Jesu Ọ Ta Usiuwoma kẹ Aye Sameria

Nọ Jesu avọ ilele riẹ a je no Judia kpohọ Galili, ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre a nya rọ lafi ubrotọ Sameria. Nọ oma o lọhọ ae no evaọ oware wọhọ ighọjọ ikpegbivẹ uvo, a tẹ keria bi serihọ evaọ akotọ ozae jọ nọ o kẹle okpẹwho Saeka. U muẹro nọ Jekọp họ ohwo nọ ọ tọ ozae nana hayo ọ kẹ ahwo ugho tọe evaọ ikpe buobu nọ i kpemu. Oghẹrẹ ezae itieye na e gbẹ riẹ rite inẹnẹ kẹle ẹwho jọ nọ a re se Nablus.

Nọ Jesu ọ be jọ akotọ ozae na serihọ na, ilele riẹ a tẹ ruọ okpẹwho na nyae dẹ emu. Nọ ilele na a nya vrẹ no, aye Sameria jọ ọ tẹ nyaze ti vo ame. Jesu ọ tẹ ta kẹe nọ: “Kẹ omẹ ame re mẹ da.”—Jọn 4:7.

Ahwo Ju avọ ahwo Sameria a re ru oware ovo kugbe he keme egrẹ ọ rrọ udevie rai no anwae ze. Oyejabọ nọ akpọ o ro gbe aye na unu nọ Jesu ọ yare iẹe ame, ọ tẹ nọ Jesu nọ: “Emejabọ whẹ ohwo Ju whọ be rọ ta kẹ omẹ nọ mẹ kẹ owhẹ ame kpakiyọ mẹ yọ ohwo Sameria?” Jesu ọ tẹ vuẹe nọ: “Whọ hae riẹ okẹ ọvọvẹ Ọghẹnẹ gbe ohwo nọ ọ ta kẹ owhẹ nọ, ‘Kẹ omẹ ame re mẹ da’ na, whọ hae yare iẹe, yọ ọ hae kẹ owhẹ ame nọ ọ rẹ kẹ uzuazọ.” Aye na ọ tẹ ta kẹe nọ: “Ọga, who tube wo ogogolo nọ a re ro si ame dede he, yọ ozae na o rrọ kokodo. Kọ diẹse who jo wo ame nana nọ ọ rẹ kẹ uzuazọ na? Kọ whọ rro vi Jekọp ọsẹ-ode mai, ọnọ ọ kẹ omai ozae na, nọ ọyomariẹ avọ emọ riẹ gbe iruẹ riẹ a jẹ da ame riẹ?”—Jọn 4:9-12.

Jesu ọ tẹ ta kẹe nọ: “Uruame o rẹ wariẹ kpe ohwo kpobi nọ ọ da ame nana. Ohwo kpobi nọ ọ da ame nọ mẹ te kẹe, uruame u re gbe kpei ofa ha, rekọ ame nọ mẹ te kẹe na o rẹ jọ oma riẹ zihe ruọ eyeri-ame nọ ame o bi kporo no ze nọ o rẹ kẹ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.” (Jọn 4:13, 14) Dede nọ oma o rrọ Jesu no, ọ ta usiuwoma kẹ aye Sameria na re ọ sai yo eme uzẹme nọ e rẹ kẹe uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.

Kẹsena, aye na ọ tẹ ta nọ: “Ọga, kẹ omẹ ame nana, re uruame u gbe kpe omẹ hẹ, yọ me gbe dhe etenẹ ẹnyẹnyaze ti vo ame he.” Jesu o te nwene ẹme na, ọ ta kẹ aye na nọ: “Nyai se ọzae ra re wha nyaze etenẹ.” Rekọ aye na ọ tẹ ta nọ: “Me wo ọzae he.” Akpọ o gbe aye na unu nọ Jesu ọ ta kẹe, inọ: “Whọ ta gba inọ, ‘Me wo ọzae he.’ Keme who wo ezae isoi vrẹ no, yọ ọzae nọ wha gbẹ rrọ uwou obọnana ọzae ra ha.”—Jọn 4:15-18.

