Uzou Avọ 19
Ewuhrẹ Aye Obọ Sameria Jọ
NỌ A jọ edhere bi no Judia kpohọ Galili, Jesu avọ ilele riẹ a tẹ nya orọ ẹkwotọ Sameria. Nọ oma o lọhọ ai no, evaọ ọre-tuzou a tẹ keria bi serihọ evaọ akotọ ozae nọ o kẹle okpẹwho Saeka. U te ikpe udhusoi buobu no nọ Jekọp ọ rọ tọ ozae onana, yọ o gbẹ riẹ makọ rite inẹnẹ, kẹle okpẹwho ọgbọna jọ nọ a re se Nablus.
Nọ Jesu ọ be jọ etenẹ serihọ, ilele riẹ a tẹ ruọ okpẹwho na nya e dẹ emuore. Okenọ aye Sameria jọ ọ nyaze ti vo ame, Jesu ọ tẹ yare nọ: “Kẹ omẹ ame da.”
Ahwo Ju gbe ahwo Sameria a re ru oware ovo kugbe he fiki egrẹ anwae rai. Fikiere, avọ igbunu, aye na ọ tẹ nọ nọ: ‘Eme jabọ nọ whẹ, ohwo Ju, whọ jẹ yare omẹ ame, kpakiyọ aye Sameria mẹ rọ?’
Jesu ọ tẹ kuyo nọ: “Whọ hẹ riẹ . . . ọnọ ọ ta kẹ owhẹ nọ, ‘Kẹ omẹ ame da na’, whọ hẹ yare iẹ, ọ hẹ kẹ owhẹ ame uzuazọ.”
Aye na ọ tẹ kuyo nọ: “[Ọga], who wo oware ovo nọ a re ro siẹ hẹ, [yọ ozae na] u re kokodo, kọ bovẹ who je ti wo ame uzuazọ ọyena? Whọ ro vi Jekọp ọsẹ mai nọ ọ kẹ omai ozae na, o nọ ọye oma-riẹ ọ da e, gbe emọ riẹ, gbe uthuru riẹ?”
Jesu o te muẹrohọ nọ: “Kohwo kohwo nọ ọ da ame ọnana, uruame u [re] je kpe i, rekọ kohwo kohwo nọ ọ da ame nọ mẹ rẹ te kẹ e na, uruame u gbe kpe ei ofa ha; rekọ ame nọ mẹ rẹ te kẹ e na, o rẹ te jọ eva riẹ zihe ruọ eyeri ame nọ ọ rẹ vọ eruọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.”
Aye na ọ tẹ kuyo nọ: “[Ọga], kẹ omẹ ame ọyena, re uruame o si omẹ ba ekpe, mẹ gbẹ ze obonẹ ti siẹ gbe he.”
Jesu ọ tẹ ta kẹe nọ: “Nya i se ọzae ra, wha nyaze etenẹ.”
Aye na ọ tẹ kuyo nọ: “Me wo ọzae he.”
Jesu ọ tẹ rọwo ẹme riẹ. “Whọ riẹ ta, nọ, ‘Me wo ọzae he’. Keme who wo ezae isoi fithọ no, ọnọ who wo enẹna ọ rọ ọzae ra ha.”
Aye na ọ tẹ ta avọ igbunu nọ: “[Ọga], mẹ ruẹ no nọ, whẹ ọruẹaro.” Bi dhesẹ isiuru abọ-ẹzi riẹ via, o te muẹrohọ nọ ahwo Sameria “e jẹ gọ evaọ ugbehru ọnana [Gẹrizim, onọ o kẹle etẹe]; wha [ahwo Ju wha] tẹ ta nọ, Jerusalem họ oria nọ ahwo a hẹ jọ gọ.”
Rekọ, Jesu ọ tẹ ta nọ oria egagọ họ oware nọ o rọ oja na ha. Ọ ta nọ: “Oke o be tha, orọ enẹna, nọ e nọ e rẹ ghinẹ gọ e, a rẹ te rehọ ẹzi gbe uzẹme gọ Ọsẹ na; keme itieye Ọsẹ na ọ guọlọ nọ e rẹ gọ e. Ọghẹnẹ họ Ẹzi, enọ e be gọ e, e rẹ rọ ẹzi gbe uzẹme gọ e hrọ.”
Ẹme na o si aye na urru gaga. Ọ tẹ ta nọ: “Mẹ riẹ nọ, Mesaya ọ be tha (ọ nọ a re se Kristi); nọ ọ ze ino, o re ti dhesẹ eware kpobi kẹ omai.”
Jesu o te whowho nọ: “Mẹ nọ ọ be ta ẹme kẹ owhẹ na, mẹ họ ọ ye.” Dai roro ei! Aye ọnana nọ ọ nyaze evaọ ọre-tuzou ti vo ame na, ẹsejọhọ re ọ whaha ezere eyae ẹwho na enọ i bi gbolo aro kẹe fiki eyero uzuazọ riẹ na, ọye Jesu ọ kẹ aruoriwo ologbo otiọna. Ọ ta kẹ aye na gbiae oware nọ ọ re bọunu ta kẹ ohwo ọvo ho. Eme o no rie ze?
