Uzou Avọ 5

Epanọ Whọ Sae rọ Hẹriẹ Oma no Akpọ Na

“Wha rọ erọ akpọ na ha.”—JỌN 15:19.

1. Eme Jesu o fiẹgba họ evaọ aso urere riẹ taure o te ti whu?

EVAỌ aso urere riẹ taure o te ti whu, Jesu o dhesẹ ọdawẹ kpahe oghẹrẹ nọ eware e te jọ kẹ ilele riẹ evaọ obaro. Ọ tubẹ lẹ se Ọsẹ riẹ kpahe ẹme na inọ: “Mẹ lẹ nọ who si ai no eva akpọ na ha, rekọ re who siwi ai no obọ oyoma na. A rọ e rọ akpọ na ha, wọhọ epanọ mẹ rọ ọ rọ akpọ na ha.” (Jọn 17:15, 16) Jesu ọ jọ evaọ olẹ nana nọ u no rie udu ze na dhesẹ uyoyou udidi nọ o wo kẹ ilele riẹ gbe epanọ eme nọ ọ kake ta evaọ aso yena kẹ ilele riẹ jọ i wuzou te inọ: “Wha rọ erọ akpọ na ha.” (Jọn 15:19) U re vevẹ inọ u wuzou kẹ Jesu gaga re ilele riẹ a hẹriẹ oma no akpọ na!

2. Eme họ “akpọ na” nọ Jesu ọ ta ẹme kpahe na?

² “Akpọ na” nọ Jesu ọ fodẹ na họ ahwo-akpọ kpobi nọ a riẹ Ọghẹnẹ hẹ, enọ Setan o bi su, nọ i wo ẹzi oriobọ, gbe ẹzi omorro nọ u no obọ Setan ze. (Jọn 14:30; Ahwo Ẹfẹsọs 2:2; 1 Jọn 5:19) Evaọ uzẹme, ohwo nọ ọ rrọ “ogbẹnyusu akpọ [yena] yọ avọ Ọghẹnẹ a rọ egrẹ.” (Jemis 4:4) Kọ ẹvẹ ohwo kpobi nọ ọ gwọlọ daji uyoyou Ọghẹnẹ ọ sae rọ jọ evaọ akpọ na rekiyọ ọ rrọ abọ akpọ na ha? Ma te ta ẹme kpahe eware isoi: orọ ọsosuọ, abọ Uvie Ọghẹnẹ nọ ma rẹ jọ ẹsikpobi, onọ Kristi o bi su na gbe obọ nọ ma re wo ho evaọ esuo akpọ na; orọ avivẹ, ẹzi akpọ na nọ ma re mugba kẹ; orọ avesa, ẹgọ gbe osẹ mai nọ o rẹ jọ kpatiẹ; orọ avene, ẹro mai nọ ma re ru lọlọhọ; orọ avisoi, ẹgọ-ẹmo abọ-ẹzi na nọ ma rẹ whẹhọ oma.

ABỌ UVIE ỌGHẸNẸ NỌ MA RẸ JỌ ẸSIKPOBI GBE ABỌ NỌ MA RE WO HO EVAỌ ESUO AKPỌ NA

3. (a) Ẹvẹ Jesu o rri isuẹsu ahwo-akpọ erọ oke riẹ? (b) Ẹvẹ ma sae rọ ta nọ ilele Jesu nọ a rọ ẹzi wholo na a wọhọ unuẹworo? (Rri eme oruvẹ-obotọ.)

³ Okenọ Jesu ọ jọ akpọ, o wobọ evaọ isuẹsu ahwo-akpọ họ, ukpoye ọ tọ ẹro vi usiuwoma ota kpahe Uvie Ọghẹnẹ, esuo obọ odhiwu nọ ọye omariẹ ọ te jọ Ovie riẹ. (Daniẹl 7:13, 14; Luk 4:43; 17:20, 21) Fikiere, okenọ ọ jọ aro Pọntiọs Pailet, ọba Rom na, Jesu ọ sae ta inọ: “Uvie mẹ [o rrọ] orọ akpọ na ha.” (Jọn 18:36) Ilele riẹ nọ i wo ẹrọwọ a rọ aro kele oriruo riẹ ẹkwoma oma nọ a ro kpotọ kẹ Kristi gbe Uvie riẹ, gbe Uvie na nọ a whowho kẹ akpọ na. (Matiu 24:14) Pọl ukọ na o kere nọ: “Fikiere, mai unuẹworo Kristi . . . Ma rehọ odẹ Kristi lẹ owhai re wha za oma bru Ọghẹnẹ ze.”a—2 Ahwo Kọrint 5:20.

