Epanọ Ma rẹ rọ Sẹro Udhedhẹ gbe Ẹfuọ Ukoko Na

KUKPE kukpe idu ahwo buobu a bi zurie ziọ uwou Jihova, koyehọ egagọ efuafo, onọ u bi ru eruẹaruẹ Ebaibol gba. (Mae. 4:1, 2) Ma be rọ evawere dede ai rehọ ziọ “ukoko Ọghẹnẹ.” (Iruẹru 20:28) Eva e be were ai inọ a bi kuomagbe omai gọ Jihova evaọ ukoko riẹ nọ o rrọ fuafo jẹ rrọ dhedhẹ na. Ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ gbe uvi ehrẹ nọ e rrọ Ẹme riẹ i bi fiobọhọ kẹ omai jọ dhedhẹ je ru ukoko na jọ fuafo.​—Ol. 119:105; Zẹk. 4:6.

² Ma tẹ be nya lele ehri-izi Ebaibol, ma rẹ whẹ “uruemu okpokpọ na” họ oma. (Kọl. 3:10) Ma rẹ kpairoro vrẹ eware nọ i te ẹme he nọ a rẹ rọ whọ ẹwhọ jẹ daoma ku ẹwhọ họ. Ma te bi rri eware epanọ Jihova o re rri rai, ma sae whaha iruemu akpọ nọ e rẹ wha omohẹriẹ ze, ma vẹ rọ okugbe ruiruo keme mai kpobi yọ inievo akpọ-soso.​—Iruẹru 10:34, 35.

³ Ghele na, no oke te oke, ebẹbẹ e rẹ romavia nọ i re kpomahọ udhedhẹ gbe okugbe ukoko na. Eme ọ rẹ wha ebẹbẹ itieye na ze? Evaọ ẹsibuobu, fikinọ a fi ohrẹ Ebaibol họ iruo ho. Ma gbe bi lele oma sebaẹgba mai muabọ. Mai ohwo ọvo nọ ọ kare uzioraha ọ riẹ hẹ. (1 Jọn 1:10) Ohwo jọ ọ sae jẹ owọ othọthọ nọ o sae wha uruemu ugbegbe hayo iwuhrẹ erue fihọ ukoko na. Ma sae rọ oware jọ nọ ma roro te he nọ ma ru hayo ẹme nọ ma maa te he nọ ma ta ro ru ohwo jọ eva dha, hayo ẹme nọ ohwo jọ ọ ta hayo oware jọ nọ o ru o sai ru eva dha omai. (Rom 3:23) O tẹ via ere, eme ma rẹ sai ru rọ kpọ eware vi?

⁴ Jihova ọ riẹ nọ eware nana kpobi e sae via. Ọ jọ Ebaibol na ta oware nọ ma re ru nọ ebẹbẹ e tẹ romavia. Ekpako na nọ e rrọ yoyou e riẹ re a fiobọhọ kẹ enọ i wo ẹbẹbẹ. Ma te bi fi ohrẹ rai nọ u no Ikereakere na ze họ iruo, ma sae wariẹ wo emamọ usu kugbe amọfa je wo emamọ edikihẹ kugbe Jihova. A tẹ whọku omai fiki oware jọ nọ ma ru thọ, jọ u mu omai ẹro nọ ọkpọvio otiọye na yọ edhere nọ Ọsẹ obọ odhiwu mai o bi ro dhesẹ nọ o you omai.​—Itẹ 3:11, 12; Hib. 12:6.

EPANỌ A RE RO KU ẸWHỌ ỌSESE HỌ

⁵ Ẹsejọ ẹwhọ hayo ebẹbẹ nọ i tulo ho e rẹ sae romavia evaọ udevie ahwo nọ a rrọ ukoko na. U fo nọ a rẹ rehọ uyoyou-inievo ku enana họ vẹrẹ vẹrẹ. (Ẹf. 4:26; Fil. 2:2-4; Kọl. 3:12-14) Ẹsejọhọ whọ te ruẹ nọ whọ sai ku ebẹbẹ nọ who wo kugbe ibe Oleleikristi ra họ otẹrọnọ who ru lele ohrẹ Pita ukọ na inọ “wha wo uyoyou ogaga kẹ ohwohwo, keme uyoyou u re ruru izieraha buobu.” (1 Pita 4:8) Ebaibol ọ ta nọ: “Mai kpobi ma re zoruẹ unuẹse buobu.” (Jem. 3:2) Ma tẹ be nya lele Obọdẹ Uzi Uruemu na, koyehọ nọ ma te bi ru kẹ amọfa eware kpobi nọ ma gwọlọ nọ a ru kẹ omai, ma te rọvrẹ jẹ kpairoro vrẹ eware esese nọ a ru omai thọ.​—Mat. 6:14, 15; 7:12.

