Uzou 17

‘Wha Wo Uyoyou Ogaga Kẹ Ohwohwo’

1, 2. (a) Eme o be hae gbe ahwo kpokpọ unu eva iwuhrẹ Isẹri Jihova? (b) Didi imuẹro okwakwa nana ofa a muẹrohọ eva ikokohọ mai?

OKENỌ ahwo a tẹ kake nyaze iwuhrẹ ukoko Isẹri Jihova, uyoyou nọ a be jọ etẹe dhesẹ u re gbe ai unu. A re muẹrohọ iẹe evaọ usu oruọruọ jegbe odederehọ nọ a rẹ rọ kẹ ai.

² Evaọ ikokohọ mai, erara i re muẹrohọ re nọ uruemu ibuobu nọ e be nyaze na o rọ kpatiẹ. Ọniyẹrẹ ọ obe awha-usi jọ o kere kpahọ okokohọ otiọye jọ nọ: ‘Ohwo ọvo o bi kpo geligeli fiki ibimu hayo idi hi. Oviẹ gbe enuodo o riẹ hẹ. Egele o riẹ hẹ. Etunye o riẹ hẹ. Ọvuọvo ọ be bọwo-eha jẹ la eka ha. Eme ehwẹ iyoma hayo eme etọtọ eta e riẹ hẹ. Iwiri ivovavovo e rọ ehru hu. Ujitho o riẹ hẹ. Ọvuọvo nọ o bi gbolo igbogbo fihọ ogege na ọ riẹ hẹ. Ghinọ oware ugbunu o rọ.’ Enana kpobi yọ imuẹro uyoyou, oghẹrẹ onọ u ‘re ru eware etọtọ hayo gwọlọ ewoma obọ riẹ hẹ.’—1 Kọr. 13:4-8.

3. (a) Nọ oke o be nya na, eme ọ rẹ jọ imuẹro uyoyou nọ ma re dhesẹ? (b) Evaọ aro orokele Kristi, didi oghẹrẹ uyoyou u fo nọ ma rẹ gwọlọ dhesẹ?

³ Uyoyou yọ okwakwa nọ a re ro vuhu uvi Oleleikristi kpobi. (Jọn 13:35) Nọ ma be rro evaọ ẹzi na, u fo nọ ma re gbe dhesẹ iẹe vọvọ. Pọl ukọ na ọ lẹ nọ uyoyou inievo riẹ “u he dhe ẹruẹruọ.” (Fil. 1:9; 1 Tẹs. 3:12) Ofariẹ Pita ọ t’udu họ ibe Ileleikristi awọ re a jọ uyoyou rai dede usu “imoni” na kpobi. (1 Pit. 2:17) Uyoyou mai o rẹ w’omai ru viọ ewuhrẹ o kpohọ kugbe ahwo nọ ma be daoma riẹ ziezi hi. O rẹ vrẹ uyere “A do” n’oke ruọ oke. Jọn ukọ na o dhesẹ nọ o rẹ jọ omarodhidhe. O kere nọ: “Fiki onana ma re ro vuhu uyoyou epanọ [Ọmọ Ọghẹnẹ] o ro fi uzuazọ riẹ họ otọ kẹ omai; u te omai te epanọ ma ro fi uzuazọ mai họ otọ kẹ imoni na.” (1 Jọn 3:16; Jọn 15:12, 13) Ma re ti ru oyena ha. Rekọ ma rẹ te ghinẹ rehọ uzuazọ mai kẹ inievo mai? Whaọ, ẹvẹ ma bi fiobọhọ kẹ ai te enẹna, o tẹ make rọ nọ u kie h’omai oma ha?

4. (a) Evaọ idhere efa vẹ ma rẹ sae ruẹ nọ ma re jo dhesẹ uyoyou vọvọ? (b) Fikieme u je wuzou re ma dhesẹ uyoyou ogaga kẹ ohwohwo?