4. Ẹvẹ uvi Ileleikristi kpobi a ro dhesẹ omaurokpotọ kẹ Uvie Ọghẹnẹ no? (Rri ẹkpẹti nọ ọ rrọ ẹwẹ-obe avọ 52.)

⁴ Fikinọ unuẹworo yọ ohwo ẹro rọkẹ orẹwho riẹ evaọ orẹwho ofa, o re dhoma họ ẹme orẹwho nọ a vi rie kpohọ na ha; o re wo obọ họ evaọ esuo orẹwho na. Rekọ unuẹworo ọ rẹ wha isiuru orẹwho nọ o dikihẹ kẹ na haro. Ere ọvona o rrọ kẹ ilele Jesu nọ a wholo, enọ e te rria “obọ odhiwu.” (Ahwo Filipai 3:20) Evaọ uzẹme, fiki ajọwha nọ a bi ro whowho ovuẹ Uvie na, a fi obọ họ kẹ “igodẹ efa” Kristi nọ i bu te ima buobu “za oma bru Ọghẹnẹ ze” no. (Jọn 10:16; Matiu 25:31-40) Igodẹ efa nana e wọhọ enyukọ Kristi, nọ e be tha inievo Jesu nọ a rọ ẹzi wholo na uke. Wọhọ uthuru ovo nọ u bi whowho Uvie Mesaya na, te enọ a wholo na gbe igodẹ efa na a si oma no iruẹru esuo akpọ na riẹriẹriẹ.—Aizaya 2:2-4.

5. Ẹvẹ ukoko Ileleikristi na u ro wo ohẹriẹ no Izrẹl anwae, kọ ẹvẹ ohẹriẹ nana u bi ro dhesẹ oma via?

⁵ Orọnikọ fiki omaurokpotọ kẹ Kristi ọvo họ ẹjiroro nọ Ileleikristi uzẹme a bi ro si oma no iruẹru esuo akpọ na ha. Wo ohẹriẹ no emọ Izrẹl anwae nọ Ọghẹnẹ o kokohọ orẹwho ovo jọ, inievo Ileleikristi mai a rrọ eria sa-sa evaọ akpọ na soso. (Matiu 28:19; 1 Pita 2:9) Fikiere, otẹrọnọ ma re kuomagbe abọ sa-sa ọrọ ikoko nọ i bi hrowo esuo, ma te sai whowho ovuẹ Uvie na ududu hu, yọ o rẹ jẹ raha okugbe Ileleikristi mai. (1 Ahwo Kọrint 1:10) Ofariẹ, evaọ etoke ẹmo, ma vẹ te họre ibe Ileleikristi mai, enọ a juzi kẹ omai inọ ma you na. (Jọn 13:34, 35; 1 Jọn 3:10-12) Agbẹta nọ Jesu ọ rọ ta kẹ ilele riẹ inọ a họre he na. Ọ tubẹ ta kẹ ai nọ a you ewegrẹ rai.—Matiu 5:44; 26:52; rri ẹkpẹti na “Kọ Mẹ Ginẹ Hẹriẹ Oma no Akpọ Na?” eva ẹwẹ-obe avọ 55.

6. Ẹvẹ omaromudhe ra kẹ Ọghẹnẹ u re kpomahọ usu ra kugbe Siza?

