Jihova Họ Adhẹzọ Mai

“Kemena who ru ỌNOWO họ oria adhẹzọ ra, . . . [okpẹtu ọvo o] re ti te owhẹ hẹ.”—OLEZI 91:9, 10.

1. Fikieme ma sae rọ ta nọ Jihova họ adhẹzọ mai?

JIHOVA yọ uvi adhẹzọ kẹ ahwo riẹ. Ma tẹ rehọ oma mai kpobi kẹe, a rẹ sai ‘kpokpo omai eva kabọ kabọ, rekọ a sai kpe omai hi; reghe omai, dede na oma o rẹ rọ omai hi; kẹ omai uye, dede na ma rẹ seba ha; tehe omai kie, dede na yọ a sai kpe omai hi.’ Fikieme? Keme Jihova ọ rẹ k’omai “ogaga ulogbo nọ othesiwa.” (2 Ahwo Kọrint 4:7-9) Ẹhẹ, Ọsẹ obọ odhiwu mai o re fiobọhọ k’omai nya edhere uzuazọ Ọghẹnẹ, yọ ma rẹ sae rehọ eme ọso-ilezi enana te udu: “Kemena who ru ỌNOWO họ oria adhẹzọ ra, who ru Oride na re ọ jọ oria ẹria ra, [okpẹtu ọvo o] re ti te owhẹ hẹ.”—Olezi 91:9, 10.

2. Eme a rẹ sae ta kpahe Olezi avọ 91 gbe oware nọ ọ y’eyaa riẹ?

² Ẹsejọhọ Mosis họ ọnọ o kere eme ọ Olezi avọ 91 eyena. Eme nọ e rrọ ehru riẹ na e ta nọ ọye o kere Olezi avọ 90 na, yọ Olezi avọ 91 o lele i rie ababọ eme nọ e roma via nọ e fodẹ okere ọfa jọ. Ẹsejọhọ ahwo buobu a ku unu gbe so Olezi avọ 91 na; koyehọ, ẹsejọhọ omọvo ọ kake so abọ ọsosuọ na (91:1, 2), ahwo buobu a te ku unu gbe za ole na (91:3-8). Ẹsejọhọ urru omọvo u te lele iei (91:9a), utu ahwo o tẹ za ole na (91:9b-13). Yọ ẹsejọhọ omọvo ọ so eme urere na (91:14-16). Epanọ o rrọ kpobi, Olezi avọ 91 na ọ y’eyaa omofọwẹ abọ-ẹzi kẹ Ileleikristi nọ a wholo na wọhọ utu jẹ rehọ imuẹro evona kẹ egbẹnya rai nọ e rehọ oma mudhe no wọhọ ẹko.a Joma roro kpahe epanọ olezi ọnana o ro kiekpahe idibo Jihova eyena kpobi.

Omofọwẹ Evaọ ‘Oria Idhere Ọghẹnẹ’

3. (a) Eme họ “oria idhere Oride na”? (b) Eme ma rẹ ruẹ nọ ma tẹ rọ “otọ uwoho Erumeru na”?

³ Ọso-ilezi na ọ so nọ: “Ọnọ ọ be ria oria [idhere] Oride na, ọ rẹ te jọ otọ uwoho Erumeru na, ọ rẹ te ta kẹ ỌNOWO nọ, ‘Whẹ họ oria adhẹzọ gbe uwou ogaga mẹ; Ọghẹnẹ mẹ, ọnọ me re fievahọ.’ ” (Olezi 91:1, 2) “Oria idhere Oride na” yọ oria ẹwoho ọrọ ethathọ k’omai, jẹ maero rọkẹ enọ a wholo na dẹẹ, enọ Ẹdhọ ọ rẹriẹ aro dhe gidigba. (Eviavia 12:15-17) Ọ hae raha omai kpobi no ogbẹrọ ethathọ nọ ma be reawere riẹ wọhọ enọ e kpahe Ọghẹnẹ wọhọ erara abọ-ẹzi hi. Ẹkwoma “otọ uwoho Erumeru na” nọ ma rẹ jọ, ma rẹ ruẹ uketha uwoho Ọghẹnẹ. (Olezi 15:1, 2; 121:5) Oria adhẹzọ nọ o foma hayo nọ o ga vi orọ Olori Osu mai na, Jihova, o riẹ hẹ.—Itẹ 18:10.

