“Ughe Akpọ Nana U Bi Nwene”

“Onọ mẹ be ta na ona, imoni, oke nọ [u kiọkọ] o rẹ kpẹkpẹe.”—1 AHWO KỌRINT 7:29.

1, 2. Didi inwene whọ ruẹ no evaọ etoke uzuazọ ra?

DIDI inwene whọ ruẹ no evaọ etoke uzuazọ ra? Kọ whọ sae fodẹ ejọ rai? Wọhọ oriruo, ma ruẹ ẹnyaharo no evaọ abọ usiwo imu. Fiki ekiakiẹ evaọ abọ usiwo imu, ikpe nọ ahwo buobu a be rria te evaọ ekwotọ jọ u kpehru no oware wọhọ ikpe 50 nọ o jọ eva emuhọ ikpe-udhusoi avọ 20 na te ikpe 70 no enẹna! Je roro kpahe idhere buobu nọ ma ro wo erere no evaọ emamọ eroruiruo irediyo, etẹlivisiọno, ifonu nọ i wo ufi hi, gbe emashini nọ a re ro vi evuẹ. Ma sae jẹ ta kpahe ẹnyaharo nọ a ru no evaọ ofẹ isukulu, imoto gbe ekwakwa efa nọ e rẹ wọ ahwo, gbe ofẹ ẹkẹ-uvẹ ohwo, enọ i ru uzuazọ woma viere no kẹ ima ahwo buobu.

² Uzẹme, orọnikọ inwene kpobi e wha erere ze no ho. O lọhọ họ re a gbolo ovao kẹ ebẹbẹ nọ i bi no eviharo ethube ze, ogbekuo uruemu, imu egaga erehọ, erọo nọ e be fa kiti kiti, eware nọ i bi dhe ẹghẹghare, gbe idudu ozighi-ọkparesuọ nọ o bi vihọ. Epanọ o rrọ kpobi, ẹsejọhọ whọ te rọwo kugbe oware nọ Pọl ukọ na o kere oke krẹkri nọ u kpemu: “Ughe akpọ nana u bi nwene.”—1 Ahwo Kọrint 7:31, NW.

3. Eme họ otofa eme Pọl na nọ o kere nọ “ughe akpọ nana u bi nwene”?

³ Okenọ Pọl ọ ta ẹme ọyena, ọ jẹ rehọ akpọ na dhesẹ afe-ughe. Otu aruọzaha na—ikpahwo esuo, erọ egagọ, gbe erọ ẹwho—e be nya lahwe, ru ẹkabọ rai, a ve no afe-ughe na kẹ amọfa. Onana o via enẹ te ikpe-udhusoi buobu no. Evaọ oke nọ u kpemu, uviuwou-isu a sae jọ esuo evaọ ikpe buobu—makọ evaọ ikpe-udhusoi buobu—yọ inwene e jọ kpẹlẹ kpẹlẹ. O rrọ ere nẹnẹ hẹ, nọ ẹkẹ esuo orẹwho soso o re kurẹriẹ idudhe okenọ a tẹ nwani kpe osu ologbo jọ no! Ẹhẹ, evaọ etoke ẹvohẹ ọnana, ma riẹ oware nọ odẹnotha ọ te jọ họ.

4. (a) Eriwo owowa vẹ u fo nọ Ileleikristi a re wo kpahe eware nọ e rrọ akpọ na via? (b) Eware imuẹro ivẹ vẹ ma te ta ẹme kpahe obọnana?

⁴ Akpọ na ọ tẹ rrọ afe-ughe, isu riẹ a jẹ rrọ otu-aruọza, Ileleikristi kọ iriughe.a Dede na, fikinọ a “rọ e rọ akpọ na ha,” Ileleikristi a be nwane daezọ aruọza na hayo gwọlọ riẹ oware kpobi kpahe otu-aruọza na ha. (Jọn 17:16) Ukpoye, a be rọ ọwhọ rri eware nọ i re dhesẹ nnọ ezaro na i bi te ekuhọ no—ekuhọ ọraha—keme a riẹ inọ eyero ọnana o ti kuhọ hrọ taure Jihova ọ tẹ te rehọ akpọ ọkpokpọ ẹrẹreokie nọ ma be hẹrẹ anwẹdẹ na ze.b Fikiere joma kiẹ eware imuẹro ivẹ riwi enọ i dhesẹ nọ ma be rria oke ekuhọ na gbe nnọ akpọ ọkpokpọ na ọ kẹlino. Eware nana họ (1) oke-ukele Ebaibol na gbe (2) eyero akpọ nọ o bi dhe eyeyoma.—Matiu 24:21; 2 Pita 3:13.