⁶ Wọhọ Ileleikristi uzẹme, ma rọ uzuazọ mai mudhe kẹ Ọghẹnẹ no, orọnikọ rọkẹ ohwo-akpọ jọ, ukoko ahwo-akpọ jọ, hayo orẹwho jọ họ. Obe 1 Ahwo Kọrint 6:19, 20, o ta nọ: “Whai ọvo a wo oma rai hi; keme a dẹ owhai.” Fikiere, dede nọ ilele Jesu a rẹ rehọ eware Siza kẹe ẹkwoma ọghọ nọ a rẹ kẹe, osauzou nọ a rẹ wha, gbe izi rai nọ e wọso erọ Ọghẹnẹ hẹ nọ a re koko, a rẹ rọ “eware Ọghẹnẹ kẹ Ọghẹnẹ.” (Mak 12:17; Ahwo Rom 13:1-7) Onana u dhesẹ inọ Ọghẹnẹ ọvo a rẹ gọ, ọye ọvo a rẹ rehọ udu rai kpobi you, yọ ọye ọvo a re yoẹme kpobi kẹ. O tẹ make gwọlọ inọ a re whu dede fiki egagọ rai kẹ Ọghẹnẹ, a rẹ daezọ họ.—Luk 4:8; 10:27; Iruẹru Ikọ Na 5:29; Ahwo Rom 14:8.

EMUGBA KẸ “ẸZI AKPỌ NA”

7, 8. Eme họ “ẹzi akpọ na,” kọ ẹvẹ ọ rẹ rọ jọ oma ohwo “ru iruo”?

⁷ Edhere ọfa jọ nọ Ileleikristi a rẹ rọ hẹriẹ oma no akpọ na họ, ẹkwoma emugba kẹ ẹzi oyoma riẹ. Pọl o kere nọ “Orọnikọ ẹzi akpọ na ma wo ho, rekọ ẹzi nọ o no obọ Ọghẹnẹ ze.” (1 Ahwo Kọrint 2:12) O kere se ahwo Ẹfẹsọs nọ: “Ẹsiẹnwae wha jẹhẹ nya lele epanọ akpọ ọ rọ, wọhọ epanọ [osu ogaga ofou na] ọ rọ, ọnọ ẹzi riẹ o bi ru iruo eva emọ udu uyoma enẹna.”—Ahwo Ẹfẹsọs 2:2, 3.

⁸ “Ofou” hayo ẹzi akpọ na yọ ogaga nọ a rẹ rọ ẹro ruẹ hẹ, nọ o be wọ ahwo ghẹmeeyo kẹ Ọghẹnẹ, jẹ wha “urusio uwo, gbe urusio ibiaro” na haro. (1 Jọn 2:16; 1 Timoti 6:9, 10) Edhere nọ “ogaga” nana u bi ro ruiruo họ, ẹkwoma urusio ugboma sebaẹgba na, ẹghẹ riẹ, oma nọ o rẹ lọhọ iẹe he, yọ wọhọ ofou, o da oria kpobi fia. Ofariẹ, ọ rẹ jọ oma ohwo “ru iruo” ẹkwoma ekpehre uruemu nọ ọ rẹ kọ họ ohwo eva, wọhọ oriobọ, omorro, isiuru-ọkwa-kpehru, ẹzi ọ onọ u j’omẹ me re ru gbe ọrọ ọwọsuọ.b Ma sae ta nọ, ẹzi akpọ na o re ru nọ iruemu Ẹdhọ e jẹ rọ ẹrera ruọ ohwo udu.—Jọn 8:44; Iruẹru Ikọ Na 13:10; 1 Jọn 3:8, 10.

9. Idhere vẹ ẹzi akpọ na ọ sae rọ ruọ omai udu gbe iroro?

⁹ Kọ o lọhọ re ẹzi akpọ na ọ daruọ owhẹ iroro gbe udu? Ee, otẹrọnọ who fi oma h’otọ kẹe. (Itẹ 4:23) Ẹrera o re ro muhọ, o sae jọ ẹkwoma egbẹnyusu nọ who roro nọ a rọ emamọ ahwo, kpakiyọ a wo uyoyou kẹ Jihova ha. (Itẹ 13:20; 1 Ahwo Kọrint 15:33) Ẹzi akpọ na ọ sae jẹ ruọ owhẹ oma ẹkwoma ebe nọ i fo ho, evie-evuẹ Itanẹte nọ i wo iwoho ẹbẹba hayo enọ a je se hayo gaviezọ kẹ ikọ-erue, eware-ẹkeriotọ nọ i fo ho, gbe erozaha nọ a rẹ jọ hrowo-oma, koyehọ ẹkwoma ohwo jọ hayo oware jọ kpobi nọ a rẹ jọ ruẹ iroro Ẹdhọ hayo ọrọ uyerakpọ riẹ.

