Kẹ Amọfa Ọghọ
“Evaọ edhesẹ ọghọ kẹ ohwohwo, karo.”—AHWO ROM 12:10, NW.
1, 2. (a) Eme ma re ru hrọ ro dhesẹ oma-urokpotọ mai? (b) Ẹvẹ Ebaibol na ọ rẹ rehọ ubiẹme na “ọghọ” ro ruiruo, kọ ono o rẹ lọhọ kẹ re o dhesẹ ọghọ?
UZOẸME mai nọ u kpo u dhesẹ ohrẹ Ẹme Ọghẹnẹ na: “Whai kpobi a rehọ oma-urokpotọ gọ-ẹgọ kẹ ohwo ohwo; keme ‘Ọghẹnẹ o re hrẹ obroma-oro, rekọ ọ vẹ rọ aruoriwo kẹ enọ e roma-kpotọ.’ ” (1 Pita 5:5) Edhere jọ nọ ma rẹ rọ rehọ oma-urokpotọ gọ-ẹgọ họ ma rẹ kẹ amọfa ọghọ.
2 Ubiẹme na “ọghọ” a rẹ rehọ iẹe ruiruo evaọ Ebaibol na ẹsebuobu ro dhesẹ adhẹẹ, orro, gbe ororokẹ nọ ma re dhesẹ kẹ amọfa. Ma rẹ kẹ amọfa ọghọ ẹkwoma ẹwo nọ ma re dhesẹ kẹ ae, rọ adhẹẹ kẹ oma-ọghọ rai, gaviezọ kẹ eriwo rai, jẹ daoma ru oware nọ a yare mi omai kẹ ai. Rọkẹ ahwo nọ a wo oma-urokpotọ onana o rẹ jọ bẹbẹ hẹ. Rekọ, enọ e rẹ yoma a rẹ rue riẹ bẹbẹ re a dhesẹ uvi ọghọ, ukpoye a rẹ daoma wo aruoriwo gbe erere ẹkwoma ugbejiri amọfa.
Jihova Ọ rẹ Kẹ Ahwo-Akpọ Ọghọ
3, 4. Ẹvẹ Jihova o ro dhesẹ ọghọ kẹ Abraham, kọ fikieme?
3 Jihova omariẹ ọ kẹ oriruo evaọ edhesẹ ọghọ. Ọ ma ahwo-akpọ avọ unevaze yọ o re yeri kugbe ai wọhọ robot gheghe he. (1 Pita 2:16) Wọhọ oriruo, okenọ ọ ta kẹ Abraham nnọ ọ te raha Sodọm no fiki imuemu ilogbo riẹ, Abraham ọ tẹ nọ inọ: “Wha rẹ te ghinẹ raha ikiẹrẹe na kugbe iru-umuomu? O tẹrọnọ udhahwo uvẹ gbe ikpe e rọ okpẹwho na nọ i kiẹrẹe; kọ whọ gbẹ se ẹwho na ba fiki udhahwo uvẹ gbe ikpe na?” Jihova ọ tẹ k’uyo nnọ o re vu okpẹwho na wa fiki ahwo ikiẹrẹe 50 na. Abraham ọ tẹ ruabọhọ olẹ avọ oma-urokpotọ. Kọ a tẹ jọ eva riẹ ruẹ ahwo 45? 40? 30? 20? 10 ọvo? Jihova ọ kẹ Abraham imuẹro nnọ ọ te raha Sodọm ho otẹrọnọ ọ jọ eva riẹ ruẹ ahwo ikiẹrẹe ikpe.—Emuhọ 18:20-33.