Oware Udidi nọ A Fere Via No!

5. Eme họ “oke ahwo Egedhọ na,” kọ fikieme o rọ rrọ isiuru k’omai?

⁵ Oke-ukele yọ abọ uwuhrẹ nọ a re jo wuhrẹ kpahe oke gbe eware nọ e via. Jesu ọ ta kpahe oke nọ isu akpọ na a te rọ jọ afe-ughe na ababọ oma-udhehọ Uvie Ọghẹnẹ. Jesu o se etoke ọyena “oke ahwo Egedhọ na.” (Luk 21:24) Evaọ ekuhọ “oke” oyena, a te rehọ Uvie obọ odhiwu Ọghẹnẹ mu, avọ Jesu wọhọ uvi Osu riẹ. Eva emuhọ, Jesu o ti su “eva evie ewegrẹ” riẹ. (Olezi 110:2) Kẹsena, wọhọ epanọ Daniẹl 2:44 o ta, Uvie na o “rẹte whọlọ” egọmeti ahwo-akpọ kpobi no, o “vẹte rehọ ai ze oba,” o vẹte jọ bẹdẹ.

6. Oke vẹ “oke ahwo Egedhọ na” u ro muhọ, ẹvẹ u theri te, kọ oke vẹ u ro kuhọ?

⁶ Okevẹ “oke ahwo Egedhọ na” u ti ro kuhọ re Uvie Ọghẹnẹ u mu esuo họ? Uyo na, onọ a “ruru . . . bọwo oke urere” na, u w’obọ kpahe oke-ukele Ebaibol. (Daniẹl 12:9) Nọ “oke” oyena o kẹlino, Jihova ọ j’owọ re o rovie uyo na kẹ ẹko emọ-uwuhrẹ Ebaibol omarokpotọ. Avọ obufihọ ẹzi Ọghẹnẹ, a vuhumu inọ “oke ahwo Egedhọ na” u muhọ evaọ okenọ a raha Jerusalẹm evaọ 607 B.C.E. gbe nnọ “oke” na u theri te ikpe 2,520. A wo otoriẹ no onana ze inọ 1914 họ ekuhọ “oke ahwo Egedhọ na.” A te je vuhumu inọ 1914 họ emuhọ ọrọ ekuhọ uyerakpọ nana. Wọhọ ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol, kọ whọ sae jọ Ikereakere na dhesẹ epanọ ikelakele na e rọ rehọ omai te 1914?c

7. Ikereakere vẹ i re fi obọ họ k’omai riẹ emuhọ, uthethei, gbe ekuhọ asiahrẹ nọ a jọ obe Daniẹl fodẹ na?

⁷ Ovuẹ jọ nọ u re fi obọ họ u si oma no họ obe Daniẹl. Nọ o rọnọ Jihova ọ rehọ Nebukadneza ovie Babilọn rọ raha Jerusalẹm eva emuhọ “oke ahwo Egedhọ na” evaọ 607 B.C.E. na, o dhesẹ via ẹkwoma osu ọyena inọ a te gbẹ kẹ erẹwho na uvẹ su ababọ oma-udhehọ Ọghẹnẹ evaọ isiahrẹ ẹwoho. (Izikiẹl 21:26, 27; Daniẹl 4:16, 23-25) Ẹvẹ isiahrẹ na i theri te? Wọhọ epanọ Eviavia 11:2, 3, gbe 12:6, 14 i dhesẹ, isiasa gbe ubro i theri te edẹ 1,260. Fikiere, isiahrẹ e rẹ jọ akuava oke oyena, hayo edẹ 2,520. Kọ etẹe o jọ kuhọ? Ijo, keme Jihova ọ kẹ Izikiẹl ọruẹaro na, ọnọ ọ rria eva etoke Daniẹl, uzi nọ a re ro kele edẹ ẹwoho nana: ‘Enẹ me fihọ kẹ owhẹ, ẹdẹ ọvo ẹgbukpe.’ (Izikiẹl 4:6) Fikiere, asiahrẹ na i theri te ikpe 2,520. Ohwo o te kele ikpe 2,520 no 607 B.C.E. ze, ma rẹ sai ku ei họ inọ oke ahwo erẹwho na u kuhọ evaọ 1914.

