho, eva riẹ e te were enọ e nyaze uwhremu na ha.+ Onana yọ ufofe re, ofou nọ a bi le.
5 Yọroma* oke kpobi nọ who te kpohọ uwou Ọghẹnẹ uzẹme na;+ o mai woma re ohwo ọ nyae gaviezọ+ viukpenọ o re dhe idhe wọhọ epanọ ahwo ogheghẹ a re ru,+ keme a riẹ hẹ inọ oware nọ a bi ru na o rrọ yoyoma.
2 Whọ rọ okpakpa ta ẹme he, whọ rọ okpakpa ta oware nọ o rrọ udu ra ha evaọ aro Ọghẹnẹ uzẹme na,+ keme Ọghẹnẹ uzẹme na ọ rrọ obọ odhiwu rekọ obọ otọakpọ obonẹ whọ rrọ. Oyejabọ nọ u ro fo re whọ ta umutho ẹme.+ 3 Keme eware ibuobu nọ ohwo o bi roro* eye e rẹ wha ewezẹ ze,+ yọ eme ibuobu nọ e rrọ eva ohwo ogheghẹ e rẹ lẹliẹe ku eme vọ otọ.+ 4 Oke kpobi nọ whọ ya eyaa kẹ Ọghẹnẹ, whọ raha oke he re who te ru eyaa na gba,+ keme ahwo ogheghẹ a rẹ were iẹe he.+ Ru oware nọ whọ ya na gba.+ 5 O mai woma re whọ seba ẹya, ukpenọ whọ rẹ ya eyaa yọ who re ru ei gba ha.+ 6 Whọ kuvẹ re unu ra u ru owhẹ* raha uzi hi,+ yọ whọ jọ aro ukọ-odhiwu* ta nọ o thọ owhẹ obọ họ.+ Emejabọ who je ru eva dha Ọghẹnẹ uzẹme na fiki oware nọ whọ ta, re o lẹliẹe raha iruo abọ ra no?+ 7 Keme, nwane epanọ eware ibuobu nọ ohwo o bi roro e rẹ lẹliẹe wezẹ ewezẹ na,+ ere ọvona eme ibuobu nọ a rẹ ta e rrọ ifofe re. Rekọ dhozọ Ọghẹnẹ uzẹme na.+
8 Whọ tẹ ruẹ oyogbe nọ a bi kienyẹ jẹ ruẹ nọ a bi bru uvioziẹ hẹ je bi ru oware nọ u kiẹrẹe he evaọ ubrotọ ra, jọ oyena u gbe owhẹ unu hu.+ Keme ohwo jọ ọ riẹ nọ o kpehru vi ohwo ologbo esuo yena nọ o bi rri rie, yọ amọfa a riẹ nọ i kpehru vi ahwo yena re.
9 U te no ere no, aikpobi a rẹ ghale eware nọ i no otọ na ze; makọ ovie na dede oware nọ u no otọ na ze ọ be rọ kuọ oma.+
10 Ohwo nọ o you isiliva, isiliva e rẹ dae ẹro ho, yọ ohwo nọ o you ekwakwa efe, ugho o rẹ dae ẹro ho.+ Onana yọ ufofe re.+
11 Nọ eware iwoma i te bu, ahwo nọ a be re ae a re bu re.+ Kọ erere vẹ o te ọnọ o wo rai vi ibiaro nọ o re ro rri rai?+
12 Owezẹ ohwo nọ ọ be gbodibo o rẹ mere, te ọ be re emu bu hayo ọ be re bu hu, rekọ eware ibuobu nọ ọdafe o wo e be kẹe uvẹ wezẹ hẹ.
13 Ẹbẹbẹ* ologbo jọ ọ riẹ nọ mẹ ruẹ evaọ otọ ọre na: efe nọ ohwo o wo nọ ọ rọwo siobọno ho, onọ u si uye sei. 14 Efe yena o vru fiki okọ nọ u* kiekpei, yọ okenọ o zihe ruọ ọsẹ-ọmọ, oware ovo u gbe kiọkọ nọ ọ rẹ nyaseba kẹe he.+
15 Nwane wọhọ epanọ ohwo o ro no edhede oni riẹ ze na, ere ọ te rọ ẹbẹba* nyavrẹ, nwane wọhọ epanọ ọ rọ nyaze na.+ Yọ ọ sae wha oware ovo vrẹ hẹ rọkẹ iruo egaga riẹ kpobi.+
16 Onana yọ ẹbẹbẹ* ologbo re: Nwane wọhọ epanọ ọ rọ nyaze ere ọ rẹ rọ nyavrẹ; kọ erere vẹ o re te ohwo nọ ọ ruabọhọ bi ru iruo egaga kẹ ofou?+ 17 Ofariẹ, kẹdẹ kẹdẹ ọ rẹ jọ ebi re emu, avọ unuofiẹ ogaga gbe ẹyao gbe evedha.+
