Muẹrohọ Enọ I Wo Uyoyou-Evifihọ!

“Ono ozọ u re ti muẹ re o jiri odẹ ra ha, O ỌNOWO? Keme whẹ ọvo họ ọrẹri.”—EVIAVIA 15:4.

1. Didi imuẹro J. F. Rutherford ọ kẹ kpahe uyoyou-evifihọ ọnọ ọ reuku ẹta riẹ, C. T. Russell?

JOSEPH F. RUTHERFORD, ọnọ ọ rehọ ẹta C. T. Russell wọhọ ohwo-agbara Watch Tower Society evaọ 1917, o te muọ eme riẹ họ evaọ oke ukio Russell ta nọ: “Charles Taze Russell o wo uyoyou-evifihọ kẹ Ọghẹnẹ, o wo uyoyou-evifihọ kẹ Kristi Jesu, o wo uyoyou-evifihọ kẹ iruo uvie Mesaya. O wo uyoyou-evifihọ te urere—ẹhẹ, o wo uyoyou-evifihọ te uwhu.” Eva uzẹme, oyena yọ emamọ ẹme nọ a rẹ ta kpahe odibo ẹrọwọ Jihova Ọghẹnẹ. Osa ovo nọ ma rẹ hwa kẹ ohwo jọ vi ẹme nọ ma rẹ ta kpahiẹe nọ ọ nya te use-abọ uyoyou-evifihọ, inọ ọ romakpotọ—romakpotọ te urere o riẹ hẹ.

2, 3. (a) Fikieme uyoyou-evifihọ o jẹ rọ use-abọ? (b) Amono ọfa a rọ so Ileleikristi uzẹme evaọ omodawọ rai re a dhesẹ uyoyou-evifihọ?

² Uyoyou-evifihọ o wha use-abọ jọ ze. Fikieme? Fikinọ uyoyou-evifihọ u kpeke kugbe isiuru-omobọ ohwo. Ahwo nọ a kobaro evaọ enọ e kare uyoyou-evifihọ kẹ Ọghẹnẹ họ isu-egagọ Kristẹndọm na. Yọ, ere re, siọ oma ba erokpotọ nọ o rọ usu orọo nẹnẹ na o re jọ enẹ ẹdẹ ọvo ho. Ẹnwae-obro ọ vọ oria kpobi. Siọ oma ba erokpotọ o rọ odode re evaọ eria iruo. Rọ kpahe onana, a ta k’omai nọ: “Enọ i wuzou iruo buobu gbe ewena . . . a rọwo inọ ahwo gheghẹ nọ e rọ gedegede ọvo a re dhesẹ uyoyou-evifihọ evaọ oria iruo rai nẹnẹ.” Ahwo nọ a be “romakpotọ hrọ” a re rri rai vo. “Omobọ ra ọvo who re fievahọ” ere ọnọ o wuzou ekọmpene ologbo jọ o fi rie họ. Re a t’ẹme kpahe uyoyou-evifihọ kẹ omobọ ohwo yọ whọ be raha otofa ubiẹme na. O kareghẹhọ omai oware nọ a kere eva Maeka 7:2: “Ohwo Ọghẹnẹ na o whu no akpọ na no.”

³ Maero dede, Setan avọ idhivẹri riẹ a rọ so omai, avọ ọtamuo rai re a ru omai kare uyoyou-evifihọ kẹ Ọghẹnẹ. Oyejabọ nọ a rọ ta kẹ Ileleikristi evaọ Ahwo Ẹfẹsọs 6:12: “Keme orọnọ uwo gbe azẹ ma bi lele họra na ha, rekọ iride uzou na, bru egaga na, bi bru ikpahwo ebi akpọ nana, bi bru izi iyoma nọ e rọ eva eria ikpehru.” Ẹhẹ, u fo re ma yo unuovẹvẹ na: “Jaja aro vi, he rroro. Ọwegrẹ ra ukumuomu na, ọ wọhọ Okpohrokpo nọ obi do enu, be guọlọ ọjọ nọ ọ rẹ ria.”—1 Pita 5:8.