A Ruẹ Imuẹro “Oke Urere” na No

8. Didi imuẹro whọ rẹ sae riẹ obọ họ nọ i dhesẹ nnọ iyero akpọ i yoma viere no anwọ 1914 ze?

⁸ Eware nọ e rrọ akpọ via anwọ 1914 ze e kẹ imuẹro inọ otoriẹ nọ ma wo ẹkwoma elele oke-ukele Ebaibol nọ ma jọ obehru dhesẹ na o gba. Jesu omariẹ ọ ta nọ emo, ohọo, gbe eyao i ti kpoka họ “urere akpọ na.” (Matiu 24:3-8; Eviavia 6:2-8) Ere o ghinẹ rrọ anwọ 1914 ze. Pọl ukọ na ọ kẹ evuẹ efa, ta nnọ uruemu nọ ahwo a ti dhesẹ kẹ ohwohwo u ti wo ohẹriẹ gaga no epaọ ọsosuọ. Inwene nọ o dhesẹ nọ ma be rọ ẹro ruẹ nẹnẹ na e ghinẹ gba gaga.—2 Timoti 3:1-5.

9. Eme enọ i muẹrohọ eware nọ e be via a ta no kpahe uyero akpọ na anwọ 1914 ze?

⁹ Kọ “ughe akpọ nana” u ghine nwene gaga no anwọ 1914 ze? Evaọ obe na, The Generation of 1914, Profẹsọ Robert Wohl ọ ta nọ: “Enọ e rọ ẹro ruẹ ẹmo na a rẹ sai voro iei no iroro rai hi inọ akpọ jọ o kuhọ ọfa o te muhọ evaọ August 1914.” Bi dhesẹ uzẹme ẹme nana, Dr. Jorge A. Costa e Silva, ọnọ o wuzou usiwo ẹyao iroro ọrọ Ukoko Omokpokpọ Akpo-Soso, o kere nọ: “Ma be rria okenọ inwene e be jọ roma via kiti kiti, enọ e be wha awa-ọruọ gbe idhọvẹ ze vi epaọ onọ ahwo-akpọ a ruẹ no emuhọ ze no.” Kọ ere o rrọ k’owhẹ?

10. Ẹvẹ Ebaibol na i ro rovie omai aro kpahe oware nọ o be lẹliẹ iyero akpọ yoma viere anwọ 1914 ze?

¹⁰ Ono họ omuomu nọ ọ be lẹliẹ iyero akpọ yoma viere na? Eviavia 12:7-9 o fere ojihẹ na via: “Ẹmo ọ tẹ rọ obọ eva odhiwu, Maekẹl avọ ikọ-odhiwu riẹ a [tẹ] be họre odudu na [Setan Ẹdhọ na]; odudu na avọ ikọ riẹ a tẹ jẹ họre ai re, rekọ a tẹ kparobọ vi ai, amọ odudu na a gbe wo oria eva obọ odhiwu viere he. Fikiere a te gele odudu ologbo na fihọ otọ, . . . ọnọ ọ rẹ viẹ akpọ kpobi họ na.” Fikiere, Setan Ẹdhọ họ ohwo ethube na, yọ egele nọ a gele i rie no odhiwu ze evaọ 1914 o wha ‘uye se akpọ gbe abade no, keme ukumuomu na ọ rehọ ofu ọgaga bru owhai ze no, keme ọ riẹ nọ oke riẹ o re kpẹkpẹre.’—Eviavia 12:10, 12.

Epanọ Ughe na U ti ro Kuhọ

11. (a) Idhere vẹ Setan o bi ro su “akpọ kpobi” thọ? (b) Omodawọ obọdẹ Setan vẹ Pọl ukọ na o si iroro kpohọ?