18 Oware nana mẹ ruẹ nọ u woma je kiehọ: inọ ohwo ọ rẹ re jẹ da jẹ re omaweromẹ iruo egaga riẹ kpobi+ nọ ọ lahiẹ oma ru evaọ otọ ọre na evaọ umutho edẹ uzuazọ riẹ nọ Ọghẹnẹ uzẹme na ọ kẹ riẹ, keme oyena họ osohwa riẹ.*+ 19 U te no ere no, nọ Ọghẹnẹ uzẹme na ọ tẹ kẹ ohwo efe gbe ekwakwa eyero akpọ+ je ru ei riẹ oghẹrẹ nọ ọ rẹ rọ reawere rai, u fo nọ ọ rẹ rehọ osohwa riẹ* jẹ ghọghọ fiki iruo egaga riẹ. Onana yọ okẹ Ọghẹnẹ.+ 20 Keme ọ te kaki muẹrohọ* epanọ edẹ uzuazọ riẹ e be dhẹ vẹrẹ te he, fikinọ Ọghẹnẹ uzẹme na o bi ru ei wo evawere ẹsikpobi.+
6 U wo ẹbẹbẹ* ologbo jọ nọ mẹ ruẹ evaọ otọ ọre na, yọ ahwo buobu a wo rie: 2 Ọghẹnẹ uzẹme na ọ kẹ ohwo efe gbe ekwakwa eyero akpọ gbe oruaro, fikiere oware ovo nọ u si rie urru o kare riẹ hẹ;* ghele na Ọghẹnẹ uzẹme na ọ kẹ riẹ uvẹ re ọ reawere rai hi, rekọ ọrara ọ rẹ sae reawere rai. Onana yọ ufofe gbe oja ulogbo. 3 Otẹrọnọ ohwo o yẹ emọ udhusoi (100) jẹ rria ikpe buobu, ọ tẹ jẹ kpako gaga, rekọ ọ* gbẹ reawere emamọ eware riẹ re o te ti kpobọ uki hi,* mẹ sae ta nọ ọmọ nọ a yẹ thọwa o woma vi ei.+ 4 Keme ọ nyaze kufiẹ, ọ tẹ nyavrẹ ebiebi, ebi o te ruru odẹ riẹ. 5 Dede nọ ọ ruẹ ọre ẹdẹvo ho yọ ọ riẹ oware ovo ho, o gbe woma vi* ohwo ọsosuọ na.+ 6 Erere vẹ ọ riẹ nọ ohwo ọ tẹ rria ikpe odu akuava rekọ ọ re omaweromẹ ovo ho? Kọ ogbẹrọnọ oria ovona ahwo kpobi a be nya?+
7 Iruo egaga kpobi nọ ohwo o bi ru yọ enọ ọ be rọ kuọ unu riẹ;+ ghele na eva riẹ e rẹ vọ họ.* 8 Kọ ẹvẹ ohwo owareghẹ o ro woma vi ogheghẹ,+ hayo kọ erere vẹ ọ riẹ inọ oyogbe ọ riẹ oghẹrẹ nọ ọ rẹ rọ zọ?* 9 O mai woma re ohwo ọ reawere eware nọ ọ be rọ ibiaro riẹ ruẹ viukpenọ o re ghoro gwọlọ eware nọ i bi si ei urru. Onana yọ ufofe re, ofou nọ a bi le.
10 Oware kpobi nọ o rrọ u wo odẹ no vẹre, yọ a riẹ oghẹrẹ nọ ohwo-akpọ ọ rrọ; ọ rẹ sai lele ohwo nọ o wo ogaga vi ei vro avro ho.* 11 Epanọ eme* i bu te ere eware ifofe i re bu te; kọ erere vẹ o re noi ze te ohwo? 12 Ono ọ riẹ oware nọ o mai woma nọ ohwo o re ru evaọ akpọ evaọ umutho edẹ uzuazọ ifofe riẹ, enọ i re kri ẹhiẹ hẹ wọhọ uwoho?+ Kọ ono ọ rẹ sae vuẹ ohwo oware nọ o te via evaọ otọ ọre na okenọ o te whu no?
7 Emamọ odẹ* o woma vi emamọ udẹ,*+ yọ ẹdẹ uwhu o woma vi ẹdẹ eyẹ. 2 O mai woma re a kpohọ uwou uweri viukpọ uwou ehaa,+ keme oye họ ekuhọ ohwo-akpọ kpobi, yọ u fo nọ enọ e rrọ uzuazọ a rẹ jọ udu rai roro kpahe iẹe. 3 Ọkora o woma vi ehwẹ,+ keme ovao nọ a re mu họ o rẹ lẹliẹ udu na mai woma.+ 4 Udu ohwo owareghẹ o rẹ jọ uwou uweri, rekọ udu ohwo ogheghẹ o rẹ jọ uwou ehaa.*+
5 O mai woma re a gaviezọ kẹ ọwhọkuo ohwo nọ o wo areghẹ+ viukpenọ a rẹ gaviezọ kẹ ole ahwo ogheghẹ. 6 Keme wọhọ idhigbo nọ e rrọ erae nọ e be sa evaọ otọ uwho, ere ehwẹ ohwo ogheghẹ e rrọ;+ yọ onana ufofe re. 7 Keme okienyẹ ọ sae lẹliẹ ohwo owareghẹ ru ugberuo, yọ udi-oriọ o rẹ raha udu ohwo.+
8 Obọ ekuhọ ẹme o wuzou vi emuhọ riẹ. O mai woma re a wo odiri viukpenọ a re wo omorro.*+ 9 Whọ kaki* mu ofu hu,+ keme igbama ahwo ogheghẹ ofu ọ rẹ jọ.*+
10 Whọ ta ha inọ, “Fikieme edẹ nọ e vrẹ no i ro woma vi enana?” keme areghẹ o su owhẹ nọ onọ nana ha.+
