Ono Ọ rẹ Sae Riẹ Oware nọ O te Via Evaọ Obaro?

Ohwo ọvo nọ o re roro kpahe odẹnotha ha ọ riẹ hẹ. Ma rẹ ruawa kpahe oghẹrẹ nọ eware e te jọ kẹ omai gbe ahwo uviuwou mai. Ma rẹ nọ enọ wọhọ: ‘Kọ eware i ti woma kẹ emọ mẹ? Kọ eware okpẹtu jọ eye te raha akpọ na no? Kọ eme mẹ rẹ sai ru enẹna re akpọ ọ sai woma kẹ omẹ evaọ obaro?’ Ohwo ọvo nọ ọ rẹ ruawa kpahe eware itienana ha, ọ riẹ hẹ.Mai ahwo-akpọ ma rẹ gwọlọ oware nọ o rẹ kẹ omai imuẹro sọ eware i ti woma hayo i ti woma ha. Otẹrọnọ ma ginẹ riẹ oware nọ o te via evaọ obaro, ma re ru oware jọ re ma sae ruẹrẹ oma kpahe ziezi.

Kọ eme ọ te ginẹ via evaọ obaro na? Kọ ohwo jọ ọ sae ginẹ riẹ? Ahwo buobu a be daoma riẹ onana rekọ a be sai ru ei gbagba ha. Rekọ Ọghẹnẹ ọvo họ ohwo nọ ọ rẹ sae ta oware nọ o te via evaọ obaro gbagba. Ebaibol na ọ ta nọ: “Me dhesiẹ urere na no umuhọ ze, gbe eware nọ e te via ha no umuhọ ze.” (Aizaya 46:10) Ẹvẹ ẹme nana o bi ro rugba?

KỌ EWARE NỌ ỌGHẸNẸ Ọ TA I RUGBA?

Fikieme o rọ gwọlọ nọ ma riẹ sọ eware nọ Ọghẹnẹ ọ ruẹaro rai evaọ oke anwae i rugba? Otẹrọnọ ohwo jọ ọ be hae ta uzẹme kẹ owhẹ anwẹdẹ, ọ tẹ ta ẹme kẹ owhẹ, kọ whọ te vro riẹ? Vievie, whọ te vro ẹme riẹ hẹ, keme ọ be hae ta uzẹme kẹ owhẹ anwẹdẹ. Ere ọvona, otẹrọnọ whọ riẹ kpahe epanọ Ọghẹnẹ o ro ru eware nọ ọ ta gba evaọ oke anwae, whọ te vro eware nọ ọ ta nọ o ti ru evaọ obaro vievie he.

OGHẸRẸ NỌ A RỌ RAHA OKPẸWHO OLOGBO JỌ:

Wọhọ oriruo, otẹrọnọ ohwo jọ ọ ta nọ a te raha okpẹwho ologbo jọ muotọ, o tẹ ginẹ via ere, ohwo otioye na a re gine fievahọ iẹe. Ọghẹnẹ ọ rọ ẹkwoma ọruẹaro riẹ jọ ta nọ a te raha okpẹwho Ninẹve muotọ. (Zefanaya 2:13-15) Eme igbiku sa-sa a ta kpahe onana? Evaọ ukpe 632 taure Kristi ọ tẹ te ze, koyehọ oware wọhọ ikpe 15 nọ Ọghẹnẹ ọ rọ ta nọ a te raha Ninẹve, egbaẹmo ahwo Babilọn gbe erọ Midia e tẹ wọ ẹmo ze Ninẹve jẹ raha iẹe muotọ. Ofariẹ, Ọghẹnẹ ọ ta no vẹre inọ Ninẹve ọ te jọ wọhọ “oria ufofe, yaya gheghe wọhọ udhude.” Kọ o ginẹ via wọhọ epanọ Ọghẹnẹ ọ ta nọ o te via na? Ẹhẹ. Dede nọ okpẹwho na gbe iwhre nọ e kẹle riẹ e rro te emaele 200 evaọ tabọ tabọ riẹ, ahwo Babilọn gbe Midia a raha eriẹ muotọ, a nyase oware ovo bae he. Kọ ohwo akpọ jọ gheghe ọ sae ginẹ ta oware nana, u ve rugba ẹrẹrẹe ere?

