Ozọ U Mu Omai Hi—Jihova Ọ Jọ Gb’omai

Ikuigbe ọ Egyptia Petridou

Evaọ 1972, Isẹri Jihova nọ e rrọ Saiprọs soso a koko họ ẹwho nọ a re se Nicosia jẹ gaviezọ kẹ ovuẹ ogbotu obọdẹ nọ Nathan H. Knorr ọ kẹ, ọnọ ọ jẹ rẹrote iruo Isẹri Jihova evaọ oke oyena. Nọ ọ ruẹ omẹ, ọ tẹ nwani vuhu omẹ, yọ taure me te ti dhesẹ oma kẹe ọ tẹ nọ omẹ nọ: “Kọ whọ wha emamọ usi jọ no obọ Ijipti ze?” Mẹ avọ Brọda Knorr ma ruẹ oma ikpe 20 nọ e vrẹ evaọ otẹwho mẹ nọ a re se Alexandria evaọ obọ Ijipti.

A YẸ omẹ evaọ January 23, 1914, eva Alexandria, mẹ họ ọmọ ọkpako evaọ usu emọ ene. Uwou mai o kẹle abade gaga. Alexandria ọ jọ okpẹwho nọ ahwo nọ a no eghagha avọ eghagha ze a jẹ rria, a riẹ ẹwho na kẹ ona ebabọ gbe eware anwae nọ e riẹ. Fikinọ ahwo nọ a rẹ jẹ ẹvẹrẹ Oyibo gbe ahwo Arab a jariẹ, ma jọ oke emaha wuhrẹ epanọ a rẹ jẹ ẹvẹrẹ ahwo Arab, Oyibo, France, gbe Itali, kugbe Griki nọ ọ jọ ẹvẹrẹ mai.

Nọ me no isukulu nwrotọ no, me te je ru iruo evaọ oria nọ a re jo ko iwu ahwo France, kọ etẹe me je jo ko je ru ona họ obọdẹ iwu kẹ eyae nọ a riodẹ. Mẹ jọ ohwo nọ o kru egagọ gaga yọ mẹ jẹ hai se Ebaibol ẹsikpobi dede nọ me je wo otoriẹ eware nọ me je se na tere he.

Evaọ etoke nana—evaọ oware wọhọ ukpe 1935, mẹ tẹ nyaku ọmoha jọ nọ a re se Theodotos Petrides, ohwo Saiprọs. O re muabọ gaga, rekọ o wuhrẹ oghẹrẹ nọ a rẹ rehọ eflawa ru eware wọhọ ichichi gbe ikeki yọ o je ru iruo nana evaọ oria jọ nọ a re jo ru eware nana gaga. Theodotos o te ti you omẹ gaga—ọmọtẹ ọkaoma avọ eto ibiebi. Ẹsibuobu ọ jẹ hai kporo ile awere ahwo Griki kẹle inwido mẹ. Ma ruọ orọo evaọ June 30, 1940. Eva e jẹ were omai gaga. Ma jẹ rria otọ uwou-ehru nọ oni mẹ ọ jẹ rria. Ma yẹ Jọn ọmọ ọsosuọ mai evaọ 1941.

Okenọ Me Mu Ebaibol họ Ewuhrẹ

Nọ u ti te okejọ, eva e gbẹ jẹ were ọzae mẹ kpahe egagọ nọ ma jọ họ, o te mu enọ buobu họ ẹnọ kpahe Ebaibol na. Kpakiyọ Isẹri Jihova a mu rie Ebaibol họ ewuhrẹ no. Ẹdẹjọ nọ mẹ avọ ọmọ mai ma jọ uwou, aye jọ o te kporo ẹthẹ mai, ọ tẹ kẹ omẹ ẹwẹ-obe jọ nọ a kere eme Ebaibol fihọ. Re o jọnọ me rri rie vo ho, me te mi ei ẹwẹ-obe na je sei. Kẹsena ọ tẹ kẹ omẹ ebe jọ nọ a re ro wuhrẹ Ebaibol. Nwanọ ebe nọ ọzae mẹ o wo no evaọ uwou na!