4. Didi ekwakwa “okpe-emevra” na, Setan, o bi ro ruiruo, kọ ẹvẹ ma rẹ rọ vabọ?

⁴ Ọso-ilezi na o fibae nọ: “Ọye oma riẹ [ Jihova] o re ti siwi [owhẹ] no ẹta okpe-emevra, gbe abọ ẹyao ọgaga nọ o re vo.” (Olezi 91:3) Okpe-emevra evaọ Izrẹl anwae ọ rẹ rehọ agbefẹ hayo ẹta ro mu evra ẹsibuobu. Ejọ evaọ usu egbefẹ “okpe-emevra” na, Setan, họ ukoko umuomu riẹ gbe ‘iruẹru ẹghẹ’ riẹ. (Ahwo Ẹfẹsọs 6:11) Ọ rẹ lẹlẹ kpahe egbefẹ fihọ edhere mai re o si omai ruọ emuemu je ru omai kie ruọ ọraha abọ-ẹzi. (Olezi 142:3) Rekọ, fikinọ ma siọ ababọ-ẹrẹreokie no, ‘ma te vae abọ wọhọ ọvra nọ ẹta o kie thọ.’ (Olezi 124:7, 8) Ẹvẹ ma rẹ kẹ uyere te inọ Jihova o bi siwi omai no obọ “okpe-emevra” omuomu na!—Matiu 6:13.

5, 6. Didi “ẹyao ọgaga” ọ wha ‘okpẹtu’ ze no, kọ fikieme ahwo Jihova a gbe kie kẹe he?

⁵ Ọso-ilezi na ọ fodẹ ‘ẹyao ọgaga nọ ọ rẹ wha okpẹtu ze.’ Wọhọ ẹyao nọ o re vo, oware jọ o riẹ nọ o rẹ wha “okpẹtu” se uviuwou ahwo-akpọ na gbe enọ e be kpare esuo-okpehru Jihova. Rọ kpahe onana, ogbiku na, Arnold Toynbee, o kere nọ: “No anwọ ekuhọ Ẹmo Akpọ II ze, ohọre kẹ esuo orẹwho ohwo o lẹliẹ erẹwho nọ i wo esuo obọrai bu akuava no . . . Iroro ahwo-akpọ e be hẹriẹ gahọ.”

⁶ Evaọ ikpe udhusoi na kpobi, isu jọ i bi fou erae họ ozighi ohẹriẹ akpọ-soso na. A tẹ jẹ gwọlọ nọ a rehọ egagọ kẹ ae hayo kẹ emema sa-sa. Rekọ Jihova ọ re kuvẹ vievie he re ahwo ẹrọwọ riẹ a kie ruọ “ẹyao ọgaga” otiọye na. (Daniẹl 3:1, 2, 20-27; 6:7-10, 16-22) Wọhọ okugbe-inievo uyoyou akpọ-soso, ma be rehọ egagọ udu kpobi kẹ Jihova, yọrọ seomaba-edhehọ ọrọ Ikereakere na, jẹ rehọ ababọ ọriẹwẹ vuhumu nọ “evaọ korẹwho korẹwho ọnọ ọ jarae [dhẹ Ọghẹnẹ] o je ru onọ ukiẹrẹe ọ rẹ rehọ iẹe.” (Iruẹru 10:34, 35; Ọnyano 20:4-6; Jọn 13:34, 35; 17:16; 1 Pita 5:8, 9) Dede nọ ma rẹ ruẹ-uye “okpẹtu” ukpokpoma wọhọ Ileleikristi, ma be ghọghọ ma te je wo omofọwẹ abọ-ẹzi evaọ “oria idhere Oride na.”

7. Ẹvẹ Jihova ọ rẹ rọ rehọ “ibekpe riẹ” thọ omai?

