Uzou 12
Avro Ologbo na Ote Owhẹ Re
1, 2. (a) Fikieme edhere nọ whobi yeri, ọjẹ rọ ojọ kẹ owhẹ? (b) Amono ọfa ọrọ ojọ kẹ, kọ fikieme?
EPANỌ who biyeri uzuazọ ra, oghinẹ rọ ojọ. Ogbẹrọ orọ oghọghọ obaro kẹ owhẹ hẹ, ovẹ jọ orọ uweri. Ukuhọriẹ u reti dhesẹ sọ who reti lele akpọ nana nya vrẹ, hayo whọ rẹ vrẹ urere riẹ kpohọ eyero okiẹrẹe ọkpokpọ Ọghẹnẹ oria nọ whọ jẹ ria bẹdẹ bẹdẹ.—1 Jọn 2:17; 2 Pita 3:13.
2 Rekọ epanọ who biyeri uzuazọ ra, whọvo u re kpoma họ họ. Urete amọfa re. Oware nọ who ru u re kpoma họ ai re. Re ojọ oriruo, otẹrọnọ enọ iyẹ owhẹ egbẹrọ uzuazọ, oware nọ who ru orẹ sae kae oruaro hayo omovuọ. Ebaibol etanọ: “Ọmọ owareghẹ họ ọnọ ore ru ọsẹ riẹ ghọghọ, rekọ ọmọ ogheghẹ yọ uweri kẹ oni riẹ.” (Itẹ 10:1) Omaero na, epanọ who yeri uzuazọ ra u re kpomahọ Jihova Ọghẹnẹ. Orẹ sai ruei ghọghọ hayo ruei weri. Kọ, fikieme? Fikiọ avro ologbo ọnọ ote owhẹ re.
AHWO ARETI WO ORỌWỌ KẸ ỌGHẸNẸ?
3. Didi ehaise Ẹdhọ ose kẹ Jihova?
3 Avro ọnana Setan Ẹdhọ na ọwha riẹ ze. Ọ wha riẹ ze evaọ okenọ ọ sae bẹbẹ Adamu avọ Ivi tobọ thọ uzi Ọghẹnẹ, a teno ere kuoma gbei evaọ uzouveghe mukpahọ Ọghẹnẹ. (Emuhọ 3:1-6) Onana otẹ kẹ Ẹdhọ udu nọ ororo nọ ọrẹ rehọ fikiriẹ tẹme kẹ Jihova avọ ehaise: ‘Fikiọ oware nọ ahwo arẹ jobọra wo ọvo, ajẹbe gọ owhẹ. Thakpe kẹ omẹ uvẹ, mẹrẹ sai si kohwo kohwo no owhẹ obọ.’ Dede nọ eme enana enwane via evaọ Ebaibol na ha, u re vevẹ nọ Ẹdhọ ọta oware jọ wọhọ utionana kẹ Ọghẹnẹ. Ajọ obe Job dhesẹ onana evaọ Ebaibol na.
4, 5. (a) Ono họ Job? (b) Eme ọjọ obọ odhiwu via evaọ ẹdẹ Job?