4. Didi iroro i ru uyoyou-evifihọ rọ bẹbẹ?

⁴ Oware ofa nọ u bi ru uyoyou-evifihọ jọ bẹbẹ họ iroro oriobọ nọ ma reuku riẹ no obọ ọsẹ gbe oni mai, wọhọ epanọ a fodẹ e riẹ evaọ Emuhọ 8:21: “Evaọ ohwo e vọ avọ umuomu”—avọ oriobọ—“no emaha ze.” Mai kpobi a wo ẹbẹbẹ nọ Pọl ukọ na ọ f’eva nọ o wo: “Keme uwoma nọ omẹ jẹ iroro nọ me re ruẹ me ru hu, rekọ eyoma nọ o rọ eva mẹ hẹ oyeọvo me ru.”—Ahwo Rom 7:19.

Uyoyou-Evifihọ Yọ Oware Obọdẹ

5, 6. Eme a rẹ sae ta kpahe otofa uyoyou-evifihọ, kọ ẹvẹ a fotọ riẹ no?

⁵ “Uyoyou-evifihọ” yọ ubiẹme obọdẹ gaga. Fikiere Insight on the Scriptures ọ ta nọ: “O wọhọ nọ ubiẹme Oyibo ọvo nọ ọ rẹ sae fotọ ẹme Hibru gbe Grik na gbagba o riẹ hẹ, rekọ ‘uyoyou-evifihọ,’ nọ u kugbe iroro omarọkẹ gbe ẹrọwọ nọ a tẹ rehiẹe t’ẹme kpahe Ọghẹnẹ gbe ẹgọ riẹ, o tẹ dina nya kẹle otofa ubiẹme na.”a Rọ kpahe “uyoyou-evifihọ” Uwou-Eroro Na ọ ta evaọ okejọ nọ: “Ẹrọwọ, iruo, uyoyou, owha-iruo, omarọkẹ. Eme o jọ eme enana tho oma? Eme eyena e rọ abọ sa-sa uyoyou-evifihọ.” Ẹhẹ, emamọ iruemu buobu e riẹ rekọ uyoyou-evifihọ u wo abọ sa-sa. O rọ oware nọ a re ghine muẹro họ re a riẹ epanọ uyoyou-evifihọ gbe ẹrẹreokie e j’obọ họ ohwohwo te evaọ Ikereakere na.

⁶ Otofa enana i re je fiobọhọ re: ‘Uyoyou-evifihọ o rẹ sai dhesẹ ẹrọwọ evifihọ gbe omarọkẹ nọ u wo oba ha, nọ u wo ufuoma no enuho hayo odawọ.’ ‘Uyoyou-evifihọ u dhesẹ ohwo nọ o re koko eyaa hayo omarọkẹ ukoko hayo izi nọ e gba ohwo họ; ubiẹme na u dhesẹ orọnikọ omarọkẹ ọvo ho rekọ edikihẹ whawha re a siọ owhẹ ba ẹbẹbẹ hayo tudu họ owhẹ awọ re whọ nyase omarọkẹ ọyena ba.’ Fikiere, ahwo nọ a gbe kru ẹrọwọ rai dede nọ ẹdawọ, ọwọsuọ, gbe ukpokpoma o bi te ai a sae ta kpahe ae wọhọ “erọ uyoyou-evifihọ.”

7. Didi ẹhẹriẹ o rọ udevie uyoyou-evifihọ gbe ẹrọwọ?

⁷ Rọ kpahe onana, o rẹ sai kiehọ re ma dhesẹ ẹhẹriẹ nọ o rọ udevie uyoyou-evifihọ gbe ẹrọwọ. Evaọ ukiediwo-ọre United States, ẹtẹre jọ ọ riẹ nọ ame riẹ ọ rẹ roro enwene auwa kpobi. O rẹ nya thọ họ te epanọ a ro sei ọrọ Uzẹme Anwae. Ebaibol na ọ t’ẹme fodẹ eware nọ e kare uzuazọ wọhọ ọvẹre na wọhọ nọ ọ vọ avọ uzẹme nọ a re fievahọ. Olezi 89:37 (NW ) ọ ta kpahe ọvẹre na wọhọ “osẹri uzẹme evaọ idadeghe.” A ta kpahe eme Ọghẹnẹ nọ e vọ avọ uzẹme. Eviavia 21:5 ọ ta nọ: “Ọnọ ọ keria agbara uvie na ọ tẹ ta nọ, ‘Ri, mẹ ruẹrẹ eware kpobi ru no.’ Ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ, ‘Kere, keme eme nana kpobi eme uzẹme gbe ọtẹruo.’ ” Enana kpobi e vọ avọ uzẹme, a re fievahọ ai, rekọ i wo uruemu obọ rai ọvuọvo ho, wọhọ uyoyou-evifihọ.

