Ọvo

Nọ edẹ urere nana i bi te ekuhọ no na, emuemu ọ be gbọ “wọhọ ẹbe.” (Ol. 92:7) Fikiere, u bi gb’omai unu hu inọ ahwo a gbẹ be daezọ uruemu ezi hi. Kọ ẹvẹ ma sae rọ “jọ emaha evaọ oware uyoma” uruo jẹ “jọ ekpako evaọ otoriẹ [mai]” nẹnẹ? (1 Kọr. 14:20) Ma rẹ jọ oria ikere okpẹdẹ mai na ruẹ uyo onọ na, abọjọ riẹ o ta nọ: “Enọ e rẹ gwọlọ ỌNOWO na a rẹ riẹ otọ riẹ vevẹ,” koyehọ a rẹ riotọ oware nọ o gwọlọ kpobi re a sai ru Jihova eva were. Ma rẹ jọ obe Itẹ 2:7, 9 ruẹ ọkpọ ẹme ọvona, nọ o ta nọ Jihova “o re koko emamọ areghẹ kẹ okiẹrẹe.” Onana u ru nọ ohwo okiẹrẹe ọ sae rọ “riẹ otọ ẹrẹreokie gbe oziẹ-uzẹme, gbe oruọzewọ avọ emamọ edhere.” Areghẹ otiọye Noa, Daniẹl, gbe Job a wo. (Izik. 14:14) Ere ọvona o rrọ kẹ idibo Ọghẹnẹ nẹnẹ re. Kọ whẹ omara? Who wo ‘otoriẹ oware kpobi’ nọ o gwọlọ re ohwo ọ sai ru eva were Jihova? Onana o rẹ sae lọhọ nọ ma te wo eriariẹ egbagba kpahe Jihova. w18.02 8 ¶1-3

Ajọ ọyewọ, owuhrẹ hayo omọfa jọ evaọ ukoko na ọ gba ohwo jọ họ họ-ame he. Jihova ọ rẹ gba uvumọ ohwo họ gọe he. (1 Jọn 4:8) Ukpoye, nọ ma te bi wuhrẹ ohwo obe, ma hae ta kẹe epanọ u wuzou te re o mu usu okpekpe kugbe Ọghẹnẹ. Epanọ ọmọ-uwuhrẹ na o wo evawere kpahe uwuhrẹ na te, nọ u te je noi eva ze inọ o re yeri uzuazọ Oleleikristi o rẹ wọe roma mudhe jẹ họ-ame. (2 Kọr. 5:14, 15) U wo umuo ikpe nọ a fihọ nọ ohwo o re te re ọ tẹ họ-ame he. Ẹnyaharo emọ-uwuhrẹ Ebaibol i wo ohẹriẹ no ohwohwo. Ẹdẹ nọ ohwo ọ rẹ rọ họ-ame o rẹ jọ ẹdẹ evawere kẹe gaga. O rẹ jẹ jọ ẹdẹ nọ o re ro roro didi kpahe owojẹ riẹ na. Re ohwo ọ sae rria te eyaa omauromudhe riẹ yọ owha-iruo ulogbo. Onana o soriẹ nọ Jesu ọ rọ rehọ iruo usiuwoma ota na dhesẹ owhowha. O gba ilele Jesu họ nọ a rẹ gbẹ “rria kẹ omobọ rai hi, rekọ rọkẹ ọnọ o whu kẹ ae nọ a kpare ze.”—2 Kọr. 5:15; Mat. 16:24. w18.03 6-7 ¶14-17

Kọ oware jọ o whaha owhẹ amọfa odederehọ no vẹre? O tẹ rrọ ere, ẹsejọhọ kiyọ uvẹ nọ whọ hae rọ reawere omakugbe je mu usu kugbe amọfa u vru mi owhẹ na. Amọfa nọ who re dede rehọ yọ ugogo oware jọ nọ u re ru nọ oma o gbẹ rọ jọ owhẹ goli hi. Rekọ whọ sai roro nọ, ‘Eme o re tube ru nọ ohwo o gbe ro dede amọfa rehọ họ?’ Joma ta kpahe eware jọ. Idibo Jihova a wo eware hayo iruo sa-sa nọ e vọ rai abọ. Ejọ e rẹ sai roro nọ a wo oke hayo ẹgba nọ a re ro zizie ahwo ziọ uwou rai hi. Otẹrọnọ ere o rrọ kẹ owhẹ, kiyọ o te gwọlọ nọ whọ kiẹ omaa ra riwi. Kọ whọ sai ru inwene jọ re who wo uvẹ gbe ẹgba nọ who re ro weze bru amọfa hayo zizie ae ziọ uwou ra? Ebaibol na ọ tuduhọ Ileleikristi awọ nọ a hai dede erara rehọ. O thọ họ re ma ru uvẹ kẹ onana, oware nọ u fo eruo oye. Rekọ re whọ sai ru ere, o gwọlọ nọ who si no oke nọ who re ro ru eware nọ i wuzou tere he. w18.03 16 ¶13-14

Evaọ usu ahwo nọ a rria akpọ na no, ono ọ mai wo usu okpekpe kugbe Ọghẹnẹ nọ ma rẹ rọ aro kele? Jesu họ ohwo na. Evaọ etoke uzuazọ gbe odibọgba riẹ kpobi, o dhesẹ nọ ọ gwọlọ rọ aro kele Jihova, Ọsẹ obọ odhiwu riẹ. Ọ rọ aro kele Ọsẹ riẹ Jihova evaọ iroro, eriwo, gbe eware kpobi nọ o je ru, yọ o yeri uzuazọ riẹ rọwokugbe oreva gbe izi Ọghẹnẹ. (Jọn 8:29; 14:9; 15:10) Wọhọ oriruo, muẹrohọ oghẹrẹ nọ Aizaya ọruaro na o dhesẹ ohrọ-oriọ Jihova, gbe oware nọ Mak nọ ọ rrọ omọvo enọ i kere ebe Usiuwoma na ọ ta kpahe ohrọ nọ Jesu o wo. (Aiz. 63:9; Mak 6:34) Kọ wọhọ Jesu, ma be ruẹrẹ oma kpahe ẹsikpobi re ma hai dhesẹ ohrọ kẹ ahwo nọ a gwọlọ obufihọ? U te no ere no, Jesu ọ roma kpobi kẹ iruo usiuwoma ota na. Enana yọ iruemu nọ a re ro vuhu ohwo nọ o wo usu okpekpe kugbe Ọghẹnẹ. w18.02 21 ¶12

