Aro Orokele Ọghẹnẹ Uzẹme na
“Wha jọ ahwo nọ a bi lele Ọghẹnẹ, wọhọ emọ iyoyou.”—AHWO ẸFẸSỌS 5:1.
1. Eme ahwo jọ a rọwo kpahe uzẹme, kọ fikieme iroro rai e rọ thọ?
“EME họ uzẹme?” (Jọn 18:38) Onọ oyena nọ Pọntiọs Pailet ọ rehọ ẹkoko nọ evaọ enwenọ ikpe 2,000 nọ i kpemu na, u dhesẹ nọ o re bẹbẹ re a riẹ uzẹme. Ahwo buobu nẹnẹ a rẹ rọwo nọ ere o ghinẹ rrọ. A be wọso uzẹme. Ẹsejọhọ who yo no nọ ahwo a rẹ ta nnọ ohwo kpobi o wo uzẹme obọriẹ, hayo inọ whọ rẹ ruẹ uzẹme nọ o gba re he, hayo inọ uzẹme u re dhe enwenwene. Iroro itieye na e thọ. Oware nọ o be lẹliẹ ahwo ru ekiakiẹ je kpohọ isukulu họ re a wuhrẹ uzẹme na kpahe akpọ nọ ma be rria na. Orọnikọ uzẹme yọ iroro omobọ-ohwo ho. Wọhọ oriruo, ẹwẹ o re whu hayo o re whu hu. Setan ọ ghinẹ rrọ hayo ọ rrọ họ. U wo ẹjiroro nọ ma rọ rrọ uzuazọ hayo uzuazọ u wo ẹjiroro ho. Evaọ usu iriruo ọvuọvo nọ ma fodẹ na, ovo jọ ọvo o rẹ sae jọ uzẹme. Ovo o rrọ uzẹme, ọdekọ kọ ọrue; ivẹ na e rẹ sae jọ uzẹme he.
2. Idhere vẹ Jihova ọ rọ rrọ Ọghẹnẹ uzẹme, kọ enọ vẹ ma te ta ẹme kpahe obọnana?
2 Evaọ uzoẹme nọ o vrẹ na, ma wuhrẹ nnọ Jihova họ Ọghẹnẹ uzẹme na. Ọ riẹ uzẹme na evaọ eware kpobi. Wo ohẹriẹ gaga no ọwegrẹ riẹ nọ ọ vọ avọ eviẹhọ, Setan Ẹdhọ na, Jihova ọ rẹ ta uzẹme ẹsikpobi. Fiba oyena, Jihova o rovie uzẹme na via kẹ amọfa. Pọl ukọ na ọ tudu họ ibe Ileleikristi awọ nọ: “Wha jọ ahwo nọ a bi lele Ọghẹnẹ, wọhọ emọ iyoyou.” (Ahwo Ẹfẹsọs 5:1) Wọhọ Isẹri Jihova, ẹvẹ ma sae rọ raro kele iei ta uzẹme na jẹ rria evaọ uzẹme na? Fikieme o jẹ rrọ oja re ma ru ere? Kọ imuẹro vẹ ma wo inọ ahwo nọ a bi le edhere uzẹme a wo ọjẹrehọ Jihova? Joma ruẹ.
3, 4. Ẹvẹ ikọ na Pọl avọ Pita a dhesẹ oware nọ o te via eva etoke “edẹ urere na”?
3 Ma be rria oge nọ erue egagọ e jẹ da otọ fia. Wọhọ epanọ Pọl ukọ na ọ rehọ ẹgba Ọghẹnẹ ruẹaro, ahwo buobu evaọ “edẹ urere” nana a wo oghẹrẹ egagọ rekọ a vro ogaga nọ o rrọ eva riẹ. Ejọ e be za uzẹme na dhe, enọ i wo “iroro-iyoma avọ ogbẹrọwọ.” Ofariẹ, “ahwo omuomu gbe otu eviẹhọ a [bi] . . . no eyoma ruọ onọ o mai yoma, eviẹwẹ gbe enọ a viẹhọ.” Dede nọ ahwo otiọye na a bi dhe ewewuhrẹ, a re “sai wo ẹriẹ uzẹme na ha.”—2 Timoti 3:1, 5, 7, 8, 13.