Jihova, Ọrọ Uyoyou-Evafihọ Ologbo Na

8. Didi eme Ikereakere na i dhesẹ oriruo uyoyou-evifihọ nọ omai woma kpobi?

⁸ Ababọ avro, Jihova Ọghẹnẹ họ obọdẹ oriruo ọrọ uyoyou-evifihọ. Jihova ọ rọ yoyou kẹ uyẹ ohwo-akpọ, tubẹ rehọ Ọmọ riẹ kẹ re ahwo-akpọ a sai wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. (Jọn 3:16) Evaọ Jerimaya 3:12, ma se nọ: “Ziheze, whẹ Izrẹl nọ o wo ẹrọwọ họ na, ere ỌNOWO na ọ tae. Me gbe bi muofu kẹ owhẹ hẹ, keme mẹ vọ avọ [uyoyou-evifihọ, NW ].” Gbẹ be t’ẹme kpahe uyoyou-evifihọ Jihova họ eme nọ a kere fihọ Eviavia 16:5 (NW ): “Whẹ, Ọnọ ọ rọ gbe ọnọ ọ jọ, Ọrọ [uyoyou-evifihọ, NW ], who kiẹrẹe.” U je no ere no, eva Olezi 145:17, a ta k’omai nọ: “ỌNOWO na o kiẹrẹe eva idhere riẹ kpobi, jẹ rọ yoyou eva eruo riẹ kpobi.” Eva uzẹme, Jihova o kpehru evaọ uyoyou-evifihọ riẹ te epanọ Eviavia 15:4 o rọ ta nọ: “Ono ozọ u re ti muẹ re o jiri odẹ ra ha, O Ọnowo? Keme whẹ ọvo họ ọrẹri.” Jihova Ọghẹnẹ o wo uyoyou thesiwa.

9, 10. Didi iyẹrẹ uyoyou-evifihọ Jihova o dhesẹ evaọ oyeri kugbe riẹ kugbe orẹwho Izrẹl?

⁹ Ikuigbe orẹwho Izrẹl o vọ avọ imuẹro uyoyou Jihova kẹ ahwo riẹ. Evaọ edẹ Ibruoziẹ na, Izrẹl a je he kie no egagọ uzẹme noke ruoke, rekọ Jihova ọ vẹ wariẹ re ohrọ rai je siwi ai. (Ibruoziẹ 2:15-22) Evaọ etoke ikpe egba isoi nọ Izrẹl a ro wo ivie na, Jihova o dhesẹ uyoyou-evifihọ riẹ kẹ orẹwho oyena.

¹⁰ Uyoyou-evifihọ Jihova u re ru ei wo odiri kugbe ahwo riẹ, wọhọ epanọ ma muẹrohọ na eva 2 Iruẹru-Ivie 36:15, 16: “ỌNOWO na, Ọghẹnẹ esẹ rai, ọ tẹ rehọ ovuẹ ogaga rọ kẹ ikọ riẹ ro se ai, keme o wo ohrọ oriọ kpahe ahwo riẹ gbe oria ẹria riẹ; rekọ a te mu ikọ-Ọghẹnẹ na ẹkoko họ ese, jẹ jẹ eme riẹ fiẹ, jẹ la eruẹaro na eka, bẹsenọ ỌNOWO na, o ti ro muofu kẹ ahwo riẹ rifihọ.”

11. Didi imuẹro hayo omosasọ uyoyou-evifihọ Jihova ọ kẹ omai?

¹¹ Fikinọ Jihova o wo uyoyou-evifihọ thesiwa, Pọl ukọ na ọ tẹ sai kere, wọhọ epanọ a si fihọ Ahwo Rom 8:38, 39: “Keme umuomẹ ẹro nọ makọ uwhu, hayo uzuazọ, hayo ikọ-odhiwu, hayo iride, hayo eware nọ erọ enẹna, hayo eware nọ e be tha, hayo egaga, hayo ekpehru, hayo ekodo, hayo oware ovo eva emama na kpobi, no rẹ sae hẹriẹ omai no uyoyou Ọghẹnẹ evaọ Kristi Jesu Ọnowo mai na, ọ rọhọ.” Ẹhẹ, Jihova ọ k’omai imuẹro nọ: “Mẹ sae se owhẹ ba hayo kiukeku owhẹ gbehe.” (Ahwo Hibru 13:5) Eva uzẹme, o rọ oware omosasọ re a riẹ nọ Jihova Ọghẹnẹ ọ rọ yoyou ẹsikpobi!

