“Oke Oziẹobro” U Te No
EVIAVIA, obe urere ọ Ebaibol na, o ta k’omai inọ ẹnjẹle jọ nọ ọ be rra evaọ idedeghe o wo “usiuwoma ebẹdẹ bẹdẹ na nọ o re woro.” Ọ be rehọ urru owhawha ta nọ: “Dhozọ Ọghẹnẹ jẹ rehọ oruaro kẹ e, keme oke oziẹobro riẹ o te no.” (Eviavia 14:6, 7) “Oke oziẹobro” yena o kẹre te ewhowho gbe ẹwhaharo oziẹobro Ọghẹnẹ. Ẹwhaharo ẹdhoguo ọ te tha wọhọ ekuhọ “edẹ urere” na, enọ ma be rria na.—2 Timoti 3:1.
“Oke oziẹobro” na yọ emamọ usi kẹ enọ i you ẹrẹreokie. O rrọ oke nọ Ọghẹnẹ ọ te rọ rehọ ufuoma kẹ idibo riẹ, enọ e ruẹ uye no evaọ obọ uyerakpọ nana nọ o vọ avọ ozighi jẹ kare uyoyou na.
Whaọ, taure “oke oziẹobro” u te ti kuhọ avọ ẹraha uyerakpọ nana, a ta udu họ omai awọ nọ: “Dhozọ Ọghẹnẹ jẹ rehọ oruaro kẹ e.” Kọ who bi ru ere? Onana o gwọlọ vi unu nọ ma rẹ rọ ta ọvo nnọ, “Mẹ rọwo Ọghẹnẹ.” (Matiu 7:21-23; Jemis 2:19, 20) Uvi ozodhẹ Ọghẹnẹ u re ru omai wo ọwhewhe kẹe. U re ru omai kẹnoma no eyoma. (Itẹ 8:13) U re fi obọ họ k’omai you oware nọ u woma je mukpahe oware nọ u yoma. (Emọs 5:14, 15) Ma tẹ be rehọ ọghọ kẹ Ọghẹnẹ, ma rẹ rehọ adhẹẹ odidi gaviezọ kẹe. Eware efa i re bu omai abọ hrọ họ nọ ma gbe ro se Ẹme riẹ, Ebaibol na, ẹsikpobi hi. Ma rẹ rehọ udu mai kpobi fi eva họ iẹe ẹsikpobi. (Olezi 62:8; Itẹ 3:5, 6) Enọ e be ghinẹ kẹe ọghọ a re vuhumu nnọ wọhọ Ọnọma odhiwu gbe otọakpọ na, ọye họ Osu Ehrugbakpọ na, yọ a rẹ rehọ uyoyou roma kpotọ kẹe wọhọ Osu uzuazọ rai. Ma te vuhumu nnọ u fo re ma kẹ eware nana oke viere, joma ru ere ababọ oke oraha.
A re je se oke oziẹobro nọ ẹnjẹle na ọ t’ẹme kpahe na nọ “ẹdẹ ỌNOWO na.” “Ẹdẹ” otiọye na o bru Jerusalẹm anwae ze evaọ 607 B.C.E. keme ahwo riẹ a kezọ kẹ unuovẹvẹ nọ Jihova ọ rọ ẹkwoma eruẹaro riẹ whowho kẹ ae he. Fikinọ a jọ idu rai roro nọ ẹdẹ Jihova ọ re kẹle he, a te fi uzuazọ rai họ ọza viere. Jihova ọ vẹvẹ e rai unu no vẹre inọ: “Ọ kẹle i no, o te je te otọ no.” (Zefanaya 1:14) “Ẹdẹ ỌNOWO na” ọfa o bru Babilọn anwae ze evaọ 539 B.C.E. (Aizaya 13:1, 6) Avọ eva nọ a fihọ igbẹhẹ gbe eghẹnẹ rai, ahwo Babilọn a rri unuovẹvẹ eruẹaro Jihova vo. Rekọ evaọ aso ọvo, Babilọn ologbo na o te kie kẹ ahwo Midia gbe ahwo Pasia.
