Uzou 22
Hae gbẹ t’Ẹme Ọghẹnẹ avọ Aruọwha
1. (a) Didi usiuwoma ilele Jesu a whowho muhọ no Pẹntikọst 33 C.E. ze, rekọ eme o jọ uruemu ọ isu gbe ekpako ahwo Ju? (b) Didi enọ ma rẹ sae nọ oma mai kpahọ onana?
OWARE nọ omai wuzou evaọ ikuigbe ohwo o r’oma via no anwọ ikpe 4,000 nọ evrẹ. Ọmọ obọ Ọghẹnẹ, Jesu Kristi, a wholo i rie no wọhọ ọnọ ọ te jọ Ovie akpọ na soso. Dede nọ a kpe Jesu fikiọ ọkparesuọ ewegrẹ egagọ, Jihova ọ kpare Ọmọ riẹ no iwhuowhu ze. Ẹkwoma riẹ ze esiwo ọ tẹ lọhọ avọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ obaro. Rekọ okenọ ilele ẹrọwọ Jesu a je whowho usiuwoma, ọwọsuọ ologbo ọ tẹ rehọ oma via. Orọ ọsosuọ, a gbolo ikọ ivẹ riẹ fihọ uwou-odi, kẹsiẹe aikpobi. A fa rai eviaviẹ jẹ ta kẹ ai nọ a gbẹ rehọ odẹ Jesu ta ẹme he. (Iruẹru 4:1-3, 17; 5:17, 18, 40) Eme a re ru? Eme whọ jẹ hae ti ru? Kọ whọ jẹ hae gbe se isẹri avọ aruọwha?
2. (a) Didi usi nọ o mae gbunu o gwọlọ ewhowho evaọ edẹ mai? (b) Ono o wo owha-iruo nọ a re ro ru ei?
2 Evaọ ukpe 1914 C.E. oware nọ o mai tube gbunu dede o tẹ rehọ oma via nọ u wuzou evaọ ehrugbakpọ. A ghinẹ rehọ Uvie Ọghẹnẹ evaọ abọ Jesu Kristi ro mu evaọ obọ odhiwu. Ofariẹ, a te gbolo Setan gbe idhivẹri riẹ ziọ otọakpọ na. (Evia. 12:1-5, 7-12) Edẹ urere eyero omuomu ọnana o muhọ no. Ọghẹnẹ ọ te guọghọ eyero eware Setan kpobi no kẹle. (Evia. 12:12) Enọ e te zọ i ti wo ẹruore uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. Evaọ orugba ẹjiroro ọsosuọ Ọghẹnẹ, otọakpọ na kpobi o ve ti zihe ruọ Aparadase. Otẹrọnọ whọ dhẹ gbalọ usiuwoma onana no, who wo owha-iruo nọ whọ rẹ rọ ghale iẹe kugbe amọfa. (Mat. 24:14) Rekọ eme who r’ẹro nọ a rẹ te kpahe k’owhẹ?
3. (a) Ẹvẹ ahwo a rẹ k’uyo kẹ ovuẹ Uvie na? (b) Fikiere, didi enọ ma rẹ rẹriẹ ovao ku hrọ?
3 Nọ ahwo jọ a ti dede owhẹ rehọ ziezi wọhọ owhowho Uvie, ibuobu rai a ti wo isiuru hu. (Mat. 24:37-39) Efa i re ti se owhẹ ẹkoko jẹ wọso owhẹ. Jesu ọ vẹvẹ unu nọ ewọsuọ jọ dede i ti no obọ imoni ra tha. (Luk 21:16-19) Whọ sae jẹ nya ku ai re evaọ eria iruo ra hayo obọ isukulu. Evaọ abọjọ buobu otọakpọ na dede, iruo Isẹri Jihova e rọ otọ awhaha egọmeti. Okenọ whọ tẹ rẹriẹ ovao dhe oware onana jọ hayo eghẹrẹ itieye na kpobi, whọ te gbẹ ta Ẹme Ọghẹnẹ avọ aruọwha?