10. Ẹvẹ ma sai ro mugba kẹ ẹzi akpọ na?

¹⁰ Ẹvẹ ma sai ro mugba kẹ ẹzi oyoma akpọ na re ma sae daji uyoyou Ọghẹnẹ? Ẹkwoma eruẹrẹfihotọ abọ-ẹzi nọ Jihova o ru fihọ nọ ma re ro ruiruo ziezi gbe ẹzi ọfuafo na nọ ma rẹ yare ẹsikpobi evaọ olẹ. Jihova o w’ẹgba vi Ẹdhọ hayo akpọ oyoma nọ Ẹdhọ o bi su na thethabọ. (1 Jọn 4:4) Fikiere, u wuzou gaga re ma si kẹle Jihova kpekpekpe evaọ olẹ!

ẸGỌ GBE OSẸ MAI NỌ Ọ RẸ JỌ KPATIẸ

11. Ẹvẹ ẹzi akpọ na o ro dhesẹ oma via no evaọ ẹgọ?

¹¹ Oware jọ nọ u re dhesẹ ẹzi nọ ọ be kpọ ohwo họ ẹgọ, osẹ, gbe ẹfuọ riẹ. Evaọ erẹwho buobu, ẹgọ nọ ahwo a be gọ i yoma gaga no te epanọ ohwo jọ nọ ọ rẹ jọ etehe-ughe t’ẹme ọ rọ ta inọ u te viemenẹ, a gbe ti vuhu igberẹ vuhu emamọ ahwo ho. Makọ emetẹ nọ i ri te ikpe ikpegbesa ha a muọ oghẹrẹ ẹgọ otiọye na họ ẹwha no—“iwu nọ i bi dhesẹ oma rai via, ẹgọ nọ o fo ho,” ere a kere fihọ obe-awhusi jọ. Uruemu ofa nọ o riẹ nẹnẹ họ, ẹgọ ọwhọwhọhọ nọ u bi dhesẹ ẹzi ọwọsuọ, onọ u re si ọghọ gbe adhẹẹ no ohwo oma.

12, 13. Ehri-izi vẹ e rẹ kpọ ẹgọ gbe osẹ mai?

¹² Mai idibo Jihova, ma gwọlọ nọ ẹgọ gbe osẹ mai ọ rẹ jọ wowoma, koyehọ ma rẹ gọ ẹgọ evaọ edhere nọ ọ rrọ kpatiẹ, fuafo, nọ u re siuru, je kiehọ kẹ oware nọ ma bi ru. Evaọ oke kpobi, u fo re ẹgọ mai o dhesẹ “omaurokpotọ” gbe “uruemu ezi,” keme oghẹrẹ ẹgọ otiọye o fo kẹ ohwo kpobi nọ ọ be gọ Ọghẹnẹ—te ọzae te aye. Oware nọ o mae rrọ omai oja họ, orọnikọ re ma dhesẹ oma ha, rekọ epanọ ma rẹ rọ ‘daji uyoyou Ọghẹnẹ.’ (1 Timoti 2:9, 10; Jud 21) Ẹhẹ, ẹgọ nọ ọ mai woma nọ ma gwọlọ họ “ohwo odidi obọ eva, . . . onọ orẹ ghaghae obaro Ọghẹnẹ.”—1 Pita 3:3, 4.

¹³ Woi họ iroro re inọ oghẹrẹ ẹgọ gbe osẹ mai u re kpomahọ oghẹrẹ nọ amọfa a re rri egagọ uzẹme. Nọ a tẹ be rọ ubiẹme Griki nọ a fa “omaurokpotọ” na rọ ta ẹme rri abọ uruemu, otofa riẹ o rẹ whomahọ ọwhewhe, hayo adhẹẹ nọ a re wo kẹ iroro amọfa. Fikiere, ma tẹ maki roro inọ ma wo udu nọ ma rẹ rọ g’ẹgọ oghẹrẹ nọ u je omai, ute mai họ re ma roro kpahe oghẹrẹ nọ o te jọ amọfa oma. Mai wuzou, ma gwọlọ wha ujiro se Jihova gbe ahwo riẹ, je dhesẹ oma mai wọhọ egbodibo Ọghẹnẹ, ru eware “kpobi rọ kẹ Ọghẹnẹ oruaro.”—1 Ahwo Kọrint 4:9; 10:31; 2 Ahwo Kọrint 6:3, 4; 7:1.