4 Okenọ Job ọrọjọ, yọ ọwọsuọ na ọviavrẹ ikpe buobu no evaọ obọ ogba Idẹn. Ọjọ owho okiẹrẹe gbe odibo Ọghẹnẹ nọ owo orọwọ. Rekọ orọwọ nọ Job owo na, oghinẹ rojọ kẹ Ọghẹnẹ hayo Ẹdhọ? Ebaibol idhesẹ nọ orẹ ruaro. Etakẹ omai kpahọ ẹnyavia Ẹdhọ evaọ aro Jihova evaọ ogbẹgwae obọ odhiwu. Muẹrohọ uzou-ẹme ikuigbe rai:
5 “Whaọ ẹdẹ jọ ọjarọ nọ emezae Ọghẹnẹ uzẹme na enyaze a te dikihẹ aro Jihova, Ẹdhọ ọ tẹ nwane muọ udevie rai họ ẹnyaruọ re. Koyehọ Jihova ọta kẹ Ẹdhọ nọ: ‘Bovẹ who nọze?’ Koyehọ Ẹdhọ oyo kẹ Jihova, ọtẹ tanọ: ‘Mere ghoro kpenẹ avọ enẹ evaọ otọakpọ na mẹ vẹ jẹ nya kpenẹ avọ enẹ evaọ eva riẹ.’ Jihova ọtẹ takẹ Ẹdhọ nọ: ‘Kọ who fi udu ra họ Job Odibo mẹ, inọ owho ọvuọvo nọ ọwọheriẹ ọrọ evaọ otọakpọ na ha, Ohwo nọ ọkare afuẹwẹ je kiẹrẹe avozodhẹ Ọghẹnẹ, je sioma no eyoma?’”—Job 1:6-8.
6. Didi avro Ebaibol idhesẹ nọ ọjarọ evaọ oke Job?
6 Fikieme Jihova oje se Job owho okiẹrẹe kẹ Ẹdhọ? Uzẹme nọ, avro ọjọ otọ, sọ Job o re ti wo orọwọ kẹ Ọghẹnẹ hayo o re ti wo ho. Roro kpahọ onọ Ọghẹnẹ, “Bovẹ who nọze?” gbe uyo Ẹdhọ, “Mere ghoro kpenẹ avọ enẹ evaọ otọakpọ na, mẹvẹ jẹ nya kpenẹ avọ enẹ evaọ eva riẹ.” Onọ onana gbe uyo Ẹdhọ na udhesẹ nọ Jihova ọbe kẹ Ẹdhọ uvẹ re oru ehaise riẹ na, inọ ọ rẹ sae rehọ kohwo kohwo siọ Ọghẹnẹ ba. Kọ, eme họ uyo Ẹdhọ kẹ, onọ Jihova kpahọ orọwọ Job?
7, 8. (a) Didi oware Ẹdhọ ọ tanọ Job ọjẹ rehọ fikiriẹ gọ Ọghẹnẹ? (b) Didi oware Jihova oru re ufurie avro na?
7 “Kọ okioye Ẹdhọ oyo kẹ Jihova ọtẹ tanọ: ‘Kọ Job ọbe dhozọ Ọghẹnẹ gheghe? Kọ who gbe diogba wariẹe họ, gbe uwou riẹ, gbe koware koware nọ owoi evaọ kabọ kabọ? Whọ ghale iruo abọ riẹ, yọ uthuru erao riẹ ogbogidi rehọ otọ soso. Rekọ dai nwene, yolo obọ ra ze, ivie, re who dhobọ te oware kpobi nọ owoi sọ ọgbẹ te la owhẹ eka evaọ iraro ra ha.’”—Job 1:9-11.
8 Evaọ uyo riẹ na Ẹdhọ o te je gu unoma kpahọ orọwọ nọ Job owo kẹ Ọghẹnẹ. Avro Ẹdhọ họ, ‘Job ọbe gọ owhẹ, fikiọ eware nọ whọ kẹ riẹ, orọnọ fiki epanọ oyou owhẹ hẹ.’ Ẹdhọ ọ tẹ jẹ be goeguago nọ Jihova ọbe rehọ ogaga ulogbo riẹ ru iruo evaọ edhere nọ ofoho. ‘Ẹse kpobi whọ be thọe,’ ere ọ tae. Fikiere, re afurie avro na, Jihova o te yo nọ: “Ri! Koware koware nọ owoi orọ owhẹ obọ. Rekọ who dhe obọ te ọye oma riẹ hẹ!”—Job 1:12.