⁷ Nọ ma wo Jihova wọhọ adhẹzọ mai na, ma re wo omosasọ rono eme nana ze: “Ọ rẹ te rehọ ibekpe riẹ ruru owhẹ, otọ ibekpe riẹ họ adhẹzọ ra; uzẹme riẹ họ ojese.” (Olezi 91:4) Ọghẹnẹ ọ be thọ omai, nwane wọhọ epanọ oni ọvra o re ruru emọ riẹ na. (Aizaya 31:5) ‘Ọ rẹ rehọ ibekpe riẹ ruru omai.’ Ọvra ọ rẹ rọ ibekpe riẹ ruru emọ riẹ, thọ ae no erao ijihẹ. Wọhọ emọ eboba gheghe, ma wo omofọwẹ evaọ otọ ibekpe ẹwoho Jihova keme ma ruọ oria adhẹzọ evaọ ukoko Ileleikristi uzẹme riẹ no.—Rut 2:12; Olezi 5:1, 11.

8. Ẹvẹ “uzẹme” Jihova o jẹ rrọ ojese ulogbo gbe ogba ukpehru?

⁸ Ma fievahọ “uzẹme,” hayo ẹrọwọ. O wọhọ ojese oke anwae, onọ, ẹsibuobu, o rẹ wọhọ ẹthẹ jẹ rro te epanọ u re ro ruru oma ohwo soso. (Olezi 5:12) Ẹrorọsuọ ethathọ itieye na o rẹ k’omai ufuoma no ozọ. (Emuhọ 15:1; Olezi 84:11) Wọhọ ẹrọwọ mai, uzẹme Ọghẹnẹ yọ ojese ulogbo orọ ethathọ nọ o rẹ whaha esagba erae Setan jẹ kpọ ohọre ewegrẹ n’oma. (Ahwo Ẹfẹsọs 6:16) O tẹ jẹ rọ uwou ukpehru, ogba orọ ọthọwẹ ọgaga nọ ma dikihẹ emu riẹ kothi.

‘Ma Te Dhozọ Họ’

9. Fikieme aso ọ sae rọ jọ oke idudu, kọ fikieme ma gbẹ dhozọ họ?

⁹ Fiki ethathọ Ọghẹnẹ, ọso-ilezi na ọ ta nọ: “Whọ rẹ te dhẹozọ idudu aso ho, hayo ose nọ o rẹ ra eva uvo. Gbe ẹyao ọgaga nọ o re vo nọ ọ be nya eva aso; hayo ẹyao no o re kpe eva udevie uvo.” (Olezi 91:5, 6) Nọ orọnọ evaọ aso a re jo ru eware iyoma buobu na, aso ọ rẹ sae jọ oke idudu. Evaọ udevie ebi abọ-ẹzi nọ o ruru otọakpọ na nẹnẹ na, ẹsibuobu ewegrẹ mai a re ru eware ẹghẹ emu evaọ omodawọ re a raha edikihẹ abọ-ẹzi mai jẹ whaha iruo usiuwoma ota mai. Rekọ ‘ma rẹ dhozọ oware idudu aso ovuovo ho’ keme Jihova ọ be sẹro mai.—Olezi 64:1, 2; 121:4; Aizaya 60:2.

10. (a) Eme o wọhọ nọ “ose nọ o rẹ ra eva uvo” na u dhesẹ, kọ ẹvẹ ma rẹ j’owọ kpahe iẹe? (b) Ẹvẹ who re dhesẹ “ẹyao ọgaga nọ o re vo nọ ọ be nya eva aso” na, kọ fikieme ma gbẹ dhozọ riẹ hẹ?