⁶ Whọ tẹ ruẹ nọ oware jọ nọ whọ ta hayo nọ who ru o dha ohwo jọ eva, who re ru epanọ whọ rẹ rọ ruẹrẹhọ kugbe ohwo na ababọ oke oraha. Kareghẹhọ nọ onana u kpomahọ usu ra kugbe Jihova re. Jesu ọ hrẹ ilele riẹ nọ: “Fikiere, nọ whọ tẹ be rehọ okẹ ra ziọ obọ agbada-idhe, whọ jẹ jọ etẹe kareghẹhọ nọ oware jọ o be lẹliẹ oniọvo ra dha eva kẹ owhẹ, nyasiọ okẹ ra na ba aro agbada-idhe na, re whọ nya vrẹ. Kake ruẹrẹhọ kugbe oniọvo ra, kẹsena who ve zihe ze te kẹ okẹ ra.” (Mat. 5:23, 24) O sae jọ nọ ohwo na o rri oware nọ o via na thọ. O tẹ rrọ ere, daoma lele oniọvo na ta ẹme. Ahwo kpobi nọ a rrọ ukoko na a tẹ be ta ẹme kugbe ohwohwo ziezi, u re fiobọhọ whaha ẹwhọ je ru nọ a sai ro ku ebẹbẹ nọ e romavia fiki sebaẹgba ohwo-akpọ họ.

A SAE KẸ OHWO OHRẸ NO IKEREAKERE NA ZE

⁷ Ẹsejọ, esẹro e sae ruẹ nọ u fo re a kẹ ohwo jọ ohrẹ re a kpọ iroro riẹ vi. Orọnikọ ẹsikpobi onana o rẹ jọ lọlọhọ họ. Pọl ukọ na o kere se Ileleikristi obọ Galesha nọ: “Inievo, o tẹ make rọnọ ohwo jọ ọ jẹ owọ othọthọ taure ọ tẹ te riẹ, whai enọ e nyate itee Ikereakere na wha daoma kpọ ohwo otiọye na họ avọ ẹzi ẹwolẹ.”​—Gal. 6:1.

⁸ Nọ esẹro e tẹ be rẹrote uthuru na, a rẹ sae thọ ukoko na no eware buobu nọ e sae raha usu rai kugbe Ọghẹnẹ je ru nọ ebẹbẹ ilogbo e gbẹ romavia ha. Ekpako na a rẹ daoma ru re iruo rai evaọ ukoko na i te epanọ Jihova ọ rọ ẹkwoma Aizaya ya eyaa inọ: “Omomọvo rai ọ te jọ wọhọ oria nọ a re dhere nọ ofou o te bi fou, oria nọ a re dhere nọ okposo ọ tẹ be rrọ, a te jọ wọhọ iko-ame evaọ ẹkwotọ nọ ame ọ rrọ họ, wọhọ edhedhẹ ugbehru-utho ulogbo evaọ otọ nọ o ya fia.”​—Aiz. 32:2.

OKA-UKPEHỌ ENỌ E BE NYA KPATIẸ HẸ

⁹ Pọl ukọ na ọ vẹvẹ unu kpahe ahwo jọ nọ e sae wha ekpehre uruemu fihọ amọfa oma evaọ ukoko na. Pọl ọ ta nọ: “Inievo, ma be kẹ owhai ohrẹ . . . inọ wha siomano oniọvo kpobi nọ ọ rrọ kpatiẹ hẹ, nọ o bi ru eware nọ i wo ohẹriẹ no enọ ma wuhrẹ owhai.” O ru ẹme na vẹ nọ o kere nọ: “Rekọ otẹrọnọ ohwo jọ o bi ru lele eme mai hi enọ ma jọ ileta nana ta na, wha kpe oka họ ohwo nana je bru usu noi, re oma o vuọ ẹe. Ghele na wha rehọ iẹe wọhọ ọwegrẹ hẹ rekọ wha gbẹ hae kẹe ohrẹ wọhọ oniọvo.”​—2 Tẹs. 3:6, 14, 15.

¹⁰ Ẹsejọ, o sae jọ nọ ohwo ọ be raha uzi ulogbo nọ a re ro si ei no ukoko ho rekọ o bi dhesẹ orivo ọgaga kẹ uzi Ọghẹnẹ nọ u fo nọ o rẹ kpọ Ileleikristi. Onana o sae jọ eware wọhọ, nọ ohwo ọ tẹ rrọ ọyẹlẹ koikoi, ohwo nọ ọ rẹ jọ omoware kpobi fuọ ahwo, hayo ọ rrọ gbegbe gaga. O sae jọ nọ o re “dhomahọ eware nọ i te [rie he].” (2 Tẹs. 3:11) Hayo ọ sae jọ ohwo nọ o re fi amọfa iwhayo hayo nọ ọ be romakẹ eware ẹkeriotọ omaweromẹ nọ i fo vievie he. Uruemu othọthọ na u re yoma te epanọ a sae rọ rehọ fiki riẹ niabọ họ ukoko na, yọ o sae tubẹ daruọ Ileleikristi efa oma dede.