4. Kọ ọtamuo obọ mai u re dhesẹ nọ ma te gbẹ gọ Ọghẹnẹ avọ ẹrọwọ?
4 Ababọ avro, whọ gwọlọ jọ odibo Ọghẹnẹ nọ o wo udu. Ghele na, ejọ nọ i roro nọ oware ovo o rẹ sai si rai kpemu hu a kie no iruo awhowho Uvie na no. Wo ohẹriẹ, efa jọ, kuomagbe enọ e wọhọ nọ a wo oma ozọ, a gbẹ be nyaharo avọ ẹzẹ ababọ eriosehọ wọhọ idibo Ọghẹnẹ. Ẹvẹ whọ rẹ sae ro dhesẹ nọ whẹ yọ ọjọ nọ o dikihẹ “ga evaọ orọwọ” na?—1 Kọr. 16:13.
Ma rọ Ẹro So Ẹgba Obọ Mai Hi
5. (a) Re ma dhesẹ oma mai idibo Ọghẹnẹ nọ i wo ẹrọwọ, didi ẹgwọlọ ọ mai rro? (b) Fikieme iwuhrẹ i je wuzou tere?
5 Evaọ uzẹme, ekwakwa buobu e riẹ re a sae jọ odibo ẹrọwọ Ọghẹnẹ. Rekọ enọ e mai wuzou evaọ usu rai họ ẹrorọsuọ Jihova jegbe eruẹrẹfihotọ riẹ. Oghẹrẹvẹ ma re ro dhesẹ ẹrorọsuọ otiọye na? Edhere ọvo jọ họ re ma kpohọ iwuhrẹ ikoko. Ikereakere na e kpakpa omai nọ ma rri rai vo ho. (Hib. 10:23-25) Enọ e gbẹ rọ isẹri ẹrọwọ Jihova, makọ evaọ udevie ozighi hayo olahiẹ, a daoma gaga no re a jọ iwuhrẹ ẹsikpobi kugbe enọ a gbẹ be gọ. Eva iwuhrẹ enana, eriariẹ mai kpahọ Ikereakere na i re vihọ, rekọ orọnọ eware urirẹ ekpokpọ jọ i bi si omai nya ha. (Wawo Iruẹru 17:21.) Ovuhumuo mai kẹ izẹme nọ ma riẹ ziezi e rẹ te rro, jegbe ẹriẹ kpahe idhere nọ ma re ro fi ai họ iruo e vẹ jẹ da viere. Oriruo nọ Jesu o fihọ k’omai o vẹ te jọ gaga evaọ iroro gbe udu mai. (Ẹf. 4:20-24) U siomai kẹle inievo Ileleikristi mai evaọ okugbe egagọ yọ ma re je wo ẹgba viere nọ ma re ro ru oreva Ọghẹnẹ. Ẹzi Jihova ọ be rọ ọkpọvio tha ẹkwoma ukoko na, yọ ẹkwoma ẹzi ọyena ze, Jesu ọ rọ udevie mai nọ ma te koko họ evaọ odẹ riẹ.—Evia. 3:6; Mat. 18:20.
6. Nọ a tẹ whaha iruo Isẹri Jihova, eme a re ru kpahọ iwuhrẹ?
6 Whọ be hai kpohọ iwuhrẹ na ẹsikpobi, kọ who bi fi eware nọ who yo nọ a ta na họ iruo kẹ omobọ ra? Ẹsejọ, nọ a tẹ whaha iruo mai, o rọ ziezi re a ru iwuhrẹ na ẹkuẹko evaọ iwou nọ idhere. Eria gbe oke e rẹ sae nwene, yọ erẹ sae kiehọ omai oma ha, iwuhrẹ jọ a re ru ai evaọ udevie aso. Rekọ, ghele idhọvẹ omobọ ohwo hayo enwoma dede, inievo emezae gbe emetẹ nọ i wo ẹrọwọ a be daoma gaga re a ruẹ nọ a nya ziọ iwuhrẹ na kpobi.