4 Jihova ọ riẹ nnọ ahwo ikiẹrẹe ikpe e rọ Sodọm ho, ghele na ọ kẹ Abraham adhẹẹ ẹkwoma ezọgaviẹ kẹ eriwo riẹ gbe edhere adhẹẹ nọ o ro yeri kugbei. Fikieme? Fikinọ Abraham ọ “rọwo ẹme nọ ỌNOWO ọ ta na, a je kele iei gbe ẹrẹreokie kẹ e.” A se Abraham “ogbẹnyusu Ọghẹnẹ.” (Emuhọ 15:6; Jemis 2:23) Ofariẹ, Jihova ọ ruẹ nnọ Abraham ọ be rọ ọghọ kẹ amọfa. Okenọ ẹwhọ ọ roma via evaọ udevie ithuru-erao riẹ gbe erọ ọmọ-oniọvo riẹ Lọt, Abraham ọ kẹ Lọt ọghọ nọ ọ rọ ta kẹe re ọ kake salọ ofẹ nọ ọ gwọlọ. Lọt ọ salọ otọ nọ o rri nọ o mai woma, Abraham ọ tẹ kwa kpohọ ofẹ odekọ.—Emuhọ 13:5-11.
5. Ẹvẹ Jihova ọ rọ kẹ Lọt ọghọ?
5 Jihova ọ rehọ ọghọ kẹ Lọt okiẹrẹe na re. Taure ọ tẹ te raha Sodọm, ọ ta kẹ Lọt re ọ dhẹ kpohọ eria igbehru. Rekọ, Lọt ọ ta nnọ ọ gwọlọ kpohọ obei hi; ọ gwọlọ oria Zoa ekẹloma na, dede nọ okpẹwho na o rọ abọ jọ eria nọ a be te raha na. Jihova ọ tẹ ta kẹ Lọt nọ: “Mẹ rọo o nọ whọ ta na re, mẹ sae raha ẹwho nọ whọ ta na ha.” Jihova o dhesẹ ọghọ kẹ Lọt ọrọ ẹrọwọ na ẹkwoma eruo oware nọ ọ yare.—Emuhọ 19:15-22; 2 Pita 2:6-9.
6. Ẹvẹ Jihova ọ rọ kẹ Mosis ọghọ?
6 Okenọ Jihova o vi Mosis zihe kpohọ Ijipti re o su ahwo Riẹ no igbo ze re ọ jẹ ta kẹ Fẹro kpahe obusino ahwo Riẹ re a kpo, Mosis ọ tẹ kuyo nọ: “O ỌNOWO mẹ, mẹ rọ ọgbẹme he makọ enẹna hayo anwọ okenọ whọ rọ ta kẹ odibo ra.” Jihova ọ kẹ Mosis imuẹro nnọ: “Mẹ rẹte jọ unuẹme ra je wuhrẹ owhẹ onọ whọ rẹte ta.” Rekọ Mosis o gbe je siuke hemu. Koyehọ Jihova ọ kẹ Mosis imuẹro inọ o ti ru oniọvo riẹ, Erọn, re ọ jọ ọtota kẹe.—Ọnyano 4:10-16.
7. Fikieme u ro no Jihova eva ze re ọ rọ ọghọ kẹ amọfa?
7 Evaọ iriruo eyena kpobi, Jihova o dhesẹ unevaze riẹ re ọ kẹ amọfa ọghọ, maero kọ enọ e be gọe. Dede nọ eware nọ a yare riẹ e hẹrioma no iroro ọsosuọ Jihova, o roro kpahe ayare rai ọ tẹ k’uvẹ rai thakpinọ enana e wọso ẹjiroro riẹ hẹ.
Jesu Ọ Kẹ Amọfa Ọghọ
8. Ẹvẹ Jesu ọ rọ rehọ ọghọ kẹ aye jọ nọ ọ jẹ mọ gaga?
8 Jesu ọ raro kele Jihova evaọ ọghọ ọrọkẹ amọfa. Ẹdẹjọ evaọ ogbotu, aye jọ ọ jariẹ nọ ọ jẹ ruẹ-uye ehwẹ azẹ ikpe 12. Edọkita a sai siwi iei hi. Evaọ otọ Uzi Mosis, ọ rọ gbegbe yọ u fo re ọ jọ etẹe he. Ọ tẹ nya ruọ emu Jesu, r’obọ te ewu riẹ, oma riẹ u te kpo. Jesu ọ s’obọvi eme Uzi na, whọku ei fiki oware nọ o ru na ha. Ukpoye, nọ o rri uyero na wariẹ ọ tẹ kẹe ọghọ, ta nọ: “Ọmọtẹ ẹrọwọ ra o si owhẹ no; nya kpo tou, a si owhẹ no [ẹyao] ra.”—Mak 5:25-34; Iruo-Izerẹ 15:25-27.
