Uzou avọ 8

“Fiki Onana A Je Vi Omẹ Ze”

1-4. (a) Ẹvẹ Jesu ọ rọ rehọ onaa wuhrẹ aye Sameria jọ, kọ eme o no rie ze? (b) Ẹvẹ ikọ riẹ a rri onana?

ANWỌ ẹsiẹ Jesu avọ ikọ riẹ a be nya onya. A be nya owotọ kpohọ ubrobọ ofẹ ẹkpẹlobọ-ọre, bi no Judia kpohọ Galili. Edhere nọ o nya Sameria vrẹ họ onọ o mae kẹle, yọ o rẹ rehọ oware wọhọ edẹ esa. Nọ ọre ọ joma t’uzou no, a tẹ nya te ẹmẹwho jọ nọ a re se Saeka, a tẹ jọ etẹe d’obọ ji re a dẹ emu re.

² Nọ ikọ na a nyae dẹ emu, Jesu o te bi serihọ evaọ akotọ ozae jọ nọ o kẹle ẹwho na. Aye jọ ọ tẹ nyaze ti vo ame. O hae were Jesu, ọ hae ta ẹme kẹ aye na ha. ‘Oma erẹ na o rọ’ Jesu no. (Jọn 4:6) Ohwo ọvo ọ hae fo Jesu hu o hae jọnọ ọ kuvẹ re aye na o vo ame jẹ nyavrẹ ababọ unu nọ ọ rẹ kpọe. Wọhọ epanọ ma ruẹ evaọ Uzou avọ 4 obe nana, aye nana ọ sai rẹro nọ ohwo Ju kpobi o ti gbolo aro kẹe. Ghele na, Jesu ọ tẹ ta ẹme kẹe.

³ Jesu ọ tẹ rehọ oware jọ nọ aye na ọ be hai ru kẹdẹ kẹdẹ, nọ o bi tube ru okioke yena, mu ẹme họ kugbei. Aye na ọ nyaze ti vo ame; yọ Jesu ọ nwane ta ẹme kpahe ame uzuazọ nọ u ti furie uruame abọ-ẹzi riẹ. Unuẹse buobu aye na ọ ta ẹme te eware nọ e rẹ sae wha ikẹ-isio ze.a Jesu ọ rọ areghẹ whaha eme ikẹ itieye na, ọ tẹ ruabọhọ ẹme nọ ọ gwọlọ ta kẹ aye na. Ọ tẹrovi eme nọ i kpomahọ eware abọ-ẹzi, koyehọ eme kpahe egagọ uzẹme gbe Jihova Ọghẹnẹ. Eme nọ Jesu ọ ta i kpomahọ ahwo buobu keme aye na ọ wariẹ eme na kẹ ezae ẹwho na, ezae na omarai a tẹ gwọlọ inọ a rẹ gaviezọ kẹ Jesu.—Jọn 4:3-42.

⁴ Nọ ikọ na a zihe ze, ẹvẹ a rri usiuwoma nọ Jesu ọ be ta kẹ aye nana? A dhesẹ ọwhọ kpahe iẹe he. U gbe rai unu inọ Jesu ọ be tubẹ ta ẹme kẹ aye nana, yọ o wọhọ nọ a ta ẹme ọvo kẹ aye na ha. Nọ aye na ọ nyavrẹ no, a tẹ jẹ tuduhọ Jesu awọ re ọ re emu nọ a dẹ ze na. Rekọ Jesu ọ ta kẹ ae nọ: “Me wo emu nọ mẹ rẹ ria nọ owha riẹ hẹ.” U gbe rai unu keme a roro inọ Jesu o gine wo emuore jọ. O te ru ẹme na vẹ kẹ ai nọ: “Emu mẹ họ oreva Ọnọ O vi omẹ ze, jegbe re me ru iruo riẹ.” (Jọn 4:32, 34) Jesu ọ tẹ rọ enẹ wuhrẹ ai inọ iruo nọ ọ nyaze ti ru i wuzou kẹe vi emuore. Ere ọ gwọlọ inọ a re rri iruo na. Iruo vẹ?

