Uzou 16
Gaviezọ kẹ Ohrẹ, Jẹ Ọwhọkuo Rehọ
1. (a) Kọ ohwo jọ ọ rọ usu mai na nọ ọ gwọlọ ohrẹ gbe ọwhọkuo ho? (b) Rekọ didi enọ i fo nọ ma re roro kpahe?
IBUOBU mai a rẹ nwane rọwo kugbe ikereakere na nọ e ta nọ: “Eva idhere buobu ma bi ro ru thọ.” (Jem. 3:2) O rọ bẹbẹ hẹ re ma kareghẹhọ oke nọ ma kie no oghẹrẹ ohwo nọ Ẹme Ọghẹnẹ ọ ta k’omai nọ ma jọ gbe oghẹrẹ ohwo nọ ma gwọlọ jọ. Fikiere ma rọwo nọ Ebaibol na e gba nọ e ta k’omai nọ: “Gaviezọ rọkẹ ohrẹ re whọ rehọ uwuhrẹ riẹ, re who wo areghẹ ẹdẹfa.” (Itẹ 19:20) Ma riẹ nọ ma gwọlọ obufihọ otiọye. Ababọ avro, ma ru inwene buobu no evaọ izuazọ mai re e rọwo kugbe eware nọ ma wuhrẹ no Ebaibol na ze. Rekọ ẹvẹ ma re ru otẹrọnọ ibe Oleleikristi jọ ọ hrẹ omai evaọ oware nọ ma ru thọ? Hayo kọ ọ tẹ jẹ iroro kpahọ epanọ ma rẹ sai ro wo ẹnyaharo evaọ iruẹru jọ?
2. (a) Fikieme ma je dhesẹ ovuhumuo kẹ ohrẹ nọ a k’omai? (b) Ẹvẹ ma re ru ha?
2 Makọ oghẹrẹ nọ ma rẹ jọ eva mai ru fiki nọ ma gba ha, joma dhesẹ ovuhumu kẹ ohrẹ je ruiruo kpahọ efihiruo riẹ. Ere nọ ma re ru o rẹ sae wha erere tha. (Hib. 12:11) Ẹsejọhọ, dede, okenọ a k’omai ohrẹ, ma jẹ daoma re ma dhesẹ nọ ma ru thọ họ, tẹ jẹ rehọ ẹme na vovovo hayo gele afuẹwẹ na fihọ amọfa uzou. Who ru ere no ẹdẹjọ? Nọ ma te roro kpemu, kọ ma rẹ dheva kẹ ọnọ ọ k’omai ohrẹ na? Kọ ma be hae gwọlọ oria nọ ọnọ ọ be k’omai ohrẹ na o je wo ẹthọthọ hayo oghẹrẹ nọ ọ rọ kẹe ohrẹ na, wọhọ ẹsejọ nọ onana u ti ruru oyẹlẹ mai? Kọ Ebaibol na e rẹ sai fiobọhọ kẹ ohwo fiọ oghẹrẹ iroro itieye na kparobọ?
Iriruo nọ A Kere Fihọ Otọ Kẹ Ozọ-Usio Mai
3. (a) Eme rọ evaọ Ebaibol na nọ i re fiobọhọ k’omai wo eriwo ọgbagba kpahọ ohrẹ gbe ọwhọkuo? (b) Fi enọ nọ e rọ obotọ na họ iruo ro dhesẹ oghẹrẹ nọ Sọl gbe Uzaya a ru kpahọ ohrẹ.