14. Rọ kpahe ẹgọ, osẹ, gbe ẹfuọ mai, enọ vẹ u fo nọ ma rẹ nọ oma mai?

¹⁴ Okenọ ẹgọ, osẹ, gbe ẹfuọ mai e mai tube ro wuzou họ okenọ ma te bi kpohọ usiuwoma ota hayo iwuhrẹ ukoko. Nọ oma ra nọ: ‘Kọ ẹgọ gbe osẹ mẹ o be lẹliẹ amọfa rehọ ekpehre ubiẹro rri omẹ? Kọ o be wha ezoruẹ se amọfa? Kọ mẹ rehọ udu nọ mẹ rẹ rọ g’ẹgọ oghẹrẹ nọ u je omẹ inọ u wuzou vi uvẹ-iruo ukoko na nọ me re te kẹ?’—Olezi 68:6; Ahwo Filipai 4:5; 1 Pita 5:6.

15. Fikieme Ebaibol e gbẹ rọ kẹ izi jọ gbiae he kpahe ẹgọ, osẹ, gbe ẹfuọ?

¹⁵ Ebaibol na e kẹ Ileleikristi izi jọ gbiae he kpahe ẹgọ, osẹ gbe ẹfuọ. O rrọ isiuru Jihova ha re ọ rehọ ufuoma nọ ma rẹ rọ salọ onọ u je omai rọ gbọ omai ogbọ hayo re ma jiroro kẹ omobọ mai kpahe oware nọ ma gwọlọ ru. Ukpoye, ọ gwọlọ nọ ma jọ ahwo nọ a kpako evaọ iroro nọ e rẹ rehọ ehri-izi Ebaibol jiroro, ‘enọ e rro te no, nọ i wo areghẹ te epanọ a sae rọ rehọ ẹgba-iroro rai hẹriẹ uwoma no uyoma.’ (Ahwo Hibru 5:14) Maero, ọ gwọlọ nọ uyoyou o hae kpọ omai—uyoyou kẹ Ọghẹnẹ gbe erivẹ mai. (Mak 12:30, 31) Enana kpobi i re ru ei lọhọ re ma sae gọ oghẹrẹ ẹgọ sa-sa. A rẹ sae ruẹ imuẹro onana evaọ oghẹrẹ ẹgọ sa-sa nọ idibo Jihova nọ e rrọ otọakpọ na soso a be hae gọ nọ a te kokohọ.

ẸRO MAI NỌ MA RE RU LỌLỌHỌ

16. Ẹvẹ ẹzi akpọ na ọ rọ wọso iwuhrẹ Jesu, kọ enọ vẹ ma rẹ nọ omobọ mai?

¹⁶ Ẹzi akpọ na ọ vọ avọ eviẹhọ, yọ ọ be viẹ ima ahwo buobu họ roro inọ a te wo igho gbe ekwakwa efe a ti wo evawere. Rekọ Jesu ọ ta nọ: “Uzuazọ ohwo o rọ udevie ekuakua eyero obuobu riẹ hẹ.” (Luk 12:15) Orọnikọ Jesu ọ be ta inọ ma re fi oma mai họ igbo ho, rekọ o bi wuhrẹ inọ uzuazọ gbe uvi evawere i re te ahwo nọ “a wo ẹzi iwhrori,” koyehọ enọ i se ẹgwọlọ abọ-ẹzi rai gboja, gbe ahwo nọ a be yọrọ ẹro ọlọlọhọ, koyehọ enọ e rehọ usu rai kugbe Ọghẹnẹ karo. (Matiu 5:3; 6:22, 23) Nọ oma ra nọ: ‘Kọ mẹ ginẹ rọwo oware nọ Jesu o wuhrẹ, manikọ “ọsẹ erue na” ọ be viẹ omẹ họ? (Jọn 8:44) Ẹvẹ eme mẹ, itee mẹ, eware nọ e mae r’oja kẹ omẹ i dhesẹ kpahe omẹ?’—Luk 6:45; 21:34-36; 2 Jọn 6.