Jesu Kristi, Ọmọ Uyoyou-Evifihọ Na

12, 13. Didi isẹi ma wo kpahe uyoyou-evifihọ Ọmọ Ọghẹnẹ?

¹² Ohwo nọ ọ rọ ẹgbagba raro kele Jihova evaọ ẹnyate use-abọ uyoyou-evifihọ họ Jesu Kristi. Pita ukọ na ọ ghinẹ t’ẹme fodẹ Olezi 16:10 ziezi jẹ rehiẹe t’ẹme kpahe Jesu Kristi eva Iruẹru 2:27: “Keme na who reti vu ẹzi mẹ wa evaọ Ẹriwi hi, hayo whọ sae jọ [ọrọ uyoyou-evifihọ, NW ] Ọvo ra re ọ ruẹ egbogbo ho.” Jesu Kristi o te ọnọ a re ghine se “ọrọ uyoyou-evifihọ.” Evaọ kabọ kabọ, o dhesẹ uyoyou-evifihọ kẹ Ọsẹ riẹ jẹ rọkẹ Uvie nọ Ọghẹnẹ ọ yeyaa riẹ. Setan ọ kake daoma re ọ raha ẹgbakiete Jesu ẹkwoma edawọ, gbe eware nọ i re siuru. Nọ ọ sai ru ẹrọwọ Jesu kie he, Ẹdhọ o te mu ei họ ẹlahiẹ, uwhremu na o te kpe Jesu evaọ ehru urre oja. Jesu o nuhu vievie he evaọ uyoyou-evifihọ riẹ kẹ Ọsẹ obọ odhiwu riẹ, Jihova Ọghẹnẹ.—Matiu 4:1-11.

¹³ Jesu Kristi o dhesẹ uyoyou-evifihọ riẹ kẹ ilele riẹ evaọ ekoko eyaa riẹ nọ a kere fihọ Matiu 28:20: “Ri, mẹ avọ owhai a gbẹ jọ kẹse kẹse, makọ te urere akpọ na.” Evaọ ekoko eyaa na, ọ be rọ uyoyou-evifihọ ro dhesẹ ẹgba esuo riẹ kẹ ukoko na anwọ oke Pẹntikọst 33 C.E. rite okpẹdoke inẹnẹ na.

Ahwo-Akpọ nọ E Gba ha I wo Uyoyou-Evifihọ

14. Didi oriruo uyoyou-evifihọ Job o fihọ otọ?

¹⁴ Kọ ẹvẹ kpahe ahwo-akpọ nọ e gba ha? A sai dhesẹ uyoyou-evifihọ kẹ Ọghẹnẹ? Ma wo oriruo ologbo ọrọ Job. Setan o ru avro na vevẹ eva oma riẹ. Kọ Job o you Jihova Ọghẹnẹ, manikọ ọ jẹ gọe fiki isiuru omobọ riẹ? Setan o seha nọ ọ sai ku Job rẹriẹ no Jihova ẹkwoma uye nọ ọ te rọ kẹ Job. Nọ Job o ku eyero riẹ kpobi fiẹ no, emọ riẹ kpobi, makọ omokpokpọ riẹ, aye riẹ ọ tẹ ta kẹe nọ: “La Ọghẹnẹ eka re who whu.” Rekọ Job o wo uyoyou-evifihọ, keme ọ ta kẹe nọ: “ ‘Whọ be ta ẹme wọhọ epanọ eyae igheghẹ edekọ na e rẹ ta. Eware iwoma ọvo ma rẹ jọ obọ Ọghẹnẹ wo, ma gbe je wo iyoma re?’ Eware enana kpobi Job ọ rọ igbenu riẹ raha uzi ovo ho.” (Job 2:9, 10) Eva uzẹme, rọ kẹ ahwo nọ e nyaze te sasa iẹe oma, Job ọ ta nọ: “Dede nọ [Ọghẹnẹ] o re ti kpe omẹ, ghele na me re fieva hiẹe.” (Job 13:15, New International Version) Agbẹta nọ Job o ro wo ọjẹrehọ Jihova! Fikiere, Jihova ọ tẹ ta kẹ Elifaz ohwo Teman na nọ: “Me bi mu ofu kẹ owhẹ gbe egbẹnyusu ivẹ ra, keme wha ta ewoma ọvo kpahe omẹ hẹ, wọhọ epanọ odibo mẹ Job ọ ta kpahe omẹ.”—Job 42:7, 10-16; Jemis 5:11.