¹¹ Ekpako na e rẹ kake daoma rehọ ohrẹ Ebaibol fiobọhọ kẹ ohwo nọ ọ be nya kpatiẹ hẹ. Rekọ, nọ ohwo na ọ tẹ ruabọhọ bi rri ehri-izi Ebaibol vo ghelọ ohrẹ nọ a kẹ riẹ unuẹse buobu no, ekpako na e sae jiroro nọ a rẹ jọ ukoko na kẹ ovuẹ unuovẹvẹ. Ekpako na a re rri otọ mu ziezi nọ a tẹ be jiroro sọ oware na o gbẹdẹ jẹ be kẹ amọfa uye te epanọ a rẹ rọ kẹ ovuẹ unuovẹvẹ. Ọnọ ọ te kẹ ovuẹ na ọ rẹ kẹ ohrẹ kpahe uruemu othọthọ na, rekọ ọ rẹ fodẹ odẹ ohwo nọ ọ be nya kpatiẹ hẹ na ha. Ahwo nọ a riẹ kpahe oware nọ a ta ẹme te evaọ ovuẹ na a te yọroma re a gbe whelie oma kugbe ohwo otiọye he, dede na, a re gbe ru eware nọ i wobọ kpahe egagọ Jihova kugbei, yọ a rẹ “gbẹ hae kẹe ohrẹ wọhọ oniọvo.”

¹² Ma rẹro nọ inievo nọ i kru ga a gbe bi whelie oma kugbe ohwo na ha, u ti ru nọ oma oware nọ o bi ru na o te rọ vuẹe o ve nwene. A tẹ ruẹ vevẹ no inọ ohwo na o siobọno ekpehre oware nọ o je ru na no, u gbe du gwọlọ nọ a re ru ei wọhọ ohwo nọ a kpe oka họ họ.

OWARE NỌ A RE RU KPAHE IRUTHỌ ILOGBO JỌ

¹³ Ma tẹ be kpairoro vrẹ eware nọ a ru omai thọ jẹ rọvrẹ orọnikọ u dhesẹ nọ ma bi gbolaro kẹ iruthọ họ hayo inọ iruthọ na e be were omai hi. Orọnikọ iruthọ kpobi a rẹ ta nọ sebaẹgba o wha ze he; yọ u woma ha re a gbolaro kẹ iruthọ ilogbo. (Izerẹ 19:17; Ol. 141:5) A jọ ọvọ Uzi na dhesẹ nọ izieraha jọ e gbẹdẹ vi ejọ, yọ ere ọvona o rrọ re evaọ ukoko Ileleikristi na.​—1 Jọn 5:16, 17.

¹⁴ Jesu o dhesẹ ugogo edhere nọ a re ro ku ebẹbẹ ilogbo nọ e sae romavia evaọ udevie Ileleikristi họ. Muẹrohọ eware nọ ọ ta nọ ma re ru: “Otẹrọnọ oniọvo ra o ru owhẹ thọ, [1] nya re whọ ta oware nọ o ru thọ na kẹe nọ whai imava ọvo wha tẹ rrọ oria. Otẹrọnọ ọ gaviezọ kẹ owhẹ, yọ who wo oniọvo ra tobọ no. Rekọ otẹrọnọ ọ gbẹ gaviezọ họ, [2] rehọ omọvo hayo imava efa lele oma, re a ruẹse jọ isẹri imava hayo imasa vuhu uzẹme ẹme kpobi. Otẹrọnọ ọ gbẹ gaviezọ kẹ ae he, [3] whọ vẹ ta kẹ ukoko na. Otẹrọnọ ọ gbẹ gaviezọ kẹ makọ ukoko na dede he, whọ vẹ rehọ iẹe wọhọ ohwo erẹwho na jẹ wọhọ ọnọ o re mi osa-uzou.”​—Mat. 18:15-17.

¹⁵ Ma te roro kpahe ọtadhesẹ nọ Jesu ọ kẹ lele ẹme yena, onọ o rrọ Matiu 18:23-35, o wọhọ nọ ẹme ugho hayo otọ hayo eware efa nọ ohwo o wo o rrọ usu izieraha nọ ọ fodẹ evaọ Matiu 18:15-17 na, wọhọ oriruo, nọ ohwo ọ gbẹ be hwa ugho nọ o momo zihe he hayo o fi iwhayo. Hayo o sae jọ ọtaraha, onọ o rẹ raha odẹ ohwo totọ.

¹⁶ U te gine mu owhẹ ẹro nọ ohwo jọ evaọ ukoko na ọ raha uzi utioye jọ mukpahe owhẹ, whọ nwane rọ okpakpa nyabru ekpako na ha, re whọ ta kẹ ae nọ a dhomahọ ẹme na. Wọhọ epanọ Jesu ọ kẹ ohrẹ na, kaki lele ọnọ o ru owhẹ thọ na ta ẹme na. Daoma re whai imava ọvo wha ku ẹme na họ ababọ omọfa nọ who re se gboma. Kareghẹhọ inọ orọnikọ Jesu ọ ta nọ, ‘ẹsiẹvo ọvo whọ rẹ nya re whọ ta oware nọ o ru thọ na kẹe’ he. Fikiere, otẹrọnọ ohwo na ọ gbẹ rọwo oruthọ na ha jẹ yare erọvrẹ hẹ, o sai woma re who roro kpahe epanọ whọ rẹ rọ wariẹ nyabru ei oke ofa. Wha tẹ sae rọ enẹ ku ẹme na họ, o te ginẹ were ohwo nọ o ru owhẹ thọ na inọ who gu oware nọ o ru owhẹ thọ na kẹ amọfa ha hayo ru nọ odẹ riẹ o rọ raha evaọ ukoko na ha. Koyehọ “who wo oniọvo ra tobọ no.”