7. (a) Oghẹrẹ ọfa vẹ ma re dhesẹ ẹrorọsuọ mai fihọ Jihova? (b) Ẹvẹ onana u re ro fiobọhọ k’omai gbẹ ta avọ aruọwha?
7 A rẹ sai je dhesẹ ẹrorọsuọ Jihova ẹkwoma ẹnya bru rie evaọ olẹ—orọnọ wọhọ oware uruemu gheghe he, rekọ avọ ovuhumuo nọ u no udu ze nnọ ma gwọlọ obufihọ Ọghẹnẹ. Who bi ru ere? Jesu o je dhe ẹlẹlẹ evaọ oke odibọgba otọakpọ riẹ. (Luk 3:21; 6:12, 13; 9:18, 28; 11:1; 22:39-44) Yọ evaọ aso taure a tẹ te kare iẹe, ọ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Rroro wha lẹ re wha siọ ẹdawọ ba ẹruọ.” (Mak 14:38) Ma tẹ be nya kuọ ahwo nọ e karọ evawere kẹ ovuẹ Uvie mai, odawọ o rẹ sae jariẹ re ma dina sioma kpemu evaọ odibọgba mai. Ahwo a te bi s’omai ẹkoko hayo otẹrọnọ olahiẹ nọ o ga vi ere o riẹ dede, oma o rẹ sae w’omai fibo re ma ruẹse whaha iẹe. Rekọ ma tẹ lẹ kẹ ẹzi Ọghẹnẹ re o fiobọhọ k’omai gbẹ ta ẹme na avọ aruọwha, ma rẹ sai wo uketha no ekie kẹ odawọ oyena.—Luk 11:13; Ẹf. 6:18-20.
Okerefihotọ Isẹri I Se Aruọwha
8. (a) Fikieme ekere nọ o rọ obe Iruẹru na o jẹ rọ uvi isiuru k’omai? (b) Kẹ uyo enọ nọ e rọ oka edhe-ẹme ọnana, je ru ei vevẹ oghẹrẹ nọ evuẹ nana e sae rọ k’omai erere.
8 Eme nọ a kere fihọ obe Iruẹru na e rọ isiuru obọdẹ k’omai kpobi. E ta kpahe oghẹrẹ nọ ikọ gbe ilele ọsosuọ efa, ahwo nọ i wo iroro wọhọ e mai, a ro fi ezadhe kparobọ je dhesẹ via nọ ae yọ isẹri Jihova nọ e wharo je wo ẹrọwọ. Joma kiẹ abọ ekere ọyena jọ rri avọ obufihọ enọ gbe ikereakere nọ i lele i rie na. Nọ ma bi ru ere na, roro kpahọ oghẹrẹ nọ whẹ oma ra ọ sai ro wo erere no oware nọ who bi se na tha.
Kọ ikọ na yọ ahwo nọ i kpohọ isukulu ilogbo? Kọ ae yọ ahwo nọ a ma avọ ababọ ozọ, makinọ oware jọ o via? (Iruẹru 4:13; Jọn 18:17, 25-27; 20:19)
Eme o lẹliẹ Pita ta avọ aruọwha evaọ aro ogbẹguae ahwo Ju e nọ i kpe Ọmọ obọ Ọghẹnẹ ekpoka jọ nọ i kpemu? (Iruẹru 4:8; Mat. 10:19, 20)
Eme ikọ na i je ru evaọ eka na taure a tẹ te rehọ ai ziọ aro Ogbẹguae na? (Iruẹru 1:14; 2:1, 42)
Okenọ isu na e kpokpa hae obọ nọ a gbẹ rehọ odẹ Jesu ta usiuwoma ha, didi uyo Pita avọ Jọn a kẹ? (Iruẹru 4:19, 20)
Nọ a siobọ no ai, ono a wariẹ rri bru kẹ obufihọ? A lẹ riẹe re ọ rehọ olahiẹ na te oba, manikọ eme? (Iruẹru 4:24-31)
Ẹkwoma eme Jihova ọ rọ rehọ obufihọ ze nọ ewegrẹ e jẹ daoma whaha iruo usiuwoma ota na? (Iruẹru 5:17-20, 33-40)
Ẹvẹ ikọ na a ro dhesẹ nọ a wo otoriẹ oware nọ o soriẹ nọ a je si obọ no ai? (Iruẹru 5:21, 41, 42)
Dede nọ ilele na buobu e te vahabọ no fiki epanọ olahiẹ na o ze ga te, eme a gbẹ ruabọ họ eruo? (Iruẹru 8:3, 4; 11:19-21)
9. (a) Didi iyẹrẹ ejaja i no odibọgba ilele ọsosuọ eyena ze? (b) Ẹvẹ u ti ro kpomahọ omai?