4 A kẹ Pita ukọ na ẹgba Ọghẹnẹ ro kere kpahe edẹ urere na re. Nwane wọhọ epanọ ọ ruẹaro riẹ, orọnikọ ahwo a be se uzẹme na ọvo ho rekọ a bi je se Ẹme Ọghẹnẹ gbe ahwo nọ a bi whowho iei ẹkoko. ‘Wọhọ epanọ a kekaro fihọ bi roro,’ ise-ẹkoko itieye na a be vro uzẹme na inọ ẹvo o ku akpọ edẹ Noa ha, onọ o rrọ oriruo kẹ ẹdhoguo nọ ọ rrọ obaro. Ugberoro rai o te wha ọraha se ae nọ oke Ọghẹnẹ nọ ọ te rọ raha otu nọ ọ riẹ Ọghẹnẹ hẹ u te te.—2 Pita 3:3-7.
Idibo Jihova A Riẹ Uzẹme Na
5. Wọhọ epanọ Daniẹl ọruẹaro na ọ ta, eme ọ te via evaọ “oke urere” na, kọ ẹvẹ eruẹaruẹ nana i ro rugba no?
5 Nọ o je dhesẹ “oke urere” na, Daniẹl ọruẹaro na ọ ta kpahe oghẹrẹ oware sa nọ o te via evaọ udevie ahwo Ọghẹnẹ—ẹvavia orọ uzẹme egagọ. O kere nọ: “Ibuobu e rẹte dhẹ kpemu-kpo-aro, eriariẹ i veti vihọ.” (Daniẹl 12:4) Ọvieviaviẹ ologbo na o bi reghe hayo di ude ahwo Jihova ha. Fikinọ a bi se Ebaibol na kẹse kẹse, a wo eriariẹ egbagba no. Evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ, Jesu o wuhrẹ ilele riẹ. O “rovie aro rai re a riẹ otọ ikerakere na.” (Luk 24:45) Jihova o ru epọvo na no re evaọ edẹ mai na. Ẹkwoma Ẹme riẹ, ẹzi riẹ, gbe ukoko riẹ, o fi obọ họ kẹ ima ahwo buobu wariẹ akpọ na họ no re a wo otoriẹ oware nọ ọye omariẹ ọ riẹ no vẹre—uzẹme na.
6. Uzẹme Ebaibol vẹ ahwo Ọghẹnẹ a riẹ otọ rai no nẹnẹ?
6 Wọhọ ahwo Ọghẹnẹ, ma wo otoriẹ eware buobu nọ ma hae riẹ otọ rai vẹre he. Ma riẹ iyo kẹ enọ nọ iwareghẹ akpọ na a gwọlọ otọ rai bẹ no anwọ odu-ikpe buobu. Wọhọ oriruo, ma riẹ oware nọ uye-oruẹ o rọ rrọ, oware nọ ahwo a je bi whu, gbe oware nọ ahwo-akpọ a gbẹ sai ro le udhedhẹ gbe okugbe akpọ-soso t’obọ họ. A tẹ jẹ rehọ ẹriẹ oware nọ o rrọ obaro k’omai no—Uvie Ọghẹnẹ, otọakpọ aparadase, gbe uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ otọ ẹgbagba. Ma riẹ Jihova no, ọnọ Ọ Mai Kpehru na. Ma wuhrẹ kpahe ekwakwa isiuru riẹ no gbe oware nọ ma re ru hrọ re ma ruẹsi wo eghale riẹ. Ẹriẹ uzẹme na u bi fi obọ họ k’omai vuhu oware nọ o rrọ uzẹme he mu. Efihiruo uzẹme na o rẹ thọ omai no ilale ifofe, lẹliẹ omai yeri emamọ uzuazọ, jẹ k’omai uvi ẹruore kẹ obaro.