Re a yọrọ emọ yọ okolo iruo ho, maero kọ evaọ akpọ inẹnẹ. (2 Tim. 3:1-5) Ọmọ ọvuọvo nọ a re yẹ avọ areghẹ nọ ọ rẹ rọ riẹ oware uwoma gbe uyoma ọ rrọ họ. Dede nọ a re yẹ ọmọ avọ obruoziẹ-iroro, o gwọlọ nọ a re wuhrẹ obruoziẹ-iroro na hayo kpọe họ. (Rom 2:14, 15) Obe jọ nọ a rẹ jọ fotọ eme Ebaibol o ta nọ ẹme Griki nọ a fa “ọwhọkuo” na, a rẹ sae jẹ fae “ewuhrẹ ọmọ.” Nọ esẹgbini a tẹ be hae whọku emọ rai, u re ru nọ udu u re te emọ na otọ noke toke. A rẹ riẹ nọ a wo ọnyaba gbe inọ oware nọ ohwo o ru kpobi u re su kpohọ ewoma hayo eyoma. Fikiere u wuzou gaga re esẹgbini Ileleikristi a rẹroso Jihova kẹ ọkpọvio. Kareghẹhọ nọ oghẹrẹ nọ a rẹ rọ yọrọ ọmọ o rẹ sai wo ohẹriẹ no oria ruọ oria, je nwene nọ oke o be nyaharo na. Fikiere nọ esẹgbini a te bi lele ọkpọvio Ọghẹnẹ, a te rọ onọ o sa rai hayo eriariẹ ohwo-akpọ gheghe yọrọ emọ rai hi. w18.03 30 ¶8-9

Nọ whọ họ-ame no evaọ oke nana nọ whọ rọ rrọ uzoge na, obọ ra o rrọ sọ who ti wo esiwo, o tẹ make rọnọ whọ gbẹ be rria kugbe ọsẹgboni ra. Fikieme u ro wuzou re whọ kareghẹhọ onana? Keme whọ te hae rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ otunyẹ ọhwa nọ whọ be kpako ze na. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọ rrọ uzoge ọ ta nọ: “Ọmọ nọ ọ rrọ Osẹri Jihova o gbe mi ikeki ehaa ẹdẹ eyẹ evaọ obọ isukulu hu, onana u ti ru eva dhae he. Rekọ nọ ikpe jọ e tẹ ruemu no, nọ isiuru owezẹ ọzae-avọ-aye i te muhọ ẹga no evaọ oma riẹ, o gwọlọ nọ o re wo imuẹro ziezi inọ re o koko izi Jihova họ oware nọ o mai woma.” Makọ ahwo nọ a kpako no dede taure a tẹ te họ-ame, a rẹ sae rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ sa-sa nọ a rẹro rai hi. Enana e rẹ sae jọ ebẹbẹ orọo, ẹyao, hayo epanọ a sae rọ kuọ uviuwou rai. Uzẹme na họ, te ma rrọ emaha hayo ma kpako no, mai kpobi ma te rẹriẹ ovao dhe uyero nọ o jọ gwọlọ nọ ma kru ẹrọwọ mai.—Jem. 1:12-14. w17.12 24 ¶4-5

Ahwo nọ amọfa a ru oware odada kẹ te Devidi a bu hu. Ghele na, odibo Ọghẹnẹ nana o fi ẹgo heva ha. Ukpoye o kere nọ: “Se ofuomuo ba, eva e gbẹ dha owhẹ hẹ, whọ rova ha, keme ofuomuo ọ rẹ wha umuomu tha.” (Ol. 37:8) Ugogo oware nọ o rẹ wọ omai “se ofuomuo ba” họ, ma gwọlọ rọ aro kele Jihova nọ “o re ru omai epanọ eyoma mai ọ rọ họ.” (Ol. 103:10) Rekọ o rẹ jẹ kẹ omai erere nọ ma tẹ “se ofuomuo ba.” Ofu-omuo o rẹ sae lẹliẹ BP ohwo kpehru, koyehọ u re ru ofu nọ ubiudu ohwo o rẹ rọ tehe azẹ ga vi epanọ u fo, u re je ru nọ ẹwẹ ohwo o gbe ro totọ họ. O rẹ sae jẹ wha ẹbẹbẹ fihọ edhẹ gbe ọtamuo evaọ obeva, onọ u re ru nọ emu nọ ohwo ọ re no ọ gbẹ rọ daruọ ẹe oma ha. Ma te bi muofu, ma re gbe roro te he. Yọ ẹsejọ, nọ ohwo o te muofu no oma o rẹ jariẹ ọkọkora oke lelehie. Evaọ abọdekọ riẹ, Ebaibol na ọ ta nọ: “Udu udhedhẹ [o] rẹ kẹ iwo uzuazọ.” (Itẹ 14:30) Nọ o rrọ ere na, ẹvẹ ma sai ro ru udhedhẹ kugbe oniọvo nọ o ru omai eva dha? Onana o rẹ sae lọhọ nọ ma te ru lele ehrẹ Ebaibol. w18.01 10 ¶14-15

Orọnikọ Devidi ọ jẹ ta nọ ọyomariẹ o ti whu vievie he he, hayo inọ ọ te jọ uki vievie he. Ebaibol na o dhesẹ vevẹ nọ Devidi ọ who. O whu, kẹsena “a te ki ei kugbe esẹ riẹ evaọ ẹwho Devidi.” (1 Iv. 2:1, 10) O tẹ rrọ ere, kọ eme họ otọ ẹme Olezi 16:10 na? Eka jọ nọ e ruemu nọ Jesu ọ kparoma no, Pita ọ rọ Olezi 16:10 ta usiuwoma kẹ ahwo Ju buobu gbe otu egedhọ nọ i kurẹriẹ. (Iruẹru 2:29-32) Ọ ta nọ Devidi o gine whu, a te je ki ei. Ahwo nọ a jẹ gaviezọ kẹ Pita na a riẹ onana. Yọ ikuigbe na e ta ẹme ọvo ho nọ u dhesẹ nọ ahwo na jọ a lele Pita vravro inọ Devidi “ọ kparo ruẹ ẹkparomatha Kristi na jẹ ta ẹme kpahe iẹe” he. Pita ọ wariẹ Olezi 110:1 ro fiẹgba họ ẹme riẹ na. (Iruẹru 2:33-36) O lele ogbotu na ta ẹme nọ u ru rai wo imuẹro nọ Jesu họ “Olori gbe Kristi” na. Yọ ahwo na a rọwo nọ Olezi 16:10 o rugba evaọ okenọ a kpare Jesu no uwhu ze. w17.12 10 ¶10-12