⁴ Kugbe iruẹru nọ i re dhesẹ ẹzi ọ omarodhidhe, u wuzou re ma wo uvi iroro oruọruọ kẹ inievo mai. Ẹme Ọghẹnẹ ọ kpakpa omai nọ: “Whai ohwo ọ rehọ uyoyou oniọvo you ohwo.” (Rom 12:10) Mai kpobi a wo oghẹrẹ oma utioye na kẹ ahwo jọ. Kọ ma sae gbe kuọ amọfa kugbe usu enọ ma wo uyoyou otiọye na kẹ? Nọ ekuhọ eyero anwae na o bi si kẹle na, u wuzou re ma he gbe si kẹle inievo Ileleikristi mai. Ebaibol na e j’omai riẹ kpahe onana, ta nọ: “Urere eware kpobi o kẹlino. . . . Onọ omae rọ aro whai ohwo ọ rọ uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ you ohwo, epanọ uyoyou u re rurẹ eware iyoma ibuobu.”—1 Pit. 4:7, 8.

5. Fikieme o jẹ thọ re ma roro nọ ebẹbẹ evuevo e rẹ roma via evaọ udevie enọ e rọ ukoko na ha?

⁵ Eva uzẹme, epanọ ma gba ha na, oke o rẹ te jariẹ nọ ma re ru eware nọ e rẹ dha amọfa eva. Ae omarai, evaọ idhere buobu a re ru omai thọ re. (1 Jọn 1:8) Whọ tẹ ruẹ oma ra evaọ oghẹrẹ utioye na, eme who re ru?

Oware nọ Who re Ru Okenọ Ebẹbẹ E tẹ Rehọ Oma Via

6. (a) Fikieme ohrẹ Ebaibol na e gbẹ rọwo kugbe iroro mai ẹsikpobi hi? (b) Rekọ eme u re noi tha otẹrọnọ ma fi rie i họ iruo?

⁶ Ikereakere na e rehọ ọkpọvio nọ i fo rọ kẹ. Rekọ ohrẹ nọ e rẹ kẹ e rẹ sae rọwo kugbe oware nọ mai wọhọ ahwo nọ e gba ha a rẹ gwọlọ ru hu. (Rom 7:21-23) Ghele na, ma tẹ be ghinẹ daoma ruiruo lele iei o rẹ kẹ imuẹro nọ ma gwọlọ ru Jihova eva were, u ve je ru uyoyou mai kẹ amọfa didi viere.

7. (a) Otẹrọnọ ohwo o ru omai thọ, fikieme ma gbe ru ei kele he? (b) Fikieme ma gbe gbolo aro kẹ oniọvo jọ fikinọ o ru omai thọ họ?

⁷ Ẹsejọ nọ a te ru ahwo thọ a rẹ gwọlọ idhere nọ a re ro ru ọnọ o ru rai thọ na gaga. Rekọ oyena u re ru ẹbẹbẹ yena jẹ mai yoma viere. Otẹrọnọ o gwọlọ orukele, ma re vu ei wa kẹ Ọghẹnẹ. (Itẹ 24:29; Rom 12:17-21) Efa e rẹ daoma bru ọnọ o ru rai thọ na no uzuazọ rai, a vẹ whaha usu onya kugbei. Rekọ ma rẹ sai ru oyena kẹ ibe eg’Ọghẹnẹ mai hi. Re a jẹ egagọ mai rehọ, o rehọ abọ jọ hwa uyoyou nọ ma re wo kẹ inievo mai. (1 Jọn 4:20) Kọ ma sae ghinẹ ta nọ ma wo uyoyou kẹ ohwo nọ ma rẹ t’ẹme kugbe he hayo ọ tẹ rọ oria no ma rọ oma u ve bi tu omai? U fo nọ ma riẹ ẹbẹbẹ na re ma ku ei họ. Oghẹrẹvẹ?

8, 9. (a) Otẹrọnọ ma wo eguago kpahọ oniọvo jọ, eme họ oware nọ u fo eruo? (b) K’ẹvẹ otẹrọnọ ọ gbẹ be hae wariẹ omai ru thọ? (c) Fikieme ma je ru ẹme na evaọ edhere otiọna, kọ eme o re ti fiobọhọ k’omai ru ere?

⁸ Kpahọ ẹme ọnana Pọl ukọ na o te kere nọ: “Whai ohwo o thi-akọ kẹ ohwo, re ohwo jọ o te wo eguago kpahe ọrivẹ riẹ, jọ ọrọ vrẹe; wọhọ epanọ Ọnowo na ọ rọ vrẹ owhai na ere wha rẹ rọ vrẹ re.” (Kọl. 3:13) Kọ whọ rẹ sai ru oyena? Kọ otẹrọnọ ohwo na o gbe bi dhe owhẹ eruthọ evaọ idhere efa?