9. Didi uye Ẹdhọ ọrọkẹ Job, eme onorie ze?
9 Ẹdhọ ọ tẹ nwane muọ uye họ ẹrọ kẹ Job. O te ru erao Job kpobi, enọ akpe akpe enọ atho atho. O tẹ jẹ ruẹe oja, ọ tẹ daoma kpe emọ 10 Job. Eware Job kpobi ejoma vru re, dede ghele yogbe wo orọwọ kẹ Jihova. Ọla Ọghẹnẹ eka ha. (Job 1:2, 13-22) Rekọ ẹme na ọjọ ere kuhọ họ.
10. Eme odhesẹ nọ Ẹdhọ oseri họ họ?
10 Ẹdhọ ọtẹ wariẹ kuomagbe ikọ odhiwu efa nyavia, evaọ aro Jihova. Jihova ọ tẹ wariẹ nọ Ẹdhọ, sọ ọruerẹ orọwọ Job na no, ọtẹ tanọ: “Nọ ogbe kru ẹgbakiete riẹ gaga kokoroko ghele na.” Fikiere Ẹdhọ ote yonọ: “Ohọroma avọ ohọroma, eware kpobi nọ ohwo owo ore siobọ nai fiki uzuazọ riẹ. Rekọ enẹna yolo obọ ra ze, ivie, re who dhobọ te enwa riẹ gbe uwo riẹ re whọ ruẹ sọ ọ gbẹ te la owhẹ eka evaọ iraro ra ha.”—Job 2:1-5.
11. (a) Didi edawọ efa Ẹdhọ orukẹ Job? (b) Eme ọvia nai ze?
11 Evaọ uyo, Jihova ọ tẹkẹ Ẹdhọ uvẹ re oru Job oware kpobi nọ ọ rẹ sai ruẹ, rekọ Ọghẹnẹ ọ tanọ: ‘Who re kpei hi.’ (Job 2:6) Fikiere Ẹdhọ ọ tẹ rehọ ẹyao oyoma tehe Job. Uyeoruẹ Job otẹ rro ga te epanọ ọ rọ lẹ nọ o re whuẹ. (Job 2:7; 14:13, 14) Aye obọ riẹ ote mukpahiẹe, tanọ: “La Ọghẹnẹ eka re who whu!” (Job 2:9) Rekọ Job ọ tẹse oyena. “Bẹse nọ mere ti whuẹ mere siobọ no ẹgbakiete mẹ hẹ!” ere ọ tae. (Job 27:5) Job ogbewo orọwọ kẹ Ọghẹnẹ. Fikiere u te dhesẹ nọ Ẹdhọ oruthọ evaọ ọwọsuọ riẹ, inọ fiki erere nọ Job owo, oyeọvo ọjẹbe gọ Ọghẹnẹ, orọnikọ fiki uyoyou hu. Uteje dhesẹ nọ Ẹdhọ ọrẹ sai si kohwo kohwo no Ọghẹnẹ ọgọ họ.
12. (a) Didi uyo kpahe ehaise Ẹdhọ Job ọrehọ kẹ Ọghẹnẹ? (b) Didi oware edikihẹga Jesu kẹ Ọghẹnẹ odhesẹ?
12 Ẹvẹ who roro nọ oma uru Jihova fiki uruemu ogbagba Job na? Uru riei ghọghọ gaga! Ẹme Ọghẹnẹ ọtanọ: “Wo areghẹ ọmọ mẹ, ru udu mẹ ghọghọ, re mẹ sae za ẹme kẹ ọnọ obi se omẹ ẹkoko.” (Itẹ 27:11) Ẹdhọ họ ọnọ obi se Jihova ẹkoko. Job ọtẹ rehọ uruemu ogbagba riẹ ru udu Jihova ghọghọ. Onana otẹ kẹ Ọghẹnẹ uyo kpahọ ehaise ijewhẹ hayo ọwọsuọ inọ ahwo arẹ sae jọ evaọ ẹdawọ gọe he. Amọfa buobu atẹjẹ rehọ uyo utioye kẹ Ọghẹnẹ re. Oriruo nọ ọmaero kọ ọrọ Jesu ohwo ọgbagba na. Okru omaurokpotọ riẹ kẹ Ọghẹnẹ gaga, ghelọ edawọ kpobi gbe iyeruẹ nọ Ẹdhọ ọwha tei oma. Onana u te dhesẹ nọ Adamu ohwo ọgbagba na, ọhẹ sai ru epọvo na re, orọnikọ ọgwọlọ ru ere oyo, yọ Ọghẹnẹ oruthọhọ nọ ọrọ jobọ ohwo gwọlọ ẹmeoyo ọsoso.