Utu Ẹruorote na o rẹ lẹ je roro didi ziezi re a sae rọ igho unevaze mai ruiruo avọ areghẹ gbe orimuo. (Mat. 24:45) A rẹ romatotọ ma omaa oware nọ a rẹ rọ ugho unevaze kpobi nọ u te rai obọ ru je ru lele omaa nana. (Luk 14:28) Pọl ukọ na o mi igho unevaze sa-sa nọ a ru kẹ inievo obọ Judia nọ uvuhu u je kpe. Kẹsena o te ru ọruẹrẹfihotọ re a wha eware nana te inievo na obọ, a ru onana “kpobi avọ oruọzewọ, orọnikọ evaọ aro Jihova ọvo ho, rekọ evaọ aro ahwo re.” (2 Kọr. 8:18-21) Ukoko na o be rọ aro kele oriruo Ẹzra avọ Pọl ukọ na nẹnẹ evaọ oghẹrẹ nọ a be rọ ekẹ unevaze mai ru iruo. (Ẹzra 8:24-33) Anwọ ikpe jọ ze, u wo eware ekpokpọ buobu nọ ukoko Ọghẹnẹ u bi ru. Ukoko o be gwọlọ idhere sa-sa nọ araha mai ọ sai ro kpotọ, jẹ whaha eware jọ nọ e nwani wuzou tere he re ma sae rọ unevaze nọ ma bi wo ru eware nọ e mai wuzou. w18.01 19-20 ¶12-13

Uyoyou gbe ẹwo e rẹ sai fiobọhọ kẹ omai rọvrẹ ohwohwo nevaze. Wọhọ oriruo, nọ oniọvo jọ ọ tẹ ta ẹme hayo ru oware jọ nọ o kẹ omai uye, u fo re ma kareghẹhọ nọ u wo okejọ nọ ma ta ẹme hayo ru oware jọ nọ u fo ho re. Kọ eva e gbẹ were omai inọ oniọvo nọ ma ta riẹ kẹ o rri ethobọ mai vo jẹ kpairoro vrẹ oware na? (Ọtausi. 7:21, 22) Eva e be were omai ẹsikpobi inọ Jesu ọ be rọ ẹwo koko idibo Ọghẹnẹ họ re a jọ okugbe ọvo. Mai kpobi na ma you Ọghẹnẹ ọvona, be ta usiuwoma Uvie ovona, jẹ be rẹriẹ ovao dhe oghẹrẹ ebẹbẹ evona. Nọ uyoyou o tẹ be hae wọ omai rọvrẹ ohwohwo nevaze, u re ru nọ okugbe mai o re ro dhe ẹgẹga je fiobọhọ kẹ omai tẹrovi osa uzuazọ na. Eware nọ e via kẹ ahwo jọ nọ a gbiku rai fihọ Ebaibol na e kareghẹhọ omai nọ ihri-eriọ e rẹ sai whaha omai osa na re. Wọhọ oriruo, ihri-eriọ i ru nọ Keni o ro kpe Ebẹle oniọvo riẹ. Kora, Dethan, gbe Abiram a jẹ re Mosis ihri, onọ u ru nọ a rọ wọso iẹe. Yọ Sọl ovie na ọ re Devidi ihri jẹ daoma epanọ o re ro kpei no. w17.11 27 ¶9-10

Nọ ekpako ukoko a te bi guẹdhọ oniọvo nọ ọ thọ uzi ulogbo, a rẹ daoma riẹ sọ oniọvo na o dhesẹ uruemu ekurẹriẹ. Ẹsibuobu o rẹ lọhọ tere he re a sae riẹ nọ ohwo o gine kurẹriẹ. Usu eware jọ nọ a re ro vuhu ohwo nọ o gine kurẹriẹ họ, eriwo riẹ, uruemu riẹ, gbe oghẹrẹ nọ udu riẹ o rrọ. (Evia. 3:3) Ohwo nọ ọ thọ uzi ulogbo o gbe kurẹriẹ hẹ, a rẹ re iẹe ohrọ họ. Wo ohẹriẹ no Jihova avọ Jesu, ekpako na a rẹ sae riẹ oware nọ o rrọ omọfa udu hu. Whọ tẹ rrọ ọkpako ukoko, eme o re fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ sọ ọrahauzi o gine kurẹriẹ? Orọ ọsosuọ, lẹ se Jihova kẹ areghẹ gbe otoriẹ. (1 Iv. 3:9) Orọ avivẹ, ru ekiakiẹ evaọ Ebaibol na gbe ebe nọ ọrigbo nọ a re fievahọ na a kere. Onana u ti fiobọhọ kẹ owhẹ vuhu ohẹriẹ nọ o rrọ “ọkora akpọ na” avọ “ọkora nọ o rọwokugbe oreva Ọghẹnẹ,” onọ u dhesẹ uvi ekurẹriẹ. (2 Kọr. 7:10, 11) Daoma riẹ epanọ Ebaibol na o dhesẹ uruemu ahwo nọ a kurẹriẹ hẹ gbe enọ i kurẹriẹ. Eme Ebaibol na ọ ta kpahe epanọ oware nọ a ruthọ o jarae oma, uruemu rai, gbe owojẹ rai? w17.11 17 ¶16-17

Dede nọ ahwo a rẹ jọ ebe, isinima, hayo etẹlivisiọne dhesẹ nọ iruemu itienana e thọ họ, aghẹmeeyo ọ rẹ raha uviuwou kuotọ. Yọ ma riẹ nọ iviuwou sa-sa họ oware nọ u ru okegbe via. U kri no nọ ohwo-akpọ ọ riẹ onana. Evaọ Grisi oke anwae, ohwo ọ tẹ họre ọsẹgboni riẹ, o re gbe wo udu nọ o re ro ru oware ovo evaọ ẹwho riẹ hẹ; yọ wọhọ epanọ uzi Rom u dhesẹ, ohwo ọ tẹ họre ọsẹ riẹ o wọhọ ẹsenọ ọ thuzi ohwo-okpe. Ọghẹnẹ ọ jọ Ikereakere Hibru gbe Griki Ileleikristi na hrẹ emọ nọ a rọ adhẹẹ kẹ esẹgbini rai. (Ọny. 20:12; Ẹf. 6:1-3) Emọ e tẹ be hai roro kpahe eware nọ esẹgbini rai a ru kẹ ai no, u re fiobọhọ kẹ ae whaha ẹzi aghẹmeeyo nọ ọ da oria kpobi fia nẹnẹ na. Nọ a tẹ kareghẹhọ nọ Ọghẹnẹ, Ọsẹ obọ odhiwu mai na ọ gwọlọ nọ ma yoẹme kẹ esẹgbini u re fiobọhọ kẹ emọ ru onana. Nọ emọ e tẹ be hae ta ẹme owoma esẹgbini rai o rẹ sai ru nọ emaha efa a sae rọ rehọ emamọ ubiẹro rri esẹgbini rai re. w18.01 29 ¶8-9