11 Areghẹ avọ ukuoriọ nọ a wo kugbe yọ emamọ oware, o tẹ jẹ rrọ oware erere kẹ enọ e be ruẹ elo okpẹdoke na.* 12 Keme areghẹ ọ rẹ thọ ohwo+ nwane wọhọ epanọ ugho o rẹ thọ ohwo na,+ rekọ oware nọ eriariẹ o rọ mai woma ona: Areghẹ ọ rẹ sẹro uzuazọ ọnọ o wo rie.+
13 Roro kpahe iruo Ọghẹnẹ uzẹme na, keme ono ọ rẹ sai ru oware nọ o ru gẹle no liọ?+ 14 Evaọ ẹdẹ owoma, dhesẹ ewoma nana via,+ rekọ evaọ ẹdẹ uye,* riẹ nọ Ọghẹnẹ họ ọnọ o ru ọnana gbe ọyena,+ re ahwo a gbẹ sae riẹ* oware ovuovo nọ o te via kẹ ae evaọ obaro dẹẹ hẹ.+
15 Evaọ etoke edẹ uzuazọ ifofe+ mẹ na, mẹ ruẹ eware kpobi, te ohwo okiẹrẹe nọ o whu fiki ẹrẹreokie riẹ+ gbe ohwo omuomu nọ ọ rria tọ ghelọ eware iyoma riẹ.+
16 Who kiẹrẹe ga hrọ họ,+ hayo dhesẹ nọ who wo areghẹ thesiwa ha.+ Fikieme whọ rẹ rọ wha ọraha se omara?+ 17 Whọ rọ omara kpobi kẹ umuomu uruo ho, hayo jọ gheghẹ hẹ.+ Fikieme who re ro whu, kpakiyọ oke ra u ri te he?+ 18 O mai woma re a kru unuovẹvẹ ovo jọ dhobọ ababọ onọ u kiọkọ nọ a re gbolaro kẹ;+ keme ọnọ ọ be dhozọ Ọghẹnẹ o re ru lele ivẹ na.
19 Areghẹ o re ru ohwo owareghẹ ga vi ezae egaga ikpe nọ e rrọ okpẹwho.+ 20 Keme ohwo okiẹrẹe ọvuọvo ọ rrọ otọakpọ na ha nọ o re ru oware uwoma ẹsikpobi nọ ọ rẹ raha uzi vievie he.+
21 U te no ere no, orọnikọ ẹme kpobi nọ ahwo a ta who re se gboja ha;+ o gbẹ rrọ ere he, whọ sai yo nọ odibo ra ọ be la owhẹ eka;* 22 keme whọ jọ udu ra riẹ vevẹ inọ whẹ omara na whọ la amọfa eka no unuẹse buobu.+
23 Mẹ rehọ areghẹ dawo enana kpobi, mẹ tẹ ta nọ: “Me ti wo areghẹ.” Rekọ onana u kpehru vi omẹ. 24 Eware nọ e be via e rrọ kokodo je diwi vrẹta. Ono ọ rẹ sai wo otoriẹ rai?+ 25 Mẹ kpọ udu mẹ rri epanọ mẹ rẹ rọ riẹ, kiẹ jẹ gwọlọ areghẹ gbe ẹjiroro nọ eware e be rọ via, re me je wo otoriẹ umuomu nọ o rrọ ugheghẹ gbe ugheghẹ nọ o rrọ ugberuo.+ 26 Kẹsena me te duku onana: Oware nọ u yoma* vi uwhu họ aye nọ ọ wọhọ ẹta ozuẹ, nọ udu riẹ o wọhọ osakrosa, nọ abọ riẹ ọ wọhọ egbregba uwou-odi. Ọnọ o bi ru eva were Ọghẹnẹ ọ rẹ vae abọ,+ rekọ o re mu ọrahauzi.+
27 Okokahwohọ na+ ọ ta nọ: “Rri, onana họ oware nọ me duku. Mẹ kiẹ eware riwi no unọjọ utọjọ, oye o soriẹ nọ me ro ku ẹme na họ ere, 28 rekọ mẹ* ruẹ oware nọ mẹ be kiẹ gwọlọ ẹsikpobi na ha. Ọzae* ọvo evaọ usu ezae odu mẹ ruẹ, rekọ mẹ re jọ udevie rai ruẹ makọ aye ọvo ho. 29 Onana họ oware ovo nọ mẹ ruẹ, inọ: Ọghẹnẹ uzẹme na ọ ma ahwo-akpọ gbakiete,+ rekọ ae ọvo a tẹ be ma omaa eware buobu.”+
8 Ono ọ wọhọ ohwo owareghẹ na? Ono ọ riẹ oghẹrẹ nọ a re ro ku ẹbẹbẹ họ?* Areghẹ ohwo ọ rẹ lẹliẹ ovao riẹ ghariẹ jẹ lẹliẹ ovao nọ o mu họ sasa.
2 Mẹ ta nọ: “Ru lele izi nọ ovie na o jie+ fiki eyaa ra kẹ Ọghẹnẹ.+ 3 Whọ họrọ oma no aro riẹ hẹ.+ Who dhomahọ oware uyoma ovuovo ho;+ keme ọ rẹ sai ru oware kpobi nọ o were riẹ, 4 keme ovie na ọ tẹ ta no yọ u re no;+ ono ọ rẹ sae ta kẹe nọ, ‘Eme who bi ru na?’”