9. Ẹvẹ Jesu ọ rọ kẹ Ọgẹdhọ jọ ọghọ?
9 Oke ọfa jọ, aye ohwo Fonisia ọ ta kẹ Jesu nọ: “Olori, whẹ Ọmọ Devidi; ohrọ mẹ o re owhẹ[.] Ukumuomu o be lahiẹ ọmọtẹ mẹ gaga.” Nọ ọ riẹ nnọ a vi rie bru orẹwho Izrẹl orọnikọ bru Egedhọ họ, Jesu ọ tẹ ta nọ: “U fo re a rehọ ebrẹdi emaha na [erọ Izrẹl] fi kẹ erakọ [Egedhọ] họ.” Aye na ọ tẹ kuyo nọ: “Rekọ erakọ dede e rẹ re ehẹhẹ nọ i kie no emẹjẹ olori rai.” Koyehọ Jesu ọ ta nọ: “Aye, ẹrọwọ ra ọ rẹ ruaro! Epanọ o rọ eva ra na a ru ere kẹ owhẹ.” Oma o tẹ ga ọmọtẹ riẹ. Jesu ọ rọ ọghọ kẹ aye Ọgẹdhọ nana fiki ẹrọwọ riẹ. Makọ odẹ nọ o se rai na “erakọ,” ukpenọ o se ai erakọ egeva, u ru ẹme na lọhọ u te je dhesẹ ọdawẹ riẹ.—Matiu 15:21-28.
10. Uwuhrẹ ulogbo vẹ Jesu o wuhrẹ ilele riẹ, kọ fikieme a jẹ gwọlọ iẹe?
10 Jesu ọ ruabọhọ ewuhrẹ ilele riẹ kpahe ẹgwọlọ oma-urokpotọ gbe ọghọ ọrọkẹ amọfa, keme a gbe wo ẹbẹbẹ mọvuọria. Okejọ nọ a vro-avro no, Jesu ọ tẹ nọ nnọ: “Eme wha jẹ ta eva obọ edhere?” A te fibo, ‘keme a je lele ohwohwo vravro kpahe ọnọ ọ mae rro.’ (Mak 9:33, 34) Makọ evaọ aso taure Jesu o te ti whu, “ẹwhọ ọ tẹ ruọ udevie rai epa ọnọ a roro nọ ọ mae ro.” (Luk 22:24) Fikiere evaọ emu Ọnyavrẹ na, Jesu “o te ku ame họ evaọ odhe na, o te mu awọ ilele riẹ họ ẹwozẹ.” Ẹvẹ uwuhrẹ na u wo ẹgba te! Jesu họ Ọmọ Ọghẹnẹ, u te no Jihova no ọye u re te evaọ ehrugbakpọ na kpobi. Ghele na, o wuhrẹ ilele riẹ uwuhrẹ edhesẹ ọghọ ẹkwoma awọ rai nọ ọ wozẹ. Ọ ta nọ: “Mẹ kẹ owhai oriruo no, re wha ru epanọ me ru kẹ owhai na re.”—Jọn 13:5-15.
Pọl O Dhesẹ Ọghọ
11, 12. Nọ Pọl o zihe ruọ Oleleikristi no, eme o wuhrẹ, kọ ẹvẹ o ro fi uwuhrẹ nana h’iruo kpahe Filimọn?