Eme ọ rẹriẹ ovao dhe omai nẹnẹ? “Ẹdẹ ỌNOWO na” ọfa nọ ọ rro viere gaga. (2 Pita 3:11-14) Ọghẹnẹ o bruoziẹ kpe ‘Babilọn Ologbo’ na no. Wọhọ epanọ Eviavia 14:8 o ta, ẹnjẹle jọ o whowho nọ: ‘Babilọn Ologbo na o kie no.’ Oyena u ru gba no. Ọ gbẹ sae whaha egegagọ Jihova ofa ha. A fere oma-udhehọ ẹmo gbe ogbekuo riẹ via no. Whaọ ọraha ebẹdẹ bẹdẹ riẹ ọ kẹlino. Fiki oyena, Ebaibol na e ta udu họ ahwo evaọ oria kpobi awọ nọ: “Wha nya siẹ [Babilọn Ologbo na] ba, ogbẹrọ ere he, wha ti lele iei ru umuemu riẹ je lele iei ruẹ uye riẹ; keme izieraha riẹ i kpehru te obọ odhiwu, Ọghẹnẹ ọ kareghẹhọ umuemu riẹ.”—Eviavia 18:4, 5.
Eme họ Babilọn Ologbo na? Ọye họ egagọ akpọ na soso enọ i wo oghẹrẹ uruemu Babilọn anwae na. (Eviavia, uzou avọ 17, 18) Roro kpahe ithatho na jọ:
• Izerẹ ọ Babilọn anwae a du oma kpobi họ iruẹru esuo orẹwho na. Ere o rrọ kpahe egagọ buobu nẹnẹ re.
• Izerẹ ọ Babilọn a jẹ hae wha ẹmo-ofio orẹwho na ze. Egagọ inẹnẹ a be kobaro evaọ elẹ nọ a be lẹ kẹ isoja nọ erẹwho na i te bi kpohọ ẹmo.
• Iwuhrẹ gbe iruemu Babilọn anwae i su orẹwho na kpohọ ọfariẹ-ogbe. Fikinọ isu egagọ inẹnẹ a gele itee ẹfuọ Ebaibol na fihọ akotọ, ọfariẹ-ogbe o te bi wowẹ evaọ udevie isu-ichọche gbe enọ e rrọ otọ rai. Oware ofa nọ a re muẹrohọ họ fikinọ Babilọn Ologbo na o gbe oma riẹ ku no kugbe akpọ na avọ isuẹsu riẹ, obe Eviavia u dhesẹ i rie wọhọ ogberẹ.
• Ebaibol na e tẹ jẹ ta nnọ Babilọn Ologbo na ọ be ‘re awere efe nọ ọ jọ riẹ omovuọ họ.’ Evaọ Babilọn anwae, etẹmpol rai i wo etọ ruaro, yọ izerẹ na a duoma họ iruẹru ekiọthuọ gaga. Nẹnẹ, fiba eria egagọ, Babilọn Ologbo na o wo oghẹrẹ ekọ ilogbo sa-sa nọ e be wha igho sei. Iwuhrẹ gbe ehaa-egagọ riẹ e be wha efe buobu sei gbe amọfa nọ e be thueki.
• Eroruiruo emema, emajiki, gbe ẹvagba e jọ odode evaọ Babilọn anwae, wọhọ epanọ e rrọ eria buobu nẹnẹ na. A rri uwhu wọhọ ẹfavrẹ kpohọ oghẹrẹ uzuazọ ofa. Babilọn ọ vọ avọ etẹmpol gbe iwou nọ a bọ kẹ eghẹnẹ riẹ, rekọ ahwo Babilọn a wọso egegagọ Jihova. Erọwọ gbe iruemu evona Babilọn Ologbo na o wo.
Evaọ oke anwae, Jihova ọ wọ erẹwho nọ i wo ẹgba re a rehọ uye kẹ enọ i bi rri rie gbe oreva riẹ vo. Fikiere ahwo Asiria a raha Sameria evaọ 740 B.C.E. Ahwo Babilọn a raha Jerusalẹm evaọ 607 B.C.E., ahwo Rom a tẹ jẹ raha iẹe evaọ 70 C.E. Kẹsena, ahwo Midia gbe ahwo Pasia a tẹ raha Babilọn evaọ 539 B.C.E. Rọkẹ edẹ mai na, Ebaibol na e ruẹaro nnọ egọmeti, wọhọ arao ojihẹ, ọ te kpareso “ogberẹ na” ọ vẹ te bae fihọ, dhesẹ oghẹrẹ nọ ọ ghinẹ rrọ via. A te raha iẹe no riẹriẹriẹ.—Eviavia 17:16.
Kọ egọmeti akpọ na a ti ghine ru oware utioye na? Ebaibol na e ta nnọ “Ọghẹnẹ o [ti] fi ẹzi na họ ae eva.” (Eviavia 17:17) O te jọ kpregede, avọ igbunu, iguegue, orọnikọ a te rue riẹ nnọ ọ be tha hayo inọ ọ be tha ẹmẹrera ha.