5 Ọnọ o re koko uzi na uye u ti tei oma ha,+ yọ udu nọ u wo areghẹ o rẹ riẹ oke nọ u fo nọ a re ro ru oware gbe oghẹrẹ nọ a re ru ei.*+ 6 Oware kpobi u wo oke nọ a re ro ru ei gbe oghẹrẹ nọ a re ru ei,*+ keme ebẹbẹ ahwo-akpọ i bu thesiwa. 7 Nọ orọnọ ohwo ọvo ọ riẹ oware nọ o te via ha na, ono ọ rẹ sae vuẹ ohwo oghẹrẹ nọ o te rọ via?
8 Nwane wọhọ epanọ ohwo ọvo o wo ogaga vi ẹzi* na ha na hayo sae za ẹzi na dhe he na, ere ohwo ọvo o wo ogaga vi ẹdẹ uwhu hu.+ Wọhọ epanọ a re siobọno ohwo ọvo kpo ho evaọ etoke ẹmo na, ere umuomu o te kẹ enọ i bi ru ei uvẹ hẹ re a dhẹ vabọ.*
9 Mẹ ruẹ eware nana kpobi, mẹ tẹ kpọ ovao mẹ rri* iruo kpobi nọ a ru no evaọ otọ ọre na, evaọ etoke nọ ohwo o ro su ọrivẹ riẹ ruọ uye.*+ 10 Mẹ ruẹ ahwo omuomu nọ a bi ki, enọ e jẹ hae nya kpohọ oria ọrẹri na jẹ nya zihe ze, rekọ u kri hi a tẹ thọrọ ẹro no evaọ okpẹwho nọ a je jo ru onana.+ Onana yọ ufofe re.
11 Fikinọ a be kẹ ahwo nọ a bi ru eware iyoma uye kpata kpata ha,+ udu ahwo-akpọ o tẹ ga vrẹta no kẹ eyoma oruo.+ 12 Dede nọ ọrahauzi ọ rẹ sai ru eyoma isia udhusoi ọ vẹ gbẹ rria tọ, mẹ riẹ nọ eware i ti woma kẹ enọ e be dhozọ Ọghẹnẹ uzẹme na, fikinọ a be dhozọ riẹ.+ 13 Rekọ eware i ti woma kẹ ohwo omuomu hu,+ yọ o ti ru edẹ uzuazọ riẹ theri hi enọ e wọhọ uwoho na,+ keme ọ be dhozọ Ọghẹnẹ hẹ.
14 U wo oware ufofe jọ* nọ o be via evaọ otọakpọ na: U wo ahwo okiẹrẹe nọ amọfa a re ru wọhọ ẹsenọ a ru umuomu,+ yọ u wo ahwo omuomu nọ amọfa a re ru wọhọ ẹsenọ a ru oware nọ u kiẹrẹe.+ Mẹ ta nọ onana yọ ufofe re.
15 Fikiere oware nọ mẹ ta họ, jọ ahwo a ghọghọ,+ keme oware ovo o rrọ họ nọ u woma kẹ ohwo-akpọ vi emu nọ ọ rẹ re, ọ vẹ jẹ da jẹ ghọghọ; onana u fo nọ o re ru nọ o bi kru obọ ga ru iruo evaọ edẹ uzuazọ riẹ na,+ enọ Ọghẹnẹ uzẹme na ọ kẹ riẹ evaọ otọ ọre na.
16 Mẹ daoma mẹ kpobi re me wo areghẹ jẹ ruẹ eware* kpobi nọ e be via evaọ otọakpọ na,+ mẹ tubẹ siọ owezẹ ba te aso te uvo.* 17 Kẹsena me te roro kpahe iruo kpobi nọ Ọghẹnẹ uzẹme na o ru, me te vuhumu nọ ahwo-akpọ a rẹ sai wo otoriẹ oware nọ o be via evaọ otọ ọre na ha.+ Makọ epanọ ahwo a daoma te kẹhẹ, a rẹ sai wo otoriẹ riẹ hẹ. A tẹ make ta nọ a wo areghẹ te epanọ a sae rọ riẹ, a rẹ sai wo otoriẹ riẹ vọvọ họ.+
9 Fikiere mẹ tẹ jọ udu mẹ roro kpahe eware nana kpobi je ku ei họ nọ ohwo okiẹrẹe avọ ohwo owareghẹ, te iruo rai kpobi e rrọ obọ Ọghẹnẹ uzẹme na.+ Ahwo a riẹ uyoyou gbe omukpahọ nọ ọ jariẹ taure a te ti yẹ ai hi. 2 Oware ovona o te via kẹ ahwo na kpobi,+ te ahwo okiẹrẹe gbe ahwo omuomu,+ ahwo owoma gbe enọ e fo avọ enọ e fo ho, enọ i bi dhe idhe gbe enọ i bi dhe idhe he. Emamọ ohwo avọ ọrahauzi epọvo na; ọnọ ọ be bọwo ehao gbe ọnọ ọ be yọroma kpahe ehao nọ ọ rẹ bọwo epọvo na. 3 Onana yọ oware idhọvẹ nọ o be via evaọ otọ ọre na: Fikinọ oware ovona o te via kẹ ahwo na kpobi,+ eyoma oruo o da udu ahwo-akpọ fia; yọ ugheghẹ o rrọ udu rai evaọ etoke uzuazọ rai, kẹsena a ve whu!*
4 Ẹruore ọ riẹ kẹ ohwo kpobi nọ ọ rrọ uzuazọ, keme arakọ nọ ọ rrọ uzuazọ o woma vi okpohrokpo nọ o whu no.+ 5 Keme ahwo nọ a rrọ uzuazọ a riẹ* nọ a ti whu,+ rekọ enọ i whu no a riẹ oware ovuovo ho,+ yọ a gbe wo osohwa ovuovo ho, keme a gbẹ be kareghẹhọ ae he, a thọrọ ẹro no.+ 6 U te no ere no, uyoyou nọ a wo gbe omukpahọ rai avọ ihri-eriọ rai e raha no, yọ a gbe wo obọ ovuovo kpahe oware nọ ahwo a bi ru evaọ otọ ọre na ha.+
7 Nya, re whọ re emu ra avọ oghọghọ, jẹ da enwaene ra avọ evawere,+ keme iruo ra e were Ọghẹnẹ uzẹme na no.+ 8 Jọ iwu ra e jọ iwu efuafo* ẹsikpobi, yọ whọ siọ udẹ* ba erowholo uzou ra ha.+ 9 Reakpọ kugbe aye oyoyou ra+ na evaọ edẹ uzuazọ ra kpobi, enọ Ọghẹnẹ ọ kẹ owhẹ evaọ otọ ọre na, evaọ edẹ ifofe ra na kpobi, keme oye họ onọ u te owhẹ* evaọ uzuazọ gbe evaọ iruo egaga ra nọ whọ be lahiẹ oma ru evaọ otọ ọre na.+ 10 Oware kpobi nọ who bi ru, rọ ẹgba ra kpobi ru ei keme iruo hayo omaa hayo eriariẹ hayo areghẹ ọvuọvo ọ rrọ obọ Uki hi,*+ obonọ who bi kpohọ na.