3 Kugbe ozọ-usio oviọviọ nọ a kẹ evaọ ẹme ọnana, Ẹme Ọghẹnẹ ọ vọ avọ eware uzuazọ nọ ahwo nọ a hrẹ a ghinẹ ruẹ no. Ẹsibuobu ohrẹ na yọ ọwhọkuo re, inọ ọnọ a be hrẹ na u fo re o nwene iroro hayo uruemu riẹ. Nọ whọ be te rọ enọ nọ e rọ obotọ kiẹ iriruo enana jọ na, whọ te ruẹ nọ eware buobu e riẹ nọ ma rẹ sai wo erere no tha:
SỌL, ỌMỌZAE KISH: O kie nọ o ro yo ẹme kẹ Jihova ziezi hi, okenọ o je lele Amalẹk fiẹmo, ọ tẹ se ovie na ba gbe emamọ erao rai. (1 Sam. 15:1-11)
Evaọ uyo ohrẹ ọwhọkuo nọ Samuẹle ọ kẹ riẹ, eme u dhesẹ nọ ọ jẹ gwọlọ rri oruthọ na kakao? (Owọ avọ 20) Uzou ono ọ jẹ gwọlọ wọ afuẹwẹ na fihọ? (Owọ avọ 21) Nọ ọ te rọwo oruthọ riẹ no uwhremuna, didi inoma o gu? (Owọ avọ 24) Eme o wọhọ nọ ọ mae jẹ ruawa riẹ makọ eva oke nana dede? (Awọ avọ 25, 30)
UZAYA: O kpohọ e tẹmpol Jihova nyae mahe ulẹri, dede nọ izerẹ na ọvo a kẹ udu nọ a re ru onana. (2 Irv. 26:16-20)
Okenọ ozerẹ okpehru na ọ daoma jẹ whaha Uzaya Ovie na, fikieme ovie na ọ rọ dheva? (Wawo owọ avọ 16.) Eme o no riei ze? (Awọ avọ 19-21)
4. (a) Fikieme o jẹ jọ ẹbẹbẹ kẹ Sọl avọ Uzaya re a jẹ ohrẹ rehọ? (b) Fikieme oyena o jẹ rọ ẹbẹbẹ ologbo nẹnẹ na?
4 Evaọ udevie usu ahwo nana, fikieme o jẹ jọ bẹbẹ kẹ omomọvo rai jẹ ohrẹ rehọ? Ugogo ẹbẹbẹ na kpobi họ omovia, a roro oma rai kpehru hrọ. Fiki uruemu onana ahwo buobu a rehọ uweri ulogbo se oma rai no nẹnẹ. A te wo oware nọ a roro wọhọ ute t’obọ no, ẹsejọ fiki ẹkpako hayo ọkwa, a rẹ gbẹ gaviezọ nọ ohwo ọ tẹ kẹ ai ohrẹ omobọ rai hi. A re roro nọ onana u dhesẹ oka ekie jọ evaọ oma rai hayo oraha odẹ ezi rai no. Rekọ oware nọ u re ghine dhesẹ oyẹlẹ họ omovia. Onana o rọ oware nọ omomọvo ọ rẹ k’uvẹ riẹ fikinọ oruthọ na ọ rọ odode he. Onana yọ agbefẹ nọ Setan o bi fihọ iruo re o di iroro ohwo no re ọ ruẹse se obufihọ oyoyou nọ Jihova ọ be rọ kẹ ẹkwoma Ẹme riẹ gbe ukoko riẹ nọ a rẹ ruẹ ze. Jihova ọ kẹ unuovẹvẹ nọ: “Omovia o rẹ wha ọraha tha, uzou-uveghe o rẹ wha ekie tha.”—Itẹ 16:18; je rri Ahwo Rom 12:3; Itẹ 16:5.
5. Fi enọ nọ e rọ abọ edhe-ẹme ọnana họ iruo ro dhesẹ oware nọ ma rẹ sai wuhrẹ no ẹme nọ a kere kpahe Mosis gbe Devidi ze.