5. Iruo vẹ Jesu ọ ziọ otọakpọ ti ru, kọ eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana?

⁵ Jesu ọ ta okejọ inọ: “Mẹ rẹ vuẹovuẹ usiuwoma uvie Ọghẹnẹ [kẹ] ewho efa re; keme fiki onana a je vi omẹ ze.” (Luk 4:43) Ẹhẹ, a vi Jesu ze re o whowho je wuhrẹ ahwo kpahe emamọ usi Uvie Ọghẹnẹ.b Ilele Jesu nẹnẹ a wo oghẹrẹ iruo evona. Fikiere, o r’oja re ma roro oware nọ o lẹliẹ Jesu ta usiuwoma, eware nọ ọ ta usiuwoma kpahe, gbe oghẹrẹ nọ o rri usiuwoma ota riẹ.

Oware nọ O Lẹliẹ Jesu Ta Usiuwoma

6, 7. Ẹvẹ Jesu ọ gwọlọ nọ ohwo kpobi o rri usiuwoma ota na? Kẹ oriruo.

⁶ Joma ta kpahe oghẹrẹ nọ Jesu ọ rri iruo usiuwoma ota na; kẹsena ma vẹ te ta kpahe oghẹrẹ nọ o rri ahwo nọ o wuhrẹ. Jesu ọ rehọ ọtadhesẹ jọ ro dhesẹ oghẹrẹ nọ o rri iruo nọ Jihova o vi rie ze ti ru na. Ọ ta nọ: “[Ohwo kpobi] nọ a wuhrẹ fiki uvie odhiwu ọ wọhọ ọ nọ o wo ighẹ nọ ọ rehọ eware no efe riẹ ze, eware ekpokpọ gbe erọ anwae.” (Matiu 13:52) Ẹvẹ ọnọ o wo ighẹ nọ Jesu ọ fodẹ na ọ rọ rehọ eware no efe riẹ ze?

⁷ Orọnikọ ọnọ o wo ighẹ na ọ be rehọ eware uwou riẹ dhesẹ oma ha, oghẹrẹ nọ Hẹzikaya Ovie na o ru okejọ na, avọ uye nọ oyena o wha sei. (2 Ivie 20:13-20) Eme ọ lẹliẹ ọnọ o wo ighẹ rọ eware no efe riẹ ze? Rehọ oriruo jọ: Dae rehọ iẹe inọ who weze bru iticha jọ nọ ọ were owhẹ gaga. O rovie ekọbọdo riẹ ọ tẹ rehọ ileta ivẹ lahwe, ileta na jọ ọ who no, ọdekọ ọ rrọ ọkpokpọ. Ileta na jọ yọ ọnọ ọsẹ riẹ o kere sei nọ ọ gbẹ jọ ọmaha, ọdekọ ọnọ o kere sei kẹle. Ovao riẹ o tẹ ghariẹ nọ ọ be ta kẹ owhẹ epanọ ileta nana e ghare kẹe te gbe epanọ ehrẹ nọ e rrọ eva rai i ro nwene uzuazọ riẹ avọ epanọ e sai ro fi obọ họ kẹ owhẹ. Iticha na o gine rri ileta na ghaghae. (Luk 6:45) Orọnikọ o dhesẹ ileta na kẹ owhẹ re ọ rehọ ai seha kẹ owhẹ hayo re e jọ erere jọ kẹe he, rekọ re i fi obọ họ kẹ owhẹ, re whọ jẹ riẹ epanọ e ghare te.

8. Fikieme ma re ro rri uzẹme nọ ma wuhrẹ evaọ Ebaibol na ghaghae?

⁸ Epọvo na Jesu, Owuhrẹ Ologbo na, o rri ẹta usiuwoma na. O rri uzẹme na ghare gaga. O se uzẹme na gboja, yọ oma o jẹ kpakpa iẹe re ọ rehọ iẹe wuhrẹ amọfa. Jesu ọ gwọlọ re ilele riẹ kpobi a rehọ iruo na epọvo na. Kọ ere ma rehọ iruo na? Ma wo ẹjiroro buobu nọ eware nọ ma wuhrẹ evaọ Ebaibol na e rẹ rọ were omai. Eware nana e rrọ ghaghae kẹ omai makọ enọ ma wuhrẹ no anwẹdẹ hayo inwene nọ e roma via kẹle na. Ma tẹ be rọ ọwhọ ta usiuwoma na je se eware nọ Jihova o wuhrẹ omai gboja, ma rẹ sai fi obọ họ kẹ amọfa rri uzẹme na ghaghae wọhọ epanọ Jesu o ru.