¹¹ Nọ ọ riẹ nnọ ekuhọ riẹ o be kẹle na, no anwọ 1914 ze Setan ọ be daoma vi epaọ ọsosuọ re o su “akpọ kpobi” thọ. Wọhọ olori eviẹhọ, Setan o dhere obọ emu, bi fi isu akpọ gbe enọ e be kobaro họ afe-ughe na re a ru ẹkẹ abọ rai. (2 Timoti 3:13; 1 Jọn 5:19) Ute riẹ jọ họ re ọ viẹ ahwo-akpọ họ roro nnọ edhere esuo riẹ ọ sae wha uvi udhedhẹ se ai. Ẹghẹ riẹ ọ kparobọ no evaọ abọ buobu, keme ahwo a gbe bi rẹro ewoma dede nọ imuẹro buobu e riẹ inọ iyero i bi dhe eyeyoma. Pọl ukọ na ọ ta inọ taure a tẹ te nwane raha uyerakpọ nana, iroro ẹghẹ Setan i ti dhesẹ oma via vevẹ. O kere nọ: “Okenọ ahwo a rẹ te ta nọ, ‘Oke onana oke udhedhẹ gbe omofọwẹ,’ idudhe na ọraha ọ vẹ nwane bru ae ze, nwane wọhọ epa nọ aye ọ rẹ thuẹ othuẹ eyẹ.”—1 Ahwo Tẹsalonika 5:3; Eviavia 16:13.

12. Omodawọ vẹ nọ a gwọlọ rọ rehọ udhedhẹ ze o rrọ otọ evaọ oke mai na?

¹² Anwọ ikpe jọ kẹlena, isu akpọ a be hae fodẹ “udhedhẹ gbe omofọwẹ” ro dhesẹ omaa ahwo-akpọ sa-sa. A tube se ukpe 1986 Ukpe Udhedhẹ Akpọ-Soso, dede nọ ukpe oyena o wha udhedhẹ ze he. Kọ omodawọ isu akpọ eyena i ru eme ọ 1 Ahwo Tẹsalonika 5:3 na gba riẹriẹriẹ, manikọ Pọl ọ jẹ ta kpahe ugogo oware jọ nọ o te via ruaro onọ akpọ na kpobi o ti muẹrohọ?

13. Okenọ Pọl ọ ta kpahe ubo “udhedhẹ gbe omofọwẹ” na, eme ọ rehọ ọraha nọ o ti lele iei na dhesẹ, kọ eme ma rẹ sai wuhrẹ no onana ze?

¹³ Nọ o rọnọ a re wo otoriẹ eruẹaruẹ Ebaibol vọvọ okenọ i te rugba no ọvo hayo nọ i bi rugba na, ma rẹ hẹrẹ re ma ruẹ. Dede na, o rrọ oware isiuru inọ Pọl ọ rehọ ọraha idudhe nọ o bi ti lele ubo “udhedhẹ gbe omofọwẹ” na rọ wawo edada eyẹ aye nọ o dihọ. Evaọ etoke emerae izii, aye nọ o dihọ ọ rẹ jọ oma riẹ viere inọ ọmọ ọ be jọ eva riẹ rro. Ọ rẹ sai yo udu ọmọ na nọ u bi kie hayo riẹ nnọ ọmọ na ọ be kiẹ oma eva edhede riẹ. Ọ rẹ sae r’awọ du rie dede. Eka nana nọ ọmọ na ọ rẹ kẹe na i re dhesẹ oma via viere nẹdẹ tẹdẹ bẹsenọ, ẹdẹjọ, eva i re mu ei họ ẹda gaga, onọ u re dhesẹ nnọ oware nọ o bi rẹro riẹ na—eyẹ ọmọ na—o te otọ no. Fikiere, oghẹrẹ kpobi nọ ubo “udhedhẹ gbe omofọwẹ” nọ a ruẹaro riẹ na u ti ro rugba, u ti su kpohọ oware idudhe, orọ edada, rekọ onọ u ti kuhọ avọ oghale—ẹraha emuemu gbe emuhọ uyerakpọ okpokpọ.