7. Amono uzẹme Ebaibol u rovie fihọ kẹ, kọ amono o rrọ rọkẹ hẹ?
7 Kọ who wo otoriẹ uzẹme Ebaibol na? Otẹrọ ere, kiyọ who wo oghale ulogbo. Ohwo nọ o re kere ebe o re fi uzedhe ahwo jọ họ iroro ro kere ebe riẹ. A re kere ebe jọ kẹ ahwo nọ a riobe gaga, efa rọkẹ emaha na, efa kọ rọkẹ ahwo nọ a rrọ akiruo jọ. Dede nọ Ebaibol na ọ rrọ rọkẹ ahwo kpobi, a ru rie re utu ahwo jọ a reawere jẹ riẹ otọ riẹ. Jihova ọ ruẹrẹ e riẹ họ kẹ ahwo omarokpotọ, otu nọ i re wowolẹ evaọ akpọ na. Oghẹrẹ nọ a kpohọ isukulu te, uruemu-ẹwho, uyero, hayo uyẹ nọ a rrọ kẹhẹ, ahwo otiọye na a rẹ sai wo otoriẹ Ebaibol na. (1 Timoti 2:3, 4) Eva abọdekọ riẹ, a ko otoriẹ uzẹme Ebaibol na dhere no ahwo nọ a wo eva ezi hi, makọ epanọ a wo ereghẹ hayo riobe te kẹhẹ. Otu oheri, erọ omoya, a rẹ sae riẹ otọ uzẹme oghaghae orọ Ẹme Ọghẹnẹ hẹ. (Matiu 13:11-15; Luk 10:21; Iruẹru 13:48) Ọghẹnẹ ọvo ọ rẹ sai ru obe utioye na.
Idibo Jihova A Rẹ Ta Uzẹme
8. Fikieme Jesu ọ rọ rrọ ọwhẹgbe uzẹme na?
8 Wọhọ Jihova, Isẹri ẹrọwọ riẹ a rẹ ta uzẹme. Jesu Kristi Osẹri ologbo ọrọ Jihova, ọ rehọ eware nọ o wuhrẹ, oghẹrẹ uzuazọ nọ o yeri gbe uwhu riẹ se isẹri kpahe uzẹme na. Ọ kpare uzẹme ọ ẹme Jihova gbe eyaa riẹ kpehru. Fikiere, wọhọ epanọ Jesu omariẹ ọ ta, ọye họ ọwhẹgbe uzẹme na.—Jọn 14:6; Eviavia 3:14; 19:10.
9. Eme Ikereakere na e ta kpahe uzẹme nọ a rẹ ta?
9 “Aruoriwo avọ uzẹme e vọ” Jesu oma, yọ “ẹme ẹghẹ ọvo ọ [jọ] unu riẹ hẹ.” (Jọn 1:14; Aizaya 53:9) Ileleikristi uzẹme a re lele oriruo nọ Jesu o fihọ otọ ẹkwoma uzẹme nọ a rẹ ta kẹ amọfa. Pọl ọ hrẹ ibe enọ e rọwo nọ: “Jọ kohwo kohwo ọ ta uzẹme kẹ ọrivẹ riẹ: keme mai ohwo ọrọ [kẹ] ohwo.” (Ahwo Ẹfẹsọs 4:25) Zekaraya ọruẹaro na o kere no vẹre inọ: “Whai ohwo ọ ta uzẹme kẹ ohwo.” (Zekaraya 8:16) Ileleikristi e rẹ ta uzẹme keme a gwọlọ ru eva were Ọghẹnẹ. Jihova ọ rẹ ta uzẹme yọ ọ riẹ ẹbẹbẹ nọ o re no ọrueta ze. Fikiere, ọ gwọlọ nọ idibo riẹ a rẹ ta uzẹme.
10. Fikieme ahwo a jẹ ta ọrue, kọ enwoma vẹ i re noi ze?
10 Rọkẹ ahwo buobu, ọrueta yọ edhere ọlafio nọ a re ro wo eware jọ t’obọ. Ahwo a re gu ọrue re a se ae uye ba ẹkẹ, re a wo erere jọ t’obọ, hayo re amọfa a jiri ai. Ghele na, ọrueta yọ uruemu uyoma nọ o rẹ reria obọ. Fiba oyena, ọtọrue ọ rẹ sai wo ọjẹrehọ Ọghẹnẹ hẹ. (Eviavia 21:8, 27; 22:15) A tẹ riẹ omai nọ ma rẹ ta uzẹme, amọfa a rẹ rọwo ẹme mai; a re fi eva họ omai. Dede na, amọfa a tẹ ruẹ nọ ma gu ọrue jọ, a sae vro ẹme kpobi nọ ma rẹ ta evaọ obaro. Ohare ahwo Africa jọ o ta nọ: “Ọrue ọvo ọ rẹ raha odu uzẹme.” Ohare ofa o ta nọ: “A rẹ rọwo ẹme ọtọrue he, makọ okenọ ọ be ta uzẹme dede.”
11. Ẹvẹ ohwo uzẹme nọ a rẹ jọ u ro vi uzẹme nọ a rẹ ta ọvo?