¹⁷ Otẹrọnọ ohwo nọ o ru thọ na ọ rọwo iruthọ riẹ, ọ jẹ yare erọvrẹ, je ru epanọ ọ rẹ rọ kpọ oware nọ o ru na vi, u gbe du gwọlọ nọ whọ rẹ wọ ẹme na họ aro ho. Dede nọ oware nọ ohwo na o ru thọ na o gbẹdẹ, imava nọ i wo ẹme na a sai ku oghẹrẹ ẹme otiọna họ kẹ omarai.

¹⁸ Otẹrọnọ whọ sai wo oniọvo ra tobọ họ nọ whọ ta oware nọ o ru thọ na kẹe nọ “whai imava ọvo wha [jọ] oria,” whọ sai ru oware avọ ivẹ nọ Jesu ọ ta inọ, “rehọ omọvo hayo imava efa lele oma” re whọ wariẹ lele oniọvo ra ta ẹme. Ahwo nọ whọ be rehọ gboma na a re wo iroro epanọ a re ro ru oniọvo ra te owhẹ obọ re. O rẹ mai woma re a jọ ahwo nọ a ruẹ oware nọ whọ ta nọ ohwo na o ru na, rekọ otẹrọnọ ohwo ọvo ọ ruẹ oware nọ o via na ha, whọ sai se omọvo hayo imava jọ re a jariẹ nọ wha be te ta ẹme na. A rẹ jọ ahwo nọ a riẹ kpahe oghẹrẹ ẹme nọ ọ rrọ otọ na jẹ sai vuhumu sọ oware nọ o via na o ginẹ thọ. Ohwo ọ tẹ salọ ekpako re a jọ isẹi a rẹ rehọ iẹe nọ ukoko na u vi rai hi, keme orọnikọ ugboma ekpako na o ta kẹ ae nọ a ru ere he.

¹⁹ Otẹrọnọ whọ daoma unuẹse buobu no yọ ẹme na ọ re sai kuhọ họ, koyehọ, whẹ ọvo who lele i rie ta ẹme jẹ rehọ omọvo hayo imava efa gboma nyabru ei, yọ who roro nọ whọ te sae kpairoro vrẹ ẹme na ere he, whọ rẹ nyai gu ẹme na kẹ esẹro ukoko na. Kareghẹhọ inọ utee rai họ re a sẹro udhedhẹ gbe ẹfuọ ukoko na. Nọ whọ tẹ vuẹ ekpako na no, whọ rẹ nyase ẹme na ba obọ rai je fievahọ Jihova. Whọ kuvẹ vievie he re uruemu ohwo jọ u ru owhẹ zoruẹ hayo mi owhẹ oghọghọ ra evaọ egagọ Jihova.​—Ol. 119:165.

²⁰ Enọ e be sẹro uthuru na a te kiẹ kpahe ẹme na. Nọ a tẹ kiẹ via nọ ohwo na ọ ginẹ raha uzi ulogbo jọ mukpahe owhẹ rekọ o bi dhesẹ ekurẹriẹ hẹ, yọ ọ be rọwo nọ ọ rẹ daoma ruẹrẹ ẹme na ha, o sae gwọlọ nọ esẹro nọ a ro mu ogbẹgwae a re si ohwo nọ o ru thọ nọ o bi kurẹriẹ hẹ na no ukoko na. A rẹ rọ ere thọ uthuru na jẹ sẹro ẹfuọ ukoko na.​—Mat. 18:17.