14. Othotha vẹ eware e te rọ via evaọ obaro, kọ eme onana u ti su kpohọ?

¹⁴ Ọraha nọ ọ be tha na ọ te jọ oware idudu kẹ Ileleikristi ẹrọwọ nọ e rrọ iriughe he. Orọ ọsosuọ, ivie otọakpọ na (abọ esuo ukoko Setan) a te kpareso enọ e be rọ uketha kẹ Babilọn Ologbo na (abọ egagọ na) a vẹ te raha ae. (Eviavia 17:1, 15-18) Kọ enẹ uvie Setan o te rọ hẹriẹ wọso omoma riẹ kpregede, abọjọ be họre abọ ọdekọ, yọ Setan o ti wo uvumọ ogaga nọ ọ rẹ rọ whaha iẹe he. (Matiu 12:25, 26) Jihova o ti fi ei họ idu ivie otọakpọ na ‘re a ruẹse ru orọ eva riẹ,’ koyehọ, re a si ahwo egagọ nọ e rrọ ewegrẹ riẹ no otọakpọ na. Nọ a tẹ raha egagọ erue no, Jesu Kristi o ve ti su egbaẹmo obọ odhiwu riẹ evaọ ẹraha muotọ ọrọ abọ nọ o kiọkọ ọrọ ukoko Setan—abọ ekiọthuọ gbe isuẹsu. Ukuhọ riẹ, a ve ti bru Setan abọ dhe. Oyena o tẹ via no, afe-ughe na ọ vẹ te hiẹ, ughe nọ o r’otọ anwẹdẹ na u ve ti kuhọ.—Eviavia 16:14-16; 19:11-21; 20:1-3.

15, 16. Ẹvẹ u fo nnọ ekareghẹhọ na inọ “oke nọ [u kiọkọ] o rẹ kpẹkpẹe” u re kpomahọ izuazọ mai?

¹⁵ Okevẹ eware nana kpobi e te rọ via? Ma riẹ ẹdẹ hayo auwa na ha. (Matiu 24:36) Rekọ oware nọ ma riẹ họ “oke nọ [u kiọkọ] o rẹ kpẹkpẹe.” (1 Ahwo Kọrint 7:29) Fikiere o r’oja inọ ma rehọ oke nọ u kiọkọ na ruiruo ziezi. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Wọhọ epanọ Pọl ukọ na o dhesẹ, o gbahọ inọ ma rẹ ‘dẹ uvẹ oke’ no eware nọ i wuzou ho re ma wo oke kẹ eware nọ e mai wuzou, ma vẹ ruẹ nnọ ma raha okpẹdoke kpobi ziezi. Fikieme ma je ru onana? “Keme edẹ na i re yoyoma.” Yọ ma tẹ riẹ oware nọ “oreva Ọnowo na o rọ” k’omai, ma rẹ raha umutho oke oghaghae nọ u kiọkọ na kufiẹ hẹ.—Ahwo Ẹfẹsọs 5:15-17; 1 Pita 4:1-4.

¹⁶ Nọ ma riẹ nnọ uyerakpọ nana soso u ti kuhọ kẹle na, ẹvẹ u fo nọ u re kpomahọ omai? Rọkẹ erere mai, Pita ukọ na o kere nọ: “Kinọ enana kpobi e rẹte ghinẹ raha no na, didi oghẹrẹ ahwo wha hẹ jọ eva uzuazọ ẹfuọ gbe orọ Ọghẹnẹ.” (2 Pita 3:11) Enẹ u fo nọ ma rẹ ghinẹ jọ! Nya lele ohrẹ areghẹ Pita na, u fo re ma (1) muẹrohọ uruemu mai ziezi re ma ruẹ nnọ o rrọ fuafo, gbe (2) ruẹ nnọ iruo ajọwha mai evaọ ẹgọ Jihova i bi dhesẹ uyoyou udidi nọ ma wo kẹe ẹsikpobi.