¹⁰ O wọhọ nọ “ose nọ o rẹ ra eva uvo” na u dhesẹ ọwọsuọ ẹmeunu. (Olezi 64:3-5; 94:20) Nọ ma be ruabọhọ ewhowho ovuẹ uzẹme na, ọwọsuọ ẹgbede otiọye mukpahe iruo efuafo mai na ọ rẹ jọ ofofe. Ofariẹ, ma rẹ dhozọ “ẹyao ọgaga nọ o re vo nọ ọ be nya eva aso” ho. Onana yọ ẹyao ẹwoho nọ ọ be vaha evaọ udevie ebi ọ akpọ ogbekuo uruemu gbe egagọ nana nọ ọ rrọ otọ ogaga Setan na. (1 Jọn 5:19) O rẹ wha uyero uwhu iroro gbe udu ze, fi ahwo họ ebi ababọ ẹriẹ kpahe Jihova, ẹjiroro riẹ, gbe eruẹrẹfihotọ iyoyou riẹ. (1 Timoti 6:4) Ghelọ ebi ọnana, ozọ u re mu omai hi, nọ orọnọ ma be reawere elo abọ-ẹzi buobu na.—Olezi 43:3.

11. Eme ọ rẹ via kẹ ahwo nọ a kie ruọ ‘ọraha ọ udevie uvo na’?

¹¹ “Ẹyao no o re kpe eva udevie uvo” o re mu omai ozọ gbe he. “Udevie uvo” o sai dikihẹ kẹ oware nọ a bi se aro-orovie akpọ na. Ahwo nọ a bi kie lele eriwo ilale efe riẹ a rẹ ruẹ-uye ọraha abọ-ẹzi. (1 Timoti 6:20, 21) Nọ ma bi whowho ovuẹ Uvie na avọ aruọwha na, ma rẹ dhozọ ewegrẹ mai ọvuọvo ho, keme Jihova họ Ọthothọ mai.—Olezi 64:1; Itẹ 3:25, 26.

12. Abotọ amono idu buobu i bi “kie” fihọ, kọ evaọ oghẹrẹ vẹ?

¹² Ọso-ilezi na ọ nyaharo inọ: “Eno-ivẹ gbe abọ, i re ti kie fihọ abotọ ra, eno-udhe gbisoi eva obọze ra; rekọ i re ti fou kẹle owhẹ hẹ. Ibiaro ra evo who re ti ro riwẹ whọ vẹ te ruẹ osa otu omuomu na.” (Olezi 91:7, 8) Fikinọ a se nọ a re ru Jihova fihọ adhẹzọ rai hi, ibuobu i bi “kie” ruọ uwhu abọ-ẹzi evaọ “abotọ” mai. Koyehọ, “eno-udhe gbisoi” (idu ikpe) i kie fihọ “obọze” emọ Izrẹl abọ-ẹzi inẹnẹ no. (Ahwo Galesha 6:16) Rekọ ma tẹ make rrọ Ileleikristi nọ a wholo hayo egbẹnya rai nọ e rehọ oma mudhe no, ma wo omofọwẹ evaọ “oria idhere” Ọghẹnẹ. Ma bi ‘rri jẹ ruẹ osa otu omuomu na’ ọvo, enọ i bi vu ẹbẹbẹ evaọ ekiọthuọ, egagọ, gbe idhere efa.—Ahwo Galesha 6:7.

‘Uvumọ Okpẹtu O ti Te Omai Hi’

13. Eghẹrẹ okpẹtu vẹ i re te omai hi, kọ fikieme?

¹³ Dede nọ akpọ ọnana ọ kare omofọwẹ, ma rehọ Ọghẹnẹ karo je wo aruọwha no eme ọso-ilezi na ze: “Kemena who ru ỌNOWO họ oria adhẹzọ ra, who ru Oride na re ọ jọ oria ẹria ra, [okpẹtu ọvo o] re ti te owhẹ hẹ, hayo ẹyao oyoma ọvuọvo o re fou kẹle uwou ra ha.” (Olezi 91:9, 10) Ẹhẹ, Jihova họ adhẹzọ mai. Rekọ, ma re je ru Ọghẹnẹ nọ Ọ Mae Rro na họ ‘oria ẹria mai,’ oria nọ ma re jo duku omofọwẹ. Ma bi jiri Jihova wọhọ Osu-Okpehru Ehrugbakpọ na, be ‘rria’ eva riẹ wọhọ Ehri omofọwẹ mai, je bi whowho emamọ usi Uvie riẹ. (Matiu 24:14) Fikiere, ‘okpẹtu ọvuọvo o ti te omai hi’—uvumọ okpẹtu evaọ usu enọ a kake fodẹ evaọ olezi ọnana. Ma te tube lele amọfa ruẹ-uye okpẹtu wọhọ etọ nọ i re nuhu, ofou-ọwhibo, ẹvo, ohọo, gbe ọraha ẹmuofio, enana e rẹ raha ẹrọwọ hayo omofọwẹ abọ-ẹzi mai hi.