11 Wọhọ ọnọ ọ raro kele Kristi, Pọl ukọ na o dhesẹ ọghọ kẹ amọfa. (1 Ahwo Kọrint 11:1) Ọ ta nọ: “Ma guọlọ oro no obọ ahwo ze he . . . Rekọ ma rọ oma kpotọ eva udevie rai wọhọ epanọ ọyọre-ọmọ ọ rẹ sẹro emọ riẹ.” (1 Ahwo Tẹsalonika 2:6, 7) Oniọmọ ọ rẹ rẹro te emefofa riẹ. Nọ Pọl o zihe ruọ Oleleikristi no, o wuhrẹ oma-urokpotọ je dhesẹ ọghọ kẹ ibe Ileleikristi riẹ ẹkwoma ẹwo nọ o ro yeri kugbe ai. Evaọ ere oruo, ọ tẹ jẹ rọ adhẹẹ kẹ iroro omobọ rai, wọhọ epanọ oware jọ nọ o via okenọ ọ jọ uwou-odi evaọ Rom u dhesẹ i rie via na.
12 Onesimọs, ọrigbo jọ nọ ọ dhẹ, ọ kezọ kẹ ewuhrẹ Pọl. O te zihe ruọ Oleleikristi gbe ogbẹnyusu Pọl. Ohwo nọ o wo ọrigbo na họ Filimọn, Oleleikristi, ọnọ ọ jẹ rria Esia Minor. Evaọ ileta se Filimọn, Pọl o kere epanọ Onesimọs o w’iruo kẹe te, ta nọ: “O hae were omẹ nọ mẹ rẹ daijẹ re o lele omẹ jọ.” Ghele na, Pọl o zihe Onesimọs se Filimọn, keme o kere nọ: “Rekọ o were omẹ nọ me re ru oware ovo ababọ iroro ra ha, re ewoma ra ọ kare o rọ ọgbahọ, rekọ o jọ o rọ iroro nọ i no obọ ra ze.” Pọl o dhesẹ ogaga ha fikinọ ọ rọ ukọ, rekọ ọ kẹ Filimọn ọghọ ababọ ẹyarọ re ọ da Onesimọs ji Rom. Ofariẹ, Pọl ọ hrẹ Filimọn re ọ kẹ Onesimọs ọghọ, re o yeri kugbei woma ‘vi ọrigbo, rekọ wọhọ oniọvo oyoyou.’—Filimọn 13-16.
Edhesẹ Ọghọ Evaọ Edẹ Mai Na
13. Eme Ahwo Rom 12:10 o ta k’omai nọ ma ru?
13 Ẹme Ọghẹnẹ ọ hrẹ omai nọ: “Evaọ edhesẹ ọghọ kẹ ohwohwo, karo.” (Ahwo Rom 12:10, NW ) Onana u te dhesẹ nnọ orọnikọ ma rẹ hẹrẹ re amọfa a kaki dhesẹ ọghọ k’omai hi, rekọ ma rẹ kake j’owọ. “Wha jọ ohwo kpobi ọ kake guọlọ ewoma ọrivẹ riẹ, re ọ tẹ guọlọ ewoma omobọ riẹ.” (1 Ahwo Kọrint 10:24; 1 Pita 3:8, 9) Fikiere, idibo Jihova a rẹ gwọlọ edhere nọ a re ro dhesẹ ọghọ kẹ enọ a gbẹ rọ uviuwou, ibe Ileleikristi evaọ ukoko na, jẹ tubẹ rọ kẹ enọ e rọ otafe ukoko na.
14. Ẹvẹ ọzae avọ aye a re ro dhesẹ ọghọ?
14 Ebaibol na ọ ta nọ: “Kristi họ ọ nọ o wo uzou ohwo kpobi, ọzae ọye o wo uzou aye riẹ.” (1 Ahwo Kọrint 11:3) Jihova ọ gwọlọ re ọzae na o yeri kugbe aye riẹ epanọ Kristi o ru ukoko na. Eva 1 Pita 3:7, a ta kẹ ezae re a “rọ iroro lele eyae rai yeri, he tete aye na wọhọ oware ohẹhẹ.” Ọ rẹ sai ru onana ẹkwoma oma nọ o re ro totọ kezọ je roro kpahe ewoma aye riẹ. (Emuhọ 21:12) Ọ rẹ sae rehọ iroro aye riẹ otẹrọnọ e rọ enwoma ha, yọ o re ru eware fiki ewoma riẹ jẹ rehọ obọ olọlọhọ yeri kugbei. Evaọ abọdekọ riẹ, “aye omariẹ ọ ruẹ nọ ọ rehọ adhẹẹ kẹ ọzae riẹ.” (Ahwo Ẹfẹsọs 5:33) O re yoẹme kẹe, ọ rẹ bẹbẹ ọzae na họ ru eware he, o re rri rie vo ho. O re dhesẹ oma-urokpotọ ẹkwoma ọzae na nọ ọ rẹ la ro uzou hu, o tẹ make rọnọ ọ riẹ vi ọzae na evaọ eware jọ.