Nẹnẹ, nọ odibo Ọghẹnẹ ọ tẹ thọ uzi ulogbo, ọ rẹ gwọlọ obufihọ ekpako na re ọ sae ruẹrẹ usu riẹ họ kugbe Jihova. Fikieme onana u ro wuzou gaga? Orọ ọsosuọ, wọhọ epanọ ma rẹ sae ruẹ evaọ Ebaibol na, obọ Jihova ọruẹrẹfihotọ na u no ze re ekpako ukoko a fiobọhọ kẹ ohwo nọ ọ thuzi ulogbo. (Jem. 5:14-16) Orọ avivẹ, ọruẹrẹfihotọ nana u re fiobọhọ kẹ ohwo nọ ọ thuzi daji otọ ẹruọsa Ọghẹnẹ je siobọno uzioraha. (Gal. 6:1; Hib. 12:11) Orọ avesa, a rọ ekpako na mu je wuhrẹ ae re a tuduhọ ọrahauzi awọ, onọ u re fiobọhọ nọ udu u gbe ro brukpei gahrọ họ, je ru edada riẹ kpotọ. Jihova o se ekpako na eria nọ “idhere no ẹkporo.” (Aiz. 32:2) Kọ whọ gbẹ rọwo nọ ọruẹrẹfihotọ nana yọ odhesẹvia ohrọ nọ Ọghẹnẹ o wo kẹ omai? Idibo Ọghẹnẹ buobu a ruẹ vuhumu no inọ udu u re te ohwo otọ nọ ọ tẹ gwọlọ obufihọ ekpako na. w17.11 10 ¶8-9

Ghele epanọ o be da omai te kẹhẹ, ma rẹ whaha usu kpobi nọ ma rẹ nya kugbe ohwo uviuwou mai nọ a si no ukoko, makọ evaọ ifonu, ileta, gbe uwou nọ ma rẹ rọ ifonu hayo itanẹte vi sei. Ghele na, gbe wo irẹro. Uyoyou u re “rẹro eware kpobi,” u re ru nọ ma re ro rẹro nọ ahwo nọ a no ukoko na no a ti zihe ze. (1 Kọr. 13:7) Who te muẹrohọ nọ ohwo uviuwou ra jọ nọ a si no ukoko o bi bruoma kpiroro, whọ sae lẹ se Jihova re ọ kẹe ẹgba nọ ọ rẹ sae rọ jẹ uzizie Jihova rehọ, nọ ọ ta nọ: “Kurẹriẹ bru omẹ ze.” (Aiz. 44:22) Jesu ọ ta nọ ma te you ohwo-akpọ jọ vi ọyomariẹ, kiyọ ma rri te ohwo nọ ọ rẹ jọ olele riẹ hẹ. Ghele na, o wo imuẹro nọ ilele riẹ a ti wo udu nọ a ti ro kru ẹgbakiete rai ghelọ ọwọsuọ uviuwou. Otẹrọnọ ukoko na nọ whọ rrọ u fi “ọgbọdọ” hayo ohẹriẹ họ uviuwou ra no, fievahọ Jihova nọ o ti fiobọhọ kẹ owhẹ thihakọ ẹbẹbẹ na. (Aiz. 41:10, 13) Jọ u mu owhẹ ẹro nọ eva ra e be were Jihova avọ Jesu yọ a te ghale owhẹ fiki ẹrọwọ ra. w17.10 16 ¶19-21

Nọ ma tẹ ruẹ amọfa nọ a be ruẹ uye fiki uzioraha nọ ma reuku riẹ no obọ Adamu ze, ma rẹ gwọlọ dhesẹ ọdawẹ kẹ ae. Ma bi rẹro oke nọ ẹyao gbe owho e te gbẹ rọ jariẹ hẹ. Fikiere, ma rẹ lẹ nọ jọ Uvie Ọghẹnẹ o ze. Rekọ taure oke yena u te ti te, ma re ru oware nọ ẹgba mai o mu ro fiobọhọ kẹ ahwo nọ ẹbẹbẹ ọ rrọ oma. Roro kpahe oware nọ okere-ebe jọ o kere kpahe oni riẹ nọ ọ kpako no, ọnọ o wo ẹyao ẹvori. Ẹdẹjọ oni na o te gbe omariẹ ku, jẹ be daoma epanọ o re ro ririe omariẹ. Kẹsena ohwo jọ o te kporo ẹthẹ. Oni na ọ tẹ ruẹ nọ kpakọ Isẹri Jihova ivẹ nọ e be hae nyaze ti wuhrẹ Ebaibol kugbei. Inievo-emetẹ ivẹ na a tẹ nọe sọ u wo edhere jọ nọ a sai ro fiobọhọ kẹe. Oni na ọ tẹ kpunu nọ, “U gbo kẹhẹ oware nọ me ru, rekọ wha sai fiobọhọ.” Inievo na a te fiobọhọ kẹe ru oma na fo. Kẹsena, a te gbe iti kẹe je lele iei gbiku. Oware nọ a ru na o were ọmọzae aye na gaga. O kere nọ: “Mẹ kparobọ kẹ Isẹri Jihova ivẹ nana, a bi gine fi eware nọ a bi wuhrẹ amọfa hiruo.” Kọ ọdawẹ ra kẹ ahwo nọ a be mọ gbe ekpako soso u te epanọ whọ be hai ro ru oware nọ whọ rẹ sai ru ro fiobọhọ kẹ ae nọ a te wo ẹbẹbẹ?—Fil. 2:3, 4. w17.09 9 ¶5; 12 ¶14