9. (a) Ẹvẹ Jesu o rri ahwo nọ o je wuhrẹ? (b) Ẹvẹ ma sae rọ raro kele Jesu evaọ onana?

⁹ Jesu o te je you ahwo nọ o je wuhrẹ, wọhọ epanọ ma te ta kpahe ziezi evaọ Abọ avọ 3 na. Eruẹaruẹ i dhesẹ nọ Mesaya na ọ te “re ohrọ eyẹlẹ gbe iruori.” (Olezi 72:13) Evaọ uzẹme, Jesu o wo ọdawẹ kẹ ahwo. O dhesẹ inọ o wo otoriẹ iroro nọ e jọ ahwo eva gbe eware nọ e lẹliẹ e rai wo oghẹrẹ uruemu jọ; o wo ọdawẹ kpahe uye nọ o be bẹ ae gbe oware nọ a gbe bi ro wo otoriẹ uzẹme na ha. (Matiu 11:28; 16:13; 23:13, 15) Wọhọ oriruo, kareghẹhọ aye Sameria na. Ababọ avro, eva e were riẹ gaga inọ Jesu ọ ta ẹme kugbei. Fikinọ Jesu o gbiku akpọ aye na kẹe, u ru rie riẹ nọ Jesu yọ ọruẹaro, ọ tẹ jẹ vuẹ amọfa kpahe iẹe. (Jọn 4:16-19, 39) Ginọ uzẹme inọ ma rẹ sae riẹ oware nọ o rrọ udu enọ ma be ta usiuwoma kẹ hẹ. Rekọ ma rẹ sai wo isiuru kpahe ahwo wọhọ epanọ Jesu o wo; ma rẹ sai dhesẹ kẹ ae inọ ma wo ọdawẹ kẹ ae; ma rẹ sae jẹ ta eme nọ i re duobọte eware nọ a be rẹriẹ ovao ku.

Eware nọ Jesu Ọ Ta Usiuwoma Kpahe

10, 11. (a) Eme Jesu ọ ta usiuwoma kpahe? (b) Eme ọ via nọ ma rọ gwọlọ Uvie Ọghẹnẹ?

¹⁰ Eme Jesu ọ ta usiuwoma kpahe? Who te rri iwuhrẹ ichọche buobu nẹnẹ, whọ rẹ sai roro nọ Jesu ọ jẹ ta usiuwoma kpahe epanọ a re ro ku ebẹbẹ akpọ na họ. Hayo whọ sai roro nọ ọ jẹ ta kpahe epanọ a re ro ru isuẹsu ahwo-akpọ woma hayo inọ esiwo omobọ riẹ ọ jẹ rọ karo. Rekọ wọhọ epanọ ma ruẹ no vẹre na, Jesu ọ ta vevẹ nọ: “Mẹ rẹ vuẹovuẹ usiuwoma uvie Ọghẹnẹ.” Eme oyena o gwọlọ?

¹¹ Kareghẹhọ inọ Jesu ọ jọ obọ odhiwu okenọ Setan ọ kake kpare avro kpahe ewoma esuo Jihova. Dai roro epanọ o da Jesu te nọ Setan ọ jẹ raha odẹ Ọsẹ okiẹrẹe riẹ, nọ o je sei ekpehre Osu nọ ọ gwọlọ emamọ eware kẹ emama riẹ hẹ. Ababọ avro, o da Ọmọ Ọghẹnẹ gaga nọ Adamu avọ Ivi, enọ e be te jọ ọsẹgboni ahwo-akpọ kpobi, a rọwo eme Setan. Ọmọ na ọ ruẹ inọ ọwọsuọ yena o wha riẹ ze nọ uzioraha gbe uwhu i ro te ahwo kpobi. (Ahwo Rom 5:12) O sai mu omai ẹro nọ eva e were Ọmọ na nọ ọ riẹ inọ Ọsẹ riẹ ọ te kpọ eware vi ẹdẹjọ.