OWARE NỌ A RE RU NỌ OHWO Ọ TẸ THỌ UZI ULOGBO

²¹ Nọ ohwo ọ tẹ thọ uzi ulogbo, wọhọ ọfariẹ-ogbe, ẹnwae-obro, ọzae avọ ọzae hayo aye avọ aye nọ a wezẹ kugbe, eme-aghọ eta, eziheruọ ukọ-ọrue, ẹdhọgọ, gbe izieraha ilogbo itieye efa, orọnikọ ohwo nọ a ru thọ na ọvo o rẹ gwọlọ nọ ọ rẹ rọvrẹe he. (1 Kọr. 6:9, 10; Gal. 5:19-21) Nọ orọnọ izieraha ilogbo itieye na i re kpomahọ ẹfuọ ukoko na, a rẹ vuẹ ekpako na hrọ, ekpako na a vẹ keria kẹ ẹme na. (1 Kọr. 5:6; Jem. 5:14, 15) Ahwo jọ a rẹ nyae feva uzioraha rai kẹ ekpako na hayo nyae ta oware nọ amọfa a ru thọ kẹ ekpako na. (Izerẹ 5:1; Jem. 5:16) Oghẹrẹ kpobi kẹhẹ nọ ekpako a rọ kaki yo kpahe uzioraha ulogbo jọ nọ omọvo Isẹri Jihova nọ ọ họ-ame no ọ raha, ekpako ivẹ a rẹ kake kiẹ kpahe ẹme na. Nọ a tẹ ruẹ nọ oware nọ a yo na uzẹme jẹ ruẹ imuẹro nọ i dhesẹ nọ ohwo na ọ raha uzi ulogbo jọ, ugboma ekpako na o rẹ rehọ ogbẹgwae ẹdhoguo mu, onọ u re kpotọ vi ekpako esa ha re a keria kẹ ẹme na.

²² Ekpako na a re muẹrohọ uthuru na ziezi, daoma thọ uthuru na no oware kpobi nọ o sae raha usu rai kugbe Ọghẹnẹ. A rẹ jẹ daoma rọ onaa rehọ Ẹme Ọghẹnẹ whọku ahwo kpobi nọ a nyathọ je fiobọhọ kẹ ae re a wariẹ wo emamọ usu kugbe Ọghẹnẹ. (Jud 21-23) Onana o rọwokugbe ohrẹ nọ Pọl ukọ na ọ kẹ Timoti, inọ: “Mẹ be ta kẹ owhẹ evaọ aro Ọghẹnẹ avọ Kristi Jesu, ọnọ o ti bruoziẹ enọ e rrọ uzuazọ gbe enọ i whu no . . . Kẹ ọwhọkuo, kẹ unuovẹvẹ ogaga, kẹ uduotahawọ avọ odiri ọgaga gbe onaa ewuhrẹ kpobi.” (2 Tim. 4:1, 2) Ere oruo o sae rehọ oke gaga, rekọ nọ abọjọ iruo ilogbo nọ ekpako na a bi ru. Iruo rai e be da ukoko na ẹro fia, yọ a bi rri rai nọ a “te ahwo nọ a rẹ kẹ ọghọ akuava.”​—1 Tim. 5:17.

²³ Evaọ ẹme kpobi nọ a jọ ruẹ nọ ohwo o gine ru thọ, oware nọ esẹro na a rẹ daoma ru họ epanọ a re ro ru ohwo na wariẹ wo emamọ usu kugbe Ọghẹnẹ. Otẹrọnọ o dhesẹ uvi ekurẹriẹ, yọ a te sai fiobọhọ kẹe, ọwhọkuo nọ a rẹ kẹe makọ evaọ idhere hayo iraro ahwo nọ a se isẹri evaọ oke ẹdhoguo na, u re si ei ozọ je ru ahwo nọ a be ruẹ e riẹ na wo uvi ozodhẹ kẹ izi Ọghẹnẹ. (2 Sam. 12:13; 1 Tim. 5:20) Oke kpobi nọ a rehọ ohwo guẹdhọ a jẹ whọku ei, a rẹ whaha iẹe eware jọ. Onana u re fiobọhọ kẹ ọnọ o ru thọ na “ru idhere nọ awọ [riẹ] ọ be nya liọ.” (Hib. 12:13) Nọ u te te oke jọ no, a re si eware nọ a whaha ohwo na no nọ a tẹ ruẹ nọ ọ wariẹ wo emamọ usu kugbe Ọghẹnẹ no.

OWHOWHOVIA ỌWHỌKUO

²⁴ Otẹrọnọ ogbẹgwae ẹdhoguo o ruẹ nọ ohwo o dhesẹ nọ o kurẹriẹ no rekọ ẹsejọhọ a te jọ ukoko na hayo ẹwho na riẹ kpahe ẹme na hayo o gwọlọ nọ ukoko na o rẹ yọroma kpahe ohwo nọ o ru thọ nọ o kurẹriẹ no na, a re ru owhowhovia ọkpẹkpẹe evaọ Ewuhrẹ Uzuazọ gbe Usi Uwoma Ota. Enẹ owhowhovia na o rẹ jọ: “A whọku [odẹ ohwo na].”