14. Wọhọ idibo Jihova, fikieme eyao nọ i re kpe ohwo i gbe kie omai hi?

¹⁴ Ileleikristi nọ a wholo na a wọhọ erara nọ e be rria iwou-owhre nọ e hẹrioma no eyero-akpọ ọnana. (1 Pita 2:11) ‘Ẹyao oyoma ọvuọvo o re fou kẹle uwou rai hi.’ Makọ ẹruore mai ọ rọ obọ odhiwu hayo akpọ na, ma rrọ abọ ọvuọvo akpọ na ha, yọ eyao nọ i re kpe ohwo evaọ abọ-ẹzi wọhọ ọfariẹ-ogbe, isiuru-ekwakwa-efe, egagọ erue, gbe ẹgọ ọrọ ‘arao ojihẹ na’ gbe “ẹmema” riẹ, Okugbe Erẹwho na, i bi kie omai hi.—Eviavia 9:20, 21; 13:1-18; Jọn 17:16.

15. Evaọ oghẹrẹ vẹ ma be rọ reawere obufihọ enjẹle?

¹⁵ Kpahe ọthọwẹ nọ ma be reawere riẹ, ọso-ilezi na o fibae nọ: “[ Jihova] ọ rẹ te juzi kẹ ikọ-odhiwu riẹ fiki ra re a sẹro ra eva edhere kpobi. A rẹ te rehọ abọ rai ja owhẹ, re whọ se owọ ra ba efidhe utho.” (Olezi 91:11, 12) A kẹ enjẹle ogaga no re a thọ omai. (2 Ivie 6:17; Olezi 34:7-9; 104:4; Matiu 26:53; Luk 1:19) A rẹ thọ omai ‘eva idhere mai kpobi.’ (Matiu 18:10) Ma rẹ reawere ọkpọvio enjẹle wọhọ iwhowho Uvie yọ ma re zoruẹ hẹ evaọ abọ-ẹzi. (Eviavia 14:6, 7) Makọ ‘itho’ wọhọ awhaha wọso iruo mai dede e rẹ te lẹliẹ omai zoruẹ je kie no aruoriwo Ọghẹnẹ hẹ.

16. Ẹvẹ ohọre “ọmọ okpohrokpo” u ro wo ohẹriẹ no orọ ‘obi,’ kọ ẹvẹ ma rẹ j’owọ kpahe ae?

¹⁶ Ọso-ilezi na ọ nyaharo nọ: “Who re ti thihi ehru okpohrokpo gbe arao-omuomu whọ rẹ te rehọ awọ ra thihi ọmọ okpohrokpo gbe oriọvọ.” (Olezi 91:13) Wọhọ epanọ ọmọ okpohrokpo ọ rẹ bọwo oma sa họre na, ewegrẹ mai jọ i re dhesẹ ọwọsuọ rai evaọ ẹgbede ẹkwoma efihọ izi nọ a ruẹrẹhọ re e whaha iruo usiuwoma ota mai. Rekọ a rẹ jẹ họre omai ẹkwoma ọwọsuọ nọ ma rẹro riẹ hẹ wọhọ epaọ obi nọ ọ be họre no oria idhere ze. Evaọ ẹsejọ isu-egagọ i re dhere emu enọ i re ru izi, ibruoziẹ, gbe amọfa họre omai. Rekọ avọ obufihọ Jihova, ma rẹ rehọ oma udhedhẹ gwọlọ ufuoma evaọ ekọto, ma vẹ rọ ere ru ‘unu-uguo avọ oruga usiuwoma na evaọ abọ uzi.’—Ahwo Filipai 1:7; Olezi 94:14, 20-22.