12, 13. Eware iyoma vẹ Uvie Ọghẹnẹ u ti si no, kọ ẹvẹ Jesu ọ rọ tẹrovi Uvie na evaọ oke odibọgba riẹ?

¹² Eme o mae gwọlọ inọ a rẹ kpọ vi? O gwọlọ inọ a re ru odẹ Jihova fo, si afuẹwẹ kpobi nọ Setan avọ ahwo riẹ a fihọ odẹ na no. U fo re a dhesẹ inọ esuo Jihova o mai woma. Jesu ọ riẹ kpahe eware nana vi omọfa jọ kpobi. Evaọ olẹ oriruo na, o wuhrẹ ilele riẹ re a kake lẹ kpahe ẹfuọ odẹ Ọsẹ riẹ, kẹsena a vẹ lẹ re Uvie Ọsẹ riẹ o ze, jẹ lẹ re a jọ otọakpọ na ru oreva Ọghẹnẹ. (Matiu 6:9, 10) Uvie Ọghẹnẹ, nọ Kristi Jesu ọ rrọ Osu riẹ, u ti si ekpehre uyerakpọ Setan no kẹle, esuo okiẹrẹe Jihova o vẹ te jọ bẹdẹ.—Daniẹl 2:44.

¹³ Uvie yena họ uzoẹme nọ Jesu ọ jẹ rọ ta usiuwoma. Ọ rọ ẹkwoma ẹmeunu gbe uruemu riẹ kpobi dhesẹ oware nọ Uvie na o rrọ via gbe epanọ u ti ro ru ẹjiroro Jihova gba. Jesu ọ kuvẹ hẹ re oware jọ o whaha iẹe ẹta usiuwoma Uvie Ọghẹnẹ. Evaọ oke riẹ, eware iyoma avọ okienyẹ e dafia, ghele na Jesu ọ tẹrovi ovuẹ riẹ gbe iruo riẹ. Kọ uzuazọ nọ Jesu o yeri u dhesẹ inọ ọ jẹ daezọ uye nọ o jẹ bẹ amọfa ha? Vievie!

14, 15. (a) Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ inọ ọ “ro vi Solomọn”? (b) Ẹvẹ ma sae rọ raro kele Jesu evaọ usiuwoma ota mai?

¹⁴ Wọhọ epanọ ma te ruẹ evaọ abọ nana obe na, Jesu o ru onaa họ iwuhrẹ riẹ je ru ai siuru ziezi. Ọ ta eme nọ i duobọte ahwo udu. Onana u re ru omai kareghẹhọ Solomọn Ovie owareghẹ na, ọnọ ọ gwọlọ eme-awere gbe eme egbagba nọ o ro kere eware nọ Jihova ọ kẹ riẹ ẹgba kere. (Ọtausiuwoma Na 12:10) Jihova ọ kẹ Solomọn “otọ-oriẹ buobu,” onọ u fi obọ họ kẹe ta kpahe eware buobu, ta kpahe evra, iyei, ire, gbe erao. Ahwo a jẹ hai no ugbothabọ ze te gaviezọ kẹ Solomọn. (1 Ivie 4:29-34) Rekọ Jesu ọ “ro vi Solomọn.” (Matiu 12:42) O wo areghẹ gbe “otọ-oriẹ buobu” vi Solomọn. Nọ Jesu o je wuhrẹ ahwo, o dhesẹ nọ ọ riẹ ikere na lafi, ọ tẹ jẹ riẹ kpahe evra, erao, iyei, ekakọ, ezi sa-sa, eware nọ e jẹ via evaọ oke riẹ, enọ e via vrẹ no, gbe enọ e jọ ẹbẹbẹ kẹ ahwo. Dede na Jesu ọ jẹ rehọ eriariẹ nọ o wo dhesẹ oma ha. Ovuẹ riẹ o jọ lọlọhọ jẹ jọ vevẹ. Agbẹta nọ o jẹ rọ were ahwo re a gaviezọ kẹe na.—Mak 12:37; Luk 19:48.