O gwọlọ nọ uyoyou o rẹ wọ omai ruiruo iwoma kẹ inievo mai dede nọ ohwo ọvo ọ be ruẹ omai hi. (Mat. 6:1-4) O gwọlọ nọ ma rẹ jẹ kobaro evaọ ọghọ nọ ma rẹ rọ kẹ amọfa. (Rom 12:10) Jesu o fi oriruo hotọ kpahe epanọ a rẹ rọ ọghọ kẹ amọfa nọ ọ wezẹ awọ ilele riẹ. (Jọn 13:3-5, 12-15) O sae gwọlọ nọ ma daoma gaga re ma sai wo omaurokpotọ nọ u re fiobọhọ kẹ omai rọ ọghọ kẹ amọfa epọvo na. Makọ ilele Jesu dede a wo otoriẹ oware nọ o ru hu bẹsenọ ẹzi ọfuafo na o ro te ai obọ. (Jọn 13:7) U re dhesẹ nọ ma wo ọghọ kẹ amọfa nọ ma gbe bi roro nọ ma woma vi ai hi fiki isukulu ikpehru nọ ma nya, ekwakwa efe nọ ma wo, hayo uvẹ-iruo nọ ma wo evaọ ukoko na. (Rom 12:3) Yọ ukpenọ ma rẹ re inievo mai ihri fikinọ a jiri rai, o gwọlọ nọ ma re lele ai ghọghọ o tẹ make rọnọ ma roro nọ mai u fo nọ a re jiri. w17.10 9 ¶9-10

Ahwo buobu a ruẹ no nọ a te se Ebaibol na kẹ ohwo evaọ usiuwoma ota, u re fiobọhọ gaga. Joma ta kpahe oriruo jọ. Ẹdẹjọ oniọvo-ọmọzae jọ o zihe bru ọzae jọ nọ ọ be hai se emagazini mai anwọ ikpe buobu nọ i kpemu. Rekọ ukpenọ oniọvo na ọ kẹe Uwou-Eroro ọkpokpọ na ọvo, o te se oria ikere jọ evaọ Uwou-Eroro Na kẹe. O se obe 2 Ahwo Kọrint 1:3, 4 nọ o ta nọ: “Ọsẹ nọ o wo ohrọ-oriọ gbe Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ kẹ omosasọ evaọ oghẹrẹ uyero kpobi [na,] ọ rẹ sasa omai oma evaọ uye kpobi nọ ma rrọ.” Oria ikere na u duobọte ọzae na udu te epanọ ọ rọ vuẹ oniọvo na nọ jọ ọ wariẹ sei. Ọzae na ọ ta nọ tei te aye riẹ a ginẹ gwọlọ omosasọ, onana u ru nọ ọ rọ rọwo nọ a wuhrẹ Ebaibol kugbei. Kọ onana o gbẹ kẹ owhẹ imuẹro nọ Ẹme Ọghẹnẹ o wo ẹgba evaọ usiuwoma ota mai?—Iruẹru 19:20. w17.09 26 ¶9-10

Avro ọ riẹ hẹ, ọwọsuọ Setan o ru eva dha ikọ-odhiwu nọ e be roma kpotọ kẹ Ọghẹnẹ gaga. Rekọ Jihova ọ rehọ okpakpa ru oware kpahe ẹme na ha. Ọ ma owojẹ riẹ te, yọ oware nọ o ru o jọ gbagba. O gbe bi thihakọ rite enẹna, yọ oware nọ o bi ru kpahe ọwọsuọ Setan na u dhesẹ uvi-oziẹ riẹ via. (Ọny. 34:6; Job 2:2-6) Fikieme? Jihova ọ be kuvẹ re oke o gbẹ nya keme ọ gwọlọ nọ ohwo ọvo o whu hu, ukpoye “ọ gwọlọ nọ ahwo kpobi a wo uvẹ nọ a re ro kurẹriẹ.” (2 Pita 3:9) Oma-onyẹ nọ Jihova o dhesẹ u wuhrẹ omai nọ ma rẹ ma ẹme mai te je roro ziezi kpahe oware kpobi nọ ma gwọlọ ru; ajọ ma rọ okpakpa ru eware he. Taure who te ti ru oware jọ nọ u wuzou, kẹ omara oke lelele nọ u re fiobọhọ kẹ owhẹ ma oware na te je ru onọ u fo. Lẹ se Jihova re ọ kẹ owhẹ areghẹ nọ whọ rẹ rọ ta ẹme hayo ru oware nọ o gba. (Ol. 141:3) Nọ ẹbẹbẹ ọ tẹ rrọ otọ, o rrọ lọlọhọ gaga re ohwo o ru oware nọ o ze riẹ iroro kpobi. Mai otujọ ma vioja ẹme nọ ma ta hayo oware jọ nọ ma rọ okpakpa ru no!—Itẹ 14:29; 15:28; 19:2. w17.09 4 ¶6-7

Kọ etu-uvie nọ a ro tu Joshua Ozerẹ Okpehru na, u dhesẹ nọ o zihe ruọ ovie no? Ijo. Joshua o no uyẹ Devidi ze he, fikiere a rẹ rehọ iẹe mu ovie he. Etu-uvie nọ a ro tu ei na u wobọ kugbe eruẹaruẹ, u dhesẹ oware nọ o te via evaọ obaro. Ebaibol o dhesẹ vevẹ nọ ohwo jọ o re ti muẹ nọ ọ te jọ ovie gbe ozerẹ bẹdẹ bẹdẹ. Ohwo yena họ Jesu Kristi. (Aiz. 11:1; Mat. 2:23) Nọ Jesu ọ rrọ Ovie gbe Ozerẹ Okpehru na, o bi su ikọ-odhiwu kpobi nọ e rrọ obọ odhiwu. Ọ be thọ idibo Ọghẹnẹ nẹnẹ jẹ ruẹ nọ a wo omofọwẹ dede nọ a be rria akpọ nọ ozighi ọ dafia. (Jeri. 23:5, 6) Kẹle na, Jesu o ti su ogbaẹmo riẹ nyae họre je fi erẹwho na kparobọ, rọ enẹ dhesẹ nọ esuo Jihova ọ mai woma jẹ thọ idibo Ọghẹnẹ. (Evia. 17:12-14; 19:11, 14, 15) Rekọ taure Jesu ọ tẹ te nyae raha erẹwho na, o gbe wo iruo ilogbo nọ o re ru. w17.10 29 ¶12-14

Eme who re ru nọ whọ tẹ ruẹ nọ ewu ra o gbe, tube te epanọ o bi ro gbo ekpehre ore dede? Whọ te bae no ababọ oke-oraha, ere? Epọvo na o gwọlọ nọ ma rẹ ba iruemu kpobi nọ e rọwokugbe erọ Ọghẹnẹ hẹ no ababọ oke-oraha. Ma re ru lele ohrẹ nọ Pọl ọ kẹ Ileleikristi oke riẹ nọ ọ ta nọ: “Wha re siobọno eware nana kpobi hrọ.” Ekpehre uruemu jọ nọ Pọl ọ fodẹ họ, ọfariẹ-ogbe. (Kọl. 3:5-9) Otofa ẹme Griki nọ a fa “ọfariẹ-ogbe” na o kẹre te imava nọ e rọo ohwohwo ho nọ e rẹ wezẹ kugbe, te owezẹ ọzae avọ ọzae. Pọl ọ ta kẹ ibe Ileleikristi riẹ nọ jọ a “kpe isiuru ugboma rai” no, koyehọ a whaha isiuru iyoma kpobi nọ i re su kpohọ “ọfariẹ-ogbe.” Oghẹrẹ nọ Pọl ọ rọ ta ẹme na u dhesẹ nọ o gwọlọ omodawọ gaga re ohwo ọ sae whaha isiuru itieye. Ghele na, ohwo ọ rẹ sai ru ei. w17.08 18 ¶5-6