11 Re a jọ ohwo uzẹme u vi uzẹme nọ a rẹ ta ọvo. O rẹ jọ ẹkoma ohwo. Oye a re ro vuhu omai. Orọnikọ ẹmeọta ọvo ma re ro dhesẹ uzẹme na kẹ amọfa ha rekọ te oware nọ ma re ru. Pọl ukọ na ọ nọ nọ: “Whẹ [owuhrẹ] amọfa, kọ whọ gbẹ sai wuhrẹ oma obọ ra re? Kọ whẹ ọnọ ọ rẹ ta kẹ omọfa nọ, who tho uji hi, kọ who re tho [uji] re? Kọ whẹ nọ ọ be takẹ ohwo nọ o bru ẹhwae he na, who re bruẹhwae?” (Ahwo Rom 2:21, 22) Otẹrọnọ ma re wuhrẹ amọfa uzẹme na, o gbahọ nọ ma rẹ ta uzẹme na evaọ idhere mai kpobi. Ẹriẹ nọ a rẹ riẹ omai wọhọ ahwo nọ a rẹ ta uzẹme gbe ahwo oruọzewọ u re kpomahọ oghẹrẹ nọ ahwo a rẹ gaviezọ kẹ oware nọ ma bi wuhrẹ.
12, 13. Eme ọmoha jọ o kere kpahe uzẹme-ota, kọ eme ọ lẹle riẹ wo ute uruemu ukpehru utioye?
12 Emaha nọ e rrọ udevie idibo Jihova a riẹ epanọ uzẹme-ota u wuzou te re. Evaọ ẹme nọ a jọ obọ isukulu ke ai nnọ a kere, Jenny, ọnọ ọ jọ ikpe 13, o kere nọ: “Oruọzewọ yọ okwakwa nọ me rri ghare gaga. U yoma kẹhẹ, ahwo oruọzewọ a tulo ho nẹnẹ. Mẹ yaa kẹ oma mẹ nọ mẹ rẹ te yọrọ oruọzewọ evaọ edẹ uzuazọ mẹ kpobi. Mẹ rẹ jọ oruọzewọ ghele o tẹ make rrọ nọ ẹta uzẹme na o te kẹ omẹ hayo egbẹnyusu mẹ erere ẹsiẹsiẹ hẹ. Mẹ rẹ dao oma ruẹ nnọ egbẹnyusu mẹ e rrọ ahwo oruọzewọ nọ e rẹ ta uzẹme.”
13 Nọ ọ jẹ kpahe fihọ oware nọ Jenny o kere na, iticha riẹ ọ ta nọ: “Epanọ whọ maha te na who wo emamọ uruemu utioye. Mẹ riẹ nọ whọ te rria te ute ra keme whọ rehọ uruemu ezi zaro ho.” Eme ọ lẹliẹ ọmọtẹ isukulu nana wo emamọ uruemu ga te ere? Evaọ emuhọ ẹme nọ o kere na, Jenny ọ ta nọ egagọ riẹ “i fi ute họ kẹ uzuazọ” riẹ. Anwọ ikpe ihrẹ na nọ Jenny o ro kere eme yena. Wọhọ epanọ iticha riẹ ọ ta na, Jenny o gbe kru ute uruemu ukpehru evaọ uzuazọ riẹ wọhọ omọvo Isẹri Jihova.
Idibo Jihova A bi Dhesẹ Uzẹme na Via
14. Fikieme o jẹ rrọ owha-iruo dẹẹ kẹ idibo Ọghẹnẹ re a yọrọ uzẹme na whawha?
14 Ghinọ uzẹme, u te no Isẹri Jihova no amọfa a riẹ nọ a rẹ sae ta uzẹme jẹ dao oma jọ oruọzewọ. Dede na, wọhọ idibo Ọghẹnẹ, o mae gba omai họ re ma ta uzẹme. A mu uzẹme Ebaibol họ omai obọ no—uzẹme nọ o rẹ sai su ohwo kpohọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. Fikiere, ma wo owha-iruo nọ ma rẹ rọ wha eriariẹ yena se amọfa. Jesu ọ ta nọ: “Ọnọ a kẹ buobu, a rẹ jọ obọ riẹ guọlọ ibuobu.” (Luk 12:48) Avro ọ riẹ hẹ, ‘a rẹ gwọlọ buobu’ mi enọ a rehọ eriariẹ eghaghae Ọghẹnẹ ghale no.