9 Iruo rai kpahọ usiuwoma ota na o jọ ufofe he. Ole ilele 3,000 a họ-ame evaọ Pẹntikọst 33 C.E. “Enọ e rọwo i te je vi kẹ Ọnowo na, otu buobu e rọ ezae avọ e rọ eyae.” (Iruẹru 2:41; 4:4; 5:14) Okejọ, a tubẹ niyẹrẹ nọ makọ Sọl ọ Tasọs, ọnọ o je kpokpo gaga na, o zihe ruọ Oleleikristi no, yọ ọye omariẹ o bi se isẹri kẹ uzẹme na. A tẹ te riẹ e wọhọ Pọl ukọ na. (Gal. 1:22-24) Iruo nọ i muhọ evaọ ikpe udhusoi ọsosuọ na i ti kuhọ họ. O nya haro gaga no evaọ “edẹ urere” nana yọ u te abọ otọakpọ na soso no. Ma wo uvẹ ulogbo nọ ma re ro wo abọ kugbe ei, yọ nọ ma bi ru ere na, ma rẹ sai wuhrẹ no oriruo isẹri omarokpotọ enọ e kake rehọ omai gọ no.
10. (a) Didi uvẹ Pọl ọ jẹ rọ ta usiuwoma? (b) Evaọ idhere vẹ who bi ro whowho ovuẹ Uvie na kẹ amọfa?
10 Okenọ Pọl o ti wuhrẹ uzẹme na kpahọ Jesu Kristi no, ọ raha oke vievie he. “Ọ tẹ nwane . . . mu odẹ Jesu họ eworo via . . . nnọ, ‘Ọ yehọ Ọmọ Ọghẹnẹ na.’ ” (Iruẹru 9:20) O vuhu aruoriwo Ọghẹnẹ kẹe mu yọ ọ riẹ nọ ohwo kpobi ọ gwọlọ usiuwoma nọ u te rie obọ no na. Wọhọ epanọ uruemu okioye o jọ, fikinọ ọ ye ohwo Ju, ọ jẹ hae kpohọ uwou egagọ-ode na, onọ o jọ eria nọ ahwo Ju a re koko họ, re o se isẹri. Ọ ta usiuwoma nọ uwou ruọ uwou re, jẹ jiroro kugbe ahwo na evaọ eria eki. Yọ u no rie eva ze re o kpohọ ekuotọ ekpokpọ efa re ọ ta usiuwoma na.—Iruẹru 17:17; 20:20; Rom 15:23, 24.
11. (a) Ẹvẹ Pọl o ro dhesẹ nọ, dede nọ ọ wharo, o je dhesẹ otoriẹ kpahọ oghẹrẹ nọ o je ro se isẹri? (b) Ẹvẹ ma rẹ sai ro dhesẹ okwakwa yena nọ ma te bi se isẹri kẹ imoni, enọ ma gbẹ rọ iruo hayo enọ ma gbẹ rọ isukulu?