Uyerakpọ inẹnẹ o wọhọ orọ oke Maeka ọruẹaro na. Ọ rria evaọ okenọ Ehaz ovie ọgeva na o je su evaọ Izrẹl, nọ oghẹrẹ ogbekuo sa-sa ọ dotọ fia. Ahwo na a tube yoma te epanọ a jẹ rọ “rehọ abọ rai ru ona umuomu.” (Mae. 7:1-3) Maeka ọ riẹ nọ ọ rẹ sai nwene uyero nana ha. Ma te wo ọkpọ ẹrọwọ Maeka na, o te ruọ omai nọ ma rẹ hẹrẹ Jihova. Uyero mai o wọhọ orọ ohwo nọ a mu fihọ uwou-odi hi, nọ ọ be hẹrẹ ẹdẹ nọ a ti ro kpei. Ohẹrẹ utiọnana yọ orọ ọgbahọ, yọ orọnikọ ohwo na o bi rẹro oware uwoma jọ nọ u ti no ohẹrẹ na ze he. Omai u wo ohẹriẹ gaga! O ruọ omai nọ ma rẹ hẹrẹ Jihova keme ma riẹ nọ o ti ru eyaa riẹ kpahe akpọ ọkpokpọ na gba. Yọ o ti ru onana evaọ ẹruoke nọ o fo, nọ ọ mai woma! Fikiere, joma “thihakọ eware kpobi avọ odiri gbe oghọghọ.” (Kọl. 1:11, 12) Ma tẹ be hẹrẹ yọ ma be go inọ o be vẹrẹ Jihova obọ họ, onana u re ru eva were Ọghẹnẹ hẹ.—Kọl. 3:12. w17.08 4 ¶6-7

Ẹvẹ ma sai ro wo erere no obufihọ Jihova ze? O gwọlọ nọ ma re wo emamọ usu kugbei. Re ma sai wo obufihọ nana, o gwọlọ nọ ma re wo omarokpotọ. (Zef. 2:3) Ahwo nọ a wo omarokpotọ, a rẹ fọ hẹrẹ inọ Ọghẹnẹ ọ te kpọ eware nọ a ru rai thọ vi, te enọ e wha edada se ai kpobi. Eva ahwo otiọye na e be were Jihova gaga. Evaọ abọdekọ riẹ, Ọghẹnẹ ọ rẹ “nyẹ oru-umuomu ba otọ.” (Ol. 147:6b) Ẹme nana yọ okpẹme! Re Jihova ọ sai you omai je si ofu riẹ no omai, o gwọlọ nọ ma re mukpahe oware nọ o mukpahe. (Ol. 97:10) Wọhọ oriruo, ma re mukpahe ọfariẹ-ogbe. Onana u dhesẹ nọ ma rẹ whaha oware kpobi nọ o rẹ sai su kpohọ ekpehre uruemu utioye, wọhọ ifoto-ẹbẹba iriwo. (Ol. 119:37; Mat. 5:28) O rẹ sae jọ bẹbẹ gaga re ohwo ọ whaha ikpehre iruemu itieye, rekọ omodawọ utioye u te oware ovo ho nọ ma tẹ rehọ iẹe wawo ọjẹrehọ Jihova nọ ma re wo. Re ma sai mukpahe eware nọ Jihova o mukpahe, o gwọlọ nọ ma rẹ rẹroso Jihova, orọnikọ omobọ mai hi. Ma rẹ lẹ sei kẹ obufihọ. w17.07 19-20 ¶11-13

Ma tẹ be hae rọ eyero mai tha iruo Uvie na uke o rẹ kẹ omai uvẹ nọ ma re ro fiobọhọ kẹ amọfa ghelọ uyero nọ ma rrọ kpobi kẹhẹ. U wo inievo jọ nọ a wo eyero akpọ nana rekinọ a sae ruọ iruo ọkobaro oke-kpobi hayo kwa kpohọ orẹwho ofa kẹ iruo Uvie na ha fiki uyero rai. Inievo itienana a re wo evawere nọ a tẹ riẹ nọ ugho unevaze rai u bi fiobọhọ tha iruo usiuwoma ota inievo nọ i bi ru ere uke. Igho unevaze i bi fiobọhọ nọ ma be sai ro printi ebe jẹ wọ ae kpohọ eria sa-sa, je fiobọhọ wha iruo usiuwoma ota na haro evaọ ekwotọ nọ ugho o rrọ tere he rekinọ ẹnyaharo ọ be jọ romavia evaọ iruo Uvie na. Wọhọ oriruo, evaọ ikpe buobu, inievo jọ a jẹ hae siọ emu ba ẹre ẹsibuobu evaọ ekwotọ wọhọ Congo, Madagascar, gbe Rwanda re a sae rọ ugho na dẹ Ebaibol, yọ ẹsejọ Ebaibol na ọ rẹ ghare te osa iruo ẹkpoka hayo amara ahwo jọ. Enẹna, unevaze nọ inievo buobu a bi ru o wha riẹ ze nọ ugho nọ a be rọ rẹrote iruo Uvie na evaọ ekwotọ sa-sa o be rọ jọ “ẹrẹrẹe,” makọ evaọ eria nọ inievo e jọ wo ugho tere he. Ukoko na o be fa Ebaibol na fihọ evẹrẹ sa-sa je bi ru ai te inievo mai kpobi obọ, makọ te ahwo nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol na kugbe.—2 Kọr. 8:13-15. w17.07 9 ¶11