⁹ Pita ukọ na o wo oghẹrẹ onọ otiọye na, o te roro nọ ọ rẹ sae daoma rọ vrẹ oniọvo te asiahrẹ. Jesu ọ tẹ k’uyo nọ: “Mẹ ta kẹ owhẹ nọ, asiahrẹ hẹ, rekọ rii te [asia udhosa gbe ikpegbihrẹ].” Rekọ fikieme? Jesu ọ rehọ ohare ru ẹme na vevẹ nọ u dhesẹ epanọ esa nọ ma re Ọghẹnẹ i bu te nọ a tẹ rehọ ai wawo onọ ohwo jọ ọ re omai. (Mat. 18:21-35) Evaọ idhere buobu ma bi jo ru Ọghẹnẹ thọ kẹdẹ kẹdẹ—ẹsejọ ẹkwoma uruemu oriobọ, ẹsibuobu ẹkwoma oware nọ ma rẹ ta hayo roro, jegbe ẹwhaha eruo oware nọ u fo nọ ma re ru. Evaọ ogbori mai, ma rẹ tubẹ riẹ ẹsejọ dede sọ eware jọ nọ ma ru e thọ họ, hayo evaọ ohrẹ uzuazọ ma re roro ziezi kpahe ẹme na ha. Ọghẹnẹ ọ rẹ sae gwọlọ uzuazọ mai dede re ma rehọ iẹe hwaosa izieraha mai. (Rom 6:23) Rekọ o gbe bi wo ohrọriọ k’omai. (Ol. 103:10-14) Fikiere, orọ oware ababọ iroro vievie he nnọ ọ gwọlọ re ma yeri kugbe ohwohwo evaọ oghẹrẹ utioye. (Mat. 6:14, 15; Ẹf. 4:1-3) Ma te ru ere, ukpenọ ma wo eguago fihọ eva, kọ o rẹ kẹ imuẹro nọ ma ghine wo oghẹrẹ uyoyou nọ o “rẹ kpare ẹme ọgaga avọ ofu hu” te obọ no.—1 Kọr. 13:4, 5; 1 Pit. 3:8, 9.

10. Eme ma re ru otẹrọnọ oniọvo jọ o wo oware jọ mukpahe omai?

¹⁰ Ẹsejọ oke o rẹ jọ nọ ma re vuhumu nọ, dede nọ ma maki wo iroro iyoma kpahe oniọvo mai ha, yọ o wo oware jọ kpahe omai. Eme ma re ru? Ababọ oke oraha u fo nọ ma t’ẹme kẹe re ma jẹ wariẹ daoma zihe oyerekugbe udhedhẹ ze. Ebaibol na e kpakpa omai nọ ma kake j’owọ na. (Mat. 5:23, 24) Re a ru oyena o rẹ sae lọhọ họ. O gwọlọ omarokpotọ nọ uyoyou u kugbe. Kọ ekwakwa yena e j’oma ra ga te epanọ who re ro ru oware nọ Ebaibol na e kẹ ohrẹ riẹ? Onana yọ ute nọ u wuzou gaga nọ ma re ruiruo lele.

11. Otẹrọnọ oniọvo jọ o ru oware nọ u dhe omai ofu, eme a re ru kpahe iẹe?

¹¹ Evaọ abọfa riẹ, o rẹ sae jọ nọ ohwo jọ o bi ru eware nọ i bi dhe owhẹ gbe—amọfa uzou. Kọ o rẹ gbẹ jọ ziezi re ohwo jọ ọ ta ẹme kẹe? Osai jọ ere. Otẹrọnọ whẹ ọvo o re ru ẹme na vevẹ kẹe evaọ edhere owowolẹ, onana o rẹ sae wha emamọ iyẹrẹ tha. Rekọ whọ rẹ kake nọ oma ra nọ: ‘Kọ eware nọ o ru i ghine mukpahe ikereakere na? Hayo kọ ẹbẹbẹ na o rọ fikinọ oria nọ a jẹ yọrọ je wuhrẹ omẹ u wo ohẹriẹ no oriẹ?’ Otẹrọ ere, yọrọ oma re whọ siọ izi obọ ra ba efihọ jẹ se ai ba ero gu ẹdhọ. (Jem. 4:11, 12) Jihova ọ rẹ rehọ ababọ okienyẹ jẹ oghẹrẹ ahwo kpobi rehọ, yọ o bi wo odiri kugbe ai nọ a be rro evaọ ẹzi na.