5 Eva abọfa riẹ, Ikereakere na e vọ avọ uvi iriruo enọ e jẹ ohrẹ rehọ. A rẹ sai wuhrẹ emamọ uwuhrẹ no enana ze re. Roro kpahọ:
MOSIS: Ọgọ riẹ ọ kẹ riẹ ehrẹ jọ rọ kpahe oghẹrẹ nọ o re ro kru owha-iruo egbẹgbẹdẹ riẹ ababọ uye nọ ọ rẹ wha se oma riẹ. Mosis ọ gaviezọ, o te je fi ohrẹ na họ iruo vẹrẹ. (Ọny. 18:13-24)
Dede nọ Mosis o wo udu-esuo, fikieme ọ jẹ rọ gaviezọ kẹ ehrẹ ọbọga tere? (Wawo Ikelakele 12:3.) Ẹvẹ okwakwa yena u wuzou k’omai te? (Zef. 2:3)
DEVIDI: Ọ thọ uzi ọ ẹnwae-obro, kẹsena ọ tẹ gbẹgua ekpe ọzae aye na re Devidi ọ rehọ iẹe re ọ ruẹse i ruru ẹnwae-obro na. O vrẹ emerae taure Jihova o te ti vi Netan re ọ nyae whọ kuọ Devidi. (2 Sam. 11:2–12:12)
Kọ Devidi ọ dheva fikiọ ọwhọkuo na, jẹ daoma rri oruthọ na kakao hayo jẹ daoma kuọ afuẹwẹ na n’uzou? (2 Sam. 12:13; Ol. 51:ẹme nọ a kere fihọ ehru riẹ na gbe awọ avọ 1-3) Kọ uzẹme na nọ Ọghẹnẹ ọ jẹ ekurẹriẹ Devidi rehọ o nwani dhesẹ nọ Devidi gbe uviuwou riẹ a wo ufuoma no eware iyoma nọ i no uruemu oruthọ riẹ na ze? (2 Sam. 12:10, 11, 14; Ọny. 34:6, 7)
6. (a) Ẹvẹ Devidi o roro kpahọ enọ e kẹ riẹ ohrẹ ọbọga? (b) Ẹvẹ o rẹ sae rọ k’omai erere otẹrọnọ ma jẹ oghẹrẹ ohrẹ yena rehọ? (c) Eme o rẹ thọrọ omai ẹro ho otẹrọnọ a k’omai ọwhọkuo ọgaga?
6 Devidi Ovie na ọ riẹ vevẹ erere ezọgaviẹ kẹ ohrẹ ọbọga, yọ eva ẹdẹjọ o yere Ọghẹnẹ kẹ ohwo nọ ọ rọ rehọ ohrẹ na kẹe. (1 Sam. 25:32-35; je rri Itẹ 9:8.) Kọ ere ma rọ? Otẹrọ ere, ma rẹ te whaha ẹme-ọta gbe eruo eware buobu nọ e rẹ wha enuobro tha. Rekọ ma tẹ ze otọ eyero nọ a rọ whọku omai gaga, wọhọ epanọ a whọku Devidi evaọ uzi nọ ọ thọ kugbe Batshẹba, jọ o thọrọ omai ẹro ho inọ ọwhọkuo na yọ odhesẹvia uyoyou Jihova, avọ erere ebẹdẹ bẹdẹ evaọ obaro mai.—Itẹ 3:11, 12; 4:13.
Ekwakwa Mọ nọ A rẹ Sae Rọ Ugho Dẹ Hẹ
7. Didi ekwakwa Jesu o dhesẹ nọ ahwo a re wo hrọ re a ruẹse ruọ Uvie na?
7 Re ma wo emamọ usu kugbe Jihova gbe inievo Ileleikristi mai, u fo nọ ma mọ eghẹrẹ ekwakwa omobọ mai jọ. Jesu o dhesẹ ọvo enana jọ nọ ọ rehọ ọmaha jọ dikihẹ udevie ilele riẹ jẹ ta nọ: “Wha gbe kurẹriẹ ze wọhọ emaha ha, wha sae ruọ eva uvie odhiwu vievie he. Ohwo nọ ọ rẹ rọ oma kpotọ wọhọ ọmaha ọnana, ọye họ ọnọ ọ mae rro evaọ uvie odhiwu.” (Mat. 18:3, 4) Ilele yena a re ru inwene. A rẹ whaha omovia rai a vẹ jẹ mọ ubi omarokpotọ.
8. (a) Ono o gwọlọ nọ ma rẹ rehọ oma kpotọ kẹ, kọ fikieme? (b) Otẹrọnọ ma rọ ere, ẹvẹ ma rẹ te kpahe kẹ ohrẹ?