Mẹ tẹ ta kẹ aye na nọ: “Me wo ebe enana. Ivie ruọ uwou.” Ababọ okioraha, me te mu Osẹri na, Eleni Nicolaou, enọ buobu họ ẹnọ. Rekọ ọ romatotọ rehọ Ebaibol za enọ na. Onana o were omẹ eva gaga. O raha oke he, me te mu otoriẹ Ebaibol na họ ewo. Nọ ma s’unu họ omojọ, Eleni o te vuhu ọzae mẹ evaọ ifoto. O te bo nọ: “Mẹ riẹ ọzae yena!” Enẹna mẹ riẹ oware nọ ọzae mẹ ọ be hae lẹlẹ ru anwẹdẹ na no. Akpọ o gb’omẹ unu. Kpakọ ọzae mẹ ọ be hae nya siọ omẹ ba kpohọ iwuhrẹ Ileleikristi—ọ vuẹ omẹ dede he! Nọ ọzae mẹ o kpozi ẹdẹ ọyena, mẹ tẹ ta kẹe nọ: “Oka nana me ti lele owhẹ kpohọ obonọ whọ nya evaọ Ẹdoka nọ o kpo na.”

Evaọ uwuhrẹ ọsosuọ nọ mẹ nya, oware wọhọ imakpe nọ a jọ ewuhrẹ na a je wuhrẹ kpahe obe Maeka. Eme nọ a ta kpobi e da ruọ omẹ oma! Nọ umuo oke oyena vrẹ, k’owọwọ k’owọwọ Edisoi-Oka kpobi George avọ Katerini Petraki a jẹ nyaze ti wuhrẹ Ebaibol kugbe omai. Eva e jẹ dha ọsẹ mẹ gbe inievo mẹ buobu fikinọ Isẹri Jihova a bi wuhrẹ Ebaibol kugbe omai, rekọ oniọvo mẹ jọ ọ wọso omai hi dede nọ o kurẹriẹ hẹ. Oni mẹ ọvo o kurẹriẹ. Evaọ 1942, mẹ avọ ọzae mẹ gbe oni mẹ ma tẹ họ-ame eva abade nọ ọ rrọ Alexandria ro dhesẹ oma nọ ma ro mudhe kẹ Jihova.

Oware nọ O Wha Ozighi họ Uzuazọ Mai

Eva 1939, Ẹmo Akpọ II o te muhọ jẹ vaha ruọ erẹwho sa-sa. Evaọ emuhọ etoke ikpe 1940, Oletu ẹmo Germany nọ a re se Erwin Rommel avọ egbaẹmo riẹ a tẹ vẹruọ El Alamein nọ o thabọ no ẹwho mai hi, oke oyena yọ isoja Britain a vọ Alexandria. Ma te koko emuore nọ e rẹ kake raha ha họ. Ohwo nọ ọ rehọ ọzae mẹ iruo o te dhei kpohọ obọ Port Taufiq re ọ jọ obei rẹrote uwou-eki riẹ kẹle ẹwho nọ a re se Suez, fikiere ma tẹ kwa kpohọ obei. Isẹri Jihova ivẹ nọ e rẹ ta ẹvẹrẹ Griki a tẹ nyaze te gwọlọ omai. Dede nọ a riẹ oria nọ ma be rria ha, a tẹ jẹ ta usiuwoma n’uwou ruọ uwou bẹsenọ a rọ ruẹ omai.

Okenọ ma jọ Port Taufiq, ma te wuhrẹ Ebaibol kugbe Stavros avọ Giula Kypraios gbe emọ rai Totos avọ Georgia, a te zihe ruọ egbẹnyusu ekpekpe mai. Ewuhrẹ Ebaibol o jẹ hae were Stavros gaga te epanọ ọ jẹ hae rọ thahe abọ ighọjọ nọ e rrọ uwou rai kpobi kpemu auwa ọvo re itreni nọ ọ rẹ te w’omai kpo ọ ruẹse dhẹ siọ omai ba, re ma gbẹ jọ uwou rai kri omojọ. Ere ma jẹ hai ro wuhrẹ ri duọ udevie-aso.