Fikieme o rẹ rọ kẹ omai omosasọ nọ ma te roro kpahe oware nọ u re noi ze nọ ma te kru ẹgbakiete mai? O rrọ ere keme ebẹbẹ mai i re ru ẹjiroro jọ gba. Orọnikọ i re dhesẹ nọ eva mai e be dha Jihova ha, ukpoye e rẹ kẹ omai uvẹ nọ ma re ro dhesẹ nọ abọ esuo Ọghẹnẹ ma rrọ. Ithihakọ mai i re ru omai wo “ọjẹrehọ Ọghẹnẹ,” je ru imuẹro mai ga kpahe eware nọ ma bi rẹro rai. (Rom 5:3-5) Iku Job na i te je dhesẹvia nọ Ọghẹnẹ “ọ rrọ yoyou gaga je wo ohrọ-oriọ.” (Jem. 5:11) Fikiere o rẹ sai mu omai ẹro nọ Jihova ọ te hwosa kẹ ohwo kpobi nọ ọ dadamu abọ esuo riẹ. Nọ ma tẹ riẹ onana, u ti fiobọhọ kẹ omai “thihakọ eware kpobi avọ odiri gbe oghọghọ.” (Kọl. 1:11) Uzẹme, o rẹ sae jọ bẹbẹ ẹsejọ re ma hae ruabọhọ dhesẹvia nọ esuo Ọghẹnẹ ọ mai woma. Fikiere nọ ebẹbẹ i te bi te omai, o gwọlọ nọ ma rẹ hae kareghẹhọ omamai inọ oware nọ o mai wuzou họ re ma dhesẹvia nọ esuo Ọghẹnẹ ọ mai woma. w17.06 26 ¶15-16

Ahwo buobu nẹnẹ a re roro kpahe eware ekpokpọ nọ i kieze kpobi noke toke, wọhọ iwu, ifonu hayo ekọmputa esese, gbe eware itieye efa. Fikiere o gwọlọ nọ mai Ileleikristi ma rẹ hae kiẹ omamai rri ẹsikpobi kpahe oware nọ o rrọ isiuru mai. Ma sae nọ omamai enọ wọhọ: ‘Kọ ekwakwa eyerakpọ i wuzou kẹ omẹ te epanọ mẹ be mae rọ raha oke kiẹ gwọlọ je roro kpahe imoto hayo emuosẹ nọ o kieze vi okenọ mẹ rẹ rọ ruẹrẹ oma kpahe kẹ iwuhrẹ ukoko? Kọ iruẹru uzuazọ ikẹdẹ e be rehọ oke mẹ te epanọ mẹ be sae rọ raha oke fihọ olẹ je se Ebaibol na ha?’ Ma tẹ ruẹ nọ uyoyou kẹ ekwakwa akpọ u bi ru uyoyou nọ ma wo kẹ Jesu kiekpo, u fo nọ ma re roro kpahe ẹme Jesu nọ ọ rrọ oria ikere inẹnẹ na. Jesu ọ ta nọ “ohwo ọvo ọ rẹ sae gbodibo kẹ ilori ivẹ hẹ.” O te je fibae nọ: “Wha sae gbodibo kẹ Ọghẹnẹ gbe efe he.” O rrọ ere keme, “ilori” ivẹ na e te gwọlọ nọ a rẹ rọ eva kpobi gbodibo kẹ ae. (Mat. 6:24) Fikinọ ma gba ha, o gwọlọ nọ mai kpobi na rẹ ruabọhọ họre wọso “isiuru uwo mai,” onọ o kẹre te ekwakwa efe.—Ẹf. 2:3. w17.05 25-26 ¶15-16

Dede nọ mai yọ ahwo-akpọ nọ a rọ ẹkpẹ ma nọ a gba ha, usiuwoma nọ ma be ta na o rẹ sai ru omai gbe ahwo nọ a gaviezọ kẹ omai wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. Uyoyou nọ Pọl o wo kẹ usiuwoma ota na u ru nọ ọ jẹ rọ daoma gaga re ọ ruẹ nọ o fiobọhọ kẹ amọfa zihe ruọ ilele Jesu. (Rom 1:14, 15; 2 Tim. 4:2) Onana u fiobọhọ kẹe thihakọ ọwọsuọ ọgaga. (1 Tẹs. 2:2) Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nọ ma rri usiuwoma ota na ghaghae wọhọ Pọl ukọ na? Edhere jọ nọ Pọl o ro dhesẹ nọ o rri usiuwoma ota riẹ ghaghae họ, ọ jẹ hae daoma rọ uvẹ kpobi nọ u rovie fihọ ta usiuwoma kẹ amọfa. Wọhọ ikọ na gbe Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ, ma rẹ ta usiuwoma na oke gheghe, evaọ ẹgbede, je no uwou ruọ uwou. (Iruẹru 5:42; 20:20) U fo nọ ma rẹ gwọlọ idhere sa-sa nọ ma re ro wobọ ziezi evaọ iruo usiuwoma ota na wọhọ epanọ uyero mai o rrọ, ma rẹ sai ru iruo ọkobaro ubroke hayo ọrọ oke-kpobi. Ma sai je wuhrẹ ẹvẹrẹ ọfa, kwa kpohọ ofẹ ofa evaọ orẹwho mai, hayo tubẹ kwa kpohọ orẹwho ofa.—Iruẹru 16:​9, 10. w17.06 10-11 ¶8-9

Emuemu nọ ọ da akpọ na fia nẹnẹ na, yọ iruo abọ ikoko ogbekuo sa-sa, orọnikọ ahwo gheghe he. Dai roro kpahe oghẹrẹ nọ egagọ erue sa-sa a be rọ viẹ ahwo họ kpahe oghẹrẹ ohwo nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ, oware nọ Ebaibol na o wuhrẹ, oware nọ o te via kẹ akpọ na gbe ahwo-akpọ evaọ obaro, gbe eware itieye efa buobu. Je roro kpahe egọmeti nọ e be tha ẹmo gbe ozighi uke, nọ i bi kienyẹ iyogbe gbe enọ i wo ahwo ho, nọ i bi fru ahwo re, nọ e rẹ re-udi, je ru ewoma kẹ ahwo jọ siọ ahwo jọ ba. Kọ ẹvẹ kpahe ikoko akpọ sa-sa nọ e be nua ofou na, rọ uvou-uthe rehọ enwenọ eware eghaghae kpobi sa-sa nọ e rrọ otọ na, je koko eware nọ ahwo kpobi a hae reawere rai họ kẹ omarai re a sai fe, yọ uvuhu u bi kpe ahwo buobu no? Ebaibol na ọ ta nọ Ọghẹnẹ o ti dhesẹ akpọ kẹ egọmeti akpọ nana gbe ahwo nọ a be rẹroso ai kpobi.—Jeri. 25:31-33. w17.04 11 ¶7-8