17. Fodẹ eghale jọ nọ ahwo nọ a yọrọ ẹro ọlọlọhọ a be reawere rai.

¹⁷ Jesu ọ ta nọ: ‘Iruo nọ areghẹ o ru a re ro vuhumu inọ o kiete.’ (Matiu 11:19) Roro kpahe irere jọ nọ i re te ahwo nọ a rẹ yọrọ ẹro ọlọlọhọ. A re wo uvi omosasọ evaọ iruo Uvie na. (Matiu 11:29, 30) A rẹ kare awa-ọruọ nọ o fo ho, yọ onana u re fi obọ họ kẹ ae nọ a gbe wo edada iroro ho. (1 Timoti 6:9, 10) Fikinọ umutho eware nọ a wo e be dae ẹro, a wo oke ziezi kẹ uviuwou rai gbe amọfa evaọ ukoko na. Yọ onana u re ru nọ a jẹ wezẹ dhedhẹ. (Ọtausiuwoma Na 5:12) A rẹ rọ uvẹ kpobi nọ u rovie fihọ kẹ okẹ, jẹ be rọ ere wo oghọghọ. (Iruẹru Ikọ Na 20:35) A “wo ẹruore,” evevọwẹ, gbe udhedhẹ iroro. (Ahwo Rom 15:13; Matiu 6:31, 32) Eghale enana i wo ibe he!

‘FI ẸGỌ-ẸMO ỌSOSO NA HỌ OMA’

18. Ẹvẹ Ebaibol na i dhesẹ ọwegrẹ mai, idhere ẹghẹ riẹ, gbe oghẹrẹ ohọre nọ ma wo kugbei?

¹⁸ Ahwo nọ a daji uyoyou Ọghẹnẹ a be jẹ reawere ọthọwẹ abọ-ẹzi no okpomahọ Setan, ọnọ ọ gwọlọ whaha Ileleikristi ewo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ, orọnikọ evawere ọvo ho. (1 Pita 5:8) Pọl ọ ta nọ: “Orọnọ uwo gbe azẹ ma bi lele họra na ha, rekọ iride uzou na, bru egaga na, bi bru ikpahwo ebi akpọ nana, bi bru izi iyoma nọ e rọ eva eria ikpehru.” (Ahwo Ẹfẹsọs 6:12) Ubiẹme nọ a jọ etenẹ fa nọ ‘họre’ na orọnikọ onọ imava a jo dikihẹ ugbothabọ no ohwohwo ho, rekọ orọ n’obọ t’obọ. Ofariẹ, eme na “iride uzou na,” “egaga na,” gbe “ikpahwo ebi akpọ” na i dhesẹ nọ idhivẹri na a keke aro fihọ be họre ahwo gbe nnọ a koko oma họ ziezi.

19. Dhesẹ ẹgọ-ẹmo abọ-ẹzi Ileleikristi na.

¹⁹ Dede nọ ogaga mai ahwo-akpọ u tulo ho, ma rẹ sae kparobọ ghele. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Ẹkwoma “ẹgọ-ẹmo Ọghẹnẹ ọsoso” na nọ ma rẹ whẹhọ oma. (Ahwo Ẹfẹsọs 6:13) Bi dhesẹ ẹgọ-ẹmo yena, Ahwo Ẹfẹsọs 6:14-18 o ta nọ: “Fikiere, nọ wha rehọ umueku uzẹme ro mu no, wha ve dikihẹ, wha vẹ jẹ wha ẹgọ ẹrẹreokie rai họ igbama, wha vẹ jẹ wha eviẹ ọruẹrẹ kpahọ usiuwoma udhedhẹ họ awọ rai; onọ u vi rai kpobi hẹ rehọ ojese orọwọ, onọ wha re sai ro furie esagba erae imuomu na. Rehọ etu [hayo, ẹruore] usiwo na, te ọgbọdọ Ẹzi na, ọnọ ọrọ ẹme Ọghẹnẹ: hẹ jọ eva Ẹzi lẹ koke koke, olẹ kpobi gbe olẹ-ayare. Wha vẹ hẹ rọ ere roro avọ oriori kpobi gbe olẹ-ayare rọkẹ erezi kpobi.”