IGBENWA AHWO E TE TO:

Ono ọ rẹ sae ta oware nọ o te via evaọ ikpe egba esa (300) soso taure o tẹ te via, inọ ohwo jọ ọ te jọ ehru agbada-idhe mahe igbenwa ahwo gbe ẹwho nọ agbada-idhe na ọ te jọ, jẹ tube fodẹ uzedhe odẹ ohwo na gbe odẹ ọsẹ riẹ gbagba? Otẹrọnọ oware utionana u gine rugba, o rẹ lẹliẹ odẹ ohwo na do gaga. Ọghẹnẹ ọ rọ ẹkwoma ọruẹaro riẹ jọ ta nọ: “A re ti yẹ ọmọzae kẹ uwou Devidi, a re ti se i Josaya,” ọnọ ọ “te mahe enwa ahwo” evaọ ehru agbada-idhe jọ evaọ ẹwho Bẹtẹl. (1 Ivie 13:1, 2) Oware wọhọ ikpe egba esa (300) nọ i lele i rie nọ a rọ ruẹaro nana no, a tẹ jọ uyẹ Devidi rọ ovie jọ nọ a re se Josaya mu. Nwanọ epanọ a ruẹaro riẹ na, Josaya “o te vi ahwo nya e rehọ enwa no eva iki na ze, ọ tẹ jọ ehru [umukpẹ-idhe] na mahe ae” evaọ ehru agbada-idhe nọ ọ jọ obọ Bẹtẹl na. (2 Ivie 23:14-16) Ogbẹrọnọ obọ Ọghẹnẹ ọvo eruẹaruẹ egbagba itienana i re noze?

EPANỌ A RỌ RAHA UVIE JỌ MUOTỌ:

O rẹ jọ oware igbunu gaga re ohwo jọ ọ sae fodẹ odẹ ohwo nọ a ri yẹ hẹ gbiae, jẹ ta kpahe epanọ o ti ro fi uvie ulogbo jọ kparobọ, jẹ tubẹ fodẹ oghẹrẹ nọ o ti ro ru ei. Ọghẹnẹ ọ ta nọ ohwo jọ nọ a re se Sairọs o ti fi okpẹwho ologbo jọ kparobọ. Sairọs nana o ti ru nọ ahwo Ju a ti ro no igbo kpo, je ru nọ a te rọ wariẹ bọ etẹmpol obọ Jerusalẹm. Ofariẹ, Ọghẹnẹ ọ tẹ jẹ ta nọ, Sairọs ọ te rehọ oghẹrẹ jọ kpọ ame ethẹ nọ ọ wariẹ okpẹwho na họ kpohọ ofẹ ọfa, yọ a ti rovie unuẹthẹ okpẹwho na fihọ onọ u ti ru nọ a te sai ro fi okpẹwho na kparobọ lọlọhọ. (Aizaya 44:27–45:2) Kọ eruẹaruẹ nana e r’obọ kotọ rugba? Igbiku e ta nọ Sairọs o gine fi okpẹwho Babilọn kparobọ. Egbaẹmo Sairọs a ginẹ rọ oghẹrẹ jọ kpọ ame ethẹ nọ ọ wariẹ Babilọn họ na rri ofẹ ọfa, onọ u ru nọ ame ethẹ na ọ rọ kpọ te epanọ a rọ fae vrẹ. Yọ fikinọ a rovie unuẹthẹ okpẹwho na fihọ, egbaẹmo na a tẹ vẹruọ okpẹwho na lọlọhọ. Kẹsena Sairọs ọ tẹ rọ ere siobọno ahwo Ju nọ a jọ igbo evaọ Babilọn jẹ kẹ ai uvẹ re a nyae wariẹ bọ etẹmpol obọ Jerusalẹm. Onana u gbunu kẹhẹ, keme Sairọs ọ jẹ gọ Ọghẹnẹ ahwo Ju hu. (Ẹzra 1:1-3) U te no Ọghẹnẹ no, ono ọ rẹ sae ruẹaro otiọna o ve gine rugba?