¹⁵ Ileleikristi nẹnẹ a be daoma lele oriruo Jesu. Orọnikọ ma wo ọkpọ areghẹ gbe eriariẹ nọ o wo ho, rekọ mai kpobi ma wo umutho eriariẹ nọ ma sai ro wuhrẹ amọfa Ẹme Ọghẹnẹ. Wọhọ oriruo, nọ esẹgbini a te bi wuhrẹ ahwo, a rẹ sae rehọ uyoyou udidi nọ esẹgbini a re wo kẹ emọ rai ro dhesẹ epanọ Jihova o you ahwo-akpọ te. Amọfa a rẹ sae rehọ iruo rai, isukulu, hayo eware nọ a riẹ kpahe ahwo gbe eware nọ e rrọ akpọ via rọ kẹ oriruo. Eva oke ovona, ma rẹ yọroma re uvumọ oware o siọ omai ba ereghe no ovuẹ mai, koyehọ usiuwoma Uvie Ọghẹnẹ.—1 Timoti 4:16.

Oghẹrẹ nọ Jesu O Rri Usiuwoma Ota Riẹ

16, 17. (a) Ẹvẹ Jesu o rri odibọgba riẹ? (b) Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ inọ odibọgba riẹ ọ rọ karo?

¹⁶ Jesu o rri odibọgba riẹ ghare gaga. O jẹ were iẹe re o fi obọ họ kẹ ahwo wo eriariẹ egbagba kpahe Ọsẹ obọ odhiwu riẹ, ọ gwọlọ re ahwo a wo eriwo ọthọthọ họ kpahe Ọsẹ riẹ fiki iwuhrẹ ahwo-akpọ. O jẹ were Jesu re o fi obọ họ kẹ ahwo wo emamọ usu kugbe Jihova je wo ẹruore uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. O jẹ were iẹe re ọ rọ ẹkwoma usiuwoma na wha omosasọ gbe evawere se ahwo. Ẹvẹ o ro dhesẹ onana? Evaọ idhere esa.

¹⁷ Orọ ọsosuọ, Jesu ọ rọ odibọgba na karo evaọ uzuazọ riẹ. Usiuwoma ota kpahe Uvie na họ iruo nọ ọ ziọ otọakpọ ti ru. Oye jabọ nọ Jesu o ro ru uzuazọ riẹ lọlọhọ wọhọ epanọ ma ruẹ evaọ Uzou avọ 5 na. Ọ tẹrovi eware nọ e mae r’oja evaọ uzuazọ wọhọ epanọ o je wuhrẹ amọfa na. O wo ekwakwa buobu hu nọ ọ jẹ rẹrote hayo ruẹrẹ. O ru uzuazọ riẹ lọhọ re ọ sai wo oke ziezi kẹ iruo odibọgba riẹ.—Matiu 6:22; 8:20.

18. Idhere vẹ Jesu ọ rọ dawo ẹgba riẹ kpobi evaọ odibọgba na?

¹⁸ Orọ avivẹ, Jesu ọ rehọ oma riẹ kpobi kẹ odibọgba riẹ. Ọ rehọ ẹgba riẹ kpobi ru iruo na, rọ owotọ nya emaele udhusoi buobu evaọ Palẹstain, jẹ gwọlọ ahwo nọ ọ rẹ ta usiuwoma kẹ. Ọ ta usiuwoma kẹ ahwo evaọ iwou rai, evaọ oko-ore, evaọ eki, gbe eria efa. Ọ ta usiuwoma kẹ ahwo makọ okenọ ọ gwọlọ eriosehọ, nọ ohọo u je kpei, nọ uruame u je kpei, hayo nọ ọ tubẹ gwọlọ nọ tei te ilele riẹ ọvo a rẹ jọ. Okenọ a make kare iẹe fihọ ure-oja, ọ gbẹ jẹ ta usiuwoma Uvie Ọghẹnẹ kẹ amọfa.—Luk 23:39-43.

19, 20. Oriruo vẹ Jesu o ro dhesẹ epanọ iruo usiuwoma ota na e kpata te?