15. Didi ikuigbe Ikereakere na ma wo kpahe uyoyou-evifihọ idibo Jihova Ọghẹnẹ buobu?

¹⁵ A rẹ sae ta kpahe ezae gbe eyae ẹrọwọ nọ a dhesẹ evaọ ahwo Hibru uzou 11 na kpobi wọhọ otu uyoyou-evifihọ. Orọnikọ a wo ẹrọwọ ọvo ho rekọ a dhesẹ uyoyou-evifihọ re evaọ aro otunyẹ. Fikiere, ma se kpahe enọ e rọ “fiki orọwọ . . . ruru enu ikpohrokpo, a te je furie eri erae na, jẹ dhẹ no akọ epia . . . E jọ e ruẹ uye ẹkoko o se gbe eviaviẹ efa, gbe egbregba whẹ họ abọ gbe uwou-odi. A rọ itho fi e jọ, a bẹre e jọ ewẹe ivẹ, a rọ epia kpe e jọ, a rehọ eviẹ igodẹ gbe ewe bi zuo nya, iyogbere, a kẹ rai uye, ruai yoyoma.”—Ahwo Hibru 11:33-37.

16. Didi oriruo uyoyou-evifihọ Pọl ukọ na ọ kẹ?

¹⁶ Ikereakere Ileleikristi Grik na o wo oriruo ogbunu ọrọ Pọl ukọ na re. Fikioye ọ jẹ sae ta kẹ Ileleikristi Tẹsalọnika kpahe odibọgba riẹ nọ: “Whai họ isẹi, ere Ọghẹnẹ re, epanọ uruemu mai [u dhesẹ uyoyou-evifihọ, NW ], je kiẹrẹe avọ ababọ afuẹwẹ eva udevie rai enọ erọwo na.” (1 Ahwo Tẹsalọnika 2:10) Ma wo imuẹro efa erọ uyoyou-evifihọ Pọl evaọ eme riẹ nọ a kere fihọ 2 Ahwo Kọrint 6:4, 5, oria nọ ma jo se nọ: “Rekọ eva eware kpobi ma dhesẹ oma mai, wọhọ iruiruo Ọghẹnẹ eva odiri ọwhawha, eva ẹlahiẹ ẹbẹbẹ, oja-oriọ, [ọbẹwẹ], ikpakpe, iwou-odi-enya, ighoagho, iruo, [ababọ owezẹ], ohọo.” Enana kpobi e tẹ kẹ imuẹro oma ọghọ nọ Pọl ukọ na o wo fikinọ o dhesẹ uyoyou-evifihọ.

Otu Uyoyou-Evifihọ Oke Onana

17. Didi eme ọ J. F. Rutherford i dhesẹ ọtamuo riẹ re ọ romakpotọ?

¹⁷ Rọ kpahe oke onana, ma wo uvi oriruo nọ ma kake t’ẹme te no na evaọ emuhọ mai. Muẹrohọ oware nọ a ta evaọ obe na Worldwide Security Under the “Prince of Peace,” evaọ ẹwẹre-obe 146 evaọ otọ uzoẹme “Uyoyou-Evifihọ Evaọ Etoke Efihọ Uwou-Odi.” A jọ etẹe ta nọ: “Re ohwo o dhesẹ uyoyou-evifihọ kẹ ukoko Jihova evaọ etoke nọ a fi rie họ uwou-odi, ohwo-agbara Watch Tower Society, Joseph F. Rutherford, evaọ December 25, 1918, o te kere enẹ: ‘Fikinọ mẹ se nọ mẹ rẹ rọwo kugbe Babilọn ho, rekọ inọ mẹ rẹ rọ ẹrọwọ daoma gọ Olori mẹ, mẹ jẹ rọ uwou-odi, fikiere eva e be were omẹ. . . . Mẹ rẹ mae jẹ ọjẹrehọ gbe ehwẹ Riẹ rehọ re mẹ jọ uwou-odi, vi re mẹ rọwo kugbe hayo romakẹ Arao na re a ruẹse siobọ no omẹ je wo ujiro akpọ na soso.’ ”b

18, 19. Didi iriruo igbunu uyoyou-evifihọ oke onana ma wo?

