Riẹ Oware nọ Whọ rọ Gwọlọ Seba Evovo
“Oware jọ nọ who re muẹrohọ kpahe ahwo nọ a sae siọ isigareti ba evovo no họ, a rẹ gbaemu inọ a rẹ seba makọ oghẹrẹ kpobi nọ o rrọ kẹhẹ.”—“Stop Smoking Now!”
ẸME na họ, whọ tẹ gwọlọ siọ isigareti ba evovo, u fo nọ whọ rẹ riẹ oware nọ whọ rọ gwọlọ seba evovo. Onana u wuzou keme o rẹ kẹ owhẹ ẹgba nọ whọ rẹ rọ daoma seba evovo. Roro kpahe irere nọ i ti te owhẹ nọ whọ tẹ siọ isigareti ba evovo.
Who ti koko ugho họ. Nọ a te koko ugho nọ a rẹ rọ dẹ epakẹte isigareti họ kẹdẹ kẹdẹ evaọ ẹgbukpe, igho na e rẹ jọ buobu gaga. “Mẹ riẹ vẹrẹ he inọ ugho nọ mẹ jẹ hae raha rọ dẹ isigareti o bu te ere.”—Gyanu, Nepal.
Uzuazọ ra u ti woma vi epanọ o jọ. “O wọhọ ẹsenọ me mu akpọ họ obọ nọ mẹ siọ isigareti ba evovo, keme akpọ mẹ o je dhe ewewoma.” (Regina, South Africa) Nọ ahwo a tẹ siọ isigareti ba evovo, ẹsiẹe a rẹ ruẹ awere oware nọ a be re je so ore ziezi. A re je wo ẹgba ziezi, yọ ovioma rai o re woma vi epanọ o jọ.
Oma ra o sai kiehọ vi epanọ o jọ. “Ghelọ unuikpe nọ ohwo ọ rrọ kẹhẹ, nọ ọ tẹ siọ isigareti ba evovo, o re fiobọhọ kẹ oma riẹ gaga.”—The U.S. Centers for Disease Control and Prevention.
Whọ te sae jiroro kẹ omara. “Mẹ se evovo ba keme mẹ gwọlọ nọ isigareti o re su omẹ hẹ. Mẹ gwọlọ nọ mẹ ọvo mẹ rẹ ta oware nọ me re ru kẹ omamẹ.”—Henning, Denmark.
Ahwo uviuwou ra gbe egbẹnyusu ra a ti wo erere noi ze. “Ivovavovo . . . e rẹ wha ẹyao fihọ ahwo nọ a kẹle owhẹ oma. . . . Ekiakiẹ i dhesẹ nọ ahwo nọ a rẹ wẹ iwiri isigareti nọ omọfa o bi vovo rehọ, a re wo ọta-irue gbe ẹyao udu, yọ onana o be wha uwhu se idu ahwo buobu kukpe kukpe.”—American Cancer Society.
Who ti ru eva were Ọghẹnẹ. “Iyoyou, . . . wha joma ru omamai fo no eware kpobi nọ i re zue oma.” (2 Ahwo Kọrint 7:1) “Wha rehọ ugboma rai dhe idhe . . . ọrẹri, onọ Ọghẹnẹ ọ rẹ jẹrehọ.”—Ahwo Rom 12:1.
“Nọ mẹ nwane riẹ nọ Ọghẹnẹ o mukpahe eware nọ i re zue ugboma na, mẹ tẹ nwane siọ isigareti ba evovo.”—Sylvia, Spain.
Ghele na, nọ ohwo ọ tẹ make riẹ oware nọ u ro fo nọ ọ rẹ siọ isigareti ba evovo, oyena ọvo u te he. Ma gwọlọ obufihọ amọfa, ahwo uviuwou mai gbe egbẹnyusu mai. Ẹvẹ a sai ro fiobọhọ kẹ omai?