Aye na ọ riẹ nọ uzẹme Jesu ọ ta na, ọ tẹ ta kẹ Jesu nọ: “Ọga, mẹ ruẹ nọ whẹ yọ ọruẹaro.” Aye na o dhesẹ nọ o wo isiuru kpahe egagọ Ọghẹnẹ. Ẹvẹ o ro dhesẹ iẹe? Ọ ta haro nọ: “Evaọ ugbehru nana [Ugbehru Gẹrizim] esẹ-ode mai [ahwo Sameria] a jọ gọ, rekọ [whai ahwo Ju] wha be ta nọ Jerusalẹm họ oria nọ ahwo a rẹ jọ gọ.”—Jọn 4:19, 20.

Rekọ Jesu ọ tẹ ta kẹ aye na nọ orọnikọ obonọ ohwo o kpohọ jọ gọ Ọghẹnẹ họ ẹme na ha. Ọ ta nọ: “Oke o be tha nọ o gbẹ te jọnọ ugbehru nana hayo Jerusalẹm a te jọ gọ Ọsẹ na ha. Rekọ, oke o be tha, yọ oye ma rrọ na, nọ egegagọ uzẹme a te rọ rehọ ẹzi gbe uzẹme gọ Ọsẹ na, keme Ọsẹ na ọ be gwọlọ oghẹrẹ ahwo otiọye re a gọe.”—Jọn 4:21, 23, 24.

Oware nọ o rrọ Ọsẹ na oja họ, re ohwo ọ gọe evaọ edhere uzẹme orọnikọ oria nọ ọ be jọ gọe he. Akpọ o te gbe aye na unu. Ọ tẹ ta nọ: “Mẹ riẹ nọ Mesaya ọ be nyaze, ọnọ a re se Kristi. Oke kpobi nọ ọyena ọ nyaze, o ti dhesẹ eware kpobi via kẹ omai vevẹ.”—Jọn 4:25.

Kẹsena Jesu ọ tẹ ta ẹme jọ nọ o wuzou gaga kẹe, inọ: “Mẹ họ ọye, mẹ nọ ọ be ta ẹme kẹ owhẹ na.” (Jọn 4:26) Dai roro epanọ eva e were aye na te. Ame ọ nyaze ti vo. Ghele na, Jesu ọ vuẹ riẹ oware jọ nọ u muẹro nọ ọ re ta kẹ ohwo ọvuọvo ho. Ọ vuẹ riẹ nọ ọye họ Mesaya na.

AHWO SAMERIA BUOBU A FI ẸRỌWỌ HỌ IẸE

Nọ ilele Jesu nọ i kpobọ Saeka a dẹ emu na ze, a tẹ ruẹ Jesu evaọ oria nọ a nya se iẹe ba. Rekọ obọnana o bi lele aye Sameria jọ ta ẹme. Nọ ilele na a te etẹe, aye na ọ tẹ nyasiọ othẹ ame riẹ ba, ọ tẹ nya ruọ ẹwho na.

Nọ aye na o te Saeka, o te gbiku eware nọ Jesu ọ ta kẹe kpobi kẹ ahwo ẹwho na. Ọ ta kẹ ae avọ imuẹro nọ: “Wha nyaze re wha ruẹ ọzae jọ nọ ọ ta eware kpobi nọ me ru kẹ omẹ.” Ẹsejọhọ re ọ ta ẹme na ruọ ae oma, ọ tẹ nọ inọ: “Kọ o gbẹ te jọnọ ọye họ Kristi na?” (Jọn 4:29) Ẹme kpahe Kristi yọ ẹme nọ ahwo kpobi a wo isiuru kpahe anwọ oke Mosis ze. (Iziewariẹ 18:18) Oyena o wha riẹ ze nọ ahwo ẹwho na a rọ kpama inọ a rẹ tubẹ nya re a ruẹ Jesu.