11 U wo oware ofa nọ mẹ ruẹ evaọ otọ ọre na, inọ orọnikọ ẹsikpobi ahwo nọ a riẹ ohrẹ ẹdhẹ gaga a rẹ kparobọ evaọ ohrẹ-odhẹ hẹ, yọ egba a re fi kparobọ ẹsikpobi evaọ ẹmo ho,+ yọ iwareghẹ na a re wo emu ẹsikpobi hi, yọ orọnikọ ahwo kpobi nọ a rẹ kaki vuhu oware mu a re fe he,+ yọ eware e rẹ riẹ nya kẹ enọ i wo eriariẹ ẹsikpobi hi,+ keme oke gbe eware nọ a rẹro rai hi* i re kpomahọ aikpobi. 12 Keme ohwo-akpọ ọ riẹ oke riẹ hẹ.+ Nwane wọhọ epanọ ẹriri omuomu o re mu iyei na, gbe epanọ ẹta o re mu evra na, ere agbefẹ o re mu emọ ahwo evaọ oke okpẹtu,* nọ u te kie ze idudhe.
13 Me te je muẹrohọ onana kpahe areghẹ evaọ otọ ọre na, yọ u gbe omẹ unu:* 14 U wo okpẹwho ọsese jọ nọ ahwo a bu* tere he; ovie ọgaga jọ ọ tẹ wọ ohọre bru rie ze, wariẹe họ, jẹ bọ eware buobu ro koi họ. 15 Ọzae jọ nọ o yogbe rekiyọ o wo areghẹ ọ jọ okpẹwho na, ọ tẹ rọ areghẹ riẹ siwi okpẹwho na. Rekọ ohwo ọvo ọ kareghẹhọ oyogbe yena ha.+ 16 Mẹ tẹ jọ udu mẹ ta nọ: ‘Areghẹ o woma vi ẹgba;+ ghele na a rẹ jẹ areghẹ oyogbe fiẹ, yọ a re ru oware nọ ọ ta ha.’+
17 O mai woma re a ru oware nọ ohwo owareghẹ ọ rọ unu kpotọ ta viukpọ eme edo erọ ohwo nọ o bi su igheghẹ.
18 Areghẹ o woma vi ekwakwa ẹmo, rekọ ọrahauzi ọvo ọ sae raha eware iwoma buobu.+
10 Wọhọ epanọ inyẹ iwhuowhu i re ru ewhri ohwo nọ o re ru idẹ nọ i re gbo ore awere gbo ekpehre ore jẹ gbivuhu na, ere oware ugheghẹ nọ u tulo ho nọ a ru o rẹ raha areghẹ gbe orro.+
2 Udu ohwo owareghẹ o re su ei nya emamọ edhere,* rekọ udu ohwo ogheghẹ o re su ei nya ekpehre edhere.*+ 3 Edhere kpobi nọ ohwo ogheghẹ ọ be nya, o re dhesẹ nọ ọ kare areghẹ,*+ yọ o re dhesẹ kẹ ahwo kpobi nọ ọ rrọ gheghẹ.+
4 Osu o te bi mu ofu ọgaga* kẹ owhẹ, whọ nya no oria nọ whọ rrọ họ,+ keme ohwo ọ tẹ fọ rirẹ a rẹ kpairoro vrẹ izieraha ilogbo riẹ.+
5 U wo oware idhọvẹ jọ nọ mẹ ruẹ evaọ otọ ọre na, oware othọthọ nọ enọ e rrọ esuo a bi ru:+ 6 A fi ugheghẹ họ eria ikpehru buobu, rekọ edafe* e rrọ eria ikpokpotọ.