OTẸRỌNỌ A KU RIE HỌ NỌ A RE SI OHWO NO UKOKO

²⁵ Evaọ ẹsejọ, o sae jọ nọ ohwo nọ o ru thọ na ọ nya diwi gaga no evaọ uzioraha na, fikiere ọ te jẹ obọ nọ a bi fihọ kẹe na rehọ họ. O sae jọ nọ a jọ oma ohwo na ruẹ “eware nọ i re dhesẹ ekurẹriẹ” tere he evaọ oke ẹdhoguo na. (Iruẹru 26:20) Kọ eme a re ru? O tẹ via ere, u fo re a si ohwo nọ o ru thọ nọ o kurẹriẹ hẹ na no ukoko, a vẹ rọ ere whaha iẹe oma nọ o re kugbe ahwo Jihova nọ a rrọ fuafo. A re ru onana re ohwo nọ o ru thọ na ọ gbẹ wha uruemu uyoma riẹ na họ amọfa evaọ ukoko na ha, a vẹ rọ ere sẹro ẹfuọ gbe odẹ uwoma ukoko na. (Izie. 21:20, 21; 22:23, 24) Nọ Pọl ukọ na o yo kpahe oware omovuọ nọ ohwo jọ evaọ ukoko Kọrint o bi ru, ọ tẹ hrẹ ekpako na re a “siobọno ọzae otiọye na kẹ Setan . . . , re emamọ ẹzi ukoko na o sae gbẹ jariẹ.” (1 Kọr. 5:5, 11-13) Pọl o te je kere kpahe amọfa nọ a sino ukoko, enọ e wọso uzẹme na evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ.​—1 Tim. 1:20.

²⁶ Nọ ogbẹgwae ẹdhoguo o tẹ jiroro na mu no inọ a re si ohwo nọ o ru thọ nọ o kurẹriẹ hẹ no ukoko, a rẹ vuẹe, je dhesẹ kẹe vevẹ oware nọ o wha riẹ ze nọ a bi ro si ei no ukoko wọhọ epanọ Ikereakere na e ta. Okenọ ogbẹgwae ẹdhoguo na o te vuẹ ohwo na oziẹ rai na, a te ta kẹe inọ, o te roro nọ a bruoziẹ na thọ, yọ ọ gwọlọ nọ a wariẹ ẹdhọ na gu, o re kere ileta, o re kere oware nọ ọ rọ gwọlọ nọ a wariẹ ẹdhọ na gu na vevẹ. A rẹ kẹe edẹ ihrẹ nọ o re ro ru onana, muhọ no ẹdẹ nọ a rọ vuẹe oziẹ ogbẹgwae na vrẹ. Otẹrọnọ ileta nọ ọ rọ ta nọ a wariẹ ẹdhọ na gu i te ekpako na obọ, ugboma ekpako na o rẹ vuẹ ọsẹro okogho rai, ọ vẹ te salọ ekpako nọ i te re a jọ ogbẹgwae nọ o rẹ wariẹ ẹdhọ na gu. A te daoma kpobi re a wariẹ ẹdhọ na gu evaọ oware ẹkpoka ọvo nọ ileta na i ro te ai obọ na. Ohwo ọ tẹ yare nọ a wariẹ gu ẹdhọ riẹ, a re ru owhowhovia esino ukoko na tao ho. Evaọ oke nana, ohwo nọ a ro gu ẹdhọ na ọ rẹ gbẹ kuyo hayo lẹ evaọ iwuhrẹ hẹ, yọ o re gbe wo obọdẹ uvẹ-iruo ọvo ho.

²⁷ A rẹ rọwo nọ a wariẹ gu ẹdhọ ohwo fiki ororokẹ rọkẹ ọnọ a ta nọ o ru thọ na, a vẹ jẹ rọ ere kẹe uvẹ nọ ọ rẹ gbẹ rọ ta eva riẹ. Fikiere, otẹrọnọ ohwo nọ o ru thọ na ọ gbẹ rọwo nyaze evaọ okenọ a rọ gwọlọ wariẹ gu ẹdhọ na ha, a ti whowho nọ a si rie no ukoko no nọ a tẹ daoma bẹ no re a lele iei ta ẹme.

²⁸ Otẹrọnọ ohwo nọ o ru thọ na ọ gbẹ gwọlọ nọ a wariẹ ẹdhọ na gu hu, ogbẹgwae ẹdhoguo na o re dhesẹ kẹe epanọ o roja te re o kurẹriẹ gbe eware nọ o re ru re a rehọ iẹe zihe ze evaọ obaro. Onana u ti fiobọhọ kẹe, yọ a rẹ ta ẹme na ro dhesẹ inọ a rẹro nọ o ti nwene idhere riẹ, re evaọ obaro a rehọ iẹe zihe ziọ ukoko Jihova.​—2 Kọr. 2:6, 7.

OWHOWHOVIA ESINO UKOKO

²⁹ O tẹ gwọlọ nọ a re si ohwo nọ o ru thọ nọ o kurẹriẹ hẹ no ukoko, a re ru owhowhovia ọkpẹkpẹe nọ a rẹ jọ ta nọ: “[Odẹ ohwo na] ọ gbẹ rrọ omọvo Isẹri Jihova ha.” Owhowhovia na o ti ru enọ i kru ga evaọ ukoko na riẹ nọ a re gbe kuomagbe ohwo yena ha.​—1 Kọr. 5:11.