Ma rria Port Taufiq emerae 18, kẹsena nọ oni mẹ o muhọ ẹmọ ma te zihe ziọ obọ Alexandria. Oni mẹ ọ gọ Jihova bọwo okenọ o ro whu evaọ 1947. Evaọ oke onana ma wariẹ ruẹ oghẹrẹ nọ Jihova ọ rọ rehọ inievo Ileleikristi nọ ma kuomagbe na rọ tuduhọ omai awọ. Ofariẹ, ma jẹ hai rovie uvẹ fihọ re imishọnare nọ i bi kpohọ ekwotọ nọ a vi rai kpohọ a wohọ uwou mai okenọ okọ rai o tẹ kpahe Alexandria.

Oghọghọ gbe Ikpokpoma

Ma yẹ ọmọ avivẹ mai, James, evaọ 1952. Wọhọ eyewọ, ma vuhu epanọ u wuzou te re ma yọrọ emọ mai evaọ oria nọ ahwo nọ a be gọ Ọghẹnẹ a rrọ, fikiere ma te rovie uvẹ fihọ re a hae jọ uwou mai ru uwuhrẹ Ebaibol kẹse kẹse, yọ ẹsibuobu ma re zizie egbodibo oke-kpobi ziọ uwou mai. Onana o wha riẹ ze nọ Jọn ọmọ ọkpako mai o ro you iwuhrẹ Ebaibol, yọ o mu ọkobaro họ taure o te ti te ikpe udhe. Evaọ oke ovona yọ o bi kpohọ isukulu aso.

Nọ onana o vrẹ no, u kri hi a tẹ jọ ẹsipito vuẹ ọzae mẹ inọ o wo ẹyao udu fikiere ọ rẹ siọ iruo nọ o bi ru na ba. Oke oyena yọ James ọmọ mai ọ rọ ikpe ene ọvo. Kọ eme ma ti ru enẹna? Kọ Jihova ọ gbẹ ya eyaa inọ: “Ozọ umu owhẹ hẹ, keme mẹ avọ owhẹ a gbẹ rọ”? (Aiz. 41:10) Dai roro epanọ u gbe omai unu jẹ were omai eva te nọ a vi omai wọhọ ekobaro evaọ 1956 kpohọ Ismailia kẹle uto ame ọ Suez! Ikpe nọ i lele i rie e vọ avọ ikpokpoma buobu evaọ Ijipti, yọ inievo mai nọ e jọ obei a gwọlọ uduotahawọ.

Evaọ 1960, mai ọvuọ ẹkpa riẹ ma tẹ wọ bi no Ijipti. Ma tẹ kwa kpohọ ukoliko Saiprọs nọ ọ rrọ otẹwho ọzae mẹ. Evaọ oke onana yọ Theodotos ọzae mẹ ọ be mọ gaga, ọ sai je ru iruo ho. Rekọ oniọvo owowou jọ avọ aye riẹ a tẹ k’omai uwou nọ ma jẹ rria. Ikpe ivẹ e vrẹ no ọzae mẹ o te whu, kọ mẹ avọ James ọmọ mẹ ọvo ma jọ uwou. Jọn nọ ọ kwa ziọ Saiprọs re, o wo aye no, o wo ẹkẹ uviuwou riẹ no nọ ọ be rẹrote.

A Rẹrote Omẹ Evaọ Etoke Obẹbẹ

Uwhremu na Stavros avọ Dora Kairis a te fi omai họ uwou. Me te kiguẹ yeri Jihova kẹ epanọ ọ rọ wariẹ fi obọ họ k’omai. (Ol. 145:16) Nọ Stavros avọ Dora a jiroro nọ a rẹ zẹ uwou rai no re a bọ egediege nọ Ọgwa Uvie ọ rẹ jọ obotọ riẹ, a tẹ bọ otuwou-gbe-ukpẹ jọ kẹle uwou okpokpọ na rọkẹ omẹ avọ James.