8 Pita ukọ na o kere se ibe Ileleikristi uwhremuna nọ: “Whai kpobi a rehọ omarokpotọ gọẹgọ kẹ ohwohwo; keme ‘Ọghẹnẹ o re hrẹ obroma-orro, rekọ ọ vẹ rọ aruoriwo kẹ enọ e roma-kpotọ.’ ” (1 Pit. 5:5) Ma riẹ nọ ma rẹ rehọ oma kpotọ evaọ aro Ọghẹnẹ, rekọ ikereakere ọnana ọ be ta nọ u fo nọ ma rehọ oma kpotọ, hayo jọ wolẹ, kugbe ibe enọ ma gbẹ rọ orọwọ na re. Otẹrọnọ ma rọ ere, ma gbẹ te rọ ugheghẹ siọ ẹjiroro nọ a k’omai hi. U re ti no omai eva ze re ma wuhrẹ miọ ohwohwo. (Itẹ 12:15) Yọ otẹrọnọ inievo mai a rue riẹ nọ u fo re a k’omai ohrẹ ọkpọvio, nọ ma tẹ riẹ nọ Jihova ọ be rehọ edhere ọnana rọ kpomai họ, ma rẹ se iẹe he.—Ol. 141:5.
9. (a) Didi okwakwa ezi o nwane rọ usu kpekpekpe kugbe omarokpotọ? (b) Fikieme oghẹrẹ nọ uruemu mai u re kpoma họ amọfa o jẹ jọ omai oja?
9 Okwakwa ofa, nọ o nwane rọ kpekpekpe kugbe omarokpotọ họ ẹruọdawẹ kẹ ewoma amọfa. Ma rẹ sae dhẹvabọ no uzẹme na ha inọ oware nọ ma bi ru o rẹ sai kpoma họ amọfa. Pọl ukọ na ọ kẹ Ileleikristi ọsosuọ evaọ obọ Kọrint gbe Rom ohrẹ inọ a dhesẹ ẹruọdawẹ kẹ iroro amọfa. Orọnikọ ọ be ta nọ a re fi eware nọ e rẹ were ai kpobi họ akotọ họ, rekọ ọ be kẹ ai ohrẹ nọ a kpakpa omọfa nya i ru oware nọ iroro riẹ o ta kẹe nọ o thọ họ, nọ u re su kpohọ ọraha ẹzi riẹ. Je dhesẹ ehri uzi na kpobi vevẹ, Pọl o te kere nọ: “Wha jọ ohwo kpobi ọ kake gwọlọ ewoma ọrivẹ riẹ, re ọ tẹ gwọlọ ewoma omobọ riẹ. . . . Fikiere eva emu ọriọ hayo eva edada hayo eva oware kpobi nọ wha re ruo, wha ru ai kpobi rọ kẹ Ọghẹnẹ oruaro. Wha ru ahwo Ju, hayo e rọ Griki hayo ichọche Ọghẹnẹ eva dha ha.”—1 Kọr. 10:24-33; 8:4-13; Rom 14:13-23.
10. Eme u re dhesẹ sọ ma bi wo uruemu efihiruo ohrẹ Ikereakere yena?
10 Kọ whẹ yọ ohwo nọ o wo uruemuọ a fi ewoma amọfa karo kẹ erọ obọ ra? Idhere buobu e riẹ nọ a rẹ sai ro ru onana, rekọ roro kpahe oriruo ọnana: Notọ ze ẹme-ọta, ẹgọ gbe osẹ yọ eware nọ ohwo ọ rẹ salọ kẹ omobọ riẹ, thakpinọ ma rẹ jọ kpatiẹ jẹ jọ fuafo. Rekọ nọ whọ tẹ riẹ nọ, fiki oghẹrẹ oria nọ ahwo okogho ra a no ze, oghẹrẹ ẹgọ hayo osẹ ra o be whaha amọfa ezọgaviẹ kẹ ovuẹ Uvie na, who re ti ru enwene? Kọ uzuazọ omọfa o mai wuzou k’owhẹ viọ omobọ ra nọ who re ru eva were?