15. Evawere vẹ who re wo nọ whọ tẹ be rehọ uzẹme Ebaibol na wuhrẹ amọfa?
15 Evawere e riẹ re a rehọ uzẹme Ebaibol na wuhrẹ amọfa. Wọhọ ilele Jesu erọ ikpe-udhusoi ọsosuọ, ma bi whowho emamọ usi na—uvi ovuẹ osasa ẹruore—rọkẹ enọ e rrọ “oyoya, a tẹ jẹ vaha wọhọ igodẹ nọ i wo othuru hu” jẹ rọkẹ otu nọ “uwuhrẹ ikọ-imuemu” i tuaro je reghe no. (Matiu 9:36; 1 Timoti 4:1) Jọn ukọ na o kere nọ: “Evawere nọ me wo vi onana o rọ họ, re me yo nọ emọ mẹ e rọ kpahe uzẹme na.” (3 Jọn 4) Ẹrọwọ “emọ” Jọn—ẹsejọhọ enọ o wuhrẹ fihọ uzẹme na—o wha oghọghọ ulogbo sei. O rẹ k’omai evawere nọ ma tẹ be ruẹ ahwo nọ a be jowọ avọ uyere kẹ Ẹme Ọghẹnẹ.
16, 17. (a) Fikieme ahwo kpobi a gbẹ be jẹ uzẹme na rehọ họ? (b) Oghọghọ vẹ whọ rẹ sai wo nọ who bi whowho uzẹme Ebaibol na?
16 Uzẹme, orọnikọ ahwo kpobi a te jẹ uzẹme na rehọ họ. Jesu ọ ta uzẹme kpahe Ọghẹnẹ dede nọ o jẹ were ibuobu hu. Ọ ta kẹ otu ahwo Ju nọ a jẹ wọso nọ: “Keme wha gbẹ rọwo omẹ hẹ? Ọ nọ ọrọ ọ rọ Ọghẹnẹ o re yo ẹme Ọghẹnẹ; fiki epanọ wha rọ erọ Ọghẹnẹ hẹ wha gbebi yo ai hi.”—Jọn 8:46, 47.
17 Wọhọ Jesu, ma re si uke kpemu hu evaọ uzẹme oghaghae na kpahe Jihova nọ ma rẹ ta kẹ amọfa. Ma rẹro nọ ahwo kpobi a te jẹ ẹme nọ ma ta kẹ ae rehọ họ, keme orọnikọ ahwo kpobi a jẹ ẹme Jesu rehọ họ. O make rrọ ere na, eva e be were omai inọ ma bi ru oware nọ u kiehọ. Jihova, evaọ uyoyou-ẹwo riẹ, ọ gwọlọ nọ a ta uzẹme na via kẹ ahwo-akpọ kpobi. Wọhọ enọ i wo uzẹme na, Ileleikristi a rẹ jọ enọ e be wha elo evaọ akpọ ebi. Ẹkwoma elo uzẹme na nọ ma re ru re o lo evaọ ẹmeọta gbe iruẹru mai, ma rẹ sai fi obọ họ kẹ amọfa rehọ oruaro kẹ Ọsẹ obọ odhiwu mai. (Matiu 5:14, 16) Ma be jọ ẹgbede dhesẹ iẹe via inọ ma se erue Setan jẹ be kpare Ẹme Ọghẹnẹ nọ a gwa ha nọ ọ rẹ fuafo kpehru. Uzẹme nọ ma riẹ jẹ be vuẹ amọfa na o rẹ sae rehọ ufuoma te ahwo nọ a jẹ riẹ rehọ.—Jọn 8:32.
Le Edhere Uzẹme Na
18. Fikieme gbe oghẹrẹ vẹ Jesu o ro dhesẹ aruoriwo kẹ Nataniẹl?
18 Jesu o you jẹ ta uzẹme na. Evaọ etoke odibọgba riẹ evaọ otọakpọ, o dhesẹ aruoriwo kẹ ahwo nọ a jẹ ta uzẹme. Jesu ọ ta kpahe Nataniẹl nọ: “Ri, emamọ ohwo Izrẹl, eviaviẹ e rọ eva riẹ hẹ!” (Jọn 1:47) Kẹsena, a tẹ salọ Nataniẹl, ọnọ a re je se Batolomi, wọhọ omọvo ikọ 12 na. (Matiu 10:2-4) Ọghọ riẹ o kpehru kẹhẹ!
19-21. Ẹvẹ a rọ ghale ọzae nọ o tuaro vẹre rọkẹ uzẹme nọ ọ rọ aruọwha ta?