Ahwo Sameria Buobu A Rọwo
Nọ a no Saeka ze avọ emuore, ilele na a tẹ ruẹ Jesu evaọ akotọ ozae Jekọp na oria nọ a nyase iẹe ba, nọ ọ be jọ t’ẹme kugbe aye ohwo Sameria jọ. Okenọ ilele na a kpozi no, aye na ọ tẹ ruọ edhere, nyasiọ othẹ ame riẹ ba, ọ tẹ rọ ova rri okpẹwho na.
Avọ isiuru gaga kpahe eware nọ Jesu ọ ta kẹe, ọ tẹ ta kẹ ezae okpẹwho na nọ: “Wha nyaze te ruẹ ọzae nọ ọ ta eware nọ me ru kpobi kẹ omẹ.” Yọ evaọ edhere nọ o rẹ kpare isiuru, ọ tẹ nọ nọ: “Kọ ọyena ọ sae jọ Kristi na?” Onọ na u ru ẹjiroro riẹ gba—ezae na ọvo a tẹ nya e ruẹ kẹ omobọ rai.
Oke onana, ilele na a be kpakpa Jesu nọ ọ re emu nọ a dẹ no okpẹwho na ze. Rekọ ọ tẹ kuyo nọ: “Me wo emu nọ mẹ rẹ ria nọ owha riẹ hẹ.”
Ilele na a tẹ nọ ohwohwo nọ: “Ohwo jọ ọ rọ emu se i nọ ọ rẹ ria?” Jesu o te ru ei vevẹ nọ: “Emu mẹ họ oreva Ọnọ O vi omẹ ze, jegbe re me ru iruo riẹ [re]. Wha gbẹ be ta nọ, ‘Ukiọkọ evẹre ene, re oke ivuẹvu u te’?” Dede na, be riobọhọ ivuẹvu abọ-ẹzi na, Jesu ọ tẹ ta nọ: “Wha kpare aro rai, wha ri idhu, epanọ e fano kẹ evuo. Ọnọ o vu, ọ rẹ rehọ osa, ọ rẹ kua ibi eruọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ, re ọnọ obi vuẹ gbe ọnọ ọ be kọ a gbẹ ghọghọ.”
O sae jọ nọ Jesu o muọ iyẹrẹ ilogbo nọ i bi no aye Sameria na nọ o lele t’ẹme na họ ẹruẹ no—inọ ahwo buobu a bi fi ẹrọwọ họ iẹe fiki isẹri-ise aye na. O bi se isẹri kẹ ahwo ẹwho na, ta nọ: “Ọ ta eware nọ me ru kpobi kẹ omẹ.” Fikiere, nọ ezae Saeka a nya bru ei ziọ oria ozae na, a tẹ yare iẹe nọ o lele ai rria re ọ gbẹ t’ẹme kẹ ae. Jesu ọ tẹ jẹ uzizie na rehọ o te lele ai rria edẹ ivẹ.
Epanọ ahwo Sameria a be rọ gaviezọ kẹ Jesu na, efa buobu a tẹ rọwo. A tẹ ta kẹ aye na nọ: “Ma rọwo enẹna, orọnọ fiki ẹme ra ha, keme mai ọvo ma yoi, ma tẹ ghinẹ riẹ nọ, ọnana họ Osiwi akpọ na.” Evaọ uzẹme aye Sameria na ọ kẹ emamọ oriruo ọrọ epanọ ma re ro se isẹri kpahe Kristi ẹkwoma ẹkpare ọwhọ re ahwo nọ e be gaviezọ a gbẹ kiẹ kodo viere!
Kareghẹhọ nọ u kiọkọ emerae ene taure ivuẹvu na i muhọ—ẹsejọhọ ivuẹvu eka, onọ o rẹ roma via evaọ oke okpakpọ evaọ Palestine. Fikiere ẹsejọhọ oke na o rọ November hayo December. Onana u te dhesẹ nọ nya lele Ọnyavrẹ ọ 30 C.E. na, Jesu avọ ilele riẹ a raha oware wọhọ emerae eree evaọ Judia bi wuhrẹ jẹ họ-ame. Enẹna a tẹ ruọ edhere bi kpohọ ẹkwotọ ẹwho rai ọrọ Galili. Eme ọ rọ obei hẹrẹ ai? Jọn 4:3-43.
▪ Fikieme u je gbe aye obọ Sameria na unu nọ Jesu o lele i rie t’ẹme?
▪ Eme Jesu o wuhrẹ i rie kpahe ame uzuazọ gbe oria nọ a rẹ jọ gọ?
▪ Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ ohwo nọ ọ rọ kẹe, kọ fikieme orovie via ọnana o je gbunu?
▪ Didi isẹri aye ohwo Sameria na o se gbe eme o no rie ze?
▪ Ẹvẹ emu Jesu o je wobọ kpahe ivuẹvu na?
▪ Ẹvẹ ma sae rọ riẹ unuoke odibọgba Jesu evaọ Judia nọ a te lele Ọnyavrẹ ọ 30 C.E. na?