Didi owọ u fo nọ whọ rẹ jẹ? Nọ oma ra nọ: ‘Kọ mẹ gbẹ dada abọ mu egagọ nọ i wo iwuhrẹ gbe iruemu nọ i ru rie rrọ abọ Babilọn Ologbo na?’ Whọ gbẹ make rrọ egagọ na ha, whọ rẹ sae nọ oma ra nọ: ‘Kọ mẹ kuvẹ kẹ ẹzi riẹ no re o kpomahọ omẹ?’ Didi ẹzi? Ẹzi obọ nọ a re rolo kẹ uruemu odode, uyoyou ekwakwa efe gbe omaweromẹ viukpọ uyoyou kẹ Ọghẹnẹ, hayo aro nọ a re keke fihọ rri Ẹme Jihova vo (makọ evaọ eware nọ ma rri fihọ kakao). Roro ziezi kpahe uyo ra.
Re ma wo aruoriwo Jihova, o rrọ oja re owojẹ gbe isiuru udu mai e kẹ imuẹro inọ ma rrọ abọ Babilọn Ologbo na vievie he. Okioraha o riẹ hẹ. Be vẹvẹ omai unu inọ urere na o te nya ze kpregede, Ebaibol na e ta nọ: “Whaọ ere a rẹ te rehọ ogaga whọlọ Babilọn okpẹwho ologbo na fihọ otọ.”—Eviavia 18:21.
Rekọ eware efa e gbẹ rrọ obaro tha. Evaọ abọfa “oke oziẹobro” na, Jihova Ọghẹnẹ o ti gu ẹdhọ egọmeti akpọ na soso, isu riẹ, gbe ahwo kpobi nọ a be siọ esuo riẹ ẹkwoma Uvie obọ odhiwu riẹ nọ o rrọ obọ Jesu Kristi na. (Eviavia 13:1, 2; 19:19-21) Eruẹaruẹ nọ a kere fihọ Daniẹl 2:20-45 na e rehọ isuẹsu nọ e rrọ no oke Babilọn anwae na ze rite inẹnẹ na dhesẹ ẹmema ologbo jọ nọ a rehọ igoru, isiliva, ẹro, utehru, gbe ọviẹ ma. Rọ kpahe edẹ mai na, eruẹaruẹ na e ta nọ: “Ọghẹnẹ obọ odhiwu na ọ rẹte rehọ uvie nọ a rẹ raha ha muẹ.” Yọ kpahe oware nọ Uvie yena u ti gbe ru evaọ “oke oziẹobro” Jihova, Ebaibol na e ta nọ: “Ọ rẹte whọlọ ivie na kpobi ọ vẹte rehọ ai ze oba, ọ vẹte jọ bẹdẹ.”—Daniẹl 2:44.
Ebaibol na e vẹvẹ egegagọ uzẹme unu kpahe eyou “eware nọ e rọ eva akpọ na”—edhere uzuazọ akpọ na nọ ọ hẹriẹ oma no Ọghẹnẹ uzẹme na. (1 Jọn 2:15-17) Kọ iroro-ejẹ gbe owojẹ ra i dhesẹ nnọ abọ Uvie Ọghẹnẹ who dikihẹ gidigba? Kọ whọ be ghinẹ rehọ iẹe karo evaọ uzuazọ ra?—Matiu 6:33; Jọn 17:16, 17.
[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 14]
Oke Vẹ Urere na O te rọ Nya Ze?
“Okenọ wha roro ho Ọmọ ohwo ọ rẹ [te] tha.”—Matiu 24:44.
“Wha roro, keme wha riẹ ẹdẹ na hayo oke gbe he.”—Matiu 25:13.
“Ọ te raha oke he.”—Habakuk 2:3.
[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 14]
Kọ Whọ Hai Yere Uzuazọ Oghẹrẹ Ofa O Hae Jọnọ Whọ Riẹ Ẹdẹ Na?
U te ghine mu owhẹ ẹro nnọ ẹdhoguo Ọghẹnẹ ọ te gbẹ rehọ unuikpe jọ, kọ oyena u re nwene epanọ who bi yeri uzuazọ ra? Kọ otẹrọnọ ekuhọ uyerakpọ anwae nana u lehie vi epanọ who rẹro riẹ no, kọ whọ kẹ onana uvẹ re u ru owhẹ si enẹ họ emu no evaọ iruo Jihova?—Ahwo Hibru 10:36-38.
Uzedhe oke na nọ ma riẹ hẹ na o k’omai uvẹ nọ ma re ro dhesẹ nnọ eva efuafo ma be rọ gọ Ọghẹnẹ. Enọ e riẹ Jihova a riẹ inọ ọwhọ nọ ohwo o re dhesẹ nọ oke o tẹ nwẹnwẹ kpobi no o rẹ were Ọghẹnẹ hẹ, ọnọ ọ rẹ ruẹ oghẹrẹ nọ udu na o rrọ.—Jerimaya 17:10; Ahwo Hibru 4:13.