OHWO NỌ O SI OMOBỌ RIẸ NO UKOKO

³⁰ Nọ omọvo Isẹri Jihova nọ ọ họ-ame no o te keke aro fihọ ta hayo kere nọ ọ gbẹ gwọlọ jọ omọvo Isẹri Jihova ha yọ o si omobọ riẹ no ukoko no. Ohwo nọ ọ họ-ame no ọ sai je si omobọ riẹ no ukoko ẹkwoma eware nọ o bi ru, wọhọ oriruo, o kuomagbe ukoko obọ akpọ jọ nọ a be jọ ru eware nọ e wọso iwuhrẹ Ebaibol, fikiere ọ rrọ usu ahwo nọ Jihova Ọghẹnẹ o ti bruoziẹ kpe.​—Aiz. 2:4; Evia. 19:17-21.

³¹ Jọn ukọ na o kere kpahe enọ e siọ ẹrọwọ rai evaọ oke riẹ inọ: “A no udevie mai vrẹ keme a wọhọ omai hi; keme o hae jọ nọ a wọhọ omai, a hae gbẹ jọ kugbe omai.”​—1 Jọn 2:19.

³² Nọ ohwo o te si omobọ riẹ no ukoko, oghẹrẹ nọ Jihova ọ rehọ ohwo na u wo ohẹriẹ gaga no orọ Oleleikristi nọ ọ siọ iruo Uvie ba, koyehọ ọnọ o gbe bi kpohọ usi uwoma ota ha. O sae jọ nọ ohwo ọ siọ iruo Uvie na ba fikinọ o gbe bi se je wuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ kẹse kẹse he. Hayo o sae jọ nọ ẹbẹbẹ hayo ukpokpoma jọ nọ u te rie o lẹliẹ ajọwha riẹ evaọ egagọ Jihova kiekpo. Ekpako na gbe amọfa evaọ ukoko na a re gbe fiobọhọ kẹ Oleleikristi nọ ọ siọ iruo Uvie na ba no re ọ sae wariẹ kruga.​—Rom 15:1; 1 Tẹs. 5:14; Hib. 12:12.

³³ Rekọ otẹrọnọ ohwo nọ ọ rrọ Oleleikristi ọ salọ nọ o re si omobọ riẹ no ukoko na, a re ru owhowhovia ọkpẹkpẹe kẹ ukoko na inọ: “[Odẹ ohwo na] ọ gbẹ rrọ omọvo Isẹri Jihova ha.” A re ru ohwo otiọye na oghẹrẹ ovona nọ a re ru ohwo nọ a sino ukoko na.

ẸREHỌ ZIHE ZIỌ UKOKO

³⁴ A rẹ sae rehọ ohwo nọ a sino ukoko hayo ohwo nọ o si omobọ riẹ no ukoko zihe ze nọ a tẹ ruẹ imuẹro ivevẹ inọ o kurẹriẹ no je dhesẹ via no evaọ etoke jọ inọ o siobọno uzioraha na no. O re dhesẹ via nọ ọ gwọlọ wo emamọ usu kugbe Jihova. Ekpako na a rẹ daoma ruẹ nọ oke o vrẹ ziezi, nọ u re te emerae buobu, ukpe ọvo, hayo tube theri vrẹ ere, epanọ uyero na o rrọ a re rri, nọ ohwo na o re ro dhesẹ via nọ o gine kurẹriẹ no eva ze no. Nọ ileta nọ ohwo ọ rọ yare nọ a rehọ iẹe zihe ze o te te ugboma ekpako na obọ, ogbẹgwae ẹrehọ zihe ze o ti lele ohwo na ta ẹme. Ogbẹgwae na o rẹ kiẹ sọ o bi ru “eware nọ i re dhesẹ ekurẹriẹ,” a vẹ jiroro sọ a rẹ rehọ iẹe zihe ze evaọ oke yena hayo a rẹ rehọ iẹe he.​—Iruẹru 26:20.

³⁵ Otẹrọnọ ukoko ofa a jọ si ohwo nọ ọ be yare nọ a rehọ iẹe zihe ze na no ukoko, ogbẹgwae ẹrehọ zihe ze evaọ ukoko nọ ọ rrọ obọnana a ti lele ohwo na ta ẹme kpahe ayare riẹ na. Otẹrọnọ ahwo ogbẹgwae ẹrehọ zihe ze na a roro nọ u fo re a rehọ iẹe zihe ze, a ti kere se ugboma ekpako ukoko nọ a jọ kake rehọ ohwo na guẹdhọ. Egbẹgwae ivẹ na i re ru iruo kugbe re a ruẹ nọ a kiẹ oware kpobi nọ u kiekpahe ẹme na via re a sae jiroro nọ e gba. Rekọ ogbẹgwae ẹrehọ zihe ze ukoko nọ a jọ kake rehọ ohwo na guẹdhọ oye u re ku iroro na họ sọ a rẹ rehọ ohwo na zihe ze.

OWHOWHOVIA ẸREHỌ ZIHE ZE

³⁶ U te mu ogbẹgwae ẹrehọ zihe ze na ẹro inọ ohwo nọ a sino ukoko na hayo ọnọ o si omobọ riẹ no na o gine kurẹriẹ no, yọ u fo nọ a rẹ rehọ iẹe zihe ze, a re ru owhowhovia ẹrehọ zihe ze na evaọ ukoko nọ a jọ kake rehọ ohwo na guẹdhọ. Otẹrọnọ ukoko ofa ohwo na ọ rrọ enẹna, a rẹ jọ obei ru owhowhovia na re. Enẹ a re ru owhowhovia na: “A rehọ [odẹ ohwo na] zihe ze no wọhọ omọvo Isẹri Jihova.”