DIẸSE WHO DIKIHẸ?
13. (a) Edhere nọ who bi yeri uzuazọ ra ri, eme owo kpahe avro na? (b) Ẹvẹ marẹ sae ro ru Ọghẹnẹ ghọghọ, hayo kẹe uye?
13 Ẹvẹ uzuazọ ra orọ? Orẹ sae jọnọ who re roro erehe, inọ epanọ who yeri uzuazọ ri oghinẹ rọ ojọ. Rekọ orọ ojọ. Towhọ riẹre towho riẹre he, whọ gbẹrọ abọ Ọghẹnẹ evaọ avro na ha, yọ whọ rọ abọ Ẹdhọ. Jihova ọbe sẹro ra, yọ ọ gwọlọ ruẹ nọ whọ rẹ gọe re whọ ria bẹdẹ bẹdẹ evaọ aparadase otọakpọ. (Jọn 3:16) Okenọ Ahwo Izrẹl awọsuọ Ọghẹnẹ, oda riẹ gaga, hayo okẹ riẹ uye. (Olezi 78:40, 41) Kọ uruemu uzuazọ ra, onọ ubihe ru Ọghẹnẹ ghọghọ, minikọ, onọ o be hẹ kẹe uye? Ẹhẹ, re who ru Ọghẹnẹ ghọghọ, ufonọ who re wuhrẹ izi riẹ who ve je koko ae.
14. (a) Rọ kpahe ẹnwae-obro izi evẹ mare koko ro ru Ọghẹnẹ ghọghọ? (b) Fikieme ẹthọ izi itieye ọjẹrọ ugbarugba?
14 Iroro ilogbo ọ Ẹdhọ họ re ọliẹliẹ ahwo thọ izi Ọghẹnẹ, enọ ibi su iroro nọ arẹ rehọ ogaga ọ eyẹ rai ru, gbe ẹjiroro orọo riẹ jegbe uviuwou. Izi Ọghẹnẹ nọ erẹ sẹro evawere mai, etanọ ahwo nọ arọo ho are bru ẹnwae he, jegbe nọ ahwo nọ arọo no a re lele amọfa bru-ẹnwae gbehe uteno ohwo orọo rai no. (1 Ahwo Tẹsalonika 4:3-8; Ahwo Hibru 13:4) Okenọ atẹ thọ uzi Ọghẹnẹ, emọ nọ ayẹ evẹ kare esẹ gbe ini enọ iyou rai jẹ gwọlọ ae. Iniemọ rẹ sae tubọ kpare eva, nọ eyẹ emọ na o ri tehe, yọ akpe rai no. Ofa jọre, ibuobu nọ ibru-igberẹ a ve wo igbere iyoma nọ erẹ sae raha emọ nọ a reti yẹ. Onana yọ uruemu nọ okare ẹrọwọ, ugbarugba mukpahọ Ọghẹnẹ, re who lele ohwo jọ nọ whẹ aviẹ arọo ho bru-ẹnwae. Job ọ tanọ: “Otẹrọnọ udu mẹ uwo isiuru kpahe aye jọ, mete dhere be hẹrẹ evaọ unuẹthẹ ọrivẹ mẹ, . . . oyena orẹjọ ethube, ugbarugba nọ enu ore muẹ.”—Job 31:1, 9, 11, The New American Bible.