Rọkẹ enọ i ghine you Jihova, ọye a rẹ rọ karo. Wọhọ amọfa kpobi, Ileleikristi uzẹme a rẹ sae jọ iruo egọmeti. Dede na, ute rai orọnikọ re a fe he, rekọ re a wo umutho ekwakwa iwo gbe umutho nọ a rẹ sae ghale kugbe amọfa. (Ahwo Ẹfẹsọs 4:28; 1 Timoti 6:7-12) A rẹ jẹ reawere emamọ aruọzaha je se oma họ, rekọ isiuru rai họ re a ru oma na sasa, orọnikọ re a rọ aro kele oware nọ amọfa a bi ru hu. (Mak 6:31; Ahwo Rom 12:2) Wọhọ Jesu Kristi, o rẹ were ae re a ru oreva Jihova.—Olezi 37:4; 40:8.
Ileleikristi uzẹme a gwọlọ rria jẹ gọ Jihova bẹdẹ bẹdẹ. Fikinọ a rẹ sae hẹrẹ eghale jọ kri vi epanọ otujọ a rẹro riẹ u ru ẹruore ọyena fihọ oware evere he.
[Ẹkpẹti/Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 15]
Ẹme-Avro Esuo Ehrugbakpọ
Re ma riẹ oware nọ Ọghẹnẹ ọ rọ kuvẹ uye-oruẹ te enẹ, u fo re ma wo otoriẹ ẹme-avro esuo ehrugbakpọ na.
Fikinọ Jihova họ Ọnọma na, o wo udu nọ o re ro su otọakpọ na soso gbe enọ e be riae. Dede na, Ebaibol i ru rie vẹ inọ eva emuhọ ikuigbe ohwo-akpọ, a wọso esuo Jihova. Setan Ẹdhọ na ọ ta inọ Jihova ọ be rọ ifi gba ahwo, inọ O gu ọrue kẹ ọsẹgboni ọsosuọ mai kpahe oware nọ o rẹ via otẹrọnọ a rri uzi Ọghẹnẹ vo je ru epanọ u je rai, gbe nnọ akpọ o ti ghine woma kẹ ai viere a te su omobọ rai ababọ Ọghẹnẹ.—Emuhọ, uzou avọ 2, 3.
O hae jọnọ Ọghẹnẹ ọ raha otu ọwọsuọ na ovavo, oyena o hai dhesẹ ogaga riẹ via, rekọ o hai furie eme-avro nọ e rrọ otọ na ha. Ukpenọ ọ raha otu ọwọsuọ na ẹsiẹsiẹe, Jihova ọ kuvẹ re emama iwareghẹ kpobi a ruẹ oware nọ u re no ọkparesuọ ze. Dede nọ onana o wha uye-oruẹ ze no, o kẹ uvẹ nọ a ro yẹ omai.
Ofariẹ, avọ eware buobu nọ i vru mi iei, Jihova ọ rehọ uyoyou gbẹ edhere re ahwo-akpọ nọ a ti yo ẹme kẹe, je fi ẹrọwọ họ idhe ẹtanigbo Ọmọ riẹ a wo ufuoma no uzioraha gbe idabolo riẹ kpobi re a jẹ rria Aparadase. O tẹ gwọlọ ere, onana o sae jọ ẹkwoma ẹkparomatha no uwhu ze.
Uvẹ nọ ọ kẹ re a ku ẹme-avro na họ o tẹ jẹ kẹ idibo Ọghẹnẹ uvẹ nọ a re ro dhesẹ inọ a rẹ sae j’owọ kẹ uyoyou Ọghẹnẹ je kru ẹgbakiete rai kẹ Jihova evaọ otọ eyero kpobi. Ekuhọ ẹme-avro ọ esuo ehrugbakpọ Ọghẹnẹ na, jegbe ẹme-avro nọ o lele i rie ọrọ ẹgbakiete ohwo-akpọ, e rrọ oja re a sai wo emamọ adhẹẹ kẹ uzi Ọghẹnẹ evaọ ehrugbakpọ. Ababọ riẹ, uvi udhedhẹ o sae lọhọ họ.a
[Oruvẹ-obotọ]
a A ta ẹme kokodo kpahe eme-avro nana avọ eware nọ i dhesẹ evaọ obe na Si Kẹle Jihova, onọ Isẹri Jihova a kere.
[Uwoho]
Esuo egọmeti akpọ soso o ti te oba