Uwuhrẹ 29

Ewoma Urru

Eme o gwọlọ nọ who re ru?

Ru urru ra woma viere, orọnikọ ẹkwoma aruorokele ohwo jọ họ, rekọ ẹkwoma ẹwẹ nọ whọ rẹ wẹ totọ who ve je dhomamu ziezi.

FIKIEME U JE WUZOU?

Emamọ urru-ẹme u re fiobọhọ k’amọfa dhomamu re a gaviezọ k’owhẹ avọ isiuru. Ekpehre urru-ẹme u re kpomahọ ẹmeọta-kugbe, yọ o sae kẹ oruẹme na gbe ogbotu na idhọvẹ.

ORỌNIKỌ ẹme nọ a ta ọvo oye u re kpomahọ ahwo ho rekọ te oghẹrẹ nọ a rọ tae. Ohwo nọ ọ be t’ẹme k’owhẹ o te wo urru owewere, osasa, owhẹwhẹtiẹ, gbe orọ ẹwo, kọ o gbẹ rọ uzẹme inọ whọ rẹ kezọ kẹ ohwo na ziezi vi ẹsenọ urru riẹ o tẹ rọ dokpodokpo hayo harahara?

Re a wo urru uwowoma nọ u re siuru orọnikọ ẹme ọ oghẹrẹ ona urru na ọvo ho. Uruemu ohwo o sai je w’obọ kpahe iẹe re. Nọ ohwo ọ be nyaharo evaọ eriariẹ gbe efihiruo uzẹme Ebaibol na, inwene e rẹ roma via evaọ edhere ẹmeọta riẹ. Ekwakwa Ọghẹnẹ wọhọ uyoyou, oghọghọ, gbe ẹwo i re dhesẹ oma via evaọ urru riẹ. (Gal. 5:22, 23) O te wo uvi ọdawẹ kpahe amọfa, urru riẹ u re dhesẹ iẹe via. Ohwo ọ tẹ rehọ ẹzi uyere nwene ọrọ inoma, te eme nọ ọ rẹ ta gbe urru ẹme na i re dhesẹ onana via. (Enu. 3:39-42; 1 Tim. 1:12; Jud 16) Whọ gbẹ maki yo ẹvẹrẹ nọ a be ta ha, nọ ohwo jọ ọ tẹ be t’ẹme orivo, ẹwhọ, gbe ẹpoviẹ yọ ohwo ọdekọ ọ be t’ẹme avọ omarokpotọ, odiri, ẹwo, gbe uyoyou, o rẹ bẹ hẹ re whọ ruẹ ẹhẹriẹ na.

Evaọ ẹsejọ urru nọ u re do yoyoma o sae jọ fiki ẹyao nọ ọ raha edhuru ohwo na hayo ẹkoma riẹ. Ẹsejọ ẹbẹbẹ na ọ sae ga te epanọ a sae rọ kpọe vi evaọ uyerakpọ onana ha. Ghele na, ewuhrẹ re a rọ ekwakwa ẹmeọta erọ oma na ruiruo ziezi o sae wha ẹnyaharo ze.

Orọ ọsosuọ, o r’oja re ma riẹ nọ urru ahwo kpobi o rọ oghẹrẹ ovo ho. Ute ra o rẹ jọ orọnikọ re whọ raro kele urru ohwo jọ họ. Ukpoye, daoma ru urru ra woma, avọ ekwakwa isiuru riẹ. Eme ọ rẹ sai fiobọhọ k’owhẹ ru onana? Igogo eware ivẹ jọ e r’oja.

S’Ẹwẹ Totọ Ziezi. Re whọ rehọ urru ra ruiruo ziezi, u fo re who s’ẹwẹ totọ ziezi. Who gbe ru ere he, urru ra u ti wo ẹgba ha, yọ ẹme nọ whọ be ta ọ sae jẹ jẹhọ.

Orọnikọ obọ ehru udu na ọye abọ ologbo irue na ọ rrọ họ; abọ nana ọ fake wọhọ nọ ọye ọ mae rro fiki enwa ẹkoko na. Ukpoye, oria nọ irue na e jẹ mae rro họ ehru ogba-eva na. Ogba-eva na nọ o ta mu obotọ ibiefẹ na, o hẹriẹ udu na no eva na.