Ma ta kpahe iriruo esa no nọ ma jọ ruẹ epanọ eware nọ Ọghẹnẹ ọ ta nọ e te via evaọ obaro i ro gine rugba. Enana yọ umutho eware jọ ọvo ma fodẹ na. Joshua nọ ọ jọ osu ahwo Izrẹl evaọ oke anwae, ọ ta kẹ ae kpahe oware nọ a riẹ vuhumu ziezi inọ: “Whai kpobi a rehọ udu gbe iroro rai riẹ re, inọ eware iwoma kpobi nọ ỌNOWO na Ọghẹnẹ rai ọ yeya kẹ owhai na o ru rai gba re, ovo u fi rie abọ kie he; ai kpobi i ru gba re.” (Joshua 23:1, 2, 14) Ahwo Izrẹl a ginẹ riẹ vevẹ inọ Ọghẹnẹ o ru eyaa gbe eruẹaruẹ riẹ kpobi gba. Rekọ ẹvẹ Ọghẹnẹ ọ sai ro ru enana kpobi gba? Oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ o re ru eware u wo ohẹriẹ no oghẹrẹ nọ ahwo-akpọ a re ru eware. U wuzou gaga re whọ riẹ onana keme eware nọ Ọghẹnẹ ọ ta nọ o ti ru evaọ obaro i ti kpomahọ owhẹ.

OHẸRIẸ NỌ O RRỌ EWARE NỌ ỌGHẸNẸ Ọ TA GBE ENỌ AHWO-AKPỌ A TA

Eware nọ egba-eriariẹ a kiẹ via, ebe anwae gbe eware nọ ebuẹva a ta eye ahwo-akpọ a re rri rọ ta kpahe obaro na. Nọ a tẹ ta oware nọ a ta nọ o te via no, a vẹ hẹrẹ sọ u ti gine rugba.—Itẹ 27:1.

Wo ohẹriẹ nọ ahwo-akpọ, Ọghẹnẹ ọ riẹ oware kpobi. Ọ riẹ oghẹrẹ nọ ahwo-akpọ a rrọ gbe oware nọ o rrọ ae eva; fikiere, Ọghẹnẹ ọ rẹ sae ta oware nọ ohwo jọ o ti ru evaọ obaro hayo onọ orẹwho soso u ti ru, dede nọ o re via ha. Yọ orọnikọ ere ọvo Ọghẹnẹ ọ rẹ sai ru hu. Ọ rẹ sae kpọ je nwene eware re oware nọ ọ ta u rugba. Ọ ta nọ: “Ẹme nọ o no unu mẹ ze . . . o re zihe bru omẹ tha ababọ họ, . . . o re ru epanọ mẹ ta gba.” (Aizaya 55:11) Ẹsibuobu eware nọ Ọghẹnẹ o ti ru evaọ obaro ọ rẹ ta, yọ ọ rẹ ruẹ nọ eware nọ ọ ta na i rugba ẹrẹrẹe.

OGHẸRẸ NỌ EWARE E TE JỌ EVAỌ OBARO

Kọ ohwo jọ ọ riẹ nọ ọ rẹ sae ta oghẹrẹ nọ akpọ mai hayo ọrọ ahwo uviuwou mai ọ te jọ evaọ obaro? Nọ whọ tẹ riẹ nọ oware okpẹtu jọ o be te via, whọ rẹ jowọ jọ ababọ oke oraha re whọ sae zọ. Ere ọvona u fo nọ who re ru kpahe oware nọ Ebaibol na ọ ta. Ọghẹnẹ ọ ta nọ oware ulogbo jọ o te via evaọ akpọ na soso. (Rri ẹkpẹti na: “Oware nọ Ọghẹnẹ Ọ Ta nọ O te Via Evaọ Obaro.”) Oware nana u ti wo ohẹriẹ no enọ ahwo jọ a be ta nọ e te via.

Ma riẹ oware nọ o te via evaọ obaro vevẹ, keme a kere i rie fihọ Ebaibol na. Ọghẹnẹ ọ ta nọ: “Me dhesiẹ urere na no umuhọ ze, . . . ‘Ẹjiroro mẹ ọ rẹ rẹriẹ hẹ, me re ru ẹjiroro mẹ gba.’” (Aizaya 46:10) Whẹ avọ ahwo uviuwou ra wha sae reawere emamọ akpọ evaọ obaro. Isẹri Jihova a sai fiobọhọ kẹ owhẹ wuhrẹ kpahe eware nọ Ọghẹnẹ o ti ru evaọ obaro kẹle na. Orọnikọ Isẹri Jihova yọ ebuẹva hayo eruẹaro ho. Ukpoye, Ebaibol na a bi wuhrẹ, re a sai fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ kpahe emamọ eware nọ Ọghẹnẹ o ti ru evaọ obaro.