ẸDHỌ NỌ O KPOMAHỌ EMAHA NỌ E HỌ-AME NO

³⁷ A rẹ vuẹ ekpako na nọ emaha nọ e họ-ame no e tẹ thọ uzi ulogbo. Nọ ekpako na a tẹ be rehọ ọmaha nọ ọ thọ uzi ulogbo guẹdhọ, u re woma re ọsẹgboni riẹ nọ e họ-ame no a jariẹ. A rẹ romakpotọ kẹ ogbẹgwae ẹdhoguo na, orọnikọ a rẹ gwọlọ ko ọmọ na dhere no ọwhọkuo nọ o fo ho. Ogbẹgwae ẹdhoguo na o rẹ daoma whọku ọmọ nọ ọ thọ uzi na je fiobọhọ kẹe re ọ ruẹrẹ usu riẹ kugbe Jihova wọhọ epanọ a re ru enọ e kpako nọ e thọ uzi na. Rekọ ọmọ na o gbe kurẹriẹ hẹ, a re si ei no ukoko.

NỌ IWHOWHO-UVIE NỌ E RE HỌ-AME HE E TẸ THỌ UZI

³⁸ Eme a re ru nọ iwhowho-uvie nọ e re họ-ame he e tẹ thọ uzi ulogbo? Nọ orọnọ a rrọ Isẹri nọ e họ-ame no ha na, a rẹ sai si ai no ukoko ho. Ẹsejọhọ a ri wo otoriẹ izi Ebaibol na vọvọ họ, fikiere ohrẹ nọ a rẹ kẹ ae o sai fiobọhọ kẹ ae “ru idhere nọ awọ rai ọ be nya liọ.”​—Hib. 12:13.

³⁹ Otẹrọnọ ekpako ivẹ i lele owhowho-uvie nọ ọ re họ-ame he nọ ọ thọ uzi ta ẹme jẹ daoma fiobọhọ kẹe rekọ o dhesẹ ekurẹriẹ hẹ, u fo re a vuẹ ukoko na. A re ru owhowhovia ọkpẹkpẹe, inọ: “[Odẹ ohwo na] ọ gbẹ rrọ owhowho-uvie he.” Ukoko na o vẹ rehọ ohwo nọ ọ thọ uzi na wọhọ ohwo obọ akpọ. Dede nọ a si ohwo nọ ọ thọ uzi na no ukoko ho, inievo na a rẹ yọroma kpahe usu nọ a rẹ nya kugbei. (1 Kọr. 15:33) A re gbe mi ei iyẹrẹ usi uwoma ota ha.

⁴⁰ Nọ oke o be nyaharo na, ohwo nọ ọ re họ-ame he nọ a sino owhowho-uvie ọ sae wariẹ gwọlọ jọ owhowho-uvie. O tẹ rrọ ere, ekpako ivẹ i re lele iei ta ẹme, a vẹ kiẹ ẹnyaharo riẹ riwi. A tẹ ruẹ nọ o te ohwo nọ ọ rẹ jọ owhowho-uvie, a re ru owhowhovia ọkpẹkpẹe, inọ: “[Odẹ ohwo na] ọ wariẹ zihe ruọ owhowho-uvie nọ ọ re họ-ame he no.”

JIHOVA Ọ RẸ GHALE EGAGỌ NỌ E RRỌ DHEDHẸ JẸ RRỌ FUAFO

⁴¹ Ahwo kpobi nọ a rrọ ukoko Ọghẹnẹ nẹnẹ a rẹ sae ghọghọ fiki okugbe gbe udhedhẹ nọ Jihova ọ rọ ghale ahwo riẹ. A be rehọ iwuhrẹ uzẹme nọ i no Ẹme Ọghẹnẹ ze kuọ omai, e wọhọ emamọ ẹbe nọ ọ rrọ bọbọbọ gbe ame odhedhẹ nọ ọ dafia. U te no ere no, Jihova ọ be sẹro mai jẹ thọ omai ẹkwoma ọruẹrẹfihotọ ukoko na nọ o ru, onọ Kristi o wuzou riẹ. (Ol. 23; Aiz. 32:1, 2) Ukoko Ọghẹnẹ nọ o wọhọ aparadase nọ ma rrọ evaọ edẹ urere idabolo nana o be lẹliẹ udu te omai otọ.

⁴² Ma tẹ be sẹro udhedhẹ gbe ẹfuọ ukoko na, yọ ma bi ru re elo uzẹme Uvie na o gbe lo. (Mat. 5:16; Jem. 3:18) Ọghẹnẹ ọ te ghale omai, ma ve ti wo oghọghọ fiki ahwo buobu nọ a te nyaze te riẹ Jihova je kuomagbe omai ru oreva riẹ.