7 Mẹ ruẹ idibo evaọ ehru enyenya rekọ emezae-ivie e be nya owotọ wọhọ idibo.+
8 Ohwo nọ ọ tọ ọgọdọ ọ sai kie fihọ iẹe;+ yọ araomuomu ọ rẹ sae rowo ohwo nọ o kporo ugbẹhẹ nọ a rọ itho ru.
9 Ohwo nọ o re bru itho, itho e rẹ sae nwae oma, yọ ọnọ ọ rẹ bẹre* ite-ire, ure o rẹ sae nwae oma.*
10 Otẹrọnọ okwakwa-ayọno nọ a re ro ru iruo u whu akọ, a gbẹ thọe he, ohwo ọ rẹ rọ ogaga riẹ kpobi ru iruo. Rekọ areghẹ o re fiobọhọ kẹ ohwo ru oware via.
11 Otẹrọnọ araomuomu ọ rowo ohwo no taure a te ti ru ei fihọ ruru, ọnọ o re ru araomuomu fihọ ruru* na o gbe wo obufihọ họ.
12 Eme nọ i re no unu ohwo owareghẹ ze e rẹ whae ze nọ a rẹ rọ jẹe rehọ,+ rekọ igbenu ohwo ogheghẹ e rẹ wha ọraha sei.+ 13 Eme ọsosuọ nọ i no unu riẹ ze e rẹ jọ gheghẹ,+ yọ eme ekuhọ riẹ kọ erọ oruẹ. 14 Ohwo ogheghẹ ọ rẹ ta ubu eme.+
Ohwo ọ riẹ oware nọ o te via ha; ono ọ sae vuẹe oware nọ o te via nọ ọ tẹ nyavrẹ no?+
15 Iruo egaga ohwo ogheghẹ e rẹ whọlọ iẹe oma kpobi no, keme ọ tubẹ riẹ epanọ ọ rẹ rọ nyate okpẹwho na dede he.
16 U re yoma kẹ ẹwho gaga nọ ọmọzae ọboba ọ tẹ rrọ ovie+ gbe nọ ikpahwo-esuo a te mu ehaa họ eru evaọ ohiohiẹ. 17 U re woma kẹ ẹwho gaga nọ ovie ọ tẹ rrọ ọmọzae ikpahwo gbe nọ ikpahwo-esuo a tẹ be re emu evaọ oke nọ u fo, re a wo ẹgba orọnikọ orọ idieda-thomawa ha.+
18 Oyẹlẹ ogaga o rẹ lẹliẹ ire nọ a rọ tehe ehru uwou muhọ ekie, yọ abọ nọ o re ru iruo ho e rẹ lẹliẹ uwou fi.+
19 A ru ebrẹdi* re a ruẹse hwẹ, yọ enwaene ọ rẹ lẹliẹ akpọ were;+ rekọ ugho u re ru ẹgwọlọ kpobi gba.+
20 Makọ evaọ iroro* ra dede whọ la ovie eka ha,*+ yọ whọ la edafe eka ha evaọ ukpẹ ra; keme ọvra* ọ sae wha edo* na vrẹ, hayo omama nọ u wo ibekpe o sae wariẹ oware nọ whọ ta na.
11 Gbolo ebrẹdi ra fihọ* ehru ame obuobu na,+ keme nọ edẹ buobu e tẹ vrẹ no whọ te wariẹ ruẹ e riẹ.+ 2 Ghale ojọ kẹ imahrẹ hayo imaree+ dede, keme whọ riẹ oware okpẹtu* nọ o te via evaọ otọakpọ na ha.
3 Otẹrọnọ ame ọ vọ ẹgho, ọ rẹ rrọ oso fihọ otọakpọ na; yọ ure u te kie rri ofẹ obọze ovatha-ọre hayo rri ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre, oria nọ ure na u kie fihọ na etẹe ọ rẹ jọ.
4 Ọnọ o re rri ofou ọ rẹ sae kọ ubi ovuovo ho, yọ ọnọ o re rri ẹgho o ti vu oware ovuovo ho.+
5 Nwane wọhọ epanọ whọ riẹ oghẹrẹ nọ ẹzi na o re ru iruo evaọ igbenwa ọmọ nọ ọ rrọ obeva* aye nọ o dihọ họ na,+ ere whọ riẹ iruo Ọghẹnẹ uzẹme na ha, ọnọ o re ru eware kpobi.+
6 Kọ ibi ra evaọ ohiohiẹ yọ whọ jọ obọ ra u serihọ họ rite owọwọ;+ keme whọ riẹ onọ u ti woma ha, sọ onana hayo oyena, hayo sọ ivẹ na i ti woma.