17. Egbefẹ Setan vẹ Ileleikristi ẹrọwọ a rẹ yọrọ oma kẹ?

¹⁷ Uyoyou kẹ Ọghẹnẹ u re ru nọ ma gbẹ rọ talamu akpọ na fiki eware urusio riẹ hẹ. Ma te roro oware nọ o rrọ obaro kẹ uyerakpọ nana, o rrọ enwoma re ma họrọ lele elo gbe urusio edhere uzuazọ omaweromẹ akpọ na. Dede nọ ma be rria je ruiruo evaọ akpọ na, u fo re ma yo ohrẹ areghẹ na inọ ma rehọ akpọ na ruiruo vọvọ họ. (1 Ahwo Kọrint 7:31) Evaọ uzẹme, ma rẹ daoma gaga re iroro ẹghẹ akpọ na e se omai ba esuthọ. Akpọ nana ọ sai ti ku ebẹbẹ riẹ họ họ. Ọ te sae thọ oma riẹ bẹdẹ bẹde hẹ. Fikieme o sai ro mu omai ẹro te ere? Keme Ẹme Ọghẹnẹ nọ a rọ ẹgba ẹzi riẹ kere ọ ta nọ: “Akpọ na avọ urusio riẹ e rẹ te vrẹ, rekọ ohwo nọ o re ru oreva Ọghẹnẹ ọ rẹ jọ bẹdẹ.”—1 Jọn 2:17.

Onọ O Mai Woma O Gbẹ Rrọ Obaro Tha!

18, 19. Didi inwene who bi rẹro rai evaọ akpọ ọkpokpọ na, kọ fikieme u ro fo ẹhẹrẹ?

¹⁸ Kẹle na, Jihova ọ te ta kẹ Setan gbe enọ e be thae uke inọ onọ a ru evaọ afe-ughe na u te. Kẹsena, avọ oghale Ọghẹnẹ, enọ e zọ vrẹ uyerakpọ nana a vẹ te ruẹrẹ ‘ughe’ nọ ọ te jọ bẹdẹ bẹdẹ họ. Ẹmo ọ gbẹ te raha afe-ughe na ha; Ọghẹnẹ o ti ru “nọ ẹmo o je [ti] serihọ ri te oka akpọ” na. (Olezi 46:9) Ukpenọ ma rẹ ruẹ ohọwo, kọ ‘ibi nọ i ti vihọ eva otọ na; . . . nọ e te vọ kpọhọ hwẹ.’ (Olezi 72:16) Iwou-odi e gbẹ te jariẹ hẹ, ogege iporisi, eyao igberẹ nọ i re vo, enọ e rẹ zẹ imu egaga, ekọto nọ a rẹ jọ fa erọo, edhọ igho nọ i kie kpe ohwo, gbe ozighi ọkparesuọ e gbẹ te jọ họ.—Olezi 37:29; Aizaya 33:24; Eviavia 21:3-5.

¹⁹ Iki ekareghẹhọ i ve ti zihe ruọ ofofe, yọ ima-idu ahwo nọ e kparoma ze—enọ i ti kuomagbe otu-aruọza na—e vẹ te roma lahwe. Dai roro epanọ oghọghọ na o te rro te nọ enọ i whu vrẹ no a be te wariẹ kuomagbe ohwohwo, okenọ iyoyou nọ e hẹrioma no anwẹdẹ a te rehọ oghọghọ dede ohwohwo! Ukuhọ riẹ, enọ e be rria kpobi a vẹ te gọ Jihova. (Eviavia 5:13) Okenọ inwene na kpobi e tẹ gba no, aparadase otọakpọ soso ọ vẹ te roma lahwe. Ẹvẹ oma u ti ru owhẹ nọ whọ be te rọ ẹro riwi afe-ughe na wariẹ? Ababọ avro oma o te wọ owhẹ bo nọ, ‘Me rẹro onana kri no, rekọ mẹ hẹrẹ kufiẹ hẹ!’

[Oruvẹ-obotọ]

Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?

• Ẹvẹ eme Pọl ukọ na, “ughe akpọ nana u bi nwene” u ro rugba no evaọ oke mai na?

• Ẹvẹ oke-ukele Ebaibol o rọ riẹ obọ họ ekuhọ “oke ahwo Egedhọ na”?

• Ẹvẹ iyero akpọ nọ i bi nwene e rọ kẹ imuẹro inọ 1914 o kpoka họ emuhọ “oke urere” na?

• Ẹvẹ uzẹme na inọ “oke nọ [u kiọkọ] o rẹ kpẹkpẹe” u re kpomahọ omai?

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 26]

A fere oware udidi na via no!