Uvi Ẹrọwọ—Kọ O Gbẹ Lọhọ?

“Ẹrọwọ yọ evaifihọ ọgaga nọ o rọ whawha kpahe aruoriwo Ọghẹnẹ, nọ u muẹro te epanọ ọnọ ọ rọwo e riẹ o re ro fi uzuazọ riẹ họ ọza fiki riẹ asia odu.”—MARTIN LUTHER, 1522.

“Nọ a te rri rie kpobi wariẹ, ma rrọ uyerakpọ nọ ẹrọwọ gbe iruemu Ileleikristi e rọ wọhọ nọ e gbẹ rrọ họ.”—LUDOVIC KENNEDY, 1999.

ERIWO kpahe ẹrọwọ e sai wo ohẹriẹ gaga. Evaọ oke nọ u kpemu, ẹrọwọ fihọ Ọghẹnẹ ọ jọ otọ gaga. Enẹna, evaọ akpọ nọ avro gbe uye-oruẹ e vọ, uvi ẹrọwọ fihọ Ọghẹnẹ gbe Ebaibol na o bi n’otọ no kpatakpata.

Uvi Ẹrọwọ

Rọkẹ ahwo buobu, “ẹrọwọ” o dhesẹ ewo orọwọ egagọ jọ gheghe hayo ẹnya lele oghẹrẹ egagọ jọ. Rekọ, wọhọ epanọ a rehọ e riẹ ro ruiruo evaọ Ebaibol na, uzedhe otofa “ẹrọwọ” họ evaifihọ evọvọ—ẹrorọsuọ ọvọvọ, nọ o re nuhu hu fihọ Ọghẹnẹ gbe eyaa riẹ. O rọ okwakwa nọ a re ro vuhu olele Jesu Kristi.

Evaọ okejọ, Jesu Kristi ọ t’ẹme kpahe ẹgwọlọ ọrọ olẹ ababọ ‘oma nọ o rẹ rrọ ae.’ Eva ere oruo, ọ nọ onọ jọ sọ uvi ẹrọwọ ọ te jariẹ evaọ edẹ mai na. Ọ nọ inọ: “Nọ Ọmọ ohwo ọ te tha, kọ ọ rẹ te ruẹ ẹrọwọ [nana] eva akpọ na?” Fikieme ọ rọ n’onọ utioye na?—Luk 18:1, 8.

Ẹrọwọ nọ A Kufiẹ

Eware buobu e sae lẹliẹ ahwo ku oghẹrẹ ẹrọwọ kpobi nọ a wo fiẹ. Usu eware nana jọ họ ọkora gbe edawọ uzuazọ ekẹdẹ kẹdẹ. Wọhọ oriruo, Profẹsọ Michael Goulder ọ jọ ozerẹ okogho ichọche jọ evaọ Manchester, England, okenọ arupre jọ o ro kie evaọ Munich evaọ 1958 nọ ibuobu erọ utu obọro-ofa ọ Manchester United nọ e jọ arupre na a jọ whu. Evaọ ẹmeọta etẹlivisiọne ọ BBC, Joan Bakewell, ọnọ o whowho iyẹrẹ na ọ ta nọ Goulder “ọ r’abọ muoma nọ ọ ruẹ ahwo buobu nọ a bi weri.” Oware jọ nọ u no rie ze họ o “ku ẹrọwọ nọ o wo fihọ Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ dhogbo ahwo akpọ fiẹ.” Goulder ọ ta orọwọ riẹ via inọ “Ebaibol na ọ rrọ . . . ẹme Ọghẹnẹ nọ ọ kare ekie he” rekọ, ukpoye, “o rọ ẹme ohwo-akpọ nọ o re kie, ẹsejọhọ avọ amabọ riẹ jọ nọ ẹzi ọ kẹ ẹgba.”

Ẹsejọ ẹrọwọ ọ rẹ faki fu no ọvo. Oye họ oware nọ o via kẹ Ludovic Kennedy ọnọ ọ rọ okere gbe ọniyẹrẹ. Ọ ta nọ no oke emaha ze “avro gbe ababọ imuẹro [riẹ kpahe Ọghẹnẹ] e jẹ jọ udu riẹ ghoro yọ ababọ ẹrọwọ [riẹ] o jẹ rro.” O wọhọ nọ uvumọ ohwo ọ sae rehọ iyo evevọwẹ kẹ enọ riẹ hẹ. Uwhu ọsẹ riẹ evaọ abade o raha umutho ẹrọwọ riẹ nọ o whrehe no vẹre na muotọ. A k’uyo kẹ elẹ rai se Ọghẹnẹ hẹ inọ ọ “sẹro mai no okpẹtu ọ abade na je no obọ ozighi ọwegrẹ” evaọ okenọ ekọ-ẹmo Germany e vẹro jẹ raha okọ nọ ọsẹ riẹ ọ jọ evaọ etoke Ẹmo Akpọ II.—All in the Mind—A Farewell to God.

Eware itieye na e rẹ via ẹsibuobu. Pọl ukọ na ọ ta nọ: “Orọnọ [ahwo] kpobi a wo ẹrọwọ họ.” (2 Ahwo Tẹsalonika 3:2) Ẹvẹ who roro? Kọ uvi ẹrọwọ fihọ Ọghẹnẹ gbe Ẹme riẹ o gbẹ lọhọ evaọ akpọ nọ avro ọ be jọ vihọ na? Kiẹ oware nọ uzoẹme n’otha na o ta kpahe ẹme ọnana riwi.