¹⁹ Orọ avesa, Jesu ọ rehọ iruo usiuwoma ota na kpata gaga. Kareghẹhọ ẹme nọ o lele aye Sameria na ta evaọ akotọ ozae nọ o kẹle Saeka. Ikọ Jesu a roro inọ o kpata tere he re a rehọ oke yena ta usiuwoma kẹ amọfa. Jesu ọ ta kẹ ae nọ: “Wha gbẹ be ta nọ, ‘Ukiọkọ evẹre ene, re oke ivuẹvu u te’? Mẹ ta kẹ owhai, nọ, wha kpare aro rai, wha ri idhu, epanọ e fano kẹ evuo.”—Jọn 4:35.

²⁰ Uzedhe ezi nọ a jọ oye Jesu ọ rọ kẹ ọtadhesẹ yena. Ẹsejọhọ o jọ amara Chislev (koyehọ, amara Akpegbọvo hayo Akpegbivẹ). Emerae ene e te vrẹ re oke nọ a rẹ rọ kọrọ eka u te ti te, enwenọ etoke Ọnyavrẹ na, edẹ avọ 14 ọrọ amara Nisan. Fikiere oke u ri te nọ ewhẹrẹ a re ro dhuoma kpahe ẹkọrọ eka rai hi. Oke ẹkọrọ na o gbẹ rrọ obaro. Kọ ẹvẹ kpahe ivuẹvu ahwo, koyehọ usiuwoma ota na? Ahwo buobu a gwọlọ gaviezọ, wuhrẹ, re a ruẹse jọ ilele Jesu je wo eghale nọ Jihova ọ ya eyaa riẹ kẹ ae na. O wọhọ ẹsenọ Jesu ọ kpare aro ruẹ idhu nọ e who kpobi no kẹ ẹkọrọ.c Oke na u te no, yọ iruo na e rrọ kpata kpata. Fikiere, okenọ ahwo ẹwho jọ a jẹ gwọlọ inọ Jesu ọ jọ kugbe ai, ọ ta kẹ ae nọ: “Mẹ rẹ vuẹovuẹ usiuwoma uvie Ọghẹnẹ [kẹ] ewho efa re; keme fiki onana a je vi omẹ ze.”—Luk 4:43.

21. Ẹvẹ ma sae rọ raro kele Jesu?

²¹ Ma rẹ sae jọ idhere esa nọ ma ta ẹme te no na raro kele Jesu. Ma rẹ sae rọ iruo usiuwoma ota na karo evaọ uzuazọ mai. Ma tẹ maki wo iruo nọ ma bi ru gbe ahwo nọ ma be ko, ma rẹ sai dhesẹ inọ odibọgba na ma rọ karo ẹkwoma ọwhọ nọ ma rẹ rọ ta usiuwoma na ẹsikpobi, wọhọ epanọ Jesu o ru. (Matiu 6:33; 1 Timoti 5:8) Ma rẹ sae rọ oke mai, ẹgba mai, gbe ekwakwa mai kpobi rọ wha usiuwoma na haro. (Luk 13:24) Yọ ma rẹ jẹ kareghẹhọ inọ iruo mai e kpata gaga. (2 Timoti 4:2) O gwọlọ inọ ma rẹ rehọ uvẹ kpobi ta usiuwoma.

22. Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na?

²² Jesu o te je dhesẹ inọ iruo na e r’oja nọ ọ gbẹ edhere nọ iruo na e rẹ rọ nyaharo nọ o te whu no. Ọ ta kẹ ilele riẹ inọ a ruabọhọ usiuwoma ota na. Iruo yena ma te ta ẹme kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na.

[Oruvẹ-obotọ]

Ẹvẹ Whọ Sai ro Lele Jesu?

● Ẹvẹ elẹ gbe uruemu mai i re ro dhesẹ inọ ma riẹ epanọ iruo usiuwoma ota na e kpata te?—Matiu 9:35-38.

● Ma tẹ ruẹ inọ ọwhọ mai kẹ odibọgba na u bi kie kpo, ẹvẹ oriruo Jesu ọ sai ro fi obọ họ kẹ omai?—Mak 1:35-39.

● Ma tẹ be ta usiuwoma, ẹvẹ ma re rri iwhrori gbe otu nọ ahwo a bi kienyẹ?—Luk 18:35–19:10.

● Fikieme ma gbẹ rọ kuvẹ re ababọ isiuru amọfa i whrehe ọwhọ mai kẹ odibọgba na ha?—Jọn 7:32-52.

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 78]