15. Didi ororokẹ a re dhesẹ kẹ enọ e kpako no, kọ oghẹrẹ vẹ a re ru kpahe onana?
15 Evaọ ukoko Ileleikristi na, ahwo jọ a riẹ nọ a mai fo kẹ ọghọ, enọ e kpako no na. “Wha rẹ kparoma kẹ ọnọ ọ dhẹ eza uzou no, wha vẹ rehọ adhẹ kẹ ọkpọkuọzae [hayo, ọkpọkuaye].” (Iruo-Izerẹ 19:32) Onana o mae rọ ere kpahe enọ e gọ Jihova avọ ẹrọwọ ikpe buobu no keme “eza uzou yọ etu-uvie adhẹẹ nọ a te woi evaọ edhere ẹrẹreokie.” (Itẹ 16:31, NW ) Esẹro i re fi oriruo h’otọ ẹkwoma adhẹẹ nọ o fo nọ a rẹ rọkẹ ibe Ileleikristi nọ i vi rai. Dede na, u fo re enọ e kpako no a dhesẹ uruemu adhẹẹ kẹ emaha, maero kọ enọ e be rẹro te uthuru na.—1 Pita 5:2, 3.
16. Ẹvẹ esẹ gbe ini avọ emọ a rẹ rọ kẹ ohwohwo ọghọ?
16 Emaha e rẹ rọ ọghọ kẹ esẹ gbe ini rai: “Whai emaha na, wha yo ẹme enọ i yẹ owhai eva Ọnowo na, keme onana họ onọ u kiehọ. ‘Dhẹ ọsẹ ra avọ oni ra’ (onana họ uzi ọsosuọ avọ eya), ‘re uwoma kẹ owhai, wha ruẹse ria akpọ na kri.’ ” Evaọ abọdekọ riẹ, esẹ gbe ini a rẹ rọ ọghọ kẹ emaha na, keme a ta kẹ ae nnọ a ‘kpọ emọ rai eva ha, rekọ a yọrọ ae evaọ ọwhọkuo avọ ọkpọvio iroro Ọnowo na.’—Ahwo Ẹfẹsọs 6:1-4; Ọnyano 20:12.
17. Amono a fo kẹ “adhẹ akuava”?
17 Amọfa nọ ma re je dhesẹ ọghọ kẹ họ enọ i bi ruiruo gaga evaọ ukoko na: “U fo re ekpako nọ i bi suẹ ziezi na a kẹ ae adhẹ akuava, o nọ-omaero kọ otu nọ ọ be ruẹ uye ta usiuwoma a ve je wuhrẹ ahwo.” (1 Timoti 5:17) Edhere jọ nọ ma re ro dhesẹ ọghọ nana kẹ ae họ oware nọ Ahwo Hibru 13:17 o ta: “Wha yo ẹme e nọ i bi su owhai re wha rehọ oma kpotọ kẹ ae.”