Ofou o gbe te obotọ irue ra evaọ okenọ who te s’ẹwẹ rehọ họ, eri o ti kru owhẹ ekpe he. Urru ra o te kare ẹgba, o vẹ te nwane bẹ owhẹ no. Re whọ wẹ ziezi, u re woma re whọ keria hayo dikihẹ kpọvi je go igabọ ra h’emu ziezi. Daoma re who s’ẹwẹ totọ evaọ okenọ who te bi s’ẹwẹ re whọ tẹ t’ẹme. S’ẹwẹ na totọ ziezi tao. Nọ ofou ọ tẹ ruọ obotọ irue ra no, ofẹ obotọ ibiefẹ ra na o rẹ dina fu. Eva oke ovona, ogba-eva na o vẹ ze otọ, o vẹ dina go eva gbe ivu na, whọ vẹ ruẹ nọ umueku gbe ewu nọ whọ wha i bi keke owhẹ eva. Rekọ etẹe irue na e rrọ họ; e rrọ eva ekpe ibiefẹ na. Re whọ jae dao riẹ, rọ abava kpahe t’abọ t’abọ ofẹ obotọ ekpe ibiefẹ ra. Who s’ẹwẹ rehọ. Whọ tẹ be wẹ ziezi, eva ra e rẹ kpala ha, yọ ikoko ra e rẹ wọ kpehru hu. Ukpoye, whọ te ruẹ nọ ibiefẹ na e rẹ dina wọ kpotọ kpehru.

Kẹsena, whọ vẹ daoma fihọ ẹwẹ nọ who re ku ze. Who kuẹwẹ na ze kpata kpata re who ku ẹwẹ nọ who se rehọ na kufiẹ hẹ. Kuẹwẹ na ze ẹmẹrera. Who si uvo ra gaga rọ kpọ ẹwẹ ra ha. Who te ru ere urru ra u ti do vaha vaha hayo kpehru ga hrọ. Ẹgba nọ o re no iriẹ eva gbe iriẹ efa na ze (enọ e rọ udevie ibiefẹ na) ọ rẹ lẹliẹ ẹwẹ na lahwe, ogba-eva na u ve kpomahọ epanọ who re kuẹwẹ na vẹrẹ te.

Wọhọ epanọ ọdhẹ-ohrẹ o re wuhrẹ ohrẹ-odhẹ na, ere oruẹme o re wuhrẹ re ọ riẹ ẹwẹ wẹ ziezi. Dikihẹ kpọvi avọ ikoko nọ who go h’emu, s’ẹwẹ totọ ziezi re ọ nya te obọ irue na, whọ vẹ rọ ẹmẹrera kuẹwẹ na ze. Whọ vẹ rehọ ere wuhrẹ eme nọ who re se do via yọ whọ be wẹ ẹwẹ enẹ.

Riorio Iriẹ Oma Na. Oware ofa jọ nọ o r’oja gaga kẹ ewoma urru họ—dhomamu! Ẹnyaharo nọ who ti ru o ti gb’owhẹ unu otẹrọnọ who wuhrẹ re who dhomamu evaọ okenọ whọ be t’ẹme. Who re ru iroro gbe oma ra dọmu, keme iroro e gbẹ dọmu hu o rẹ lẹliẹ oma na nuhu.

Whaha awaọruọ ẹkwoma enọ e be gaviezọ k’owhẹ nọ whọ rẹ ruẹ epanọ a ghinẹ rrọ. A tẹ rrọ ahwo nọ whọ nyaku evaọ iruo odibọgba na, kareghẹhọ nọ o tẹ make rọnọ who mu Ebaibol na họ ewuhrẹ evaọ umutho emerae jọ ọvo, whọ riẹ eware eghaghae kpahe ẹjiroro Jihova nọ whọ rẹ sae ghale kugbe ai. Yọ whọ nyabru ai fikinọ a gwọlọ obufihọ, makọ a vuhu i rie mu hayo a vuhu i rie mu hu. Evaọ abọdekọ riẹ, nọ whọ tẹ be jọ Ọgwa Uvie t’ẹme, ibuobu evaọ ogbotu ra yọ ahwo Jihova. Egbẹnyusu ra a rrọ, yọ a gwọlọ nọ whọ kparobọ. Uvumọ ahwo a rrọ evaọ akpọ na nọ a rẹ rẹriẹ ovao ku ogbotu ọwhẹwhẹtiẹ oyoyou otiọye na wọhọ epanọ ma bi ru ẹsikpobi na ha.