7 Elo ọ rrọ ziezi, yọ u woma re ibiaro na e ruẹ ọre na. 8 Keme otẹrọnọ ohwo ọ rria ikpe buobu, jọ ọ re omawere rai kpobi.+ Rekọ jọ ọ kareghẹhọ nọ edẹ ebi e rẹ sae jọ buobu; eware kpobi nọ e te ze ifofe.+
9 Ghọghọ, uzoge ọmọzae, nọ whọ gbẹ rrọ uzoge na, jọ eva e were owhẹ evaọ edẹ uzoge ra. Nya idhere nọ udu ra o ta kẹ owhẹ nọ whọ nya re who je kpohọ obonọ ibiaro ra i bi su owhẹ kpohọ; rekọ riẹ nọ Ọghẹnẹ uzẹme na ọ te rehọ owhẹ guẹdhọ* fiki eware nana kpobi.+ 10 Fikiere si eware nọ e rẹ wha ebẹbẹ ze no udu ra, re who si eware enwoma kpobi no ugboma* ra, keme uzoge avọ etoke udhu ifofe.+
12 Fikiere, kareghẹhọ Ọmemama Oride nọ ọ ma owhẹ na, evaọ oke uzoge+ ra, taure edẹ uye* e tẹ te ze,+ re ikpe e tẹ te ze nọ whọ te ta nọ: “Me wo omaweromẹ ovuovo kpahe ae he”; 2 taure ọre na, gbe elo na, gbe ọvẹre na, gbe isi na i te ti muebi,+ nọ ẹgho na ọ te rọ romavia nọ oso ọ tẹ rrọ no;* 3 evaọ ẹdẹ nọ enọ i re rou* uwou na a ti ro nuhu,* nọ ezae egaga na a ti ro zulẹ, nọ eyae na a te rọ siọ eware ba ewuhu keme a gbe bu hu, nọ eyae nọ e be rọ unwido rri obọ otafe na a te rọ ruẹ nọ oria kpobi u muebi;+ 4 taure a tẹ te kare ethẹ nọ a re ro kpobọ iyẹrẹ na, nọ edo oware nọ a re ro* wuhu eware u ti ro kpotọ, nọ edo ọvra ọ te rọ rọwo ohwo no owezẹ ze, yọ uvou emetẹ ile-esuọ kpobi u gbe ti do via tere he.+ 5 Ofariẹ, ohwo ọ be dhozọ eria nọ i kpehru, yọ eware ozọ e rrọ iyẹrẹ na. Nọ ure almọnd o tẹ whẹ idodo họ,+ yọ abaka ọ be rọ ẹgbẹgba si vrẹ, nọ ubi-ure kapa-bẹri o tẹ bẹre no, keme ohwo ọ be nya kpohọ uwou riẹ nọ ọ te jọ krẹkri+ yọ enọ i bi weri na e be nya kpenẹ avọ enẹ evaọ iyẹrẹ na;+ 6 taure a te ti si ufi isiliva na no, nọ a te whọlọ omodhe okokodo igoru na no, nọ omothẹ nọ ọ rrọ oria eyeri-ame na o ti ro whu no, nọ oware nọ a rẹ thahe* ro si ame no ọgọdọ-ame* ze o te whọlọ no. 7 Kẹsena ẹkpẹ* o ve zihe kpohọ otọ,+ oria nọ o jọ vẹre, ẹzi* na o ve zihe bru Ọghẹnẹ uzẹme na nọ ọ rehọ e riẹ kẹ.+
8 Enẹ okokahwohọ+ na ọ ta: “Oware nọ o mae rrọ ofofe!* Oware kpobi ufofe!”+
9 Orọnikọ okokahwohọ na o wo areghẹ no ọvo ho rekọ ẹsikpobi o je wuhrẹ ahwo eware nọ ọ riẹ,+ yọ o roro didi jẹ romatotọ kiẹ eware re ọ ruẹsi kere itẹ buobu fihotọ.*+ 10 Okokahwohọ na ọ daoma gwọlọ emamọ eme+ je kere eme egbagba nọ e rrọ uzẹme fihotọ.
11 Eme ahwo nọ i wo areghẹ e wọhọ ekpọ esiọsiọle nọ a re ro su iruẹ,+ yọ eme rai kpobi nọ a nabi kokohọ e wọhọ ibubẹ nọ a tehe rueva ziezi; othuru-igodẹ ọvo ọ ta rai ze. 12 U te no enana no, ọmọzae mẹ, mẹ be vẹvẹ owhẹ unu nọ: Ebe ibuobu nọ a bi ru i wo oba ha, yọ a tẹ rọ oma kẹ ae ga hrọ, e rẹ rrọ ohwo oma.+
13 Nọ ma yo eware kpobi no na, ukuhọ ẹme na ona: Dhozọ Ọghẹnẹ uzẹme na+ je koko izi riẹ,+ keme oware kpobi nọ a gwọlọ mi ohwo-akpọ ona.+ 14 Keme Ọghẹnẹ uzẹme na ọ te rọ oware kpobi nọ a ru guẹdhọ, te oware kpobi nọ a lẹlẹ ru, sọ u woma hayo u yoma.+
Hayo “ọnọ o re si ahwo koko na.”
Hayo “Omolahiẹ kufiẹ nọ o mae rro kpaobọ.”
Evaọ Hibru, “o re dikihẹ.”
Hayo “o re lo via.”
Hayo “o ve zihe be wẹ fuele fuele.”
Hayo “Iko-ame erọ ezi ekpahe; Iko-ame erọ ezi-ezi.”
Hayo “rọ areghẹ.”
Hayo “ugheghẹ ogaga.”
Hayo “oghọghọ.”
Hayo “oghọghọ.”
Hayo “owhawho.”
Evaọ Hibru, “emezae uwou na.”
Hayo “ekwakwa nọ ivie gbe ibrotọ ọvo a rẹ sai wo.”
Hayo “emọ ahwo.”
Hayo “uvi aye, ẹhẹ, uvi eyae.”
Evaọ Hibru, “nọ ibiaro mẹ e yare.”
Hayo “oghọghọ.”
Hayo “ẹkẹ.”
Hayo “emamọ oware ovuovo nọ u wo erere.”
Hayo “i rovie fihọ.”
Hayo “eware kpobi.”
Hayo “okpẹtu.”
Evaọ Hibru, “ilale nọ e rrọ udu riẹ nọ e be.”
Evaọ Hibru, “duola; la kẹlu kẹlu.”
Hayo “kpatiẹ; ziezi; epanọ u fo.”
Hayo o sae jọ nọ, “oware nọ o vrẹ no.”