¹⁸ Ma wo obọdẹ iriruo uyoyou-evifihọ evaọ oma Ileleikristi efa buobu enọ i thihakọ no evaọ otọ ukpokpoma. Usu ahwo omarokpotọ itieye họ Isẹri Jihova obọ Germany evaọ otọ esuo Nazi, wọhọ epanọ a dhesẹ i rie evaọ ividio Purple Triangles na, onọ a vaha kẹre gaga evaọ ẹvẹrẹ Oyibo. Efa nọ a re je muẹrohọ họ Isẹri Jihova omarokpotọ buobu obọ Africa, wọhọ erọ obọ Malawi. Eva obei oroiro uwou-odi jọ o sisẹi kpahe uyoyou-evifihọ Isẹri na, ta nọ: “A rẹ rọ kie no ẹrọwọ rai vievie he. A je dhe ebuebu ọvo.”

¹⁹ Ohwo ọvo nọ o re se Yearbooks of Jehovah’s Witnesses (Ebe Ẹgbukpe Isẹri Jihova) nọ oma o rẹ were he fiki uyoyou-evifihọ nọ Ileleikristi a dhesẹ hẹ ọ riẹ hẹ, wọhọ erọ obọ Gris, Mozambique, gbe Poland. Ibuobu rai a ruẹ uye olahiẹ odada; a kpe efa. Ẹwẹre-obe 177 ọrọ 1992 Yearbook o dhesẹ uwoho ezae Ileleikristi izii evaọ Ithiopia nọ e nyate use-abọ uyoyou-evifihọ te uwhu. Wọhọ Isẹri Jihova, kọ ma gbẹ be were eva nọ ma wo iriruo buobu nọ e rẹ k’omai ẹgba re ma nyate use-abọ uyoyou-evifihọ?

20. Eme o re no i tha nọ ma tẹ romakpotọ?

²⁰ Ẹkwoma uyoyou-evifihọ nọ ma rẹ rọ dadamu kẹ edawọ gbe otunyẹ, ma rẹ rọ ere bọ adhẹẹ omobọ mai. Fikiere, abọ ono evaọ avro uyoyou-evifihọ na ma gwọlọ jọ? Ẹkwoma ẹnyate use-abọ uyoyou-evifihọ, ma re dikihẹ abọ Jihova Ọghẹnẹ evaọ avro na je dhesẹ Setan Ẹdhọ họ ọtọrue ologbo, oyoma nọ ọ ghinẹ rọ na! Ere ma re ro wo ọjẹrehọ Ọnọ Ọ Ma omai, Jihova Ọghẹnẹ, gbe osohwa uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ evawere. (Olezi 37:29; 144:15b) Oware nọ o gwọlọ re a nyate use-abọ uyoyou-evifihọ ọyena họ oware nọ ma te t’ẹme te na.

[Footnotes]

Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?

◻ Fikieme o jẹ rọ use-abọ re a romakpotọ?

◻ Fikieme a jẹ tae nọ “uyoyou-evifihọ” yọ ubiẹme obọdẹ?

◻ Didi iriruo Ikereakere na ma wo kpahe ahwo-akpọ nọ e gba ha nọ e romakpotọ?

◻ Emamọ iriruo oke onana evẹ ọrọ uyoyou-evifihọ ma wo?

[Picture on page 9]

Charles Taze Russell

[Picture on page 10]

Ghinọ Jesu họ “ọrọ uyoyou-evifihọ” Jihova

[Picture on page 11]

Job, dede nọ ọ gba ha, o dhesẹ uyoyou-evifihọ kẹ Ọghẹnẹ

[Picture on page 12]

Pọl o dhesẹ emamọ uyoyou-evifihọ kẹ Jihova