Riorio iriẹ uvo na ẹkwoma iriẹ eyena nọ who re fi iroro ra họ whọ vẹ jẹ daoma re who riorio ai. Kareghẹhọ nọ ifi uvo ra i re nuhu evaọ okenọ ofou ọ tẹ dhẹ ae vrẹ. Edo urru o re nwene nọ iriẹ uvo na i te si ga hayo riorio, wọhọ epanọ edo ijita hayo edo egede o re nwene evaọ okenọ a te si ifi na ga. Who te riorio ifi uvo na, urru na u re do kpotọ. Eriorio iriẹ uvo na u re je fiobọhọ rovie ighogho inwe na, yọ onana o te lẹliẹ edo urru ra woma viere.

Riorio ifi oma ra kpobi—awọ ra, abọ ra, ikoko ra, gbe uriohọ ra. Onana o te k’owhẹ ẹgba nọ o rẹ lẹliẹ urru ra rua viere. Urru o rẹ sae rua otẹrọnọ oma na kpobi u dhẹmu, rekọ awaọruọ ọ rẹ sai bru onana dhe. Edo urru, onọ u re do no edhuru na ze, u re rimẹ, orọnikọ evaọ eghogho inwe na ọvo ho rekọ te evaọ ekpe udu na, akọ na, ẹkpele-unu na, gbe ighogho igbegbe na. Enana kpobi i re fiba ẹme nọ ọ rẹ ruae. Whọ tẹ rọ oware nẹ akpala ijita, edo na o re gbe do lahwe he; whọ tẹ gwọlọ nọ edo na ọ rua, whọ rẹ wọ eware no akpala na. Ere o rrọ kpahe igbenwa ugboma mai na, enọ iriẹ na i kru kugbe. Ẹme ra ọ tẹ be rua, whọ rẹ sai nwene urru ra ziezi je ru oghẹrẹ edo sa-sa. Whọ rẹ sae t’ẹme kẹ ogbotu ologbo ababọ ẹva.

EPANỌ A RẸ RỌ NYAHARO

Bọ ekwakwa uruemu Ileleikristi.

Wuhrẹ epanọ a rẹ wẹ ziezi, s’ẹwẹ totọ ziezi.

Whọ tẹ be t’ẹme, riorio iriẹ oma ra—erọ uvo ra, uriohọ ra, ikoko ra, oma ra kpobi.

ORIA IRUO: (1) Evaọ umutho iminiti jọ kẹdẹ kẹdẹ evaọ ẹkpoka, wuhrẹ epanọ a rẹ wẹ totọ. (2) O tẹ kawo ẹsiẹvo okpẹdẹ evaọ ẹkpoka, whẹ ọvo faki riorio iriẹ uvo ra nọ whọ tẹ be t’ẹme.

[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 182]

EPANỌ ẸME Ọ RẸ RỌ LAHWE

Oria nọ edo kpobi o re no ze họ ukulu ẹwẹ nọ who bi ku no irue ra ze. Irue na i re tunye ofou nya eghogho irue na kpohọ edhe-urru na, onọ o rọ udevie uvo ra. Evaọ edhe-urru ra, t’abọ t’abọ riẹ, iriẹ esese ivẹ nọ i kpiri e riẹ nọ a re se ifi uvo. Enana e rẹ mai ru nọ uvo na u je do via. Iriẹ ivẹ nana nọ i kpiri na i re rovie je ruru edhere nọ ofou ọ rẹ rọ nya ruọ edhe-urru na re ofou ọ sae rueva hayo lahwe jẹ whaha ekpere eware nọ e rẹ ruọ irue na. Ohwo ọ tẹ be wẹ, ofou nọ ọ be dhẹ ehru ifi uvo na vrẹ na o re ru edo ho. Rekọ nọ ohwo ọ tẹ gwọlọ t’ẹme, iriẹ na i re si ifi uvo na kekeke, ifi uvo na e vẹ va nọ ofou nọ o bi no irue na ze ọ be họrọ no ai lahwe na. Edo ọ vẹ roma via.

Epanọ ifi uvo na i si ga te, ere e rẹ va vẹrẹ te yọ ere edo nọ o re no ai ze o re kpehru te re. Evaọ abọdekọ riẹ, epanọ ifi na i riorio te, ere edo uvo na o re kpotọ te. Okenọ ofou edo na o te no edhe-urru na no, o ve kpohọ abọ ehru uvo na. Ọ vẹ nya ruọ unu gbe eghogho inwe na. Etẹe a re jo fi eware efa nọ i fo ba edo na. Ẹkpele-unu na, gbe ẹrọo na, akọ, igbenu, gbe agba i re kuobọgbe bru ofou edo na ekekẹ, u ve do lahwe wọhọ ẹme nọ whọ rẹ riẹ otọ riẹ.