15. (a) Otẹrọnọ ma bru-igberẹ, yọ ono maru eva were? (b) Fikieme uje wo areghẹ re ma yoẹme kẹ izi Ọghẹnẹ?
15 U re gbe omai unu hu, inọ akpọ ọnana nọ Ẹdhọ o re suo na, o re ruei wọhọ oware nọ ukiehọ je fo re alele ohwo nọ whẹ aviẹ arọo ho bru ẹnwae. Rekọ otẹrọnọ who ru ere, yọ ono who bi ru eva were? Ẹdhọ, Jihova ha. Re who te ru Ọghẹnẹ ghọghọ, whọ rẹ “dhẹ se igberẹ-ibro ba.” (1 Ahwo Kọrint 6:18) Uzẹme nọ, ẹsikpobi olọhọ, re awo orọwọ kẹ Ọghẹnẹ hẹ. Olọhọ kẹ Job gbehe. Rekọ kareghẹ họ, u wo areghẹ re ayoẹme kẹ izi Ọghẹnẹ. Who te ru ere enẹna, ẹsiẹe whọrẹ mai wo evawere. Rekọ omaero na, yọ abọ Ọghẹnẹ whọrọ evaọ avro na, uveje rue’i eva were. Ọ vẹ te rehọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ ghale owhẹ evaọ otọakpọ.
16. (a) Ẹvẹ aghale Job fikiọ ẹrọwọ owo riẹ? (b) Eme arẹ sae ta kpahọ ọraha nọ Ẹdhọ ọraha, wọhọ ikpakpe erọ emọ 10 Job?
16 Uzẹme, Ẹdhọ ọsae wha uvuhu se Job, ọ tẹjẹ wha uwhu emọ 10 riẹ ze. Avro ọriẹ hẹ, inọ ọnana ọjọ ọvabọvro ologbo kẹ Job. Rekọ nọ Job owo orọwọ, eware nọ owono taore atẹtẹ kẹ Ẹdhọ uvẹ nọ ọdayẹe, Ọghẹnẹ ọtẹ rehọ itieye akuava ghaliẹe. Job o teje ziheruọ Ọsẹ kẹ emọ 10 efa. (Job 42:10-17) Ofariẹ, marẹ sai wo imuẹro, inọ emọ 10 Job, enọ Ẹdhọ okpe na, a reti zihae ze uzuazọ evaọ ẹkparomatha enọ, iwhuno na. Uzẹme nọ, enwoma hayo uye ovuovo oriẹ hẹ, onọ akẹ Ẹdhọ uvẹ nọ ọwhaze, nọ Jihova Ọsẹ oyoyou mai ọ rẹ sae ruẹrẹhọ họ, okenọ oke riẹ utete.
17. Fikieme edhere nọ mabe ro yeri, ọjẹrọ ojọ?
17 Fikiere ufore whọ hẹ jọ eva ra kareghẹhọ ẹsikpobi, inọ epanọ who yeri uzuazọ ra ri oghinẹ rọ ojọ. Omaero na orọ ojọ kẹ Jihova Ọghẹnẹ avọ Ẹdhọ ukumuomu na. Onọ ojẹrọ erehọ whọrọ evaọ avro na re, ọrọ sọ ahwo a reti wo orọwọ kẹ Ọghẹnẹ hayo vievie.
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 106]
Job ofi ehaise Ẹdhọ kparobọ inọ kakohwo nọ, orewo orọwọ k’Ọghẹnẹ evaọ otọ ẹdawọ
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 110]
Ẹnwae-obro kugbe ohwo nọ whẹ aviẹ arọo ho, yọ uzi othọ mukpahe Ọghẹnẹ
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 111]
Jihova ọ tẹ ghale Job fikiọ edikihẹga riẹ buvrẹ enọ owo ọsosuọ thethabọ