20. Ẹvẹ uyero mai u ro wo ohẹriẹ no orọ alakpa ẹmo gheghe?

²⁰ Nọ ẹgọ-ẹmo abọ-ẹzi yena o no obọ Ọghẹnẹ ze na, o te thọ omai, thakpinọ ma whẹ riẹ họ oma ẹsikpobi. Wo ohẹriẹ no elakpa ẹmo gheghe, nọ e rẹ sai wo eriosehọ no ẹmo-ofio evaọ etoke thethei, Ileleikristi a rrọ ohọre uwhu-gbe-azọ nọ u ti serihọ họ bẹsenọ Ọghẹnẹ ọ rẹ raha akpọ Setan jẹ kare izi muomu na kpobi fihọ ọgọdọ-odidi no. (Eviavia 12:17; 20:1-3) Fikiere, jọ o bẹ owhẹ hẹ otẹrọnọ who bi lele elọhoma ugboma hayo ekpehre isiuru jọ muabọ, keme mai kpobi ma rẹ “nyẹ-oma” mai re ma sai kru ẹgbakiete mai kẹ Jihova. (1 Ahwo Kọrint 9:27) Evaọ uzẹme, nọ ma gbẹ be họre he ma jẹ ruawa!

21. Oghẹrẹ vẹ ma sae rọ kparobọ evaọ ohọre abọ-ẹzi mai na?

²¹ Ofariẹ re, ma rẹ sae rọ ẹgba obọ mai kparobọ evaọ ohọre nana ha. Onana o wha riẹ ze nọ Pọl ọ rọ kareghẹhọ omai re ma hae “jọ eva Ẹzi lẹ koke koke” se Jihova. Ma rẹ jẹ kezọ kẹ Jihova ẹkwoma Ẹme riẹ nọ ma re wuhrẹ gbe ibe ‘elakpa ẹmo’ mai nọ ma re kuomagbe evaọ uvẹ kpobi nọ u rovie fihọ, keme mai ọvo ma rrọ ohọre nana ha! (Filimọn 2; Ahwo Hibru 10:24, 25) Ahwo nọ a bi ru ziezi evaọ abọ nana kpobi orọnikọ a te kparobọ ọvo ho rekọ a te sae thọ ẹrọwọ rai nọ ohwo jọ ọ tẹ n’onọ kpahe iẹe.

RUẸRẸ OMA HỌ RE WHỌ THỌ ẸRỌWỌ RA

22, 23. (a) Fikieme ma jẹ ruẹrẹ oma kpahe ẹsikpobi re ma thọ ẹrọwọ mai, kọ enọ vẹ ma rẹ nọ oma mai? (b) Eme ma te tẹme kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na?

²² Jesu ọ ta nọ: “Fiki epanọ wha rọ erọ akpọ na ha, . . . akpọ na oje mukpahe owhai.” (Jọn 15:19) Fikiere, Ileleikristi a rẹ ruẹrẹ oma kpahe ẹsikpobi re a thọ ẹrọwọ rai, yọ a re ru ere evaọ edhere adhẹẹ avọ omaurokpotọ. (1 Pita 3:15) Nọ oma ra nọ: ‘Kọ mẹ riẹ oware nọ Isẹri Jihova a gbe bi ro ru eware nọ ahwo buobu nẹnẹ a bi ru hu? Nọ mẹ tẹ rẹriẹ ovao dhe use-abọ utioye, kọ u mu omẹ ẹro ziezi inọ oware nọ Ebaibol na gbe utu ọrigbo ẹrọwọ na a ta o gba? (Matiu 24:45; Jọn 17:17) Evaọ eruo oware nọ o rẹ were Jihova, kọ thakpinọ mẹ be daoma wo ohẹriẹ no akpọ na ọvo manikọ o be ginẹ were omẹ inọ me wo ohẹriẹ?’ —Olezi 34:2; Matiu 10:32, 33.