17. Oghẹrẹ vẹ ma re ro thihi “ọmọ okpohrokpo” yaotọ?

¹⁷ Ọso-ilezi na ọ ta kpahe ethihi yaotọ ọrọ “ọmọ okpohrokpo gbe oriọvọ.” Ọmọ okpohrokpo ọ sae dhuaro gaga, yọ oriọvọ ọ sae jọ arao nọ o re siẹ nọ o re logbo. (Aizaya 31:4) Makọ oghẹrẹ nọ ọmọ okpohrokpo ọ rẹ dhuaro te kẹhẹ evaọ okenọ ọ tẹ be bọwo oma sa họre, evaọ edhere ẹwoho ma re thihi ei yaotọ ẹkwoma ẹmeoyo kẹ Ọghẹnẹ vi ahwo hayo ikoko nọ e wọhọ okpohrokpo. (Iruẹru 5:29) Fikiere “okpohrokpo” enwoma na ọ rẹ wha enwoma abọ-ẹzi s’omai hi.

18. Ono “oriọvọ” na ọ rẹ kareghẹhọ omai, kọ eme u fo nọ ma re ru otẹrọnọ ọ rọ ovao dhe omai?

¹⁸ Evaọ efafa Septuagint ọrọ Griki na, a se “oriọvọ” na “odudu.” Onana o sae kareghẹhọ omai “odudu ologbo na . . . , oriọvọ anwae na ọnọ a re se Ukumuomu gbe Setan na.” (Eviavia 12:7-9; Emuhọ 3:15) Ọ wọhọ arao idudu nọ o re siẹ nọ o wo ẹgba nọ ọ rẹ rọ pẹhẹ jẹ lọ erao efa no. (Jerimaya 51:34) Okenọ Setan ọ tẹ gwọlọ gele omai fihọ ẹta riẹ, rọ itunyẹ akpọ nana pẹhẹ omai, jẹ lọ omai no, joma vare oma mai noi je thihi “oriọvọ” nana yaotọ. (1 Pita 5:8) Okiọkotọ nọ a wholo na a re ru onana hrọ otẹrọnọ a re w’obọ evaọ orugba Ahwo Rom 16:20 na.

Jihova—Ehri Esiwo Mai

19. Fikieme ma je ru Jihova fihọ adhẹzọ mai?

¹⁹ Rọ kpahe ọgegagọ uzẹme na, ọso-ilezi na o dikihẹ kẹ Ọghẹnẹ be ta nọ: “Keme ọ rehọ uyoyou riẹ rọ kpahe omẹ, me re ti siwi ei, mẹ rẹ te thọ othọ riẹ, keme ọ riẹ odẹ mẹ.” (Olezi 91:14) Eme na “mẹ rẹ te thọ othọ riẹ” i dhesẹ nọ, “me re ti fi ei họ oria ukpehru,” koyehọ, oria nọ obọ u re jo tei hi. Ma ru Jihova fihọ adhẹzọ mai wọhọ egegagọ riẹ maero fikinọ ‘ma rehọ uyoyou mai rọ kpahe iẹe.’ (Mak 12:29, 30; 1 Jọn 4:19) Fikiere, Ọghẹnẹ o ‘re siwi omai’ n’obọ ewegrẹ mai. A te raha omai no otọakpọ na vievie he. Ikpoye, a ti siwi omai keme ma riẹ odẹ Ọghẹnẹ je bi sei avọ ẹrọwọ. (Ahwo Rom 10:11-13) Yọ ma gba riẹ mu no re ma ‘nya evaọ odẹ Jihova bẹdẹ bẹdẹ.’—Maeka 4:5; Aizaya 43:10-12.