11. Eme u dhesẹ nọ u wuzou re ma mọ ekwakwa enana otẹrọnọ ma ghinẹ gwọlọ jọ Ileleikristi?
11 Okenọ ekwakwa nọ a gbiku te evaọ obehru na e tẹ rọ abọ uruemu mai, onana o rẹ kẹ imuẹro nọ ma muọ iroro Kristi họ ewo no. Re a rehọ oma kpotọ, Jesu o dhesẹ oriruo ọgbagba. (Jọn 13:12-15; Fil. 2:5-8) Re a dhesẹ ẹruọdawẹ kẹ amọfa, viukpenọ o ru eva were omobọ riẹ, o dhesẹ oriruo k’omai nọ ma re lele.—Rom 15:2, 3.
Whọ Siọ Ọwhọkuo Jihova Ha
12. (a) Didi inwene i fo nọ ma re ru re ma ruẹse wo uruemu nọ o rẹ were Ọghẹnẹ eva? (b) Eme u re ti fiobọhọ k’omai?
12 Fikinọ mai kpobi erahizi, re ma ruẹse dhesẹ ekwakwa oma Ọghẹnẹ mai, o gwọlọ enwene evaọ iroro, ẹme-ọta gbe uruemu mai. U fo nọ ma fi “uruemu ọkpokpọ” na họ. (Kọl. 3:5-14; Tait. 2:11-14) Ohrẹ gbe ọwhọkuo o re fiobọhọ k’omai vuhu eria nọ ma jẹ gwọlọ inwene jẹ ruẹ oghẹrẹ nọ ma re ro ru inwene na.
13. (a) Ẹkwoma edhere vẹ Jihova ọ be rọ rehọ ohrẹ gbe ọwhọkuo rọ k’omai? (b) Eme ma rẹ rehọ ehrẹ enana ru?
13 Ebaibol na omariẹ họ ehri nọ ohrẹ oyena u bi no tha. (2 Tim. 3:16, 17) Je no ẹkwoma ebe ikokoli Ebaibol na ze gbe iwuhrẹ ukoko Jihova nọ a rẹ ruẹ, o bi fiobọhọ k’omai ruẹ oghẹrẹ nọ ma ro fi ai họ iruo. Kọ ma te rehọ omakpotọ vuhu ẹgwọlọ omobọ mai kẹ ehrẹ itieye—otẹ make rọ nọ ma yo rie no vẹre—re ma jẹ gwọlọ ru ẹnyaharo ẹsikpobi?
14. Didi obufihọ efa Jihova ọ k’omai omomọvo?
14 Jihova o vuomai wa re mai ọvo a họre kugbe eware nọ e rẹ sae jọ ẹbẹbẹ ologbo k’omai hi. Avọ ẹruọdawẹ oyoyou, o ru ọruẹrẹfihotọ kẹ obufihọ omobọ mai. Ima ahwo buobu a wo erere no obufihọ otiọye no ẹkwoma uwuhrẹ Ebaibol uviuwou ze. Eyewọ a wo owha-iruo obọdẹ nọ a rẹ rọ whọku emọ rai re a kpọ ai no uruemu nọ o rẹ sae wha okpẹtu tha evaọ uzuazọ obaro. (Itẹ 6:20-35; 15:5) Evaọ udevie ukoko na re, enọ i wo ute ẹzi a wọ owha-iruo fihọ uzou re a rehọ Ikereakere na kpọ amọfa okenọ ẹgwọlọ otiọye o roma via, rekọ ere oruo avọ ẹzi ọ omarokpotọ. (Gal. 6:1, 2) Evaọ idhere enana Jihova ọ be rọ hrẹ jẹ whọ ku omai re ma ruẹse gọe wọhọ ahwo okugbe.
Eme Ọkiẹkpemu
● Ẹvẹ Jihova ọ be rọ rehọ uyoyou fiobọhọ k’omai re ma ruẹ eria nọ ma jọ gwọlọ inwene omobọ mai?
● Fikieme ahwo buobu a je wo ẹbẹbẹ evaọ ẹjẹrehọ ohrẹ? Ẹvẹ onana u yoma te?
● Didi ekwakwa nọ a rẹ sae rọ ugho dẹ hẹ i re fiobọhọ k’omai yo ẹme kẹ ohrẹ? Ẹvẹ Jesu o dhesẹ oriruo evaọ enana?