James o te ti wo aye, yọ tei te aye riẹ a jọ ekobaro bẹsenọ a ro yẹ ọmọ ọsosuọ evaọ usu emọ ene nọ a yẹ. Evaọ 1974, ikpe ivẹ taure iweze Brọda Knorr nọ o rẹ thọrọ ẹro ho na, ozighi ologbo ọ jọ egọmeti Saiprọs.a Ahwo buobu, enọ i kugbe Isẹri Jihova, a dhẹ no iwou rai kpohọ obonọ a jọ wariẹ mu akpọ họ. Ọmọ mẹ Jọn ọ jọ usu rai. Tei te aye gbe emọ esa rai a kwa kpobọ Canada. Eva e jẹ were omai ghele inọ iwhowho-uvie i bi vihọ evaọ Saiprọs.

Nọ a mu omẹ osa arutẹriọ họ ẹhwa no, me te fiba oke nọ mẹ be rọ ta usiuwoma. Rekọ evaọ umutho ikpe jọ nọ e vrẹ, okie ọ dina kie omẹ, fikiere mẹ tẹ nyae rria kugbe ọmọzae mẹ James. Kẹsena nọ ẹyao mẹ o bi dhe ẹgẹga, a te fi omẹ họ ehwa eva ẹsipito ekpoka buobu, uwhremu na a tẹ wọ omẹ kpohọ eria nọ a rẹ jọ rẹrote ahwo nọ e kpako no gbe enọ oma rai o ga ha. Dede nọ oma na o jẹ kẹ omẹ uye ẹsikpobi, mẹ jẹ ta usiuwoma kẹ iruiruo na, amọfa nọ a wọ ze, gbe enọ i je weze ze. Ofariẹ, mẹ jẹ rehọ euwa buobu ru uwuhrẹ omobọ mẹ, yọ inievo na a jẹ hae wọ omẹ kpohọ Uwuhrẹ Obe Ukoko nọ o kẹle etẹe.

Omosasọ Evaọ Oke Owho Mẹ

Mẹ jẹ hae ghọghọ nọ me te yo nọ ahwo nọ mẹ avọ Theodotos ọzae mẹ ma fi obọ họ kẹ a bi wo ẹnyaharo. Ibuobu emọ rai gbe emọ iruọmọ rai a rrọ iruo odibọgba oke-kpobi na—ejọ rai a rrọ obọ Australia, Canada, England, Grisi, gbe Switzerland. Enẹna ọmọ mẹ Jọn avọ aye riẹ gbe ọmọzae rai a rrọ obọ Canada. Ọmọtẹ ọkpako rai avọ ọzae riẹ a rrọ ekobaro. Yọ a zizie ọmọtẹ ọmaha rai Linda avọ ọzae riẹ Joshua Snape kpohọ eklase avọ udhozeza gbe ene (124) ọrọ Isukulu Giliad.

Enẹna James avọ aye riẹ a rrọ obọ Germany. Emọ ivẹ rai a be jọ Ebẹtẹle ru iruo—ọjọ evaọ okpẹwho Athẹns nọ ọ rrọ Grisi, ọdekọ kọ obọ Selters evaọ Germany. Ọmọzae ọmaha rai, ọmọtẹ rai, avọ ọzae riẹ a rrọ ekobaro evaọ obọ Germany.

Ma wo iku buobu nọ ma ti gbe kẹ oni mẹ gbe Theodotos ọzae oyoyou mẹ nọ a tẹ kparoma ze. Eva e te were ae nọ a ti yo kpahe emamọ ukuoriọ nọ a nya seba kẹ uviuwou rai.b

[Oruvẹ-obotọ]

[Eme nọ a fi ẹgba họ nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 24]

Evaọ oke onana ma wariẹ ruẹ oghẹrẹ nọ Jihova ọ rọ rehọ inievo Ileleikristi nọ ma kuomagbe na rọ tuduhọ omai awọ

[Udhesẹ-oria nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 24]

SAIPRỌS

NICOSIA

ABADE MEDITERENIA

IJIPTI

CAIRO

El Alamein

Alexandria

Ismailia

Suez

Port Taufiq

Uto-ame nọ ọ rrọ Suez

[Ọnọ o wo rie]

Based on NASA/Visible Earth imagery

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 23]

Mẹ avọ Theodotos evaọ 1938

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 25]

Ọmọ mẹ Jọn avọ aye riẹ

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 25]

Ọmọ mẹ James avọ aye riẹ