20. Nọ Olezi avọ 91 o bi kuhọ na, didi oware Jihova ọ yaa kẹ odibo ẹrọwọ riẹ?

²⁰ Olezi avọ 91 o bi kuhọ na, Jihova ọ tẹ ta kpahe odibo ẹrọwọ riẹ nọ: “Okenọ o se omẹ, me re ti yo kẹ e; mẹ avọ iẹe a gbẹ te jọ eva uye, me re ti siwi ei no uye jẹ doro họ iẹe oma. Mẹ rẹ te rehọ uzuazọ uthethei ru ei eva vọ, je dhesẹ esiwo mẹ rọ kẹ e.” (Olezi 91:15, 16) Okenọ ma te se Ọghẹnẹ evaọ olẹ rọwo kugbe oreva riẹ, o re yo k’omai. (1 Jọn 5:13-15) Ma ruẹ uye gaga no fiki ọwọsuọ nọ Setan ọ be wha se omai. Rekọ eme na “mẹ avọ iẹe a gbẹ te jọ eva uye” e rẹ ruẹrẹ omai kpahe kẹ edawọ obaro jẹ k’omai imuẹro inọ Ọghẹnẹ ọ te thọ omai evaọ okenọ a te raha eyero omuomu ọnana.

21. Ẹvẹ a rọ kẹ enọ a wholo na orro no?

²¹ Ghelọ ọwọsuọ ofu Setan, unu ogbagba enọ a wholo evaọ usu mai a te kẹ ae orro evaọ obọ odhiwu evaọ ẹruoke Jihova—nọ a tẹ rria “uzuazọ uthethei” evaọ otọakpọ na no. Ghele na, usiwo igbunu Ọghẹnẹ o wha orro abọ-ẹzi se enọ a wholo na no. Yọ ẹvẹ ọghọ nọ a wo ọ rro te re a k’obaro wọhọ Isẹri Jihova evaọ otọakpọ evaọ edẹ urere nana! (Aizaya 43:10-12) Usiwo Jihova nọ o mae rro kpobi orọ ahwo riẹ o te via evaọ etoke ẹmo ologbo riẹ ọrọ Amagẹdọn evaọ okenọ ọ te rọ kpare esuo-okpehru riẹ je ru odẹ ọrẹri riẹ fo.—Olezi 83:18; Izikiẹl 38:23; Eviavia 16:14, 16.

22. Amono a te ‘ruẹ esiwo Jihova’?

²² Makọ ma rrọ Ileleikristi nọ a wholo hayo egbẹnya rai nọ e rehọ oma mudhe no, ma fievahọ Ọghẹnẹ kẹ esiwo. Evaọ etoke “ẹdẹ ologbo avọ idudu ỌNOWO na,” a re ti siwi ahwo nọ a be gọ Ọghẹnẹ avọ omarokpotọ. (Joẹl 2:30-32) Ahwo nọ a rọ usu mai nọ a te jọ “otu obuobu” nọ ọ te zọ ruọ akpọ ọkpokpọ Ọghẹnẹ je kru ẹrọwọ rai evaọ etoke ẹdawọ urere na ‘ọ te rehọ uzuazọ uthethei kẹ ae’—uzuazọ nọ u wo oba ha. Ọ te jẹ kpare ogbotu ogbigbidi ze. (Eviavia 7:9; 20:7-15) O te were Jihova gaga re ọ ‘k’omai esiwo’ ẹkwoma Jesu Kristi. (Olezi 3:8) Avọ irẹro ilogbo itieye na nọ e rọ aro mai, joma ruabọhọ evaifihọ Ọghẹnẹ kẹ obufihọ evaọ ekele edẹ mai rọkẹ orro riẹ. Ẹkwoma ẹme gbe uruemu mai, joma hai dhesẹ nọ Jihova họ adhẹzọ mai.

[Oruvẹ-obotọ]

Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?

• Eme họ “oria idhere Oride” na?

• Fikieme ozọ u gbe mu omai hi?

• Ẹvẹ o rọ rrọ nọ ‘okpẹtu ọvuọvo o re ti te omai hi’?

• Fikieme ma sae rọ ta nọ Jihova họ ehri esiwo mai?

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 15]

Kọ whọ riẹ epanọ uzẹme Jihova o rọ rrọ ojese ulogbo k’omai?

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 16]

Jihova o re fiobọhọ kẹ idibo riẹ wha odibọgba rai haro ghelọ ọwọsuọ nọ a rẹro riẹ hẹ gbe ọwọsuọ ẹgbede

[Ọnọ o wo uwoho]

Araomuomu: A. N. Jagannatha Rao, Trustee, Madras Snake Park Trust