18. Eme ma re ru kẹ ahwo nọ a rọ otafe ukoko na?
18 Kọ ma re dhesẹ ọghọ kẹ enọ e rọ otafe ukoko na? Ẹhẹ. Wọhọ oriruo, a hrẹ omai nọ: “Jọ kohwo kohwo oyo ẹme enọ a kẹ udu na.” (Ahwo Rom 13:1) Enana họ isu egọmeti nọ Jihova ọ kuvẹ re a su bẹsenọ Uvie riẹ u re nwene ẹta rai. (Daniẹl 2:44) Fikiere, ma rẹ “hwosa kẹ ae epanọ ute rai, osauzou kẹ ọnọ osauzou ute, igho-ofa kẹ ọnọ igho-ofa ite, adhẹ kẹ ọnọ adhẹẹ ote, oro kẹ ọnọ oro ute.” (Ahwo Rom 13:7) Ma rẹ rọ “adhẹẹ kẹ ahwo kpobi.”—1 Pita 2:17.
19. Ẹvẹ ma re ro “ru iruo ezi” kẹ amọfa je dhesẹ ọghọ kẹ ai?
19 Nọ o rọ uzẹme nnọ ma rẹ rọ ọghọ kẹ enọ e rọ otafe ukoko na, muẹrohọ oware nọ Ẹme Ọghẹnẹ o fiẹgba họ: “Nọ uvẹ o gbẹrọ na, joma ru iruo ezi kẹ ahwo kpobi, onọ o mae ro kọ rọ kẹ otu nọ ọrọ ẹgba orọwọ na.” (Ahwo Galesha 6:10) Evaọ uzẹme, uvi edhere nọ ma re ro “ru iruo ezi” kẹ amọfa họ ẹbọ gbe ẹnyate ẹgwọlọ abọ-ẹzi rai. (Matiu 5:3) Ma rẹ sai ru onana ẹkwoma ẹmeoyo kẹ ẹme ekareghẹhọ Pọl ukọ na: “Dawo oma re whọ sae ru oma ra wọhọ ọ nọ a jẹrehọ no, obọ aro Ọghẹnẹ . . . wọhọ oruiruo ọnọ ọ kare omaovuọ, nọ rẹ yọrọ ẹme uzẹme na ziezi.” Okenọ ma tẹ rọ ẹghẹ rehọ uvẹ kpobi ruiruo ro se isẹri, ‘bi ru iruo usiuwoma ota mai gbunu,’ orọnikọ ma bi ru ewoma kẹ ahwo kpobi ọvo ho rekọ ma bi dhesẹ ọghọ kẹ ai re.—2 Timoti 2:15; 4:5.
Ọghọ Ọrọkẹ Jihova
20. Eme ọ via kẹ Fẹro gbe egbaẹmo riẹ, kọ fikieme?
20 Jihova ọ rọ ọghọ kẹ emama riẹ. O tẹ rọ oware iroro re ma rọ ọghọ kẹe zihe. (Itẹ 3:9; Eviavia 4:11) Ẹme Jihova ọ tẹ jẹ ta nọ: “Enọ e kẹ omẹ adhẹ mẹ rẹ kẹ adhẹ, enọ e jẹ omẹ fiẹ, me re riwi ai vo.” (1 Samuẹle 2:30) Okenọ a ta kẹ Fẹro ọ Ijipti nnọ o siobọno ahwo Ọghẹnẹ kpo, ọ tẹ rọ omoya kuyo nnọ: “Ono họ ỌNOWO na, nọ me re yo uru riẹ?” (Ọnyano 5:2) Okenọ Fẹro o vi egbaẹmo riẹ re a raha emọ Izrẹl, Jihova ọ tẹ hẹriẹ ame Abade Ọwawae na kẹ Izrẹl. Rekọ nọ ahwo Ijipti a lele ai, Jihova o te ru re ame na o zihe ze. “Ekẹkẹ Fẹro gbe ogbotu-ẹmo riẹ, [Jihova] o gele fihọ evaọ abade.” (Ọnyano 14:26-28; 15:4) Fikiere omoya ọ Fẹro nọ ọ rọ se nnọ ọ rẹ kẹ Jihova ọghọ o tẹ wha okpẹtu sei.—Olezi 136:15.