12. (a) Otẹrọnọ oruthọ ologbo jọ ọ rehọ oma via evaọ ukoko na, ono ọ rẹ rọ ẹro te oyena? (b) Rekọ evaọ otọ eyero vẹ o rẹ rọ jọ owha-iruo ọnọ a ru thọ na re ọ kake jẹ owọ? Avọ ẹjiroro vẹ?

¹² Dede, otẹrọnọ ohwo jọ evaọ ukoko na o kie ruọ eyoma nọ o thọ gaga, u fo nọ a rri onana kpatakpata. Rekọ amono? Wọhọ epanọ o be hẹ jọ, ekpako na. Dede, otẹrọnọ ẹme nọ o kie kpahe eki-ọthuọ evaọ udevie inievo, hayo ẹme ọthọthọ ọta nọ ọ nwa ohwo jọ oma gaga, kẹsena ọnọ a ru thọ na ọvo ọ vẹ kake daoma fiobọhọ kẹ ọnọ o ru rie thọ na. Oyena o rẹ jọ bẹbẹ kẹ otujọ. Rekọ oye họ oware nọ Jesu ọ kẹ ohrẹ riẹ eva Matiu 18:15-17. Uyoyou kẹ oniọvo ohwo jegbe ẹgwọlọ nọ o re kru rie wọhọ oniọvo u re fiobọhọ kẹ ohwo ru onana, otẹ lọhọ, evaọ edhere nọ u re tube te udu ọnọ o ru thọ na.—Itẹ 16:23.

13. Otẹrọnọ ẹbẹbẹ ọ r’oma via evaọ udevie mai gbe oniọvo ọfa, eme u re fiobọhọ k’omai riwi ẹme na ziezi?

¹³ Okenọ ẹbẹbẹ ọ tẹ rehọ oma via, te o make rọ ruaro hayo kakao, ma rẹ sai wo obufihọ otẹrọnọ ma be daoma wo otoriẹ oghẹrẹ nọ Jihova o rri rie. Ọ rẹ jẹ oghẹrẹ emuemu ọvuọvo rehọ họ, ghele na ọ be jọ oma mai kpobi rueriẹ. Evaọ oke nọ o ve fihọ, a re ti voro erahizi nọ i kurẹriẹ hẹ no ukoko riẹ. Rekọ ẹvẹ kpahọ omai nọ i kiọkọ? Mai kpobi a rọ usu enọ o wo odiri gbe ohrọriọ kẹ. O fi oriruo họ otọ nọ ma rẹ rọ aro kele. Ma te bi ru ere, yọ ma bi dhesẹ uyoyou riẹ via.—Ẹf. 5:1, 2.

Gwọlọ Idhere ‘E Ru Kẹre’

14. (a) Fikieme Pọl ọ jẹ t’udu họ ahwo Kọrint awọ nọ ‘a rovie eva’? (b) Ẹvẹ ikereakere nọ e rọ etenẹ na i ro dhesẹ nọ u re fo re ma roro ziezi kpahe onana?

¹⁴ Pọl ukọ na ọ raha emera buobu nọ ọ jẹ rọ bọ ukoko Kọrint, evaọ obọ Grisi ga. O ruiruo gaga ro fiobọhọ kẹ inievo evaọ etẹ, o you rai re. Rekọ ibuobu rai e kare iroro ruọruọ kpahe iẹe. A je siaro gaga. Ọ kpakpe rai nọ a ‘rovie eva’ evaọ uyoyou u dhesẹ. (2 Kọr. 6:11-13; 12:15) U re woma re mai kpobi a roro epanọ ma bi ro dhesẹ uyoyou kẹ amọfa jẹ gwọlọ idhere nọ ma re ro ‘rue i kẹre.’—1 Jọn 3:14; 1 Kọr. 13:3.