²³ Rekọ evaọ ẹsibuobu, a re fi isiuru nọ ma rọ gwọlọ hẹriẹ oma no akpọ na họ odawọ evaọ idhere ẹghẹ. Wọhọ oriruo, wọhọ epanọ ma ta no vẹre na, Ẹdhọ ọ be daoma rehọ eware-ẹkeriotọ akpọ na bẹbẹ idibo Jihova ruọ akpọ na. Ẹvẹ ma sae rọ salọ eware-ẹkeriotọ nọ i kiehọ, enọ i re ru omai oma sasa jẹ lẹliẹ omai wo iroro efuafo? Ma te tẹme kpahe oyena evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na.

[Oruvẹ-obotọ]

[Etehe nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 52]

ILELEIKRISTI IKPE-UDHUSOI ỌSOSUỌ A DHOMAHỌ IRUẸRU AKPỌ NA HA

Ebe ikuigbe e kẹ imuẹro buobu inọ Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ a jọ abọ ọvo ho evaọ esuo akpọ na, yọ a wobọ evaọ ẹmo-ofio gbe he. Obe na The Beginnings of Christianity o ta nọ: “Ahwo nọ a to Egagọ-Ileleikristi họ a yọrọ oma gaga re a siọ oma ba eduhọ isuẹsu.” Epọvo na re, obe na On the Road to Civilization o ta nọ: “Isu akpọ na a je mukpahe Egagọ-Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ na keme a wo otoriẹ uzuazọ nọ a je yeri hi. . . . Ileleikristi a rọwo nọ a re wo obọ họ evaọ eware jọ nọ ahwo Rom a jẹ hai ru. . . . A rọwo ọkwa esuo ho.”

Rọ kpahe Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ na gbe iruo ọgbaẹmo, ohwo Germany nọ a re se Peter Meinhold, ọnọ ọ rrọ owuhrẹ-egagọ ọ ta nọ: “Ohwo nọ ọ rrọ Oleleikristi ọ rẹ sae jọ alakpa-ẹmo ho.” Evaọ obe jọ nọ Jonathan Dymond o kere kpahe egagọ onọ uzoẹme riẹ o rrọ “Ẹkiẹkpahe Sọ Ehri-Izi Egagọ-Ileleikristi avọ Ẹmo-Ofio E Rọwokugbe,” o kere inọ, nọ Jesu o whu ikpe buobu vrẹ no, ilele Riẹ a “rọwo inọ a re wo obọ evaọ ẹmo-ofio ho; makọ oware nọ u re noi ze kpobi kẹhẹ, a make poviẹ ae, mu ai fihọ uwou-odi, hayo kpe ai dede.” Dymond o fibae nọ: “Ohwo ọvo ọ rẹ vro eme nana ha.” Okere-ebe ọfa jọ ọ ta inọ okenọ a “gbe Egagọ-Ileleikristi ku no” ọvo Ileleikristi a jẹ rọ jọ elakpa-ẹmo.

[Etehe/Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 55]

KỌ MẸ GINẸ HẸRIẸ OMA NO AKPỌ NA?

Ehri-Uzi: “Uvie mẹ [o rrọ] orọ akpọ na ha.”—Jọn 18:36.

Enọ jọ nọ whọ rẹ nọ oma ra

▪ Kọ mẹ sai dhesẹ epanọ eyere obiala o rọ rrọ oghẹrẹ ẹdhọgọ jọ?c—Ọnyano 20:4, 5; 1 Jọn 5:21.

▪ Me te bi dhesẹ kẹ omọfa oware nọ me gbe ro wo obọ evaọ iruẹru akpọ na jọ họ, ẹvẹ mẹ sai ro dhesẹ adhẹẹ odidi kẹ enọ eriwo rai e hẹrioma no eriwo mẹ?—1 Pita 3:15.

▪ Ẹjiroro vẹ mẹ gbẹ be rọ tha ikoko-isuẹsu ọvuọvo uke he hayo wo obọ evaọ iruo egbaẹmo ho? —Jọn 13:34; 1 Jọn 3:10-12.

[Oruvẹ-obotọ]

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 57]

Kọ ẹgọ gbe osẹ mẹ o be wha ọghọ se Jihova?