21. Fikieme Jihova ọ rọ wọso Bẹlsheza, kọ eme o no rie ze?
21 Bẹlsheza ovie Babilọn ọ se nnọ ọ rẹ kẹ Jihova ọghọ. Evaọ etoke ehaa idieda jọ, o rri Jihova vo ẹkwoma igho efuafo igoru gbe isiliva nọ a rehọ no etẹmpol Jerusalẹm ze nọ a jẹ rọ da idi. Yọ okenọ o je ru ere na o bi jiri eghẹnẹ edhọ riẹ. Rekọ Daniẹl, odibo Jihova, ọ ta kẹe nnọ: “Whọ te rehọ oma ra kpotọ họ, . . . rekọ whọ kpare rọ suọ Ọnowo obọ ehru.” Asoaso ọyena a kpe Bẹlsheza, a te mi ei uvie riẹ.—Daniẹl 5:22-31.
22. (a) Fikieme Jihova o ro muofu kẹ isu ahwo Izrẹl gbe ahwo rai? (b) Amono Jihova ọ kẹ aruoriwo, kọ eme o no rie ze?
22 Evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ C.E., Herọd ovie na ọ jẹ kẹ ogbotu jọ ovuẹ, a te bo nọ: “[Urru] ọghẹnẹ o rọ o rọ ohwo akpọ họ!” Ovie nọ o fioka ha na ọ se he rekọ ọ gwọlọ oruaro na. Fikiere, “ukọ-odhiwu Ọnowo na ọ tẹ tehe iẹe, fiki epanọ ọ rọ oruaro na kẹ Ọghẹnẹ hẹ.” (Iruẹru 12:21-23) Herọd ọ rọ ọghọ kẹ omobọ riẹ siọ Jihova ba, a tẹ tehe iẹe kpe. Isu egagọ oke oyena a rri Ọghẹnẹ vo ẹkwoma eguae nọ a jẹ gba re a kpe Ọmọ riẹ, Jesu. Isu jọ e riẹ nnọ Jesu o je wuhrẹ uzẹme na rekọ a lele i rie he, “keme a you ujiro ahwo vi o rọ Ọghẹnẹ.” (Jọn 11:47-53; 12:42, 43) Orẹwho na soso o rọ ọghọ kẹ Jihova hayo Jesu, Ohwo-Ẹro riẹ nọ o ro mu hu. Fikiere, Jihova ọ gbẹ kẹ ae ọghọ họ, ọ se rai gbe etẹmpol rai kẹ ọraha. Rekọ ọ yọrọ enọ e kẹ riẹ gbe Ọmọ riẹ ọghọ.—Matiu 23:38; Luk 21:20-22.
23. Eme ma re ru hrọ re ma rria akpọ ọkpokpọ Ọghẹnẹ? (Olezi 37:9-11; Matiu 5:5)
23 Ahwo nọ a gwọlọ rria akpọ ọkpokpọ Ọghẹnẹ kpobi nọ a tẹ raha uyerakpọ nana no a rẹ rọ ọghọ kẹ Ọghẹnẹ gbe Ọmọ riẹ, Kristi Jesu, je yoẹme kẹ ai. (Jọn 5:22, 23; Ahwo Filipai 2:9-11) Ahwo nọ a dhesẹ ọghọ otiọye na ha “a re ti si ai no otọ na.” Evaọ abọdekọ riẹ, ikiẹrẹe nọ e be rehọ ọghọ je yoẹme kẹ Ọghẹnẹ gbe Kristi a rẹ “te ria otọ na.”—Itẹ 2:21, 22.
Evaọ Ọkiẹkpemu
◻ Eme u dhesẹ re a rọ ọghọ kẹ amọfa, kọ ẹvẹ Jihova o ro ru onana?
◻ Ẹvẹ Jesu avọ Pọl a rọ kẹ amọfa ọghọ?
◻ Amono a fo kẹ ọghọ evaọ edẹ mai na?
◻ Fikieme ma jẹ rọ ọghọ kẹ Jihova gbe Jesu hrọ?
[Picture on page 27]
Jihova ọ kẹ Abraham ọghọ ẹkwoma eroro kpahe ayare riẹ
[Picture on page 28]
Evaọ erọo obokparọ, ọzae avọ aye a rẹ kẹ ohwohwo ọghọ