Evaọ oke yena yọ ilele Jesu a be vuẹe nọ ọ re emu nọ a dẹ ze na. Rekọ ọ tẹ ta kẹ ae nọ: “Me wo emu nọ mẹ rẹ re nọ wha riẹ hẹ.” Ẹme na o gbe ilele na unu, a tẹ be ta kẹ ohwohwo nọ: “Kọ ohwo jọ ọ rehọ emu sei nọ ọ re?” Re Jesu o ru ẹme na vẹ, ọ tẹ ta obọdẹ ẹme jọ nọ o wuzou gaga rọkẹ omai kpobi, inọ: “Emu mẹ họ re me ru oreva ọnọ o vi omẹ ze je ru iruo riẹ re.”—Jọn 4:32-34.

Iruo nọ Jesu ọ ta kpahe na orọnikọ iruo ivuẹvu eka ha, onọ u ti muhọ evaọ emerae ene nọ e rrọ aro na. Ukpoye, Jesu ọ be ta kpahe ivuẹvu ọrọ iruo odibọgba na, oyejabọ nọ ọ rọ ta nọ: “Wha kpare aro rai re wha rri idhu na, inọ e who no kẹ ivuẹvu. Enẹna, ọnọ o bi vu na o muọ osa họ ewo no je bi koko enọ i ti wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ họ, re ọnọ ọ kọ na gbe ọnọ o bi vu na a sae ghọghọ kugbe.”—Jọn 4:35, 36.

Ẹsejọhọ Jesu ọ ruẹ nọ ẹme nọ ọ ta kugbe aye Sameria na o te wha emamọ iyẹrẹ ze. Ahwo buobu evaọ Saeka a fi ẹrọwọ họ iẹe fiki ẹme nọ aye na ọ ta kẹ ae, inọ: “Ọ ta eware kpobi nọ me ru kẹ omẹ.” (Jọn 4:39) Fikiere, nọ a no Saeka te akotọ ozae nọ Jesu ọ rrọ na, a tẹ ta kẹe nọ ọ gbẹ jọ kugbe ai re o gbe wuhrẹ ai. Jesu ọ tẹ rọwo, ọ rria Sameria edẹ ivẹ.

Nọ ahwo Sameria a be gaviezọ kẹ Jesu na, amọfa buobu a te fi ẹrọwọ họ iẹe. A tẹ ta kẹ aye na nọ: “O gbẹ rrọ nọ fiki eme ra ọvo ma rọ rọwo ho; keme ma rọ ezọ mai yo no ma tẹ riẹ nọ ginọ ọzae nana họ osiwi akpọ na.” (Jọn 4:42) Evaọ uzẹme, aye Sameria na o fi emamọ oriruo họ otọ evaọ oghẹrẹ nọ ma rẹ rọ ta usiuwoma kpahe Kristi, re ẹme nọ ma be ta kẹ ahwo na ọ vẹ ruọ ae oma te epanọ a rẹ rọ gwọlọ wuhrẹ haro.

Kareghẹhọ nọ emerae ene i kiọkọ re oke ivuẹvu u te ti te, yọ u muẹro nọ onana yọ ivuẹvu ebali onọ a re ru evaọ Asa hayo Ane. Fikiere ẹsejọhọ amara Akpegbọvo hayo Akpegbivẹ a rrọ na. Onana u dhesẹ nọ, nọ a ru ehaa Ọnyavrẹ ọrọ 30 C.E. no, oware wọhọ emerae eree Jesu avọ ilele riẹ a jọ Judia je wuhrẹ ahwo jẹ họ ae ame. Obọnana, a be nya ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre kpobọ ẹwho rai evaọ Galili. Eme ọ te via evaọ obei?