Urru ohwo-akpọ yọ oware igbunu, oghoghẹrẹ riẹ o rro vi okwakwa jọ kpobi nọ ohwo-akpọ o ru no. U wo ẹgba nọ u re ro dhesẹ oma-iroro gbe ọwhọ-eva rono uyoyou uwowolẹ kpohọ omukpahe ọgaga. A te wuhrẹ iẹe ziezi, a rẹ sai nwene urru na kpohọ eghẹrẹ esa yọ orọnikọ ile awere ọvo a rẹ sae rehọ iẹe so ho rekọ te ẹmeọta nọ o re siuru.

[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 184]

EFIKPAROBỌ IGOGO EBẸBẸ JỌ

Urru uwhrewhrehe. Urru olọlọhọ o nwane rọ uwhrewhrehe he. Otẹrọnọ u woma jẹ were, amọfa a sae gaviezọ kẹe avọ isiuru. Rekọ re u w’iruo ziezi, urru na u re do via ziezi.

Re edo urru ra ọ sai woma ziezi, u re woma re who ruiruo fihọ epanọ o rẹ rua. Oyena o gwọlọ nọ who re wuhrẹ epanọ who re ro riorio ifi oma na kpobi, evaọ edhere nọ ma jọ uwuhrẹ nana dhesẹ na. Ifi oma ra nọ whọ rẹ daoma riorio gbe unu nọ a rẹ fare so ile e rẹ sai fiobọhọ. Igbenu na i re te ohwohwo kakao ọvo, orọnikọ whọ rẹ fare unu na kekeke he. Nọ whọ fare unu be so ole na, ruẹ epanọ edo na ọ te ruae ruọ uzou gbe udu ra.

Ẹsejọ urru na u re do whrehewhrehe fikinọ oma o rọ ohwo na ha hayo fikinọ ọ wezẹ te he. U re vevẹ, nọ oma o tẹ ga ohwo na no hayo nọ ọ tẹ wezẹ ziezi no, urru riẹ u ve ti woma viere.

Urru nọ u re do ga hrọ. A te si ifi uvo na gaga o rẹ lẹliẹ ẹme na do kpehru gaga. Urru nọ u re do ga hrọ o rẹ lẹliẹ ezọ gheghe enọ i bi yo ẹme ra. Ẹkwoma eriorio iriẹ uvo na re ifi uvo na i riorio omojọ, uvo ra o rẹ sai do kpotọ. Daoma fihọ iẹe, hai wuhrẹ iẹe evaọ ẹmeọta ekẹdẹ kẹdẹ. Ẹwẹ nọ a re se totọ o rẹ sai fiobọhọ re.

Ẹme nọ o re do h’inwe. Ẹsejọ oware nọ o rẹ wha ẹbẹbẹ nana o sae jọ fiki inwe na nọ i di, rekọ ẹsibuobu eware efa e sae whae ze. Ẹsejọ ẹkwoma esi keke iriẹ uvo gbe unu na, ohwo o re di eghogho inwe na nọ ofou ọ gbẹ sae dhẹ vrẹ ovavo ho. Onana o rẹ lẹliẹ ẹme na do h’inwe. Re a whaha onana, o gwọlọ re a riorio iriẹ oma na.

Urru nọ u re tuoma. Urru utioye na u re kiehọ ẹmeọta ọwhẹwhẹtiẹ hẹ. O rẹ lẹliẹ oma tu amọfa.

Ẹsejọ, ugogo ifue jọ họ omodawọ re ohwo o nwene uruemu riẹ. (Kọl. 3:8, 12) A te ru oyena no, efihiruo izi ọ ona urru o sai fiobọhọ. Riorio uvo gbe agba na. Onana o te lẹliẹ urru na do were viere o vẹ jẹ whaha eme nọ i re do thọ fikinọ a rovie unu na te he.

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 183]

Ekwakwa Oma nọ E rẹ Lẹliẹ Ẹme Do Vẹ

Ẹkpele- unu

Ẹrọo

Akọ

Igbenu

Agba

Ọdhẹwariẹ Ofou Evaọ Ugboma Ra

Eghogho inwe

Unu

Uvo

Ifi uvo

Eghogho irue

Irue

Ogba-eva

Ifi Uvo (a te rri rie n’ehru ze)

Ẹmeọta

Ẹwẹ-ọwẹ

Ẹwẹ-ọwẹ totọ