15. Eme u re fiobọhọ k’omai rro evaọ uyoyou kẹ enọ ma be sai ghine si kẹle he?

¹⁵ Kọ ejọ e rọ evaọ ukoko na nọ o re bẹbẹ k’omai re ma si kẹle? Otẹrọnọ ma rẹ sai ruru oruthọ ọkakao nọ a ru omai, wọhọ epanọ ma rẹ gwọlọ nọ a ru k’omai, onana o rẹ sai fiobọhọ ru oyere kugbe evaọ udevie mai ruọruọ. (Itẹ 17:9; 19:11) Iroro mai kpahe ai e rẹ sae wo enwene ma te muẹrohọ ekwakwa iwoma rai jẹ tẹro vi enana. Kọ ma ghine muẹrohọ idhere nọ Jihova ọ be rọ rehọ inievo enana ru iruo? Onana u re ti ghine ru uyoyou mai rro rọ kẹ ai.—Luk 6:32, 33, 36.

16. Gbagba, ẹvẹ ma rẹ sae rọ “kẹre haro” evaọ edhesẹ uyoyou kẹ enọ e rọ ukoko mai?

¹⁶ Ababọ avro, eware nọ ma re ru kẹ amọfa i wo umuo. Ma rẹ sai yere ahwo kpobi eva k’uwuhrẹ k’uwuhrẹ kpobi hi. O rẹ sae lọhọ họ nọ ma te bi zizie egbẹnyusu ziọ emuọriọ, re ma zizie ahwo kpobi. Mai kpobi a wo egbẹnyusu ekpekpe nọ ma rẹ raha oke kugbe viọ amọfa. Rekọ ma gbẹ sae ‘ru ei kẹre’? Kọ ma sae raha iminiti kpẹkpẹ ọvo kẹkpoka kẹkpoka re ma riẹ ohwo jọ evaọ ukoko mai ọnọ ọ rọ ogbẹnyusu ọkpekpe kugbe omai ha? Kọ ma sae zizie enana ẹsejọ re a ruiruo kugbe omai evaọ usiuwoma ota? Ma te ghine wo uyoyou ogaga kẹ ohwohwo, ma rẹ ghinẹ gwọlọ edhere nọ ma re ro dhesẹ iẹe.

17. Okenọ ma tẹ rọ udevie inievo nọ ma re nya kugbe ẹdẹvo ho, eme u re dhesẹ sọ ma wo uyoyou ogaga rọ kẹ ai re?

¹⁷ Ikokohọ Ileleikristi e rọ emamọ uvẹ nọ ma re ro ru uyoyou mai ‘kẹre haro.’ Idu ahwo buobu e rẹ sae jọ etẹe. Ma rẹ sai weze bru ai kpobi hi. Rekọ ma rẹ sae kpọ oma mai evaọ edhere nọ u re dhesẹ nọ ma fi ewoma rai họ obaro mai, otẹ make rọ nọ ma re nya kugbe ai ẹdẹvo ho. Yọ ma rẹ sai dhesẹ nọ a bi si omai urru evaọ udevie oke eriosehọ ẹkwoma ẹnya bru enọ e wariẹ omai họ na. Ẹdẹjọ enọ e be rria otọakpọ na kpobi a rẹ te jọ inievo emezae gbe emetẹ, nọ e be gọ Ọghẹnẹ gbe Ọsẹ mai kpobi evaọ okugbe. Ẹvẹ oghọghọ riẹ o te rro te re ma riẹ ae kpobi, kugbe ekwakwa oghoghẹrẹ buobu rai! Uyoyou ogaga nọ ma wo kẹ ai o rẹ w’omai gwọlọ ru ere. Kọ eme who gbe muhọ enẹna ha?

Eme Ọkiẹkpemu

● Ebẹbẹ e tẹ r’oma via evaọ udevie inievo emezae hayo emetẹ, ẹvẹ a rẹ sai ro ku ai họ? Fikieme?

● Nọ ma be rro evaọ ẹzi na, evaọ idhere vẹ uyoyou mai o jẹ sae rọ rro re?

● Ẹvẹ o rẹ sae rọ lọhọ re ma dhesẹ uyoyou ogaga kẹ enọ e vrẹ umutho egbẹnyusu ekpekpe ọvo?