Hayo “ẹgba uzuazọ.”
Hayo “Ovu.”
Hayo “ovu.”
Hayo “ẹkẹ nọ o te rie.”
Hayo “a bi ru iruo egaga te.”
Evaọ Hibru, “yọ ọ be re uwo-oma riẹ.”
Evaọ Hibru, “Eriosehọ nọ ọ vọ ẹkuobọ.”
Evaọ Hibru, “iruo egaga nọ e vọ ekuobọ ivẹ.”
Evaọ Hibru, “ọmọzae he.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh mẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “erere nọ ọ mae rro.”
Hayo “ọ rẹ sawo lọlọhọ họ.”
Ẹsejọhọ ọmọ owareghẹ na o be ta kpahe na.
Hayo “Sẹro ẹnyonya ra.”
Hayo “ọ be ruawa kpahe.”
Evaọ Hibru, “uwo ra.”
Hayo “ọnyukọ.”
Hayo “Okpẹtu.”
Hayo “iruo nọ i.”
Hayo “ababọ.”
Hayo “okpẹtu.”
Hayo “ẹkẹ nọ o te rie.”
Hayo “ẹkẹ nọ o te rie.”
Hayo “ọ te kake kareghẹhọ.”
Hayo “okpẹtu.”
Evaọ Hibru, “oware ovo o kare nifẹsh riẹ hẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “nifẹsh riẹ ọ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “yọ makọ uki na dede u ri zihe ruọ oriẹ hẹ.”
Evaọ Hibru, “wo eriosehọ vi.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh riẹ ọ rẹ vọ họ.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “ọ rẹ nya evaọ aro enọ e rrọ uzuazọ.”
Hayo “guẹdhọ họ.”
Hayo o sae jọ nọ, “eware.”
Evaọ Hibru, “Odẹ.”
Hayo “ewhri.”
Hayo “arozaha.”
Hayo “ẹzi omorro.”
Evaọ Hibru, “Who bruoma evaọ ẹzi ra nyai.”
Hayo o sae jọ nọ, “keme ofu-omuo yọ oka ohwo ogheghẹ.”
Koyehọ, enọ e rrọ uzuazọ.
Hayo “okpẹtu.”
Hayo “ruẹ; duku.”
Evaọ Hibru, “bọwo owhẹ ehao.”
Hayo “o yare.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh mẹ ọ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “Ọzae nọ o kiete.”
Hayo “otofa ẹme nọ ọ rrọ otọ?”
Hayo “gbe oziẹobro.”
Hayo “gbe oziẹobro riẹ.”
Hayo “ẹwẹ; ofou.”
Hayo o sae jọ nọ, “ere umuomu rai o rẹ sai siwi irumuomu hu.”
Hayo “me te fi udu mẹ họ.”
Hayo “enwoma; okpẹtu.”
Hayo “U wo oware jọ nọ u re dhe ohwo uzou.”
Hayo “okọ.”
Hayo o sae jọ nọ, “inọ owezẹ u bi su ahwo ho te aso te uvo.”
Evaọ Hibru, “yọ o tẹ vrẹ no, a ve kuomagbe iwhuowhu na.”
Hayo “vuhumu.”
Koyehọ, iwu nọ i bi lo nọ i dhesẹ nọ eva e be were ohwo, orọnikọ iwu uweri hi.
Hayo “ewhri.”
Hayo “ẹkẹ ra.”
Hayo “Sheol hu.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “eware nọ a kparo ruẹ hẹ.”
Hayo “uye.”
Hayo “o were omẹ gaga.”
Hayo “ezae i bu.”
Evaọ Hibru, “o rrọ obọze riẹ.”
Evaọ Hibru, “o rrọ ẹkpẹlobọ riẹ.”
Evaọ Hibru, “ubiudu riẹ o rrọ ofofe.”
Evaọ Hibru, “Ẹzi osu ọ tẹ wọ ze; Ẹwẹ-okuo osu ọ tẹ wọ ze.”
Hayo “ahwo nọ a te ziezi.”
Hayo “o re bru.”
Hayo o sae jọ nọ, “u fo nọ ọ rẹ yọroma kpahe ae.”
Evaọ Hibru, “olori ẹrọo.”
Hayo “emu.”
Hayo o sae jọ nọ, “ehwa.”
Hayo “whọ bọwo ovie ehao ho; who duwu ovie iyei hi.”
Evaọ Hibru, “omama nọ o rẹ rra evaọ obọ idhiwu na.”
Hayo “ẹme.”
Hayo “Vi ebrẹdi ra vrẹ evaọ.”
Hayo “uye.”
Evaọ Hibru, “igbenwa nọ e rrọ edhede.”
Hayo “nọ owhẹ epanọ who ru.”
Evaọ Hibru, “uwo-oma.”
Hayo “edẹ okpẹtu.”
Hayo o sae jọ nọ, “romavia avọ oso na.”
Hayo “enọ e be rẹrote.”
Hayo “a te rọ jọ deghe deghe.”
Hayo “oria nọ a rẹ jọ.”
Hayo “ẹtẹ nọ a rẹ whaliẹ ufi fihọ.”
Koyehọ, ọgọdọ nọ a rẹ jọ sẹro ame.
Hayo “ovu.”
Hayo “ẹgba uzuazọ.”
Hayo “Omolahiẹ kufiẹ nọ o mae rro kpaobọ.”
Hayo “ruẹse ruẹrẹ itẹ buobu họ othotha.”