11 Pọl ọ wharo, rekọ avọ otoriẹ re, epanọ u fo nọ ma rẹ jọ. Rọkẹ ahwo Ju ọ jẹ ta ẹme kẹ ae kpahe eyaa nọ Ọghẹnẹ ọ ya kẹ esẹ rai. Rọkẹ ahwo Grik ọ ta kpahe eware nọ a riẹ vevẹ ziezi. Ẹsejọ dede, ọ rẹ rehọ oghẹrẹ nọ o ro wo uzẹme na wọhọ ọkpọ nọ o re ro se isẹri. Wọhọ epanọ o dhesẹ: “Fiki usiuwoma na me ro ru eware enana kpobi re mẹ sai ru ẹkẹ abọ mẹ eva eva riẹ.”—1 Kọr. 9:20-23; Iruẹru 22:3-21.
12. (a) Dede nọ ọ wharo, eme Pọl o ru re ọ ruẹse whaha ovao u ro dhe ewọsuọ? (b) Oke vẹ ma rẹ sae rọ areghẹ rehọ aro kele oriruo ọyena, evaọ edhere vẹ? (c) Bovẹ ogaga na u re no tha re ma gbẹ ta avọ aruọwha?
12 Okenọ ọwọsuọ kẹ usiuwoma na u ru ei wọhọ nọ o mai woma re a jọ eria efa ta usiuwoma na hayo re a nya kpohọ ẹkuotọ ọfa tao, Pọl o ru onana ukpenọ ọ rọ ọgbahọ rehọ ovao dhe ewegrẹ uzẹme na. (Iruẹru 14:5-7; 18:5-7; Rom 12:18) Rekọ ọ jẹ dhomovuọ usiuwoma na vievie he. (Rom 1:16) Dede nọ Pọl ọ ruẹ awere no obọ ewọsuọ ozighi nọ e kare iroro ze he, o “wo udu evaọ Ọghẹnẹ” re ọ gbẹ ruabọ họ usiuwoma ota. Dede nọ ọ nya ku eware ebẹbẹ, ọ ta nọ: “Ọnowo na o dikihẹ gba omẹ ọ tẹ kẹ omẹ ogaga ro woro ẹme na gbagba.” (1 Tẹs. 2:2; 2 Tim. 4:17) Ọnọ o wuzou ukoko Ileleikristi na, Olori na Jesu, ọ gbẹ be kẹ ogaga nọ u fo nọ a rẹ sai ro ru iruo nọ ọ ruẹaro riẹ kẹ edẹ mai na.—Mak 13:10.
13. Eme ọ rẹ kẹ imuẹro aruọwha Ileleikristi, kọ eme ọrọ emu riẹ?
13 Ma wo udu kpobi nọ ma rẹ gbẹ rọ ruabọ họ Ẹme Ọghẹnẹ ọta avọ aruọwha, nwane wọhọ epanọ Jesu Kristi gbe idibo Ọghẹnẹ efa nọ i wo ẹrọwọ evaọ ikpe udhusoi ọsosuọ na i ru. Onana u dhesẹ nọ ma re wo oma oheri hayo ababọ adhẹẹ evaọ uruemu mai hi. U du fo ho re ma kare ororokẹ hayo kọ ma rẹ gba ovuẹ na họ enọ e gwọlọ e riẹ hẹ. Rekọ ma re serihọ họ fikinọ ahwo a wo isiuru ha, hayo kọ ma rẹ fare unu mai fikiọ ọwọsuọ. Wọhọ Jesu, ma rẹ riobọ họ Uvie Ọghẹnẹ na wọhọ egọmeti ọvo nọ o fo kẹ otọakpọ na soso. Ma rẹ ta avọ udu keme ma dikihẹ kẹ Jihova, Osu Ehrugbakpọ na, yọ ovuẹ nọ ma be vuẹ na obọ mai u nọ ze he, rekọ obọ riẹ.—Fil. 1:27, 28; 1 Tẹs. 2:13.
Eme Ọkiẹkpemu
● Fikieme u je wuzou re ma ghale ovuẹ Uvie na kugbe ohwo kpobi? Rekọ didi iruemu ma re rẹro rai?
● Ẹvẹ ma sae ro dhesẹ nọ ma be daoma gwọlọ rehọ udu so omobọ mai rọ gọ Jihova ha?
● Didi iwuhrẹ eghaghae ma wuhrẹ no obe Iruẹru na ze?