19 Uzou ososo jọ orọ obe Jọn evaọ Ebaibol na u gbiku kpahe ohwo oruọzewọ ọfa nọ Jesu ọ ghale. Ma riẹ odẹ riẹ hẹ. Oware nọ ma riẹ họ ọzae na ọ jọ ọyareware nọ o tuaro nọ eva ze. U gbe ahwo unu eva okenọ Jesu o rovie aro riẹ. Usi usiwo igbunu nana u do te ahwo Farisi jọ oma, enọ i mukpahe uzẹme, enọ e jọ omoma rai gbẹgwae no nnọ ohwo kpobi nọ o fi ẹrọwọ họ Jesu a re si ei no uwou-egagọ na. Fikinọ a riẹ ẹgwae nọ a gba no, ọsẹgboni ọzae nọ o tuaro vẹre na a tẹ rọ fiki ozodhẹ gu ọrue kẹ ahwo Farisi na, ta nnọ a riẹ epanọ ọmọ rai o ro mu ude họ ẹruẹ hayo ohwo nọ o ru rie rovie aro ho.—Jọn 9:1-23.
20 A tẹ wariẹ se ọzae nọ a siwi na ziọ aro ahwo Farisi. Ababọ ozodhẹ oware kpobi nọ u re noi ze, ọ gba-udu ta uzẹme na. O gbiku epanọ a ro siwi iei gbe inọ Jesu họ ohwo nọ o ru rie. Avọ igbunu inọ ikpahwo nana nọ e riẹ obe na a rọwo nnọ Jesu yọ ọnọ Ọghẹnẹ o vi ze he, ọzae nọ a siwi na ọ tẹ rehọ ababọ ozodhẹ tudu họ ae awọ nọ a rọwo uzẹme na inọ: “Ohwo ọnana o gbe no obọ Ọghẹnẹ ze he, ọ hẹ sai ru oware ovo ho.” Fikinọ a gbe wo ẹme ọfa nọ a rẹ kpahe he, ahwo Farisi na a tẹ ta nnọ ọzae na ọ be wharo, a te lei ruọ otafe.—Jọn 9:24-34.
21 Nọ Jesu ọ te riẹ kpahe onana, avọ uyoyou ọ tẹ raha oke gwọlọ ọzae na t’obọ. Nọ ọ rue riẹ no, ọ tẹ bọ ẹrọwọ ọzae nọ o tuaro vẹre na ga. Jesu o dhesẹ oma via kẹe inọ ọye họ Mesaya na. Ẹvẹ oghale nọ u te ọzae na fikinọ ọ ta uzẹme o rro te! Evaọ uzẹme, aruoriwo Ọghẹnẹ ọ rrọ rọ kẹ enọ e rẹ ta uzẹme.—Jọn 9:35-37.
22. Fikieme u je fo nọ ma hae ta uzẹme ẹsikpobi?
22 Uzẹme-ota o rẹ jọ ute nọ ma re se gboja. O rrọ oja evaọ ẹbọ gbe ẹyọrọ emamọ usu kugbe ahwo jegbe Ọghẹnẹ. Re a ta uzẹme, ohwo o re rovie eva, whẹtiẹ amọfa họ oma, jẹ jọ ọnọ a re fi eva họ, yọ u re ru ohwo wo ọjẹrehọ Jihova. (Olezi 15:1, 2) Re a jọ ọtọrue họ ohwo eviẹhọ, ọnọ a re fi eva họ họ, ọnọ o re gu erue, yọ onana o rẹ wha obrukpe Jihova ze. (Itẹ 6:16-19) Fikiere, gbae mu re whọ hae ta uzẹme ẹsikpobi. Eva uzẹme, re ma sae raro kele Ọghẹnẹ uzẹme na, o gbahọ nnọ ma rẹ riẹ uzẹme na, ta uzẹme na, jẹ rria evaọ uzẹme na.
Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?
• Fikieme ma jẹ kẹ uyere inọ ma riẹ uzẹme na?
• Ẹvẹ ma sae rọ raro kele Jihova evaọ ẹta uzẹme?
• Irere vẹ e riẹ nọ ma tẹ be rehọ uzẹme Ebaibol na wuhrẹ amọfa?
• Fikieme u je wuzou re ma hae ta uzẹme ẹsikpobi?
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 27]
Avọ uzẹme Ebaibol na nọ a muhọ ae obọ, Ileleikristi a be rehọ ọwhọ tae kẹ amọfa
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 28]
Oghale ulogbo u te ọzae nọ Jesu o rovie aro riẹ na fikinọ ọ ta uzẹme