Jihova nọ “ọ rẹ dawo ibiudu” na, ọ re-ohrọ Ehab. (Itẹ 17:3) Ẹvẹ ohrọ-oriọ nọ Jihova o dhesẹ kẹ Ehab na o jọ ahwo nọ a riẹ kpahe ekpehre oware nọ Ehab o ru na oma? O sae jọnọ iroro nọ Jihova o nwene na o dina lẹliẹ ẹrọwọ ahwo uviuwou Nebọt gbe egbẹnyusu riẹ whrehe. O tẹ rrọ ere, kiyọ omaurokpotọ o hai ti fiobọhọ kẹ ae ruabọhọ egagọ Jihova, avọ imuẹro nọ Jihova o re ru oware nọ u kiẹrẹe ẹsikpobi. (Izie. 32:3, 4) Evaọ akpọ ọkpokpọ na, Jihova ọ te kpare Nebọt, emezae riẹ, gbe ahwo uviuwou riẹ ze, yọ a gbẹ te rọ ẹro ruẹ okienyẹ hẹ. (Job 14:14, 15; Jọn 5:28, 29) Ofariẹ, ohwo nọ o wo omaurokpotọ ọ rẹ kareghẹhọ nọ “Ọghẹnẹ ọ rẹte rehọ iruo . . . kpobi ze ẹdhoguo, gbe eware nọ a sino kpobi, te iwoma te iyoma.” (Ọtausi. 12:14) Uzẹme riẹ họ, Jihova o re rri eware buobu ro guẹdhọ, makọ enọ ma riẹ hẹ. Fikiere omaurokpotọ u re fiobọhọ kẹ omai fievahọ Jihova jẹ nyasiọ eware kpobi ba kẹe. w17.04 24 ¶8-9

Ebẹbẹ sa-sa nọ e be romavia evaọ akpọ inẹnẹ u ru nọ okpẹtu o bi ro le inievo mai buobu no iwou rai. Enwene nana ọ rẹ bẹ gaga. Dai roro epanọ o rẹ jọ re ohwo o wuhrẹ ẹvẹrẹ ọkpokpọ je koko izi ekpokpọ! Re ọ jẹ nyate utee nọ a rẹro mi ei evaọ uruemu, oke-ukoko, osa-uzou ohwa, isukulu enya, gbe ọwhọkuo emọ, enana kpobi evaọ oke ovona! Kọ whọ sae rọ odiri gbe adhẹẹ fiobọhọ kẹ inievo nọ e rrọ uyero utioye? (Fil. 2:3, 4) Ofariẹ, ahwo egọmeti a rẹ sai ru ei bẹbẹ kẹ inievo nana re a sai kuomagbe ibe Ileleikristi rai evaọ iwuhrẹ. Otu egọmeti jọ a ru ozọ mu inievo mai no inọ a tẹ siọ iruo nọ e rẹ rehọ oke ewuhrẹ rai, a ti gbe fiobọhọ kẹ ae he hayo tube le ai no evuẹ nọ a dhẹ kpohọ na dede. Ozọ gbe fikinọ a wo ohwo nọ o bi fiobọhọ kẹ ai hi u ru nọ inievo jọ a rọ rehọ iruo itieye no. Fikiere, u wuzou gaga re ma nyabru inievo mai nọ okpẹtu o le nọ a tẹ nwani te evuẹ nọ ọ rrọ ẹkwotọ mai. O gwọlọ nọ a rẹ riẹ nọ ma be daezọ rai. Ọdawẹ gbe obufihọ mai o rẹ sae bọ ẹrọwọ rai ga.—Itẹ 12:25. w17.05 5 ¶9-10

Nọ Jesu ọ jẹ ta kpahe oka nọ u ti dhesẹ “oke urere uyero-akpọ na,” ọ ta re nọ “uyoyou ibuobu u re ti kiekpo.” (Mat. 24:3) Evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ, ahwo Ju nọ a se omarai ahwo Ọghẹnẹ, a kuvẹ nọ uyoyou rai kẹ Ọghẹnẹ u ro kiekpo. Wo ohẹriẹ, Ileleikristi buobu evaọ oke yena a je “whowho usi uwoma na kpahe Kristi na,” jẹ rọ uruemu rai dhesẹ nọ a you Ọghẹnẹ, ibe Ileleikristi rai, gbe amọfa nọ e jọ Ileleikristi hi. (Iruẹru 2:44-47; 5:42) Rekọ ilele Jesu jọ evaọ ikpe udhusoi ọsosuọ a kuvẹ nọ uyoyou rai u ro kiekpo. Nọ Jesu ọ kparoma kpobọ odhiwu no, ọ ta kẹ Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ nọ e jọ Ẹfisọs nọ: “Mẹ be whọku owhẹ evaọ onana, whọ nyasiọ uyoyou nọ who wo oke ọsosuọ ba no.” (Evia. 2:4) Eme o rẹ sae jọnọ o rrọ usu eware nọ e wha onana ze? O sae jọnọ ilele ọsosuọ Jesu yena a kuvẹ re eware akpọ nọ ahwo a je kie lele e kpọ uzuazọ uyero rai.—Ẹf. 2:2, 3. w17.05 17 ¶1-3

Jẹfta ọ jọ osu nọ o wo udu, ọ tẹ jẹ jọ ọgbaẹmo ologbo. Hana ọ jọ aye uwou-orọo nọ o wo omaurokpotọ gaga. Aimava na a jẹ gọ Ọghẹnẹ uzẹme na, rekọ eme ọfa a ru nọ i tho ohwohwo? Aimava na a ya ọvuọ eyaa riẹ kẹ Ọghẹnẹ, yọ a ru eyaa rai gba. A rrọ emamọ oriruo kẹ omai nẹnẹ otẹrọnọ ma gwọlọ ya eyaa jọ kẹ Jihova. Wọhọ epanọ a jọ Ebaibol na rehọ ẹme na ruiruo, eyaa yọ oware nọ ohwo ọ ta kẹ Ọghẹnẹ nọ ọ gwọlọ ru. O sae jọnọ ohwo na ọ ya eyaa inọ ọ gwọlọ kẹ okẹ jọ, ru oghẹrẹ iruo jọ, hayo siomano oghẹrẹ eware jọ. Unevaze ohwo ọ rẹ rọ ya eyaa, orọnọ ọgbahọ họ. Ghele na, Ọghẹnẹ o re rri eyaa itieye na ghaghae, enọ ohwo na o re koko hrọ, keme o wọhọ ẹsenọ ohwo na o duwu iyei evaọ aro riẹ nọ ọ rọ ta nọ ọ gwọlọ ru oware jọ hayo ọ gwọlọ ru oware jọ họ.—Emu. 14:22, 23; Hib. 6:16, 17. w17.04 3 ¶1-2